Kunst op Zondag op de IJsselbiënnale

Het thema van de vierde editie van de IJsselbiënnale is ‘over grenzen’. De IJsselbiënnale kent zowel een binnen- als een buitenprogramma. In het buitenprogramma spelen de uiterwaarden van de IJssel de hoofdrol. Het binnenprogramma kreeg als titel de Nevengeul. Voor Kunst op Zondag bezocht ik deze groepstentoonstelling in de Bergkerk in Deventer. [caption id="attachment_359411" align="aligncenter" width="450"] Nevengeul-tentoonstelling Grenzen in de Nicolaas- Bergkerk in Deventer © foto Wilma Lankhorst.[/caption] Over grenzen Sinds de eerste editie van de IJsselbiënnale is de impact van klimaatverandering op ons landschap het kernperspectief. Vanuit deze gedachte kiest de organisatie iedere editie een ander (deel)thema. De kunstenaars reageren met hun werken op het editie-thema in de buitententoonstelling. Het thema voor 2025 is ‘over grenzen’. Op allerlei vlakken lopen we tegen de grenzen van de maakbaarheid aan. Denk aan klimaatverandering, de ruimte die we nodig hebben voor natuur, landbouw, industrie en de woningbouwopgave. De IJssel met de buitententoonstelling is de blauwe draad, de inhoudelijke ruggengraat  in dit 120 kilometer lange evenement. Het totale riviertraject is onderverdeeld in vier routes: Zwolle, Fortmond (nieuw in 2025); Deventer en Brummen. In het buitenprogramma ontdek je 18 tijdelijke kunstwerken/installatie van nationale en internationale kunstenaars. [caption id="attachment_359413" align="aligncenter" width="450"] Sfeerbeeld Bergkerk © foto Wilma Lankhorst.[/caption] Nevengeul #IJB25 De IJssel verbindt een regio waarin cultuurmakers, talrijke kunstenaars, enthousiaste verenigingen, culturele organisaties en innovatieve bedrijven actief zijn. Het Nevengeul-programma nodigt hen uit om hun werk en ideeën te delen in groepstentoonstellingen, speciale projecten, avontuurlijke workshops en ontmoetingen met kunstenaars. Om de artistieke oogst uit de IJsselvallei een podium te geven zijn er ook dit jaar weer enkele Nevengeul-groepstentoonstellingen. In de Bergkerk Deventer is 20 juli jl. de tentoonstelling ‘grenzen’ geopend. Dit thema wordt in de historische kerk in Deventer op uiteenlopende manieren verbeeld. Deze groepstentoonstelling bestaat uit een mix van bestaande en nieuwe werken, waarbij de makers de grenzen aftasten tussen hoop en wanhoop. [caption id="attachment_359415" align="aligncenter" width="450"] Welkom in de wereld van de wilg © Edward Otten © l. foto Wilma Lankhorst r. Marieke Hagemans.[/caption] Stilstaan bij onze relatie met de natuur De werken in de Bergkerk nodigen de bezoeker uit om stil te staan bij onze menselijke relatie met het landschap. Wat is er mogelijk wanneer we de grens tussen mens en natuur niet als scheiding zien, maar als ontmoeting? Heel letterlijk ervaar je dat in de omgevallen wilgenboom van houtkunstenaar Edward Otten (1972). Otten heet je welkom in de wereld van de wilg. In een oude, liggende wilg heeft Otten een matras op maat gemaakt. Als je hierop gaat liggen vertelt de boom in vijf minuten haar verhaal. Ik heb deze tentoonstelling samen met een collega bezocht en zo lagen we naast elkaar in de wilg. Gasten die na ons kwamen dachten dat wij een deel van de installatie waren. Onze bungelende benen en stil liggende lichamen werden door hen ervaren als wassenbeelden. Het resultaat is vast gelegd in de rechter foto. [caption id="attachment_359410" align="aligncenter" width="450"] Groepsproject afvaldieren © Floor Coolsma & Jojanneke Dekens © foto Wilma Lankhorst.[/caption] Nieuwe diersoorten ontdekken Kunstenaars Floor Coolsma en Jojanneke Dekens zijn de bedenkers en uitvoerders van het educatieproject ‘afvalbeestjes’. Overal in de stad liggen op straat, in parken en in de kleinste hoekjes snoepwikkels, plastic dopjes en ander zwerfafval. De twee kunstenaars zijn samen met jonge onderzoekers van basisscholen “IJsselwijs’ in Olst en ‘de Wizard’ in Deventer op verkenning gegaan. Met veel fantasie, knutseltalent en een scherpe blik voor de wereld om hen heen hebben ze nieuwe diersoorten bedacht. Laat je verwonderen door de andere blik van de kinderen op zwerfafval en ontdek een nieuwe beestenwereld. [caption id="attachment_359420" align="aligncenter" width="500"] School keramische vissen Pieter Gootjes en East of the Sun © Margot Olde Loohuis © foto Wilma Lankhorst.[/caption] School keramische vissen en de onderwaterwereld In een zijbeuk ontdek ik een school keramische vissen van beeldend kunstenaar Jan Pieter Gootjes. Zwemmen in een school biedt veel voordelen voor de vis: het is veiliger, elk dier spaart energie, alle bewegingen samen in de school veroorzaken minder lawaai en ruis en het verhoogt de snelheid. Op de achtergrond van de 157 keramische vissen hangen twee schilderijen van Margot Olde Loohuis. Sinds tien jaar schildert Olde Loohuis met grote interesse de onderwaterwereld. Ze gaat al schilderend de grens over van de zichtbare wereld naar de onzichtbare onderwaterwereld. Hier in de Bergkerk kun je met East of the Sun (2025) in gedachten dwalen door Olde Loohuis’ onderwaterwereld. Wie wel eens heeft gesnorkeld zal direct de herinnering aan de stilte in deze onderwaterbeelden ervaren. [caption id="attachment_359408" align="aligncenter" width="447"] Cultivated Nature (2025) © Karen Hoogesteger © foto Wilma Lankhorst.[/caption] Cultivated Nature Met het werk van de schilder Karin Hoogesteger neemt ze ons mee op haar wandeling met haar hond. Hoogesteger woont in Zutphen en wandelt dagelijks met haar hond op een pad langs de IJssel. Het pad dat langs de IJssel loopt, is de letterlijke scheidingslijn tussen de natuur, waar de rivier haar gang gaat, en het gecultiveerde stadslandschap; de dijk en de bebouwing daarachter. De titel duidt de precieze plek aan (middels lengte en breedtegraad). De volledige titel van het schilderij is ‘Cultivated Nature #15, B52.133844 L6.192613’. Het is alsof je op je kniehoogte door de oeverbegroeiing kijkt. Over het doek loopt een rechthoek in dunne lijnen. Dit zijn de contouren van een flatgebouw langs de IJssel bij Zutphen. [caption id="attachment_359423" align="aligncenter" width="450"] Ontdek zelf het verhaal achter De muur van genoegzaamheid (2025) © Kunstenaarscollectief Dorreroosjes © foto Wilma Lankhorst.[/caption] De vierde editie van de IJselbiënnale, de Internationale kunstroute langs de IJssel loopt nog tot en met 14 september 2025. Via deze link kun je je bezoek plannen. Klik voor meer informatie over de groepstentoonstelling in de Bergkerk op deze link. Volg #IJB25 op de socials. © tekst en foto’s Wilma Lankhorst. © gebruik van de afbeeldingen met dank aan de organisatie, de genoemde kunstenaars en alle bruikleengevers. [caption id="attachment_359412" align="aligncenter" width="450"] Opening IJsselbiënnale 2025 in Wilp © foto Wilma Lankhorst.[/caption] Opening van de 4e editie van de IJselbiënnale in Wilp, dichtbij kunstwerk x9 Meanderen van Irene Fortuyn. Op 14 september is er een IJB-special bij het werk van Fortuyn. Kijk hier voor de details. [caption id="attachment_359425" align="aligncenter" width="500"] Deelnemende kunstenaars (buitenkunst) tijdens de opening in Wilp © foto Wilma Lankhorst.[/caption] Deelnemende kunstenaars in de Bergkerk Hellen Abma, Pauline van Asperen, Jenny Bakker, Reinhold Bogaard, Aletta Bos, Kitty Buis, Wim van Cappelle, Malou Cohen, Dorreroosjes, Lilian van den Einden, Carien Engelhard, Susan Fifis, Vincent Geels, Karin Gerfen, Kirsten Lucie Gerritsen, Jan Pieter Gootjes, Dino van der Heide, Karin Hoogesteger, Wendy Janssen, Chiel Kleipool, Annemarieke de Kloet, Marianne Knol, Elisabeth Knopper, Hettie Eleonora Koning, Lies Kortenhorst, Monique Kwist, Linde Larrivee, Linde Leijh, Pauline Luijben, Jos Mulder, Carla Nederbragt, Gerdina Nijenhuis, Pauline Nijenhuis, Krista van Norel, Margot Olde Loohuis, Edward Otten, Jan van de Poel, Marieke Ruijgrok, Wanda Schaap, Jacomijn Schellevis, Louky Scheltema, Lucas Sloot, Wilma Stegeman, Femke Teussink, Aebele Trijsburg, Annemarie van Ulden, Miriam Verbeek, Beau Voerman, Rudy Volbeda, Riks Vos, Robert Wevers, Annette Wijdeveld, Roelie Zanting, Erwin Zijlstra, Rietje Zuijderwijk.

Door: Foto: Deventer street art © ShortLife © foto Wilma Lankhorst.
Foto: copyright ok. Gecheckt 22-04-2022

Kunst op Zondag | Een rondje landschapskunst

Begin november, toen net alle coronamaatregelen weer aangescherpt werden, hadden mijn man en ik enkele vakantiedagen, die we toch graag leuk wilden invullen. We trakteerden onszelf op een paar dagen Flevoland; lekker wijds en veel ruimte, dat kon nooit kwaad, zelfs in coronatijd. Een dagje landschapskunst stond al heel lang op mijn verlanglijstje en dit was het perfecte moment. Tijdens de aanleg van de Flevopolder besloten de ingenieurs en planologen om een aantal grote kunstwerken te realiseren. Ze richtten zich daarbij op een kunstvorm die tot hun verbeelding sprak: Land art. In de jaren zeventig waaide deze spraakmakende stroming over van Amerika naar Nederland. Het resultaat is een bijzondere collectie van landschapskunstwerken.

Hierboven zie je Riff.PD#18245 van Bob Gramsma, een bijzonder indrukwekkend bouwwerk. Op drie paalfunderingen en een complexe constructie zoals die ook wordt gebruikt in bruggen- en botenbouw stortte Gramsma een heuvel van 8000 kubieke meter landbouw- en Zuiderzeegrond. Hierin groef hij een grote holte, die vervolgens is bekleed met een laag spuitbeton. Vervolgens haalde Gramsma de aarde weg tot maaiveldhoogte, en bleef dit afgietsel  van beton vermengd met Zuiderzeebodemresten over. Het is een afdruk van Gramsma’s gegraven spoor in Flevogrond, en weerspiegelt daarmee de ontginning en kunstmatigheid van de polder. Het biedt onderdak aan dieren en mossen. Op dit moment is de trap afgesloten om binnenkort gerenoveerd te worden, maar anders kun je het bouwwerk beklimmen en uitkijken over het oude land bij Elburg.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Steun ons!

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Foto: Åsa-Helene Bergwall (cc)

Kunst op Zondag | Handen

Handen zijn zeer dubbelzinnige lichaamsdelen.  Ze beschermen en slaan, ze verwarmen en wuiven koelte toe, ze gebaren kom en ga weg.

Multifunctioneel ook, zo’n hand. Je kunt er mee in het haar zitten, in eigen boezem steken, over het hart strijken, in de schoot leggen.

Jef LambeauxSilvius Brabo, de handwerper van Antwerpen, 1887.
cc Flickr followtheseinstructions photostream hand werpen (throwing hands)

In de Brabofontein in Antwerpen staat de Romeinse legionair Silvius Brabo op het punt de afgehakte hand van de reus Antigoon in de Schelde te werpen. Het gerucht gaat dat de stad haar naam aan het handwerpen heeft te danken.

Er is meer op handen….

Giuseppe PenoneContinuerà a crescere tranne che in quel punto,  1968.
cc Flickr Shannon Badiee photostream It Will Continue to Grow Except that Point, 1968 by Giuseppe Penone

Continuerà a crescere tranne che in quel punto, Italiaans voor ‘het blijft groeien tot aan dat punt’. Penone maakte een afgietsel van zijn arm en bevestigde dat aan een boom die er om heem begon te groeien. Eén worden met de natuur, daar had Penone wel een handje van.

Michael Schwarze – Rhythm of Life, 1988.
cc Flickr Erich Ferdinand photostream touching grabbing holding I

Deze dansende kinderen zijn onderdeel van een driedelige opstelling, voorstellende de kinderjaren, de adolescentie en de dood. De kids staan vlak voor het hoofdpostkantoor in Dortmund.

Foto: Jimmy Emerson, DVM (cc)

Kunst op Zondag | Reusachtig

Kunst mag groots en meeslepend zijn. Groot en veelwegend zul je bedoelen, hoor ik sommige kunstenaars zeggen. Prima, zeg ik dan, als het publiek het wel reusachtig vindt. Vandaag bekijken we omvangrijke kunst.

Kunstenaar Eric de Valk heeft het grootste kunstwerk ter wereld in de aanbieding. Het moet nog wel worden gemaakt. Ondertussen moeten we het doen met standbeelden van 100 meter hoog en meer. Die overtreffen het in 2010 onthulde grootste kunstwerk van Nederland: De Stip. Een door de Beweging Toyisten beschilderde gasbol in Emmen.

Nee, wacht. Het grootste kunstwerk van Nederland is het Feestaardvarken van Florentijn Hofman, die de hele wereld kent van zijn reusachtige badeend. Het Feestaardvarken werd in 2013 aan het publiek prijs gegeven.

Of nee, het grootste Nederlandse kunstwerk heet de Hoorn des Overvloeds, ontworpen door Arno Coenen en zijn team. Te zien in de Markthal te Rotterdam, kort geleden geopend door mevrouw Máxima. Stelt deze digitale projectie op 11.000 vierkante meter alle “grootste” kunstwerken van Nederland in de schaduw?

Nee, ik hou het er op dat de Aardzee (ontworpen door Piet Slegers), een vijf hectare groot stukje land-art, vooralsnog het grootste kunstwerk van Nederland is. De Nachtwacht lijkt er een postzegel bij.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Doe het veilig met NordVPN

Sargasso heeft privacy hoog in het vaandel staan. Nu we allemaal meer dingen online doen is een goede VPN-service belangrijk om je privacy te beschermen. Volgens techsite CNET is NordVPN de meest betrouwbare en veilige VPN-service. De app is makkelijk in gebruik en je kunt tot zes verbindingen tegelijk tot stand brengen. NordVPN kwam bij een speedtest als pijlsnel uit de bus en is dus ook geschikt als je wil gamen, Netflixen of downloaden.

Foto: copyright ok. Gecheckt 26-11-2022

Kunst op Zondag | Zomer

Wat er al niet wordt georganiseerd om de mens voor ledigheid te behoeden tijdens de zomerse vakantiemaanden. Veel sportevenementen, dans-en muziekfestivals, en dit jaar ook de verkiezingcampagne. Geef het volk brood en spelen. Als het een beetje mooi weer wil blijven gaan we natuurlijk naar buiten. Vandaag de KoZ-zomertips. Met vooral kunst die buiten is te zien. In stad of in de natuur. Wegens de beperkte ruimte alleen zomerkunst In Nederland en België.

Wil je werk bekijken van kunstenaars die in Kunst op Zondag de revue passeerden, ga dan naar  Beaufort 04, de Triënnale voor Hedendaagse Kunst aan Zee. Op 30 locaties langs de Belgische kust kun je, onder andere, werk zien van Jannis Kounellis (zie afbeelding boven dit artikel). Hij figureerde in de Armoede-aflevering van KoZ. Ook de groep Claire Fontaine (uit deze KoZ) en Isaac Cordal (uit deze en deze KoZ) zijn langs de Belgische kust te zien.
Uit de voorgaande edities van Beaufort is een beeldenpark overgebleven, die ook de moeite waard is om langs te flaneren.

Op het loverrijke Lange Voorhout en in museum Beelden aan Zee, zijn bij Den Haag Sculptuur deze zomer Zuid-Afrikaanse kunstenaars van de Rainbow Nation te zien. Waaronder Angus Taylor….