In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.
Het algoritme van alles
Een complex idee als de chaostheorie laat zich niet zo makkelijk uitleggen. Ja, we weten dat een situatie van relatieve orde na verloop van tijd ontaardt in wanorde, onvoorspelbaar en ogenschijnlijk zonder enige sturing. En het feit dat kleine voorvallen grote gevolgen kunnen hebben, weten we ook. Maar hoe hangen die samen? Zijn chaos en orde wel twee tegenovergestelde zaken, net zoals zwart en wit (het antwoord is nee)?
Op mijn nachtkastje liggen momenteel twee klassiekers uit de jaren negentig, die ik zo’n beetje om en om lees. De eerste is Darwin’s Dangerous Idea van Daniel Dennett. De filosoof stelt hierin dat evolutie in feite niet veel meer is dan een algoritmisch proces, een programma waarin een paar regels met veel geduld en over zeer lange tijd worden uitgevoerd. Het resultaat is dat uit praktisch niets enorme complexiteit voortkomt.
Het tweede boek is Chaos: the making of a new science. Deze wetenschapsauteur toont hierin hoe de chaostheorie de wetenschappelijke wereld een compleet nieuwe richting heeft uitgeduwd. Hoe een grootheden als Turing en Mandelbrot het Newtoniaanse wereldbeeld kapot hebben geslagen. Een prachtig boek, maar pittig.
Toen kwam ik onderstaande documentaire tegen van de BBC. De makers hebben zich overduidelijk laten inspireren door bovenstaande auteurs, maar ik moet zeggen, dat hebben ze fantastisch gedaan. De docu duurt een uur en dat is geen verloren tijd.
Koken moet wel leuk blijven
U, als geïnformeerde Sargassolezer wist dat misschien niet, maar een groot deel van de Nederlanders kan niet de minste interesse opbrengen voor de formatie. Geef ze eens ongelijk. Ook ik stem televisiewijs tegenwoordig liever af op verstrooiing dan op politieke beschouwingen. En mijn kijkzonden zijn niet de strapatsen van Haagse oligofrenen op Kreta of kijk-mij-nou-dansen/schaatsen/zingen/goochelen/grappig doen. Ik kijk naar kookprogramma’s.
En dan liefst ook niet de so-you-think-you-can-cook varianten. Nee, gewoon: voedsel-keuken-koken. Leerzaam, en je krijgt er altijd trek van. En zoals iedereen weet, voor die programma’s moet je bij de BBC zijn.
Maar als je -zoals ik- geen BBC hebt, ben je aangewezen op RTL4, die sommige programma’s nog wel eens aankoopt. Alle lof daarvoor overigens. Maar nou komt het…
Sinds een paar weken heb ik een nieuw favoriet programma: “What to eat now“, van Valentine Warner. En Warner pakt het stevig aan. Behalve recepten laat hij ook zien waar het voedsel vandaan komt. Hij verzamelt bessen in het wild en gaat bij boeren langs voor groenten. Maar hij is vooral niet te benauwd om voor het hoofddeel van de maaltijd een geweer ter hand te nemen en zelf een konijn, fazant, of patrijs te schieten en een lammetje de nek om te draaien. Vlees eten is beesten doden, en koken is niet voor mietjes. Een mooie in-your-face voor huilebalkjes die graag wild eten, maar diertjes vooral lief willen vinden.
Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.
Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.
Bevroren planeet
Years in the making and narrated by David Attenborough this brand new BBC series reveals a world as alien to most of us as the surface of the moon. These are places of breathtaking beauty and survival against all the odds, lonely lands that feed our imagination and whose wonders we may be witnessing for the last time.
Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.
Levensgevaarlijk eten
Met de hand jagen op tarantula’s. Door kinderen nota bene. Geroosterd schijnen de spinnen te smaken naar krab. En Canadese Eskimo’s zoeken onder wankele stapels ijsblokken naar… mosselen. Leden van de Afrikaanse Dorobo-stam stelen vlees van de leeuwen. Uit de BBC-serie Human Planet.
Meer Human Planet op VideoVolt.
Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.
Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.
In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.