Satire

OPINIE - Satire bestaat niet in Nederland.

Satire. Kent u die uitdrukking, dames en heren jongens en meisjes? Sa-ti-re. Van een volk dat blijft volhouden dat de oosterburen geen gevoel voor humor hebben, mag ik toch verwachten dat het weet wat dat is. Maar het bestaat niet eens in Nederland, en het is de vraag of het ooit bestaan heeft, behalve dan in een enkel boek van W.F. Hermans, die niemand nog leest, behalve dan als het moet van school.

Ik zit dit te schrijven en moet de neiging onderdrukken om u te vragen niet op bovenstaande uitspraak in te gaan, want dat is precies wat er mis is. Ik zeg zoiets en meteen komen de W.F. Hermansadepten me alledrie vertellen dat dat toch echt niet waar is, wat ik daar schrijf; en dan hoop ik nog maar dat beide Harry Mulischlezers me met rust zullen laten. Ik had laatst ruzie met een FC Emmen-supporter om een twee jaar oud blog. Ik bedoel maar.

Kijk, Ronald Goedemondt doet een uitstekende imitatie van Geert Wilders. Ik kan er wel om lachen – maar hij zegt uiteindelijk niks. Geert die in een snackbar over lichaamsgeur begint… Goedemondt blijft zorgvuldig mijlenver verwijderd van de werkelijke thematiek van Wilders. En hij heeft gelijk, natuurlijk, want je wilt je volgende onemanshow ook nog graag verkopen aan de VARA.

Satire mensen, ik kan een televisieprogramma vol satire bedenken. Joden die naar Israël gaan omdat ze zich in Nederland niet veilig voelen? Zet een man op een zonnig en luxueus Mediterraan terras en laat hem met zo’n droge Eddo Rosenthal-tongval vertellen over de fgesulukke ellende in Nederland. En zet daar een geluidsband met geweerschoten, Arabische kreten en knarsende rupsbanden onder. Klaar.

Nederlandse jongens die bij ISIS vechten? Stuur ze een bedankbrief van Wilders. “U bestrijdt niet alleen de waangedachte dat er een gematigde islam zou bestaan, maar u bestrijdt deze dwalende geesten ook daadwerkelijk. Mijn complimenten.” Klaar.

En GeenStijl. Jezus, maar is er één ander medium te vinden in Nederland dat zo waanzinnig huichelachtig is als GeenStijl? Interview over anonieme pesterijen op Internet de ernstig bezorgde hoofdredacteur, Marck Burema. Met een papieren zak over zijn hoofd. Klaar.

Ach, vergeet ik de PvdA? Te makkelijk. Iedereen valt al over de PvdA. Natuurlijk is Tante Jetta’s moestuin comedy gold (en 214 retweets, dank u wel), maar het is alsof je een dood paard slaat. Satire moet prikkelen, niet de communis opinio bevestigen. Daarom ook bedrijft GeenStijl geen satire. GeenStijl is trendvolger bij uitstek.

En dat is natuurlijk het grootste probleem. De media zijn in de macht van de kijkcijfers, de clicks en de dalende oplagen, en dus is het niet erg aanlokkelijk om humor te presenteren die sommige mensen wellicht tegen de borst stuit. Zo krijgen we elke dag weer een aaneenschakeling van laffe, brave, jaren achter de feiten aanhollende stukjes voorgeschoteld, zoals op de dag na het minder-minder-incident van de PVV. Inééns hadden alle columnisten het licht gezien. Omdat het volk op Twitter begon te morren. En zo moeten we het doen met imitatie-Wildersen die inhoud zorgvuldig vermijden.

Kijk vrienden, dit is satire. Sabina Guzzanti’s Draquila (complete film, geen ondertiteling, hier). Een documentaire, deels illegaal gefilmd in het afgesloten rampgebied na de aardbeving in L’Aquila, met satirische intervallen, die de machtigste man in Italië op dat moment keihard te kakken zet. Het heeft jaren geduurd voordat iemand het op televisie uit durfde te zenden. Het heeft jaren geduurd voordat iemand überhaupt Guzzanti weer in een studio durfde uit te nodigen.

Kom er eens om in Nederland.