Wat willen partijen doen aan ongelijkheid? Deel 2: inkomen

Het thema ongelijkheid kon in de afgelopen jaren op veel belangstelling rekenen. In aanloop naar de verkiezingen kijk ik wat partijen beloven te doen aan het verminderen van ongelijkheid. Deel 2: inkomen. In deel 2 van de serie kijk ik naar inkomensongelijkheid (zie deel 1 voor verantwoording). De bruto-inkomensongelijkheid is in de afgelopen decennia ‘drastisch toegenomen’, concludeert de WRR in 2014: ‘de laagste inkomens blijven over de 35 jaar grosso modo onveranderd, de hoogste inkomens stijgen met meer dan 60 procent.’ Vanwege herverdeling via belastingen en toeslagen blijft de inkomensongelijkheid in Nederland relatief laag. Leidse economen berekende dat tussen 1990 en 2000 ‘de ongelijkheid van primaire inkomens [is] toegenomen, maar die stijging is nagenoeg volledig afgevlakt door sociale uitkeringen en directe belastingen’. De WRR stelt echter dat de herverdelende werking van belastingen en premies is afgenomen, waardoor dus ook de netto-ongelijkheid toeneemt. De Leidse economen spreken echter tegen dat de rijken steeds rijker worden.

Door: Foto: M. Jeremy Goldman (cc)
Foto: © Sargasso logo Kort copyright ok. Gecheckt 09-02-2022

KORT | Vernedering

, door

OPINIE - Onlangs keek ik naar De tegenprestatie, een reportage over de strakke regie van Leefbaar Rotterdam over de bijstandswet. Ik werd er nogal somber van. De ambtenaren waren goed getraind, correct en strak in hun aanpak. De uitkeringsgerechtigden waren over het algemeen braaf.

De film was scherp gemonteerd. Maar een kapster was boos: ik doe alles wat jullie zeggen, jullie maken alles weg, de gevolgen van alle vertraging zijn voor mij. Kan ik bij jou logeren als ik mijn huis uit word gezet? Dat was een glimp van een andere realiteit. Zij had geen zin in papier prikken bij de gemeentereiniging.

Nog zo’n glimpje: een ogenschijnlijk fitte man die voor zijn vriendin met gevorderde kanker zorgde, kreeg vrijstelling, want aannemelijk was dat hij ruim voldoende mantelzorg verrichtte.

Het publiek keuvelde na afloop gezellig over ‘maatwerk’, maar ik vroeg me af hoe ik me zou voelen, als ik in zo’n situatie kwam dat ik bijstand nodig had. Maar een woord kwam op: vernederd.

Dan volgt Schuldig, over de Vogelbuurt in Amsterdam, waar mensen vastlopen in financiële problemen. Het gevoel dat het oproept is hetzelfde: akelige vernedering. Een deurwaarder toont zijn eerlijke cynisme, de betrokkenen zijn nog woedend.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Mededeling

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Quote du Jour

Quote du jour | Draagvlak voor de overheid

, door

Als je als overheid niet thuis geeft aan de mensen die het meest aangewezen zijn op hulp van de overheid, creëer je veel onzekerheid. Als ze niet zelf tussen wal en schip vallen, horen ze het wel van anderen. Dat legt een bom onder het draagvlak voor de overheid. Je krijgt er een uitsluitende samenleving van en je oogst wat je zaait: boze, achterdochtige burgers. Dan groeit de onverdraagzaamheid. En het cynisme. Probeer eens te bedenken hoe het voelt dat het anderen niks uitmaakt dat jij steeds de klappen opvangt?

Foto: copyright ok. Gecheckt 10-02-2022

De VVD-betuttelings-top-tien

, door

Zooo… dus de jankertjes van de VVD hebben een betuttelings-top-tien opgesteld? Je moet het lef maar hebben. Want als er één partij betuttelingskoning is, dan is het wel de VVD.

(Update: na de massale kritiek op het artikel heeft de VVD haar betuttelings-top-tien waarin ze zich druk maakte over het verbod op plastic tasjes en open winkelpuien weer offline gehaald. Wij laten dat van ons natuurlijk gewoon staan.)

Toegegeven, niet als het gaat om maatregelen om de medemens en volgende generaties te beschermen tegen het smeerpoetsgedrag van anderen. Maar qua andere verboden gaat de VVD wel heel wat verder dan een verbod op stinkende uitlaten.

En dan gaat het niet om wauwsie voorstellen die geen mens zich nog kan herinneren (behalve de VVD-stagiair die deze sneue top tien opleverde dan), maar om keiharde maatregelen die de VVD ons door de strot gedrukt heeft in de vorm van staande wetgeving.

Daarom, speciaal voor de VVD hierbij een VVD-betuttelings-top-tien: de top tien van betuttelingsmaatregelen die ingevoerd zijn door de VVD dus. Ondernemers en vrije burgers van Nederland, maak je riempje maar vast want dit wordt niet mals. Zijn we er klaar voor? Daar gaan we:

Foto: Ritzo ten Cate (cc)

FNV: Meeste gemeenten toetsen niet op verdringing

, door

NIEUWS - Arbeidsverdringing – waarbij bijstandsgerechtigden min of meer worden gedwongen voor een appel en een ei werk te doen waar o.a. gemeenten zelf flink op beknibbelen – neemt hand over hand toe. Toch zijn er ook positieve ontwikkelingen, meent de FNV. Morgen houdt ze een debat in Amsterdam.

De gemeente Westland is de meest sociale gemeente van 2016. Dat blijkt uit de FNV Lokale Monitor, waarin de grootste vakbond iedere twee jaar het sociale beleid beoordeelt van gemeenten.

De grote steden doen het trouwens ook lang niet slecht: Amsterdam en Den Haag staan samen op de 2e plaats. Op 3 staan Oss, Smallingerland en Maastricht met omliggende gemeenten.

Westland scoort zo goed omdat de gemeente consequent toetst op verdringing van bestaande banen bij het bieden van werk aan mensen met een uitkering. Het is daarmee – helaas – een uitzondering: meer dan de helft van de gemeenten toetst dit ondanks hun wettelijke plicht niet of onvoldoende.

‘Werk hoort betaald te worden’

In veel gemeenten worden uitkeringsgerechtigden gedwongen te werken zonder loon.

Ruud Kuin, vicevoorzitter van de FNV, vindt dat een uitermate kwalijke zaak:

Werk hoort gewoon betaald te worden volgens de cao. Werken zonder loon is niet alleen respectloos naar de uitkeringsgerechtigden, het maakt werknemers ook concurrenten van elkaar, waardoor de prijs van arbeid verder onder druk komt te staan.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Mededeling

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Waan van de dag

‘Werklozen dwingen tot bloemenvouwen was knetterfout’

, door

Aldus burgemeester Bert Berghoef (Aalten, CDA) die als bestuurslid van het ISWI (de samenwerkende sociale diensten van Aalten en Oude IJsselstreek) verantwoordelijk was voor het gegeven dat bijstandsgerechtigden jarenlang gedwongen werden tot stompzinnige, onbetaalde arbeid op het niveau waar normaliter verstandelijk gehandicapten mee aan het werk worden gehouden.

De burgemeester heeft echter wel iets te zeggen in zijn verdediging: wir haben es nicht gewußt.

Foto: klokwerk (cc)

Liever een Vrije-inloopbijstand dan een Participatie-inkomen

, door

ANALYSE - Een Participatie-inkomen vergroot de bureaucratie enorm, terwijl een vrije-inloopbijstand deze verkleint en veel meer voordelen van het basisinkomen meepakt. 

Een klein half jaar terug vonden we in hoogleraar economie Raymond Gradus nog een fervent tegenstander van de gedachte van het basisinkomen. In de Volkskrant publiceerde hij in ieder geval een artikel met argumenten die wel erg makkelijk te weerleggen waren. Gisteren publiceerde hij in Trouw met zijn collega Govert Buijs echter een column waarin hij al half met de gedachte mee lijkt te gaan.

In dit artikel doet Gradus in ieder geval wat hij een half jaar geleden met zijn lofzang op de huidige vormgeving van de sociale zekerheid liet: hij benoemt enkele van de problemen van het huidige sociale stelsel die voor mensen die gecharmeerd zijn van het basisinkomen als motivatie gelden. Hij en zijn collega benoemen nu de relatieve rechteloosheid van zzp’ers en flexwerkers in het huidige sociale stelsel, de steeds groter wordende druk op mensen om ooit betaalde werkzaamheden in de zorg maar gratis in hun vrije tijd op te knappen en de flexibilisering van de arbeidsmarkt plus de bijgaande onzekerheid voor werknemers die dat met zich meebrengt. Ook de armoede- en schuldenproblematiek worden terloops genoemd. Waarvoor hulde.

Waan van de dag

VVD stomverbaasd door moderne mythe

, door

Vandaag staat overal in de kranten dat de VVD op hoge poten eist dat het kabinet werken vanuit bijstand aantrekkelijker maakt. VVD-kamerlid Anne Mulder zegt zich rot geschrokken te zijn van cijfers van het Nibud waaruit zou blijken dat sommige gezinnen met modale inkomens minder overhouden dan bijstandsgezinnen. Maar dit is een broodjeaapverhaal dat regelmatig opduikt, en wie de cijfers induikt ziet dat er nogal wat aan te nuanceren valt. Vorig jaar zette Sargasso voor iedereen de cijfers nog eens op een rijtje, dit jaar zijn de politici in Den Haag dat schijnbaar alweer vergeten. Als de VVD zich echt druk zou maken over dat werken moet lonen, richtte zij zich op een andere bijstand, nu maakt zij zich druk om een stokoud broodje aap.

Waan van de dag

Het ‘basisinkomen’ is aan de winnende hand?

, door

Mijn laatste column op Joop, als reactie op het stuk van van der Ploeg en Vermeend in de Telegraaf dit weekend, dat mijns inziens alleen maar bewijst dat de discussie over ‘het basisinkomen’ meer dan serieus te nemen is en nu niet meer te ontkennen is.

Overigens voor de duidelijkheid: ja, een plichtenvrije bijstand en ook de vrije-inloopbijstand waar ik aan het eind toe oproep is iets heel anders dan een basisinkomen, maar wel stappen in die richting die op zich denk ik zeer de moeite waard zijn als alternatief voor hoe nu omgegaan wordt met sociale zekerheid.

Doneer!

Mededeling

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Vorige Volgende