Hulspas weet het | Troost voor volwassenen

Ik hoef u niet te vertellen wat ADHD is. En ook niet dat er irritant drukke kinderen bestaan, die vroeger achterin de klas werden geplaatst waar ze geen kwaad konden (voor de juf of meester) maar waar tegenwoordig pilletjes voor bestaan. Gelukkig maar, want dat was niet goed. (Iedereen moet normaal doen, moet meekomen, tegenwoordig, desnoods met een pil.) En ik hoef u ongetwijfeld ook niet te vertellen dat het aantal diagnoses ‘ADHD’ en het aantal receptjes de laatste decennia geëxplodeerd is. Gelukkig maar, want dat geeft aan dat we hier met een enorm groot verborgen probleem te maken hadden. Of accepteren we onze kinderen steeds minder zoals ze zijn? Of neemt het aantal gevallen toe, eerst door de televisie en nu weer smartphone in combinatie met (zoals dat een eeuw gelden heette) ‘de jachtigheid des modernen levens’? Welkom in het mijnenveld van gekneusde gevoelens.

Door: Foto: copyright ok. Gecheckt 09-02-2022
Foto: ADHD och ADD [ADHD CENTER] (cc)

Afwijkend gedrag is iets anders dan een ziekte

, door

OPINIE - Is ADHD een ziekte of is er sprake van afwijkend gedrag? Indien het laatste, is het dan ethisch verantwoord daarvoor medicijnen voor te schrijven?

De Telegraaf Vrouw kwam twee weken terug geleden met een artikel over een school die ouders voor de keus stelde, of kind aan de Ritalin, of kind van school.

Het zette weer even de schijnwerper op het fenomeen ADHD in de klas. Cijfers van de SFK, Stichting Farmaceutische Kengetallen, laten zien dat er in 2013 weer een stijging van bijna tien procent is ten opzichte van 2011 bij het aantal jonge gebruikers (<18 jr) van methylfenidaat, het middel dat het meest bij ADHD wordt ingezet. Steeds meer kinderen ontvangen de diagnose ADHD en steeds meer kinderen krijgen medicijnen. Zo sluipt er een gewoonte in het denken over drukke kinderen, terwijl er altijd nog controverse bestaat of ADHD überhaupt wel een ziekte is. Want bij ADHD schijnt er geen aantoonbare fysieke of chemische abnormaliteit te zijn.

Psychologe Laura Batstra (docente aan de RuG) is een van de mensen die vindt dat ADHD geen bewezen neurobiologische hersenstoornis is. Zij stelt dat ADHD niets anders dan problematisch hyperactief en ongeconcentreerd gedrag is. Er is volgens haar sinds de invoering van de naam ADHD in 1980 veel hersenonderzoek gedaan naar achterliggende neurologische en biologische oorzaken. Desondanks zijn deze nog nooit aangetoond.

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Mededeling

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Foto: Life Mental Health (cc)

Jongens zijn niet gebaat bij zelfontplooiing

, door

ACHTERGROND - Als we de toename van ADHD bij jongens een halt willen toeroepen, dan moeten we het individualisme aanpakken – te beginnen bij de veel te lange schooltijd, stelt Angela Crott in haar proefschrift ‘Jongens zijn ’t. Van Pietje Bell tot probleemgeval’.

Het maatschappelijk onbehagen dat de laatste tien jaar het maatschappelijk debat beheerst, is volgens de Raad voor Maatschappelijke Ontwikkeling (RMO) een ‘veelkoppig monster’. Het ziet er voor iedereen anders uit, waardoor het moeilijk is de vinger te leggen op de precieze oorzaak en omvang ervan.

Dit maatschappelijk onbehagen wordt mede gevoed door het onbehagen van de jongen. Het werd voor het eerst aangewakkerd in 1967 toen het onbehagen bij de vrouw werd verwoord door feministe Joke Kool-Smit in haar beroemde artikel in De Gids. Volgens Kool-Smit moesten vrouwen in de maatschappij participeren. Alleen buiten het gezin kon de vrouw zich ontplooien, zelfstandig zijn en macht krijgen. Ze pleitte voor een herverdeling van de macht: de ‘diensten’ binnen en buiten huis moesten eerlijk verdeeld worden tussen man en vrouw. Dat pleidooi werd niet opgepikt door de man.

Om te zorgen dat de man in de toekomst zijn zorgend vermogen zou aanboren, werd de jongen erop aangesproken. Deze liep echter ook niet over van enthousiasme. In 1992 verscheen een brochure voor jongens over (zelf)zorg dan wel zorgzelfstandigheid: Jongens als superman. In de brochure wordt met de hulp van ‘Roeland de Redder’ getracht jongens van twaalf tot achttien jaar warm te maken voor ‘zorgen voor jezelf en anderen’. Jongens hadden echter grote moeite zich te vereenzelvigen met deze ‘held’, die geen zwaard maar een theedoek hanteerde.

Foto: atelier PRO (cc)

Wetenschappelijke publicaties zijn niet het doel, maar een middel

, door

INTERVIEW - Bruggen slaan is niet alleen mode-term in de politiek. Ook in de wetenschap zou men er goed aan doen verbanden te zoeken tussen onderzoeksgebieden, vindt professor Hilde Geurts. Daarnaast moet de focus op publiceren teruggedrongen worden: het gaat uiteindelijk om de inhoud.

Toen prof. dr. Hilde Geurts tien jaar terug promotieonderzoek deed naar overeenkomsten en verschillen tussen autisme en ADHD was dat nog opmerkelijk, maar inmiddels is het een veel gevolgde benadering. Geurts combineert haar werk als onderzoeker met patiëntenzorg, waardoor resultaten uit het onderzoek sneller kunnen worden toegepast in de geestelijke gezondheidszorg. En haar observaties in de zorg leveren weer ideeën op voor relevant onderzoek.

Wanneer bent u voor het laatst over de knie gegaan in uw werk?

‘Ik denk gisteren. Met een aantal mensen hebben we een grote subsidieaanvraag gedaan. We hebben het al tig keer ingediend en gisteren kregen we weer een afwijzing. Wij denken dat het mede komt omdat we precies tussen twee vakgebieden invallen. Met collega’s uit Nijmegen, Groningen en Amsterdam hebben we er hard aan gewerkt. Gisteren mailden we vooral heen en weer over de teleurstelling, omdat dat het zo’n gaaf project is.’

Waar gaat uw volgende publicatie over?

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

Mededeling

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

ADHD: valse epidemie of reële misère

, door

Een gastbijdrage van Studium Generale Utrecht, geschreven door Rick Berends naar aanleiding van een lezing van Timo Bolt die hier te zien is.

adhdIn iets meer dan vijftien jaar is het aantal diagnoses ADHD (Attention Deficit Hyperactivity Disorder) meer dan verhonderdvoudigd. Van 1275 diagnoses in Nederland in 1992 tot 139.000 diagnoses in 2008. Is er sprake van een ware epidemie? Of zijn we doorgedraaid in het vaststellen van ADHD? Timo Bolt MA (Julius Centrum UMC) kwam met vier mogelijke verklaringen voor de toename.

Sommigen mensen zien ADHD als modeverschijnsel. ‘Nee’ zeggen anderen, ‘het ligt aan de moderne tijd waarin kinderen teveel achter de computer zitten.’ Optimistischer zijn mensen die de medische vooruitgang als verklaring zien. Er zijn niet meer kinderen met ADHD, medici kunnen de ziekte alleen beter diagnosticeren. Ook dat is het niet volgens de vierde groep, er vindt medicalisering plaats van afwijkend (anders dan ‘normaal’) gedrag, zeggen zij. De medische sector overstijgt haar eigen kunnen door complexe sociale problemen op te vatten als medisch mankement. Wie heeft er gelijk? Danken we de enorme toename aan een van deze vier ‘M’s’: mode, moderne tijd, medische vooruitgang of medicalisering?