Berlijnse Muur Archives

Val Berlijnse Muur: “Tor auf”

9 november 2014 , 15:52 , door Jaap Walhout

REPORTAGE - Het is vandaag 25 jaar geleden dat de Berlijnse Muur viel. Nadat Günter Schabowski op een persconferentie per abuis had gezegd dat de grenzen per direct open zouden gaan, verzamelden zich bij de diverse grensovergangen in Berlijn duizenden mensen. De Oost-Duitse luitenant-kolonel Harald Jaeger gaf toe aan de druk van de menigte bij de grensovergang Bornholmer Straße en opende de grensovergang.

Hoewel er al enige tijd protesten tegen het regime van Honecker aan de gang waren, markeerde deze gebeurtenis de omwenteling die uiteindelijk tot de hereniging van Duitsland leidde. Tot die tijd had het DDR-regime uit alle macht de bevolking de toegang tot het westen ontzegt. Onderstaande video geeft een indruk van de werking van de Berlijnse Muur.

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

Mededeling

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.

Foto: copyright ok. Gecheckt 04-10-2022

De progressie in de geschiedenis

17 augustus 2011 , 08:00 , door Tom van Doormaal

Toont de geschiedenis vooruitgang? Leren wij iets? Het zijn geen kleine vragen voor een eenvoudige blogger, maar de herdenking van de bouw van de Berlijnse Muur riep die vragen op. De muur van Berlijn werd in 1961 gebouwd en werd in 1989 afgebroken. Mag je dat begrijpen, respectievelijk daar blij om zijn?

“Ein deutsches Drama aber hat ein guter Ende gefunden; das Drama der deutschen Teilung.”(Die Welt, 13 augustus, 2011)

De geschiedenis heeft geen eindpunt, geen doel of richting, dus ik word door twijfel bevangen als ik zo’n zin lees. Het is mooie ironie: Marxistische dialectiek gaat uit van een onweerstaanbare historische noodzakelijkheid en ontwikkeling, maar het is net de overwinning op deze wijze van denken, die werd gevierd bij onze oosterburen.

Maar dan begint mijn binnenste een dialoog: de revolutie ‘met het gerucht van vallende bladeren’ was toch prachtig? Miljoenen onderdrukten werden toch bevrijd? Gedenk de euforie van de rinkelende sleutelbossen in Praag, de pleinen in Leipzig waar “wir sind das Volk” werd gescandeerd, de eindeloze files van walmende Trabantjes en Wartburgs, met DDR burgers die hun begroetingsgeld kwamen omzetten in verse sinaasappels.

Allemaal waar, denk ik dan. Maar ik stond er ook met de neus boven op toen Gerhard Schroeder en Angela Merkel verkiezingscampagne voerden in Jena: die keuze ging tussen “Dreck”of “Scheisse”, zo wist men op het marktplein. Ik bedoel: is met het einde van het Duitse Drama van de deling, ook het rationele en democratische leven gevestigd? Het ‘meisje van Kohl’ is inmiddels al jaren de onbenoemde leidster van de Verenigde Staten van de Euro, maar indrukwekkend is haar leiderschap niet. Het is waar: politieke gevangenen zijn er niet of nauwelijks meer. Die Welt nog eens: “Die Mauer demonstrierte was ein totaler Staat ist.” Maar pardon? Dat wisten de Duitsers toch wel, wat ein totaler Staat is? Hadden ze de muur nodig voor die herinnering?

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Het lawaai van vallende bladeren

20 januari 2011 , 19:00 , door Tom van Doormaal

havel Niet iedereen heeft het jaar 1989 nog paraat. De Polen hadden tien jaar vakbondsstrijd nodig om van het communisme verlost te raken, in Hongarije duurde het tien maanden, in de DDR tien weken, in Tsjecho Slowakije slechts tien dagen. De voorman van de ‘fluwelen revolutie’ was de wat verstrooid ogende, kettingrokende Vaclav Havel, de toneelschrijver, die via massale demonstraties met rinkelende sleutelbossen tot president werd gekozen.

Het was een buitengewoon jaar in de geschiedenis. Ik reisde, met enige opwinding, naar het Zuid-Duitse Hof,waar een eerste grenspost open ging, rook de tweetakt uit pruttelende uitlaten van eindeloze files pastelkleurige Trabantjes, die met piepende remmen op hun beurt wachtten voor het passeren van de grens, om vervolgens hun “Besucher-geld” (DM 100) af te halen en bij de plaatselijke kruidenier om te zetten in sinaasappels en andere westerse heerlijkheden.

Waarom was dat zo opwindend?

Na de instorting van Hitler’s duizendjarige rijk, duurde het even voordat de communisten in Tsjechoslowakije de macht grepen. (1948) Na twintig jaar stilstand poogde Alexander Dubcek het “socialisme een menselijke gezicht te geven”; een mooie ironische formule, want het socialisme ging toch om een humane bevrijding uit de kille relaties in het onversneden kapitalisme? De Russen vonden de Praagse Lente niet goed: tanks rolden Praag binnen en Dubcek werd tuinman in plaats van de moderne leider van Tsjechoslowakije. (1968)

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Mededeling

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Waan van de dag

Gorbatsjov haalt uit naar het Westen

8 november 2014 , 17:50 , door Krekel

NIEUWS - Oud-leider van de Sovjet-Unie Michail Gorbatsjov, in Berlijn vanwege de viering van de 25ste verjaardag van de val van de Muur, heeft tijdens een toespraak fel uitgehaald naar het westen. Volgens ‘Gorbi’, zoals hij vrijdag nog liefkozend werd onthaald, staat de wereld aan de afgrond van een nieuwe Koude Oorlog, en is vooral het Westen daarvoor verantwoordelijk. Het Westen heeft namelijk onder meer het vertrouwen tussen Rusland en het Westen ondermijnd door tegen de afspraken in (eigenlijk meer uit- dan afspraken) de NAVO richting het oosten uit te breiden, naast een waslijst aan andere bemoeienissen en onhandigheden.

Doneer!

Mededeling

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Mededeling

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.