Een vlucht door de tunnel

Die Berlijnse Muur is een lesje voor iedereen die 'Grenzen dicht!' blijft roepen, want al was het lint om West-Berlijn heen bedoeld om mensen binnen te houden en niet buiten, helemaal dicht was de grens nooit. Zelfs een gewelddadige dictatuur kreeg het niet voor elkaar om met gewapende militairen, wachttorens, beton, prikkeldraad en tankversperringen een klein stukje van de staatsgrens – slechts 160km – af te sluiten. In 1987 was ik zelf in de stad. Enkele West-metrolijnen reden onder Oost-Berlijn door, onder andere naar de Oost-Berlijnse Alexanderplatz waar een grensovergang was. De tussenliggende stations waren in 1961 bij de bouw van de Muur dichtgemetseld en in het halfduister kon je vanuit de metro Oost-Duitse politieagenten zien patrouilleren. Het was een indrukwekkend en beklemmend gezicht.

Val Berlijnse Muur: “Tor auf”

REPORTAGE - Het is vandaag 25 jaar geleden dat de Berlijnse Muur viel. Nadat Günter Schabowski op een persconferentie per abuis had gezegd dat de grenzen per direct open zouden gaan, verzamelden zich bij de diverse grensovergangen in Berlijn duizenden mensen. De Oost-Duitse luitenant-kolonel Harald Jaeger gaf toe aan de druk van de menigte bij de grensovergang Bornholmer Straße en opende de grensovergang.

Hoewel er al enige tijd protesten tegen het regime van Honecker aan de gang waren, markeerde deze gebeurtenis de omwenteling die uiteindelijk tot de hereniging van Duitsland leidde. Tot die tijd had het DDR-regime uit alle macht de bevolking de toegang tot het westen ontzegt. Onderstaande video geeft een indruk van de werking van de Berlijnse Muur.

Doe het veilig met NordVPN

Sargasso heeft privacy hoog in het vaandel staan. Nu we allemaal meer dingen online doen is een goede VPN-service belangrijk om je privacy te beschermen. Volgens techsite CNET is NordVPN de meest betrouwbare en veilige VPN-service. De app is makkelijk in gebruik en je kunt tot zes verbindingen tegelijk tot stand brengen. NordVPN kwam bij een speedtest als pijlsnel uit de bus en is dus ook geschikt als je wil gamen, Netflixen of downloaden.

Foto: copyright ok. Gecheckt 04-10-2022

De progressie in de geschiedenis

Toont de geschiedenis vooruitgang? Leren wij iets? Het zijn geen kleine vragen voor een eenvoudige blogger, maar de herdenking van de bouw van de Berlijnse Muur riep die vragen op. De muur van Berlijn werd in 1961 gebouwd en werd in 1989 afgebroken. Mag je dat begrijpen, respectievelijk daar blij om zijn?

“Ein deutsches Drama aber hat ein guter Ende gefunden; das Drama der deutschen Teilung.”(Die Welt, 13 augustus, 2011)

De geschiedenis heeft geen eindpunt, geen doel of richting, dus ik word door twijfel bevangen als ik zo’n zin lees. Het is mooie ironie: Marxistische dialectiek gaat uit van een onweerstaanbare historische noodzakelijkheid en ontwikkeling, maar het is net de overwinning op deze wijze van denken, die werd gevierd bij onze oosterburen.

Maar dan begint mijn binnenste een dialoog: de revolutie ‘met het gerucht van vallende bladeren’ was toch prachtig? Miljoenen onderdrukten werden toch bevrijd? Gedenk de euforie van de rinkelende sleutelbossen in Praag, de pleinen in Leipzig waar “wir sind das Volk” werd gescandeerd, de eindeloze files van walmende Trabantjes en Wartburgs, met DDR burgers die hun begroetingsgeld kwamen omzetten in verse sinaasappels.

Allemaal waar, denk ik dan. Maar ik stond er ook met de neus boven op toen Gerhard Schroeder en Angela Merkel verkiezingscampagne voerden in Jena: die keuze ging  tussen “Dreck”of “Scheisse”, zo wist men op het marktplein. Ik bedoel: is met het einde van het Duitse Drama van de deling, ook het rationele en democratische leven gevestigd? Het ‘meisje van Kohl’ is inmiddels al jaren de onbenoemde leidster van de Verenigde Staten van de Euro, maar indrukwekkend is haar leiderschap niet. Het is waar: politieke gevangenen zijn er niet of nauwelijks meer. Die Welt nog eens: “Die Mauer demonstrierte was ein totaler Staat ist.” Maar pardon? Dat wisten de Duitsers toch wel, wat ein totaler Staat is? Hadden ze de muur nodig voor die herinnering?

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Het lawaai van vallende bladeren

havelNiet iedereen heeft het jaar 1989 nog paraat. De Polen hadden tien jaar vakbondsstrijd nodig om van het communisme verlost te raken, in Hongarije duurde het tien maanden, in de DDR tien weken, in Tsjecho Slowakije slechts tien dagen. De voorman van de ‘fluwelen revolutie’ was de wat verstrooid ogende, kettingrokende Vaclav Havel, de toneelschrijver, die via massale demonstraties met rinkelende sleutelbossen tot president werd gekozen.

Het was een buitengewoon jaar in de geschiedenis. Ik reisde, met enige opwinding, naar het Zuid-Duitse Hof,waar een eerste grenspost open ging, rook de tweetakt uit pruttelende uitlaten van eindeloze files pastelkleurige Trabantjes, die met piepende remmen op hun beurt wachtten voor het passeren van de grens, om vervolgens hun “Besucher-geld” (DM 100) af te halen en bij de plaatselijke kruidenier om te zetten in sinaasappels en andere westerse heerlijkheden.

Waarom was dat zo opwindend?

Na de instorting van Hitler’s duizendjarige rijk, duurde het even voordat de communisten in Tsjechoslowakije de macht grepen. (1948) Na twintig jaar stilstand poogde Alexander Dubcek het “socialisme een menselijke gezicht te geven”; een mooie ironische formule, want het socialisme ging toch om een humane bevrijding uit de kille relaties in het onversneden kapitalisme? De Russen vonden de Praagse Lente niet goed: tanks rolden Praag binnen en Dubcek werd tuinman in plaats van de moderne leider van Tsjechoslowakije. (1968)

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Gorbatsjov haalt uit naar het Westen

NIEUWS - Oud-leider van de Sovjet-Unie Michail Gorbatsjov, in Berlijn vanwege de viering van de 25ste verjaardag van de val van de Muur, heeft tijdens een toespraak fel uitgehaald naar het westen. Volgens ‘Gorbi’, zoals hij vrijdag nog liefkozend werd onthaald, staat de wereld aan de afgrond van een nieuwe Koude Oorlog, en is vooral het Westen daarvoor verantwoordelijk. Het Westen heeft namelijk onder meer het vertrouwen tussen Rusland en het Westen ondermijnd door tegen de afspraken in (eigenlijk meer uit- dan afspraken) de NAVO richting het oosten uit te breiden, naast een waslijst aan andere bemoeienissen en onhandigheden.

Steun ons!

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.