Kunnen we niet zonder populisme?

Michael Moore wilde in zijn stand up show TrumpLand iemand aan het woord laten die iets aardigs zei over Hillary Clinton. Dat had ze wel verdiend, na alle haat die ze de laatste maanden over haar heen had gekregen. De lichten in de zaal dimden, het bioscoopscherm ging aan. We zagen een jonge Donald Trump die, ergens ten tijde van een schandaal rond Bill Clinton, zei dat Hillary het wel zou redden. Ze was een sterke, intelligente vrouw en een zorgzame moeder. Of woorden van soortgelijke strekking.

Donald Trump zag er doodnormaal uit. En praatte doodnormaal. Hij was ongetwijfeld de zelfingenomen narcist die hij altijd is geweest, maar het had niet de groteske trekken die het nu heeft. De vadsigheid, die hangende mond, het kapsel, het was allemaal nog in toom. Het deed me denken aan The Picture of Dorian Grey van Oscar Wilde. Waarin de hoofdpersoon een portret van zichzelf op zolder opgeborgen heeft dat in zijn plaats ouder wordt. Terwijl de hoofdpersoon jong en mooi en onberispelijk blijft, rot het portret boven weg, lijdend onder de verdorven daden van zijn geportretteerde.

Dat is Trump. Het portret van een systeem dat verrot is. 

In de laatste uitzending van Droomland Amerika vertelde George Packer, commentator van The New Yorker en schrijver van The Unwinding, over Washington. Hoe congresleden het grootste deel van hun tijd bezig zijn met fundraising, om hun herverkiezingen te financieren. De helft van de tijd zijn ze bezig met lobbyisten van wie ze geld krijgen. Volgens Packer is de middenklasse langzaam maar zeker aan het verdwijnen. In de loop der tijd hebben ze de culturele agenda van de conservatieven overgenomen: tegen het homohuwelijk, tegen abortus en tegen immigratie. En nu de middenklasse in economische malaise aan het verdwijnen is, rest hen niks dan woedend te zijn op de politieke elite die de Amerikaanse democratie in de uitverkoop heeft gedaan. Deze woedende ex-middenklasse ziet Trump als de man die buiten het systeem staat. Terwijl hij er natuurlijk een product van is. Maar dat is dan juist weer bewijs dat hij precies weet hoe verdorven die wereld in elkaar zit.