Kunst op zondag Archives - Pagina 46 van 56

Foto: Joan (cc)

Kunst op Zondag | De val

22 september 2013 , 08:00 , door P.J. Cokema

Van de val van mythologische figuren tot de val van de mens zelf, het blijft kunstenaars intrigeren.

Cornelis Cornelisz, van Haarlem – De val van Ixion, 1588.
Door Zeus op een rad gebonden draait Ixion rondjes in het vagevuur. Onderzoek wees uit dat Cornelis van Haarlem het rad zodanig heeft overgeschilderd dat het nu lijkt of Ixion eindeloos valt.

Hendrick Goltzius – Icarus, Phaëton, 1588.
Geïnspireerd op Cornelis van Haarlem of gewoon jatwerk?

Pieter Bruegel de Oude – De val van Icarus, 1600.
Dit werk bleek niet van Bruegel te zijn. Rechtsonder stort Icarus in het water. De val van een achterkleinkind van Zeus lijkt het volk (de boer, de herder en de visser) niet te interesseren.

Peter Paul Rubens – De Val van Phaëton, 1605.
Phaëton ging wat joyrijden met de zonnewagen van zijn vader. De paarden sloegen echter op hol en de kar veroorzaakte brandplekken op de aarde. Zeus greep in, gooide een bliksemschicht naar Phaëton, die naar beneden stortte.

Yves Klein – Leap into the void, 1960.
Yves Klein trok een lange neus naar de ambities van de NASA. De matras waarop hij in werkelijkheid viel, is weggeretoucheerd. Photoshoppen avant-la-lettre.

Marc Chagall – The Fall of Icarus, 1975.
Hoe verder we weg zijn van de oude Grieken, hoe kinderlijker de verbeelding?

Foto: Joan (cc)

Kunst op Zondag | Cultureel Ons Dorp

15 september 2013 , 08:00 , door P.J. Cokema

Leeuwarden wordt in de culturele hoofdstad 2018. Het Friese plaatsje won van Den Haag, Utrecht, Eindhoven en Maastricht. Leeuwarden verwacht dat niet alleen de stad, maar heel Friesland nu in de vaart der volkeren zal worden opgenomen.

En dat is nodig ook, want bevolkingsafname en krimp, kinderen die onder de armoedegrens leven, een braindrain van in Friesland afgestudeerde studenten, een belabberde infrastructuur zijn zo een paar van de problemen waarmee Leeuwarden en omgeving mee heeft te kampen. Na 2018 zal dat allemaal anders worden.

Het wordt dus feest in de Friese hoofdstad. Maar waarom moeten dit soort megalomane projecten altijd in steden plaatsvinden? Waarom wordt een dorpje niet tot cultureel bolwerk gebombardeerd?

Omdat het kleinschaliger kan (moet?), omdat er in dorpen jaar in, jaar uit veel cultuur valt op te snuiven, gaan we vandaag eens wat dorpen langs. In de hoop dat u dat ook gaat doen. Combineer een wandeling door de dorpen of omringende natuur met een bezoek een van de vele ateliers en culturele evenementen die de dorpen rijk zijn. Uiteraard beperken we ons hier tot de kunsten. Lees vooral verder.

Eindhoven mocht dan van Leeuwarden verloren hebben, de stad kent wel het Drents Dorp. Een buurt in het Eindhovense stadsdeel Strijp. Elke stad kent wel van die ‘dorpjes’. Het Drents Dorp werd in de jaren twintig van de 20e eeuw gebouwd. Het was een wijk waar Philips de arbeiders huisvestte die uit Drenthe kwamen.

Foto: Joan (cc)

Kunst op Zondag | Wetenschap

8 september 2013 , 08:00 , door P.J. Cokema

Jet Bussemaker, onze eigen godin van kunst en wetenschap, vindt dat er een denktank van kunstenaars en wetenschappers moet komen, die zich het hoofd mag buigen over de waarde van cultuur voor de samenleving. Ze zei dat in ‘De Staat van het Theater’, de speech waarmee traditioneel het Nederlands Theater Festival wordt geopend.

Onzin. De waarde van cultuur staat buiten kijf. Of Bussemaker moet bedoelen dat de dentank met ideetjes komt die het culturele sloopwerk van Rutte c.s. kan repareren. Waarom geen denktank van kunstenaars en wetenschappers aan het werk gezet, die antwoorden geeft op de belangrijke vragen van vandaag?

Misschien verwachten we er iets teveel van, maar het samenbrengen van kunst en wetenschap is ‘hot’. Het blijft soms iets teveel hangen in een instrumenteel gebruik van de kennis en mogelijkheden die beide disciplines bieden. Kunstenaars die kwast en verf inruilen voor allerlei technologie. Zoals Marta de Menezes, die biotechnologie aanwendt om bacteriële replica’s van Piet Mondriaan te maken.

Marta de Menezes – Decon.

En wetenschappers gebruiken kunst om hun kennis aan het publiek over te dragen. Allround wetenschapper/kunstenaars zijn zeldzaam.

Hoewel: op 17 oktober promoveert in Leiden de eerste beeldend kunstenaar, in het kader van het project Promoveren in de kunsten, een door het Mondriaanfonds en de NWO (Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek) gefinancierde pilot.

Foto: Joan (cc)

Kunst op Zondag | Poppen

1 september 2013 , 08:00 , door P.J. Cokema

In de pop herkent men de mens. Het nabootsen van de werkelijkheid gaat zo ver dat de mens zichzelf wenst te herscheppen. Leidt dat tot klonen die niets meer voorstellen dan de poppen die wij in werkelijkheid ook zijn?

Normaal gesproken herschept de mens zich langs biologische weg en creëert een zoon of dochter. Er zijn echter kunstenaars die er lol in scheppen mensen een nepkindje aan te bieden. Mocht je geen zin hebben in huilende koters en poepluiers, adopteer dan een reborn baby.

Voorbeeld van een Reborn baby.

Zo goed als levensecht. Een idiote markt die wereldwijd de aarde dreigt over te bevolken. Het kind als pop spreekt zo tot de verbeelding dat er zelfs een kind is dat pop wil zijn.

Met haar weblog en Youtube-kanaal verovert Dakota Rose onder de naam Kota Koti de harten van vele tienermeisjes die net zo’n levend popje willen zijn.
[kliktv nr=1]

Dat is natuurlijk allemaal de schuld van Barbie. De kunstenaar Nickolay Lamm laat zien hoe de onwezenlijke Barbie er uit ziet als het popje gefabriceerd zou zijn volgens normale menselijke maten. Barbie wordt er iets realistischer van.

Die kinderlijke fascinatie gaat niet over als men volwassen wordt. Wassenbeeldenmusea trekken duizenden bezoekers en het levend standbeeld is populair.

Foto: Joan (cc)

Kunst op Zondag | Sloop

25 augustus 2013 , 08:00 , door P.J. Cokema

Bij de sloop van gebouwen dreigt kunst verloren te gaan. Mag een gebouw gesloopt worden en moet de kunst worden gered? In Noorwegen loopt een discussie over de toekomst van de regeringsgebouwen die in 2011 beschadigd raakten door de bomaanslag van Breivik. Op en in die gebouwen zitten vijf wanddecoraties van Picasso.

Er lijkt overeenstemming over de Picasso’s. Die moeten behouden blijven. De gebouwen mogen plat volgens veertig procent van de bevolking. Toch is ook 34 procent tegen de sloop. Eén van de beroemdste Noorse schilders, Dag Hol, vindt de gebouwen foeilelijk en rijp voor de sloop. Het Noorse instituut voor cultureel erfgoed is van mening dat de gebouwen een belangrijk deel van het een cultureel tijdperk vormen en de Picasso’s op hun plek moeten blijven.

Ondertussen lanceert de overheid voorstellen voor renovatie of nieuwbouw van de gebouwen en mag het publiek zich via een blog er ook mee bemoeien. Onderzoekers stellen dat sloop de goedkoopste oplossing is en dat de Picasso’s op een andere plek opgebouwd kunnen worden.

In één geval is de Picasso een wel heel kenmerkend onderdeel van het gebouw. Het gezandstraalde reliëf domineert de voorgevel van een opvallend gebouw.

Y-blokken, Central Government Buildings with decoration The Fishermen.

Foto: Joan (cc)

Kunst op Zondag | Nieuws

18 augustus 2013 , 08:00 , door P.J. Cokema

Sommige onderwerpen die in Kunst op Zondag aan de orde zijn geweest, blijken regelmatig in het nieuws terug te komen. Een greep uit het laatste nieuws.

Op zoek naar ‘kunst in het nieuws’ kijken we elke week of er noemenswaardige tentoonstellingen in musea zijn. Nu zijn er behalve de bekende kunstmusea ook veel andere musea die af en toe wat aan kunst doen. We schreven eerder over in opvallende architectuur gehuisveste musea en we hadden een gastbijdrage over natuurhistorische musea die kunst tentoonstellen.

Niet alleen de kunstmusea ook andere musea doen de gekste dingen om publiek te trekken. Ons oog viel op een merkwaardig samenvallen van kunst en kitsch (waarover we ook schreven in de trilogie over nepkunst). Op 28 augustus kunnen bezoekers hun schilderijen, beelden, vazen, uurwerken of sieraden laten taxeren door een veilingmeester. Een stuntje van de pr-afdeling van het Nationaal Baggermuseum?

In dat museum tref je geen kunst aan. Wel modellen van schepen en baggerinstallaties. Een combinatie die fraai verbeeld aan de oever van de Maas bij Keent (Oss) staat. De “Maasarm’ van Willem Claassen, van wie in juli nog werk te zien was in De Fabriek in Eindhoven. Misschien moet het Nationaal Baggermuseum eens wat kunstenaars aantrekken om publiek te trekken?

Foto: Joan (cc)

Kunst op Zondag | Genept

11 augustus 2013 , 08:00 , door P.J. Cokema

We maken een trilogietje over nepkunst. De eerste aflevering ging over nep als bedrog. De tweede aflevering behandelde plagiaat, kitsch en doelbewuste fake. Vandaag in het derde en laatste deel: Het publiek voelt zich bij sommige ‘echte’ kunst genept. Hoe echt mag de verbeelding van de werkelijkheid zijn?

Vooral moderne kunst stuit wel eens op onbegrip. Het is de schuld van kunstenaars als Kazimir Malevitsj, Marcel Duchamp, Andy Warhol en hun navolgers. Zodra kunst te abstract wordt, het niet langer om een fraai schilderwerkje maar om een concept gaat, of als alledaagse attributen op zeefdrukken en posters oppoppen, dan haken ineens heel wat mensen af. Pindakaas kent men wel en men ziet er de kunstzinnigheid niet van in als dat op een museumvloer wordt gesmeerd.

Deze week viert men in Pittsburgh de 85e verjaardag van Andy Warhol, die 25 jaar geleden overleed. Het Andy Warhol Museum opende 6 augustus een life stream zodat de hele wereld nu op bezoek kan bij Andy Warhols graf. Gisteren begonnen enthousiaste vrijwilligers de Andy Warhol Bridge op te tuigen met gebreide dekens.

Zoveel fans als er van Warhol zijn, zovelen vinden zijn werk maar niks. Het is ook onbegrijpelijk dat het schilderen van een soepblikje miljoenen euro’s oplevert. Maar ingeblikt voedsel inspireert nog steeds. Lees vooral verder.

Foto: Joan (cc)

Kunst op Zondag | Tussen nep en kitsch

4 augustus 2013 , 08:00 , door P.J. Cokema

Vorige week ging Kunst op Zondag over nepkunst als bedrog. Er bestaat ook nep in de kunst dat verder gaat dan frauduleuze namaak.

Kunst wordt nog steeds gedefinieerd als namaak. De kunstenaar reproduceert wat zijn oog ziet of zijn hoofd denkt. Schilderijen en beelden zijn niet alleen een weergave van natuur, mensen en dingen, maar ook een weergave van ideeën. Kunst is altijd een kopie van alles.

Plagiaat

Dus waarom zou kunst geen kopie van kunst mogen zijn? Omdat ook kunst om geld draait. Maar nu de wereld en de mensheid al zo lang bestaat, is de kans groot dat alles en iedereen al gauw lijkt op iedereen en alles. Nieuwe, uiterst authentieke ideeën zijn zeldzaam. We borduren voort.

Van kunst en kunstenaars verlangen we die authenticiteit wel. Maar waarom? Lijken de landschappen van de oude Hollandse meesters niet erg op elkaar? Toch spreken we niet van plagiaat. Landschappen, stillevens, dagelijkse taferelen, het zijn genrestukken en dat zoveel oude meesters hetzelfde genre beoefenden, maakt ze niet tot copycats. Ook niet als kunst in kunstkamers wordt gekopieerd.

Willem van Haecht – De galerie van Cornelis van der Geest,1628.

David Teniers de Jonge – Leopold Wilhelm in zijn galerie in Brussel,1651.

Foto: Joan (cc)

Kunst op Zondag | Nep

28 juli 2013 , 08:00 , door P.J. Cokema

In China is een museum gesloten omdat bijna de hele collectie nep bleek te zijn. In Drenthe trekt een museum duizenden bezoekers juist omdat er nep te zien is.

Op internet worden originele én nepkunstwerken voor schappelijke prijzen aangeboden. Kom je een originele Rembrandt tegen voor nog geen duizend euro, dan is de kans groot dat je wordt opgelicht. Wordt het als namaak gepresenteerd weet je waar je aan toe bent.

De geschiedenis van de meestervervalsers leert dat oplichters net zo beroemd kunnen worden, als de kunstenaars wiens werken ze hebben nagemaakt. Het publiek vindt het meestal een goede grap als beroemde musea en kunstexperts voor fikse bedragen om de tuin zijn geleid.

Meestervervalsers

Han van Meegeren, die in 1937 museum Boymans van Beuningen te grazen nam met een valse Vermeer, heeft te kort geleefd om profijt van zijn kunststukje te hebben. Maar meestervervalsers na hem zijn na hun straf aan de slag gegaan als legale imitatoren. Ze maken kunst in de stijl van beroemde kunsticonen.

De in 1994 gearresteerde Geert Jan Jansen maakt naast eigen werk nog steeds op Karel Appel en Picasso gelijkende schilderijen. In 1995 werd John Myatt opgepakt, die nu goede zaken doet met werken in de stijl van Le Corbusier.

Foto: Joan (cc)

Kunst op Zondag | Zwaartekracht

21 juli 2013 , 08:00 , door P.J. Cokema

Niet de kunst, maar de combinatie van kinderen en zwaartekracht schijnt gevaarlijk te zijn, zo reageerde een van de lezers op de vorige Kunst op Zondag. Hij stelde voor: “Laten we ze beide verbieden”.

U ziet:kunst inspireert tot onmogelijke ideeën. Aan kinderen kun je wat doen, aan zwaartekracht valt niet te ontkomen. Met behulp van techniek en trucjes komen we een eind, maar het is vooral verbeelding die ons de illusie geeft dat we zwaartekracht kunnen overwinnen.

In het Dalston House van Leandro Erlich lijkt het of je tegen de muren kan oplopen. Een optische illusie, tot 4 augustus nog te zien in Londen. Met een installatie die vorig jaar in Frankrijk te zien was, lijkt Erlich te zeggen dat zwaartekracht terrein verliest, als je de boel maar grondig sloopt.

Leandro Erlich – Monte-Meubles. L’Ultime déménagement, Nantes, Frankrijk, 2012.

Anthony Gormley heeft een scala van beelden gemaakt die in de lucht of tegen muren hangen.

Antony Gormley – Shift.

Wat doet zwaartekracht met je gezicht als je over de kop gaat? Als de camera maar stil blijft staan, krijg je zoiets als deze animatie van 24 geschilderde portretten.

Astrid Moors – Oneindige zwaartekracht, 2003.

Foto: Joan (cc)

Kunst op Zondag | Gevaar

14 juli 2013 , 08:00 , door P.J. Cokema

In Hoogeveen blijkt kunst een gevaar voor kinderen te zijn. Een 7-jarig meisje raakte gewond bij het spelen op een kunstwerk, dat voor de ingang van haar school staat. Ouders in rep en roer en boos op de verschillende betrokken instanties die de verantwoordelijkheid naar elkaar toeschuiven.

Wie het gevaarlijke object nader bekijkt, zal al snel denken dat het om een speeltoestel met een kunstzinnig randje gaat. En ook al zijn de randen van het kunstwerk afgerond, één van die randen is het meisje nu lelijk opgebroken.

Remy&Veenhuizen – Picture Point.

Het ongeval zal de mening sterken van hen die menen dat kunst in de beschermde ruimte van een museum hoort. Niet in de openbare ruimte. Want wanneer weet je nou of het kunst of gewoon straatmeubilair of een speeltoestel is? Speeltoestellen kunnen trouwens ook erg gevaarlijk zijn.

Hoogeveen heeft meer gevaarlijke kunst.

De “zonder titel” van Carlo Kroon nodigt de jeugd toch ook uit er in te klimmen? En kunnen in de Cascade van Karin Daan niet hele scholen peuters verdrinken?

Carlo Kroon – zonder titel, 1985.

Karin Daan – Cascade, 1995.

Kunst leidt wel vaker tot ongevallen. In 2006 moest museum Kröller-Müller ‘Kijk Uit Attention’ van Krijn Giezen afsluiten voor het publiek, nadat een 17-jarige jongen ten val was gekomen. Vorig jaar werd in het Amsterdamse Vondelpark het project ‘Blues before Sunrise’ voortijdig afgebroken. ’s Avonds gloeide er blauw licht in het park en de kunstminnende fietsers waren blijkbaar zo onder de indruk dat ze bij bosjes tegen elkaar aan kletterden.

Foto: Joan (cc)

Kunst op Zondag | Straatmeubilair

7 juli 2013 , 08:00 , door P.J. Cokema

In de vorige artikelen ging het over museale kunst die op verschillende manieren de deur uit gaat. Hoe zit dat met kunst in het grootste openluchtmuseum, de openbare ruimte? Neem bijvoorbeeld kunst als straatmeubilair. Kun je dat zomaar als grof vuil aan de kant van de weg zetten?

Sommige publieke uitingen worden ronduit verboden, bronzen en koperen beelden worden soms door dieven aan het oog van het publiek onttrokken. Maar slordigheid en vergeetachtigheid kan ook de oorzaak zijn van ‘verdwenen kunst’.

In Utrecht verdween bijna de helft van kunstwerken die de laatste decennia in de openbare ruimte zijn geplaatst. Van de 150 verdwenen werken ging 57 procent verloren bij het slopen van verouderde gebouwen en 14 procent is verloren gegaan aan criminaliteit. Van 29 procent weet de gemeente niet waar de kunstwerken zijn.

Kunst dat dienst doet als straatmeubilair dreigde in Amsterdam ineens als grof vuil te worden weggewerkt. In de nieuwe verkeersplannen van de gemeente passen de in 1990 geplaatste verkeerspaaltjes, bankjes en lantarenpalen van Alexander Schabracq en Tom Postma niet meer. Het ijzerwerk dreigde in de Hoogovens gestort te worden. Nu wordt een deel toch behouden en gaat naar het Groninger Museum en het IJzermuseum in Ulft.

serie

Kunst op zondag