Lieve apen

Is empathie voor apen een bewuste keuze of een geautomatiseerd proces? En hoe zit dat dan eigenlijk bij de mens? En wat is eigenlijk het nut van empathie? Prof. dr. Frans de Waal is een graag geziene gast bij Studium Generale. Hij laat zich niet meevoeren door de 'onderzoekswaan van de dag' en schrikt er niet voor terug om baanbrekende hypotheses op te stellen. Zo was hij één van de eersten die durfde te stellen dat mensen en apen overeenkomen qua gedrag. Maar waarin lijken wij dan precies op elkaar? De Waal heeft met zijn onderzoeken aangetoond dat mensapen een vorm van empathie kennen. Hij voerde een aantal spraakmakende experimenten uit. Een aspect van deze empathie is bijvoorbeeld het kopiëren van lichaamsgedrag. De Waal en zijn onderzoeksgroep toonden aan mensapen filmpjes van gapende apen, en die werkten op hen aanstekelijk.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Waarom zijn mensapen sterker?

aapspierMensapen zijn veel sterker dan mensen. Antropoloog en bioloog Alan Walker denkt dat het niet ligt aan de hoeveelheid spieren maar aan de manier waarop we ze gebruiken (Noorderlog). Mensen zijn te verfijnd om hun spieren in één keer keihard aan te spannen. Tijdens de evolutie boette brute spierkracht in toen onze verfijnde motoriek zich verder ontwikkelde. Mensen hebben meer motorische zenuwen. Het nadeel van die verfijning is, dat het lastiger is om alle spiervezels tegelijk in te zetten. Daarom zijn wij veel slapper.

Twee jaar terug kreeg ik een rondleiding bij stichting AAP langs niet voor het publiek toegankelijke verblijven met chimpansees. Deze dieren reageren veel feller op bezoekers, niet in de laatste plaats door hun trauma dat ze hebben opgelopen voordat ze werden opgevangen. Ik was onder de indruk van de kracht waarmee de chimpansees zich tegen de hekken aan gooien om mij te imponeren. Directeur David van Gennep vertelde erbij dat als zo’n mensaap je te pakken krijgt hij je met gemak aan stukken scheurt. Hun pijnbeleving is ook anders vertelde hij. Van Gennep heeft wel eens een chimpansee gezien die een vinger verloor, het dier stak rustig het bloedende stompje in z’n mond. Mensen zouden het in zo’n geval uitschreeuwen van de pijn.

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Steun ons!

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Quote du Jour | Oversprong

“Ik zag eens een chimpansee een kwartier lang naar een bijzonder mooie zonsondergang staren, de veranderende kleuren bekijkend, [en vervolgens] naar het bos terugkeren zonder een papaya mee te nemen voor het avondeten.”

Gisteren werd bekend dat