Illustratie: Crachàt Als een razende haalde hij zijn huis overhoop. Kleren vlogen door de lucht en dwarrelden verspreid op de grond neer. ‘Het zit altijd op zijn plek, maar wanneer je het nodig hebt, is het plotseling verdwenen.’ Hij verschoof zijn bureau, knielde neer op de grond om onder de commodekast te kijken en stak zijn hoofd zelfs door het open raam om te zien of het misschien op straat terecht was gekomen. De spiegel bood echter weer de oplossing; er was nog net een stukje oor zichtbaar dat zich tussen het hoofdeinde van zijn bed en het kussen had genesteld. Het had een vredige uitstraling, als hij niet beter had geweten, had hij zomaar kunnen denken dat het oor zich te rusten had gelegd na een dag vol sonische inspanning. Toen hij de deken oplichtte zag hij dat het stuk vlees niet ongeschonden uit de strijd was gekomen. De randen van het oor waren gerafeld en gestold. Bijna liet hij het uit zijn vingers glippen, zo schrok hij ervan. Hij wikkelde het oor in zijn zakdoek en stak het pakketje in zijn broekzak. Aan het langzame geschuifel op de gang kon Vincent horen dat Sibelius thuis was. Een walm jenever begeleidde de vriendelijke stem in de opengaande deur. ‘Wie is daar?’, vroeg Sibelius terwijl hij op hooguit een meter van Vincent verwijderd was. De dokter kneep zijn ogen samen achter zijn dikke glazen en draaide zijn hoofd daarbij in het rond. ‘Ah Vincent, wat alleraardigst dat je mij een bezoek brengt’, zei de dokter toen hij diens stem hoorde. Er zijn al wat jaren verstreken sinds ik je heb gezien, is het niet?’ ‘Bent u in staat om te opereren?’, zei Vincent ongeduldig. Hij haalde de zakdoek uit zijn broekzak en ontvouwde deze in het zicht van de dokter. Het oor lag op de witte zakdoek in de palm van zijn hand. ‘Dokter, ik wil dat u goed kijkt, ziet u dit?’ De dokter knikte. ‘Kijkt u nu naar mijn hoofd.’ De dokter richtte zijn blik omhoog, weer terug naar de hand en weer omhoog. Hij streek met zijn vingers over zijn kin.
Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.
Illustratie: Crachàt
Het was één grote bloederige bende. Vincent had het schilmes nog in zijn hand en keek naar het gutsende bloed dat uit zijn oor kwam zonder dat hij de schreeuwende pijn rondom zijn oorschelp gewaar was. Langzaam liep hij naar de andere kant van de kamer waar een scheerspiegel boven de wastafel hing. Hij zag zichzelf naderen met aan de ene kant van zijn hoofd het vertrouwde kraakbeen bedekt met huid en aan de andere kant de druipende wonde. Hij boog zijn hoofd verder naar voren en voelde met zijn hand aan de leemte die het mes had achtergelaten. Met zijn vingertop drukte hij voorzichtig in het vlees. Pas nu voelde hij de pijn via het middenoor naar het binnenoor trekken, in een scheut naar zijn hersenen. Hij schreeuwde het uit en greep nu met beide handen naar de wond alsof hij het met een deken van handen wilde beschermen. Hij wist zich nog net staande te houden.
‘Wat heeft me bezield’, kermde hij, nogmaals zijn hoofd oprichtend om zich ervan te verzekeren dat het geen hallucinatie was.
Zijn vertwijfeling was af te lezen in het spiegelbeeld. Nog steeds drupte het bloed uit zijn oor en hij greep naar de handdoek aan het rek die hij haastig tegen de wond aan drukte. Uit het medicijnkastje haalde hij een verband dat hij snel om zijn hoofd wond. Het leek erop alsof hij een helm had opgezet.
‘Je moet niet aarzelen, Vincent, nu niet.’
Hij verliet het gele huis en stond ineens in een lege straat.
‘Verdomd, het is zondag. Waar kan ik nu in godsnaam een dokter vinden.’
Hij spurtte naar het huis twee straten verderop waar de dokter doordeweeks praktijk hield.
‘Geen gehoor, dat kan niet waar zijn’, riep hij.
Hij draaide zich om en liep in de richting van de kerk. De voetstappen dreunden door tot in zijn hoofd.
Achter zich hoorde hij hoe het slot werd ontgrendeld.
‘Hallo?’, vroeg de gouvernante die in de deuropening verscheen.
‘Godzijdank’, zei Vincent en liep naar de vrouw toe. ‘De dokter, waar is de dokter?’, vroeg hij waarbij hij de vrouw stevig vastpakte bij de schouders en deze heen en weer schudde.
‘De dokter is met zijn vrouw een week naar het buitenhuis op het platteland. Ik verwacht hem pas woensdag terug.’
‘Maar ik heb hem nu nodig’, riep Vincent waarop hij de vrouw opzij duwde en naar binnen liep. ‘Waar is hij?’, riep hij nogmaals uit en liep de deur door naar de praktijk. Daar vond hij in de kast een ampul met morfine. Hij stak de injectienaald in het buisje en zoog de vloeistof op in de spuit. Hij bond zijn arm af zodat de ader goed zichtbaar werd en spoot de vloeistof erin. De gouvernante kwam aangesneld en sloeg van schrik haar handen voor haar mond bij het zien van het schouwspel.
‘Vincent, dit kan toch zomaar niet?’
‘Wat moet ik anders? Ik verga van de pijn, de dokter is uit de stad en mijn oor ligt ernaast.’
‘Maar wat is er gebeurd dan?’, vroeg de gouvernante die bijna van haar stokje viel.
‘Dat is een lang verhaal.’ ‘Zoek liever het adres op van de dichtstbijzijnde dokter.’
De gouvernante bladerde door de agenda van de dokter.
‘Maar, dat heeft helemaal geen zin’, stamelde ze.
‘Wat bedoel je?’ Vincent greep haar weer vast.
‘Ze zijn allemaal naar het platteland, één of andere bijeenkomst voor doktoren of zo.’
‘Waar ga je naartoe?’, vroeg de gouvernante.
‘Weet jij het?’, antwoordde hij driftig. ‘Naar de apotheek, naar de priester, naar de kroeg, naar de kleermaker, er moet toch iemand hier zijn die een oor kan aannaaien?’
‘Misschien kun je het bij dokter Sibelius proberen?’
‘Wat, die is al twintig jaar met pensioen.’
‘Het was anders altijd een kundig dokter hoor. Toen hij nog praktijk hield heeft hij veel mensen geholpen.’
Veel mogelijkheden waren er niet en wellicht kon Sibelius zijn geheugen laten werken om het oor weer op de juiste plaats te krijgen. Hij verliet het huis in snelle pas, op weg naar de oude dokterswoning. ‘Maar Vincent, waar is je oor?’, vroeg de gouvernante.
In de week van de democratie neem ik u graag mee naar een boek dat is geschreven in een periode waarin schrijvers helemaal niet geacht werden een kritisch geluid te laten horen, namelijk ten tijde van de Stalinistische terreur. Geheel in de lijn van de vijfjarenplannen kregen de schrijvers de opdracht literatuur te scheppen die in het teken stond van het socialistisch realisme. De literatuur moest worden ontdaan van het elitaire karakter en ten dienste komen te staan van de arbeiders. Speciaal voor dit doel werd de in “gezondheidsballingschap” verkerende Maksim Gorki (1868-1936) teruggehaald uit Sorrento (It) met de opdracht om een schrijversbond op te zetten waarin de grote vooruitgang in het socialistisch arbeidersparadijs werd bezongen. Daaronder horen bijvoorbeeld de aanleg van het Witte Zeekanaal of de waterkering van een aantal rivieren die ervoor moesten zorgen dat onvruchtbare gebieden van water werden voorzien. Eén en ander wordt prachtig beschreven in Frank Westerman’s Ingenieurs van de ziel (2002).
Gorki werd er niet erg om gewaardeerd door zijn collegaschrijvers. Bij zijn eerste bezoek aan de werkkampen op de Solovetski eilanden hield een groep schrijvers uit stil protest de kranten die ze lazen, omgekeerd in hun handen, gezeten op boomstammen, want praten mochten ze niet met de beroemde schrijver. Diezelfde boomstammen werden gebruikt om gevangenen aan vast te binden en ze van de heuvels af te laten rollen. Aan het eind van zijn leven zag Gorki in dat hij was misleid door de autoriteiten en viel ook hij uit de gratie van Stalin. Verbitterd leefde de oude schrijver zijn laatste jaren in Moskou.
Dat kan! Sargasso is een collectief van bloggers en we verwelkomen graag nieuw blogtalent. We plaatsen ook regelmatig gastbijdragen. Lees hier meer over bloggen voor Sargasso of over het inzenden van een gastbijdrage.
“The question is, can you improve upon something as highly evolved and well-suited to its task as the book? And if so, how?” Mr Bezos asked. “It has to disappear.” (bron)
De vraag die men zich stel: zal het lezen van boeken verdwijnen, of het boek zelf?
Bent u bereid om dat bundeltje papier in de vuilbak te gooien en over te schakelen op alweer een ander stralending?
“De minister moet weten dat het boek het meest haat zaaiende uit de wereldgeschiedenis is. Door de ideologie ervan zijn miljoenen mensen omgekomen. Het is heel bewust verboden.”
Aldus Tweede Kamerlid Sybrand van Haersma Buma. Vrij vertaald kan je dus stellen dat dhr van Haersma Buma de stelling van dhr Wilders steunt. De Koran en de Bijbel, beide boeken die ten grondslag liggen aan een ideologie, hebben mede bijgedragen aan het sterven van miljoenen mensen.
Aan dhr van Haersma Buma is via mail een reactie hierop gevraagd.
Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.
In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.
“Het kapitalistisch model heeft gezegevierd omdat het zo extreem winstgevend is en de rijken rijker maakt. Wat ik met dit boek wil bereiken is de stellingname van de vrijemarktbeweging, dat er nooit een alternatief was, ondergraven….aldus Naomi Klein in het financieele dagblad van vandaag over haar nieuwe boek de Shock Doctrine
De gedachte achter de hier al eerder besproken “shock doctrine” van Naomi Klein lijkt te zijn dat kapitalisme á la Milton Friedman het gat tussen arm en rijk stimuleert. Maar, is die boodschap wel van toepassing op Europa? Hebben we het hier niet allemaal veel beter gekregen? Zijn hier de armen niet evenals de rijker ook veel rijker geworden in het westen in de afgelopen decennia? Waar zitten dan de problemen van het kapitalisme?
Foto’s van bibliotheken all over the world. Ahhhh, jaren zou ik er in kunnen leven.
In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.
