WW: De oudste organismen ter wereld

De woensdagmiddag is op GeenCommentaar Wondere Woensdagmiddag. Met extra aandacht voor de nieuwste ontwikkelingen in Wetenschap- en Techniekland. Eén van de eigenschappen van wetenschap is dat ze de neiging heeft om verregaande specialisatie te belonen. Een willekeurig wetenschappelijk artikel, een proefschrift, of zelfs een carrière beperkt zich over het algemeen tot een enkele onderzoeksvraag binnen een sub-discipline binnen een tak van wetenschap. Het duidelijkst (en meest wrang) wordt dit weergegeven door dit schema dat een universitair docent jaarlijks aan zijn nieuwe promovendi voorlegt. En deze drang tot specificiteit heeft een goede reden, de wereld is in zijn geheel veel te complex en om verder te komen moeten we de grote vragen herhaaldelijk opdelen om tot echte waarheden te kunnen komen. Toch kan het juist zeer verhelderend werken om een flinke stap terug te doen en met wijde blik naar allerlei fenomenen te kijken. Een holistische benadering is op zichzelf misschien niet klassiek-wetenschappelijk, maar kan wel inspireren tot nieuw onderzoek of kan onbeantwoorde vragen blootleggen. Een mooi voorbeeld van dit wat vage verhaal is het 'onderzoek' van fotografe Rachel Sussman. Zij ging op zoek naar de oudste levende individuele organismen ter wereld.

Door: Foto: Sargasso achtergrond wereldbol
Waan van de dag

Grootste pestepidemieën uit geschiedenis door zelfde bacterie

, door

Blijkt uit DNA-onderzoek van Canadese wetenschappers. De  NOS citeert de wetenschappers als volgt (maar maakt niet duidelijk waar het citaat precies vandaan komt of wat de context is):

De mens dringt steeds verder door in de natuurlijke leefomgeving van knaagdieren, dus het kan niet lang duren voordat we opnieuw op grote schaal met deze bacterie in aanraking komen.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

WW: Mens niet de enige olie-slurpende levensvorm

, door

De woensdagmiddag is op GeenCommentaar Wondere Woensdagmiddag. Met extra aandacht voor de nieuwste ontwikkelingen in Wetenschap- en Techniekland.

foto: Flickr/SkyTruth

Dat de mens de smaak van aardolie te pakken heeft, weten we zo langzamerhand wel. Jaarlijks verbruiken we in de wereld met z’n allen 31.1 miljard vaten olie, met alle milieu- en politieke problemen van dien. Maar wij zijn niet de enige diersoort die de smaak van aardolie te pakken heeft. In de oceanen leven bacterien die olie consumeren. De bacterien, die diep onder het wateroppervlak leven breken de lange koolstofketens af in kleinere moleculen en halen zo hun energie uit de olie.

Dat deze partners in olie bestonden was al langer bekend, maar hoe snel de bacterien de olie consumeren was nog niet bekend. Het welbekende olielek in de golf van Mexico bleek een uitkomst. Onderzoekers hielden maandenlang de onderwater-oliepluimen in de gaten, namen af en toe monsters om de hoeveelheden bacterien te meten en probeerden op die manier uit te vinden hoe snel de bacterien te werk gingen. En dat was erg snel, zo blijkt nu uit een artikel wat vandaag gepubliceerd wordt in de online-versie van het prestigieuze tijdschrift Science. Skeptici vragen zich af of de bevindingen niet te mooi zijn om waar te zijn, maar mochten de resultaten gerepliceerd kunnen worden, dan kunnen de bacterien nog wel eens verdomd handig blijken.

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

Mededeling

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Mededeling

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

Mededeling

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.