Engagement in de Letteren

In mei van dit jaar spraken de Nederlandse afgevaardigden voor de 18th Beijng International Book Fair zich unaniem uit tegen een boycot van het toen al niet onomstreden evenement. Onder hen de schrijver Bernlef, die destijds in NRC Next liet optekenen: „Het moet natuurlijk niet te gek worden. Als de repressie zich verhevigt, kan er een punt komen waarop je zegt: gaan we er alleen maar heen ter meerdere eer en glorie van de Nederlandse economie, met cultuur als glijmiddel?” Die laatste vraag lijkt inmiddels, met het huisarrest van enkele belangrijke kritische Chinese schrijvers en bloggers, bevestigend te kunnen worden beantwoord. Sinds eind vorige week wordt een aantal van de lokale schrijvers met wie de Nederlandse delegatie zou spreken door middel van intimidatie onder druk gezet om af te zien van de ontmoeting. Tot degenen die op deze wijze feitelijk onder huisarrest zijn geplaatst behoren Jiao Guobiao, een voormalig journalist en docent journalistiek die censuur en andere vormen van onderdrukking in China aanklaagt en blogger Liu Di, beter bekend als 'Roestvrijstalen Muis'. Zij zijn het die, ondanks een verregaande repressie door de Chinese overheid -tientallen kritische auteurs zitten reeds gevangen- er niet van weerhouden worden zich in hun artikelen en blogs kritisch over de misstanden in de maatschappij uit te laten.

Door: Foto: Sargasso achtergrond wereldbol
Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

De langzame knevel van de PVV


,,Het is een verkeerde tendens dat de politieke kleur van topambtenaren ertoe doet. Het moet bovenal gaan om de kennis, kunde en loyaliteit van de ambtenaren. Tunnelvisie en kritiekloos uitvoeren van beleid zijn niet de bedoeling.”

Klinkt goed, niet? Het komt regelrecht uit vragen (PDF) van PVV-Statenlid Gerton van Unnik aan de leden van de Provinciale Staten van Noord-Holland. Maar meent hij het ook?

Het kritiekloos uitvoeren van beleid was precies wat de PVV beoogde toen de partij begin dit jaar het ontslag eiste van korpschef Bernard Welten, die het gewaagd had om te stellen dat een eventueel boerkaverbod door hem niet gehandhaafd zou gaan worden.

De politieke kleur van topambtenaren deed er wel degelijk toe toen de partij in mei het ontslag eiste van de directeur-generaal van het ministerie van Buitenlandse Zaken, Joke Brant, omdat zij lid is van het volgens de PVV ‘linkse clubje’ Worldconnectors. Ook Bilal Taner, topambtenaar van de gemeente Rotterdam, moest in september 2010 ontslagen vanwege banden met het volgens de PVV jihadistische Haks Haber. Hij werd op de website van deze vereniging gefeliciteerd met de geboorte van zijn dochter. Aan hem vooraf ging districtschef Gerda Dijksman van de politie in Drenthe: zij waagde het de PVV fascistisch te noemen en ze is bovendien ex-Tweede Kamerlid van de PvdA. Ontslag, riep de PVV. Herman Tjeenk Willink mocht nooit meer als informateur aan de slag en moest aftreden als vice-voorzitter van de Raad van State. Waarom? In een op persoonlijke titel aan het eindverslag van de (voor de PVV negatief uitgevallen) informatie toegevoegd schrijven waagde hij het stelling te nemen tegen discriminatie en voor Europa. Voor Ybo Buruma was het hebben van een politieke voorkeur al voldoende. Te links voor de Hoge Raad, was het oordeel van de PVV.

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Digitale revolutie-in-een-revolutie

Vandaag is het precies een jaar geleden dat Khaled Said door de Egyptische politie in Alexandrië werd doodgeslagen, waarschijnlijk omdat hij een video bezat waarin te zien was hoe agenten inbeslaggenomen drugs onderling verdeelden. Met een mobieltje genomen foto’s van Khaleds kapotgeslagen lichaam werden via Facebookgroepen verspreid en voedden de groeiende verontwaardiging voorafgaand aan de demonstraties op het Tahrirplein in Cairo. Khaled die met zijn filmpje de corruptie van het oude regime aan de kaak had willen stellen, werd postuum zelf symbool van de revolutie waarin een jonge generatie voorgoed afrekende met de oude garde dankzij het internet en andere communicatiemiddelen.

Zo ging het toch, nietwaar?

Niet als je het aan Mark Zuckerberg zelf vraagt. Hij relativeerde vorige week de mate waarin zijn website verantwoordelijk gesteld kan worden voor de gebeurtenissen in Egypte:

It would be extremely arrogant for any technology company to claim any meaningful role. I think Facebook was neither necessary nor sufficient for any of those things to happen”.

Hij leek het enigszins beschaamd te zeggen maar opvallend is wel dat Zuckerberg zijn uitspraak deed op de G8, waar hij samen met een aantal andere CEO’s van social-mediabedrijven was uitgenodigd van gedachten te wisselen met Sarkozy (hij wel trouwens, wij niet). Hetgeen natuurlijk juist onderstreepte dat regeringen (oud en nieuw) nog altijd met argusogen naar nieuwe media kijken.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

1989: einde van de Analoge Geschiedenis

Deze gastbijdrage is geschreven door Sebastiaan van der Lubben en is te lezen op zijn blog en op Publiekrecht & Politiek.

1989: Val van de Muur en het einde van de Analoge Geschiedenis. Het is wachten op de digitale opvolger – die woedt namelijk al, onzichtbaar, maar steeds merkbaarder. Uiteraard op internet.

Niet vrijheid, maar digitale dictatuur regeert in de wereld. Dat concluderen Frederik Erixon en Hosuk Lee-Makiyama in hun paper Digital Authoritarianism. Human Rights, Geopolitics and Commerce. Ondanks alle halleluja-verhalen over de bevrijdende werking van internet zijn miljoenen mensen verstoken van zowel fysieke als informatieve toegang tot internet. Gebruikers hebben geen telefoonverbinding of ‘kastje’ noch de mogelijkheid om te grasduinen in studies, boeken of sociale netwerken.

Dat gaat binnen afzienbare tijd ook niet gebeuren. Want na een korte voorsprong van de dissident 2.0 (de online activist die menig dictator het nakijken gaf) zijn steeds meer autoritaire regimes steeds beter geworden in het steeds meer reguleren van de toegang tot het wereldwijde web. De zwaardmacht tolereert geen dissidenten en slaat keihard – heel 1.0 zo u wilt – terug. Meer staten investeren in nieuwe technologie om te monitoren, op te sporen, te beïnvloeden en soms zelfs nogal plat de stekker eruit te trekken.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Vorige Volgende