In 1931 werden negen zwarte Amerikaanse jongens van 13-20 jaar in Alabama aangeklaagd voor verkrachting van twee witte vrouwen. De jongens zaten, op zoek naar werk, in een trein en kregen ruzie met een groep witte jongeren die zwarten het recht ontzegden om met de trein te reizen maar vervolgens door hen uit de trein werden gegooid. Ze schakelden de politie in die nogal willekeurig negen zwarte jongens arresteerde. De vrouwen beschuldigden hen van verkrachting, wat nooit werd bewezen. Op de 13-jarige na, die levenslang kreeg, werden alle jongens in eerste instantie ter dood veroordeeld. De rechtszaak met een geheel witte jury, is een voorbeeld geworden van racistische rechtspraak in het zuiden van de VS. Uiteindelijk is de doodstraf niet uitgevoerd. De Scottsboro Boys zaten wel verschillende gevangenisstraffen uit. De wereldwijde aandacht voor het proces heeft een schat aan literatuur, films en muziek opgeleverd. De geschiedenis van de Scottsboro Boys wordt in het boek Voor elkaar met elkaar: Black Lives Matter van Chris Beuker beschreven aan de hand van de acties van de moeder van twee van hen, Ada Wright. Zij heeft zich onvermoeibaar ingezet voor haar zonen Andy en Roy. Ada kreeg daarbij de steun van de Amerikaanse Communistische Partij en de internationale communistische beweging. Ze maakte in het kader van de solidariteitsbeweging van de Internationale Rode Hulp een tour door Europa en bezocht in 1932 ook Amsterdam, Delft en Friesland. In de Diamantbeurs in Amsterdam zei ze volgens De Tribune ‘onder grote bijval’: door te vechten voor de Scottsboro-jongens vecht je tegelijkertijd voor de bevrijding van alle werkers, blanken en zwarten. In dezelfde geest had ook Anton de Kom over de zaak geschreven in Links Richten in een fragment uit zijn nog te verschijnen boek Wij slaven van Suriname. Beuker constateert dat een passage waarin De Kom zich tot de Nederlandse arbeiders richt opvallend genoeg niet is opgenomen in de uiteindelijk in Nederland gepubliceerde versie van zijn boek: ‘en gij Nederlandse proletariërs (…) gij die de schuld niet deelt der overheerschers omdat gijzelve overheerscht werd, gij zult de voorvechters van onzevrijheid met ons liefhebben en hun beeltenis zal meegedragen worden in Uw stoeten naast die van Lenin op de dag dat de groote afrekening met het kapitalisme zal plaatsvinden.’ De koppeling tussen de strijd tegen het racisme en de klassenstrijd was eerder al gelegd op een congres van de Comintern, de communistische internationale. Zwarte communisten uit de Verenigde Staten hadden daartoe opgeroepen. Onder hen een van de oprichters van de Amerikaanse communistische partij, Otto Huiswoud, zoon van een Surinaamse slaaf, die op weg naar Nederland in New York was blijven hangen. De Amerikaanse communistische partij was in de jaren voor de Tweede Wereldoorlog een belangrijke ontmoetingsplek voor veel zwarte arbeiders die zich keerden tegen de segregatie en discriminatie, die in het zuiden wettelijk mogelijk gemaakt door de beruchte Jim Crow wetten. Ook aan Huiswoud besteedt Beuker een hoofdstuk in zijn boek. Hij zou later in Nederland voorvechter worden van de onafhankelijkheid van Suriname. De communistische erfenis van de Civil Rights beweging heeft onder invloed van de Koude Oorlog in de Verenigde Staten tot een langdurige vervolging geleid van antiracistische activisten. Ook dominee Martin Luther King kreeg er in de jaren zestig mee te maken. Hij heeft zich uitgebreid moeten verdedigen dat zijn beweging niets met het atheïstische communisme te maken had. In het boek van Beuker is de vertaling opgenomen van een preek van King in 1963 onder de titel: How should a Christian view Communism? Bij alle kritiek op het communisme vindt King dat christenen net als zij meer oog zouden moeten hebben voor armoede en ongelijkheid. Want: ‘we moeten in alle eerlijkheid toegeven dat het kapitalisme vaak geleid heeft tot een kloof tussen overmatige rijkdom en intense armoede’. Ook houdt hij zijn volgelingen voor dat ‘het kapitalisme tot een praktisch materialisme (kan) leiden dat net zo schadelijk is als het theoretische materialisme dat het communisme voorstaat.’ Pikant is dat uitgeverij Kok die in 2018 een bundeling van preken van King heeft uitgebracht juist deze preek heeft weggelaten ‘vanwege zijn gedateerdheid en het gebrek aan relevantie voor het hedendaagse publiek’. Beuker maakt in zijn boek korte metten met dit op z’n minst discutabele standpunt. Voor elkaar met elkaar: Black Lives Matter biedt een kennismaking met voorlopers van de huidige BLM-beweging. Beuker neemt de lezer aan de hand mee door een aantal boeken en artikelen met ruime citaten over de geschiedenis van de beweging voor gelijkberechtiging halverwege de vorige eeuw en de personen die daarin een belangrijke rol hebben gespeeld. De rode draad is de verbinding tussen klassenstrijd en antiracisme met de christelijke ethiek als inspiratiebron voor onderlinge solidariteit tussen verschillende groepen achtergestelden. Je zou dat ook kunnen zien als impliciet commentaar op het feit dat in het huidige debat de band tussen racisme en kapitalisme via de slavernij, het kolonialisme en de uitbuiting van goedkope arbeidskrachten soms wel erg ver weg is. Een meer expliciete vergelijking tussen toen en nu ontbreekt. Maar afgezien daarvan is het goed dat Chris Beuker deze geschiedenis weer tot leven brengt. Chris Beuker, Voor elkaar met elkaar: Black Lives Matter. Verschijnt begin september bij uitgeverij Aspekt.
Renaissance is het debuutalbum van jazzartiest DoomCannon. Het thema van het album is de “young Black British experience”, geïnspireerd door de wereldwijde Black Lives Matter-beweging. Het nummer ‘Black Liberation’ gaat over het de behoefte aan gelijkheid en een einde aan politiegeweld en sociale onrechtvaardigheid. Dat klinkt allemaal zwaar, maar de muziek is dat niet – zoals een recensent zegt: “the overwhelming majority of this material is: Black joy.”
In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.
Op social media doet een vermakelijke Simpsons-meme de ronde met dit citaat van Homer:
Facts are meaningless. You can use facts to prove anything that’s even remotely true. Facts schmacts.
Dat gaat natuurlijk over de wijze waarop de regering Trump en diens achterban met feiten omgaan. ‘Nepnieuws’, ‘feitenvrije journalistiek’ is een hot topic geworden sinds de afgelopen verkiezingscampagne. Menigeen zwaait met opgeheven vinger over de noodzaak van feitelijke berichtgeving en hoe lak aan de waarheid de dood in de pot is voor de democratie. Zelfs Hannah Arendt en George Orwell worden erbij gehaald.
Hoe terecht die waarschuwing ook moge zijn, het is natuurlijk wel gewoon zo dat je feiten zo kunt uitvergroten dat je daarmee alles kunt aantonen wat ook maar een beetje waar is.
Neem nu misdaadstatistieken. Ik heb de huidige hoofdredacteur van de Telegraaf ooit zien beweren dat toch niet te ontkennen viel dat hieruit bleek dat er iets loos was met Marokkaanse Nederlanders, terwijl Zihni Özdil ‘m net daarvoor had uitgelegd dat wanneer je die feiten interpreteerde in het licht van sociaal-maatschappelijke positie, achterstand en etnische profilering door politie en justitie, er eigenlijk weinig overbleef van die buitensporige criminaliteit die hen wordt toegedicht.
Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.
Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.
PODCAST - Hoe gaan we verder na Black Lives Matter? Gloria Wekker gaf afgelopen maart een lezing voor antidiscriminatiebureau Radar die nu als podcast te luisteren is.
Wekker begint met een paar lichtpuntjes rondom racisme in Nederland, zoals de zetel van BIJ1 in de Tweede Kamer, het feit dat er vorig jaar niet alleen zwarte mensen naar de BLM-demonstratie kwamen maar ook witte mensen, en de onderzoeken naar de rol van Amsterdam, Rotterdam en binnenkort ook Utrecht in de slavernij. Dat je ook niet meer hoeft uit te leggen waarom je onderzoek doet naar racisme, zoals Wekker zelf lange tijd ondervond, is ook vooruitgang te noemen.
Maar het racismeprobleem is natuurlijk verre van opgelost. Om dit te illustreren analyseert Wekker het NPO-debat van afgelopen juni over racisme als voorbeeld van hoe het dus niet moet. Het ging al mis bij de keuze voor de centrale stelling: ‘Het huidige racismedebat drijft Nederland uit elkaar.’ Het was dus geen debat over racisme maar een debat over het racismedebat. Dat is het eerste punt van negen punten van Wekkers analyse. Ook als je denkt dat alles wel over dat debat gezegd is, is het verhelderend om met Wekker terug te blikken. Zij ziet het debat als graadmeter voor het huidige ‘raciaal contract’, een concept van filosoof Charles W. Mills dat duidt op de manier waarop witte mensen omgaan met niet-witte mensen.
De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.
Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.
Op 4 Juli vierde de Verenigde Staten Onafhankelijkheidsdag. Zoals altijd ging dit gepaard met veel vlagvertoon en het zingen van het nationale volkslied The Star-Spangled Banner. Dit jaar, meer dan voorgaande jaren, was er in de aanloop naar Onafhankelijkheidsdag meer aandacht voor “the Black national anthem” Lift every voice and sing. Zelfs de National Football League (NFL) mengde zich in de discussie door aan te kondigen dat in de eerste spelronde van de competitie Lift every voice and sing wordt gezongen voorafgaande aan het nationale volkslied. Of het de NFL menens is of slechts een schaamlap voor de racistische wijze waarop Colin Kaepernick en anderen spelers die knielden tijdens het spelen van het volkslied werden behandeld valt nog te bezien.
NIEUWS - De organisatie van de Black Lives Matter-demonstratie in Leeuwarden is ‘verdrietig’ vanwege de tegendemonstratie die is aangekondigd voor zaterdag 13 juni.
Eén van de mensen die veroordeeld is voor de blokkade van de A7 in 2017 heeft de tegendemonstratie aangekondigd want “Het enige punt dat ik wil maken is dat alle levens even belangrijk zijn. Het maken van onderscheid is anno 2020 nogal een dingetje. Iedereen is gelijk’’.
This is not helping…
VERSLAG - Tijdens een fondsenwerving in South Carolina spreekt een ‘BlackLivesMatter’-activiste Hillary Clinton aan op haar dehumaniserende retoriek over zwarte Amerikanen.
Met name de term “super-predators” en de uitspraak “we have to bring them to heel” worden Clinton niet in dank afgenomen.
En die moet hij wel zien te overtuigen, wil hij werkelijk een kans hebben om te winnen.
Het is niet alsof zwarte activisten niet hun best doen om Democratische politici – en vooral Sanders – te laten weten dat hij hun klachten over politiegeweld serieus moet nemen: die klimmen regelmatig bij hem op het podium om hun punt duidelijk te maken.
Maar Sanders weet daar vooralsnog niet zo goed raad mee, zo lijkt het.
In 2009 werd Henry Davis door vier agenten afgetuigd in het huis van bewaring omdat hij niet van plan was om de nacht door te brengen in een cel zonder bed of zelfs een matras.
Binnen de korste keren lag hij op de grond terwijl de vier hem schopten en sloegen. Daar was geen enkele rechtvaardiging voor: Davis was namelijk reeds geboeid.
Alsof ze hem nog een middelvinger na wilden geven, probeerde de politie Davis ook nog een aanklacht aan te smeren wegens ‘beschadiging van overheidseigendom’ omdat hij op het uniform van de politieagenten had gebloed.
Dat kan! Sargasso is een collectief van bloggers en we verwelkomen graag nieuw blogtalent. We plaatsen ook regelmatig gastbijdragen. Lees hier meer over bloggen voor Sargasso of over het inzenden van een gastbijdrage.