Ergerlijke goedheid

Als u zich mocht afvragen wat er is geworden van Marc van Oostendorp, die lange tijd op maandag over boeken schreef op Sargasso: die schrijft nu op Neerlandistiek.nl, elke dag, en schrijft elke zaterdag over Multatuli. Hij neemt diens hele oeuvre, dat sinds kort volledig gedigitaliseerd staat op de DBNL, systematisch door. Soms attendeert Marc op de wrevel die Multatuli oproept met zijn demonstratieve goedheid. Eduard Douwes Dekker, zoals Multatuli eigenlijk heette, is niet alleen de man die met de koloniale autoriteiten in Batavia op ramkoers ging omdat ze de Javaan uitbuitten en die daar zijn leven lang over is blijven roeptoeteren, maar is ook degene die de betrekkelijke kleinigheid rondbazuinde dat hij een keer alle kinderen op een speelplaats had getrakteerd op een ijsje.

Door: Foto: copyright ok. Gecheckt 15-03-2022
Foto: Glyn Nelson (cc)

Rome en wij

, door

ACHTERGROND - U kent de scène uit Life of Brian. Een anti-Romeinse verzetsgroep, het Volksfront van Judea, is in vergadering en de voorzitter herinnert eraan dat de Romeinen de bevolking onderdrukken en niets goeds tot stand brengen. Dan volgt de beroemd geworden retorische vraag “What have the Romans ever done for us?” waarop meteen iemand antwoordt dat de bezetter een waterleiding heeft aangelegd. Nadat iedereen zaken heeft genoemd die de Romeinen wél hebben gedaan, herhaalt de voorzitter zijn vraag in iets aangepaste vorm:

All right… but apart from better sanitation and medicine and education and irrigation and public health and roads and a freshwater system and baths and public order… what have the Romans done for us?

Het toenmalige antwoord is bekend. “Better sanitation and medicine and education and irrigation and public health and roads and a freshwater system and baths and public order” vat het redelijk samen. Maar wat betekenen de Romeinen voor ons, anno 2014? Waarom bestuderen onderzoekers het Romeinse Rijk? Waarom was iedereen die ook maar een béétje in de Oudheid is geïnteresseerd, afgelopen weekend in Nijmegen om het Romeinenfestival mee te maken?

Er zijn twee manieren waarop een verleden cultuur voor ons actualiteit kan hebben. De ene manier is als wij ons gedrag aanpassen aan iets van vroeger. Het beste voorbeeld dat ik (met een slaapstoornis) ken is onze dagindeling. Hoewel we allemaal verschillende biologische klokken hebben, delen we hetzelfde vroege ritme en zijn we bereid daar een hoge prijs voor te betalen. Het staat vast dat de ochtendspits veiliger wordt als avondmensen latere kantoortijden krijgen. Ook weten we dat kinderen ’s middags beter leren dan ’s morgens. Desondanks houden we collectief vast aan een vroeg dagritme dat stamt uit een oude, agrarische samenleving.

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Mededeling

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Doneer!

Mededeling

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

Mededeling

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

Mededeling

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.