Post-atheïst | Brief van Khamenei

Foto: Post-Atheïst
Serie:

COLUMN - Een paar dagen geleden publiceerde de hoogste leider van de islamitische republiek Iran, ayatollah Khamenei, een open brief aan ‘de jongeren van Europa en Noord-Amerika’. Hij prijst de eerlijkheid waarmee westerse historici de negatieve kanten van de slavernij, het kolonialisme en de onderdrukking van minderheden onder ogen hebben gezien en daagt de jongeren uit te bedenken waarom zulk revisionisme wél heeft plaatsgevonden als het gaat om het verleden maar niet als het gaat om de hedendaagse islam.

Khamenei vraagt de jongeren te zoeken naar de redenen waarom zijn religie in de westerse media steeds verkeerd wordt voorgesteld en adviseert hen om over de islam kennis op te doen uit de eerste hand, door gesprekken met gelovigen, door de Koran te lezen en door te leren over Mohammed. De ayatollah stelt expliciet dat hij de westerse jeugd niet vraagt om zijn interpretaties van het geloof over te nemen; hij probeert, zo schrijft hij, slechts de dynamiek te doorbreken waarmee terroristen worden gepresenteerd als representatief voor de islam.

Hij wijst verder op de paradox dat, uitgerekend in een tijd waarin de geografische grenzen door allerlei moderne media wegvallen, veel westerlingen de islam alleen kennen via de massamedia en niet door contacten met moslims. Tot slot spreekt hij de hoop uit dat jonge mensen ‘een brug van bespiegeling en eerlijkheid’ slaan en nieuwe vragen zullen stellen, opdat toekomstige generaties over de relatie tussen de islam en het westen zullen schrijven zonder ressentimenten.

Tot zover het schrijven van de Iraanse leider. Ik vermoed dat het weinig respons zal krijgen. Wie het wil negeren, kan immers altijd wel een argument verzinnen, bijvoorbeeld een jijbak: geven Iraanse media de westerse waarden dan wél eerlijk weer? U kunt zelf andere redenen bedenken waarom deze brief onbeantwoord zal blijven.

Toch wil ik – op het gevaar af voor dhimmi te worden uitgemaakt – iets vóór Khamenei zeggen. Ik denk namelijk dat hij oprecht probeert de spiraal van negativiteit te doorbreken. Voor iemand die we niet echt kennen om zijn aardige opmerkingen over het westen, slaat hij, zoals ook anderen observeerden, een opvallend vriendelijke toon aan.

Toch is er een probleem. De ayatollah gaat ervan uit dat meer kennis automatisch zal leiden tot minder ressentiment. Dat optimisme kan ik niet delen. Wie meer kennis heeft van een religie, weet immers óók beter hoe hij gelovigen kan treiteren. Belangrijker dan kennis is wederzijds vertrouwen: de erkenning dat de andere partij weliswaar anders over dingen denkt, maar daarom nog wel respect verdient. Wanneer die houding er is, kan meer kennis leiden tot meer begrip. Ontbreekt ze, dan wordt extra informatie alleen een instrument om anderen meer pijn te doen. Wilders wist voldoende over de islam om te weten dat hij met een oproep de Koran te verbranden, alle gelovigen op de kast zou jagen. Omgekeerd wist Ahmadinejad dat de holocaustontkenning een westerse open zenuw is.

Hoewel ik dus niet geloof dat kennis automatisch leidt tot tolerantie, wil ik, net als in een eerder stuk op deze plaats, niet al te pessimistisch zijn. De meeste westerse politici hebben de aanslagen in Parijs niet aangegrepen om alle moslims onder verdenking te plaatsen. In tegendeel: de politici maakten onderscheid tussen islam en pervertering. De dynamiek waarmee terroristen worden gepresenteerd als representatief voor de islam, is allang doorbroken en Khamenei heeft al gekregen wat hij vraagt.

Reacties (22)

#1 Horseman

Ik kan helemaal geen begrip op brengen voor een religie die vrouwen verplicht in zwarte gewaden gehuld neerbuigend voort te schreiden, in aparte ruimtes te verblijven. Of geen hemdjes mogen dragen ?
Waar kinderen een straf opgelegd krijgen van 91 stokslagen voorwaardelijk, en een blogger 1000 stokslagen.
Die de westerse vrouwen onrein vinden of in ieder geval een ieder die een hond thuis heeft of varkensvlees eet etc onrein is.
Een religie die geen enkel respect heeft voor onze westerse waarden.
Verder kan ik ook geen begrip op brengen voor religies waar ze in rode, paarse, witte gewaden scheinheilig lopen te doen.
Kijk maar rond je heen, waar er oorlog is,en mensen mekaar afslachten ligt religie ten grondslag.

  • Volgende discussie
#2 Anton

@1: Dan behoor je duidelijk niet tot de doelgroep der naïve dhimmies die Khamenei voor ogen had.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#3 CK

@1: Tja. Je zou de vraag kunnen stellen of burka’s en stokslagen representatief zijn. Maar het is aardig van je dat je de spiraal van negativiteit zo mooi illustreert.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#4 Bookie

@3
Alle islamitische landen kennen de doodstraf of een lange gevangenisstraf voor atheïsten. De doodstraf op atheïsten in Parijs door terroristen uitgevoerd is derhalve conform islamitische waarden. Ik kan er weinig anders van maken.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#5 Grolschje

Het leek even af te stevenen op een stukje zelfkritiek van een moslim…. Maar dat was te optimistisch gedacht natuurlijk. Kut westerlingen.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#6 Terrence

‘De islam’ is net zo schimmig als ‘Het christendom’. Volgens de logica van sommigen moet je het je protestantse buurvrouw kwalijk nemen dat zij geen afstand neemt van het christelijke geloof. Alleen maar vanwege wat een aantal katholieke priesters met honderden kinderen gedaan heeft. Denk ik. De ene christen is de andere niet, net zo min als alle Jan Smit fans van hetzelfde eten houden.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#7 CaptainJSpaulding

@1 De grote slachtpartijen van de laatste honderd jaar hebben allemaal niets met religie te maken (Eerste en Tweede Wereldoorlog, Holocaust, Chinese burgeroorlog, stalinisme, Pol Pot, Korea, Irak, etc. etc.).

@4 Misschien moet je eerst eens in de atlas opzoeken welke islamitische landen er allemaal zijn en welke wetten ze hebben voordat je dit soort flauwekul rondtoetert.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#8 trialanderr0r

hij probeert, zo schrijft hij, slechts de dynamiek te doorbreken waarmee terroristen worden gepresenteerd als representatief voor de islam.

Nee: hij schrijft “Don’t allow them to hypocritically introduce their own recruited terrorists as representatives of Islam.

Oftewel het gebruikelijke samenzweringsgebazel dat de islamitische wereld momenteel op haar plek houdt (“allemaal de schuld van de Mossad, ik zweer je…”)

Jij hoopt hier een redelijkheid in te lezen, Jona, die er helaas niet is…

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#9 Bookie

@7
Misschien moet jij je inlezen voor je anti-atheisme gaat vergoelijken.

http://en.wikipedia.org/wiki/Discrimination_against_atheists
Atheists, or those accused of holding atheistic beliefs, may be subject to discrimination and persecution in many Islamic countries.[97] According to the International Humanist and Ethical Union, compared to other nations, “unbelievers… in Islamic countries face the most severe – sometimes brutal – treatment”.[98] Atheists and other religious skeptics can be executed in at least thirteen nations: Afghanistan, Iran, Malaysia, Maldives, Mauritania, Nigeria, Pakistan, Qatar, Saudi Arabia, Somalia, Sudan, United Arab Emirates and Yemen.[1]

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#10 Prediker

De doodstraf op atheïsten in Parijs door terroristen uitgevoerd is derhalve conform islamitische waarden.

@4 Dat ‘derhalve’ is een non-sequitur, aangezien de islamitische fiqh een onderscheid maakt tussen landen die gestempeld worden door de islam en niet-islamitische landen.

Als jij in de klassieke islamitische commentaren op de rechtsleer verhandelingen kunt vinden waarin staat dat atheïsten in christelijke landen moeten worden opgespoord en gedood, dan hoor ik dat graag van je.

Dit soort terreurdaden wordt door islamitische geestelijken overal ter wereld afgewezen als een vorm van banditisme, die enkel maar voor maatschappelijke chaos (fitna) zorgt.

Je zou gelijk hebben als het een groep atheïsten betrof die bijvoorbeeld in Egypte actief was. Die zouden al gauw het gevaar lopen vogelvrij verklaard te worden. Maar Franse atheïsten zijn wat islamitische geleerden betreft gewoon het pakkie an van de Franse overheid.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#11 Co Stuifbergen

@8: “their own” zou natuurlijk ook kunnen slaan op extremistische groepen (zoals IS), die terroristen als vrome moslims presenteren.
En IS is dan hypocriet omdat IS naar macht streeft i.p.v. god te dienen.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#12 Co Stuifbergen

Op zich vind ik het een redelijke wens van Khameini dat mensen zich verdiepen in de islam, omdat hij niet geassocieerd wil worden met terroristen.

lk vind wel dat hij dan zijn mening moet geven over de fatwa die ooit tegen Salman Rushdie uitgesproken is.

Want het uitspreken van een doodvonnis tegen een auteur vind ik ook een vorm van terrorisme.

(natuurlijk is Khameini niet verantwoordelijk voor uitspraken van zijn voorganger, maar voor zover ik weet toont hij wel respect voor Khomeini)

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#13 Joost

@0

De ayatollah gaat ervan uit dat meer kennis automatisch zal leiden tot minder ressentiment.

Tot op zeker hoogte kan je dat zien gebeuren. De PVV haalt ook de hoogste percentages in gebieden waar de minste moslims wonen. Misschien gaat het dan niet zozeer om kennis van de islam, maar om kennis van de moslim. Dat dat over het algemeen ook maar gewone mensen zijn die niet de hele dag rondlopen met een kromzwaard.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#14 Bookie

@10
Ik heb het bewust over islamitische waarden en niet over islamitische regels.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#15 Prediker

@14 Aha, je pleegt dus bewust semantische spelletjes teneinde de discussie te vertroebelen, zodat je de aanslag op Charlie Hebdo kunt framen als iets dat moslims in het algemeen diep in hun hart eigenlijk wel oké vinden, terwijl ze die terreurdaad massaal afwijzen.

Dank voor de verheldering.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#16 Jona Lendering

@8: Touché: een heel goed punt en een “dirty hit”, omdat ik het me bewust was.

Mijn probleem was dat ik 350-550 woorden heb. Daar ga ik doorgaans royaal overheen, maar het is toch iets waar ik me een beetje naar richt. Ik had ook iets willen zeggen over de onmogelijkheid de islam uit de Koran te leren kennen en ook dat is weggevallen.

De voornaamste reden om er niet op in te gaan is dat ik denk dat het complotdenken een symptoom is van de non-communicatie. Ik kan niet in Khameneis hoofd kijken, maar ik denk dat als je hem zou vragen “als er in het westen eerlijker wordt gesproken over de islam, zal Iran dan ook zelfkritischer oordelen over het westen?”, hij nolens volens “ja” zal antwoorden. De Holocaustontkenning die ooit groots figureerde in Iran, is ook stilzwijgend afgevoerd. Khamenei zoekt de dialoog oprecht, denk ik, en er valt inderdaad wat uit te praten, en als die dialoog er eenmaal is, komt de rest ook wel.

Mijn tweede reden om Khameneis brief zo samen te vatten als ik deed, is dat ik hem ergens ook een beetje gelijk geef. Er zijn allerlei westerse politici die gematigde vormen van islam zwart maken door ze met extreme vormen te linken. Of dat echt een complot is van de supermachten, laat ik in het midden, al denk ik dat de Israëlische financiering van de PVV schimmig genoeg is om een Iraanse complotdenker een aanknopingspunt te geven.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#17 Bookie

@15
Nee een feitelijke constatering. Uit mijn reacties kan je jou conclusie niet trekken en die is behoorlijk simplistisch.

Anti-atheïsme is wereldwijd (en ook in Europa) nu eenmaal een groter probleem dan islamofobie. Zelfs in een land als Duitsland is er sprake van systematische discriminatie en kennen ze anti-atheïstische wetgeving.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#18 Prediker

Anti-atheïsme is wereldwijd (en ook in Europa) nu eenmaal een groter probleem dan islamofobie.

@17 Merk je zelf ook dat je nu je eigen speerpunt aan het verleggen bent? In #4 is dat nog dat de aanslag op CH “in overeenstemming is met islamitische waarden” omdat atheïsten in alle islamitische landen op zware vervolging kunnen rekenen.

Nu heet het ineens dat “zelfs in een land als Duitsland is er sprake van systematische discriminatie en kennen ze anti-atheïstische wetgeving.”

Gek genoeg hoor ik jou dan weer niet zeggen dat terreurdaden jegens atheïsten in overeenstemming zijn met Teutoonse waarden.

Je kronkelt en glibbert fijn heen en weer zo. Maar dat heeft er vast niets mee te maken dat je je oorspronkelijke stelling niet hard kunt maken…

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#19 Prediker

…al denk ik dat Israëlische financiering van de PVV schimmig genoeg is om een Iraanse complotdenker een aanknopingspunt te geven.

@16 Dat Wilders geld krijgt van bepaalde Amerikaanse zionisten is niet hetzelfde als dat hij geld krijgt uit Israël of zelfs: van de Israëlische overheid. Bij mijn weten – maar ik weet natuurlijk ook niet alles – is er nimmer aannemelijk gemaakt dat Wilders geld krijgt uit Israël.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#20 trialanderr0r

@16

Dank voor de toelichting. De inschattingsfout lag bij mij.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#21 gbh

Khamenei vraagt de jongeren te zoeken naar de redenen waarom zijn religie in de westerse media steeds verkeerd wordt voorgesteld

Misschien moet Khamenei qua beeldvorming eerst eens naar zichzelf kijken en stoppen met het executeren van politieke tegenstanders, Koerden, Soennieten, overspeligen, gelijkgezinden, homo’s, etc. in de naam van Islam.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#22 Folkward

@19 Om de één of andere reden denk ik niet dat veel Iraanse complotdenkers het onderscheid goed zien tussen geld van Israël en geld van Amerikaanse zionisten. Het zou eerder nog als bewijs dienen voor hoe Amerika en Israël onder een hoedje spelen. Misschien een terechte vingerwijzing naar #Jona Lendering, maar zijn punt blijft onverminderd staan. ‘Details’, laten we maar zeggen, voor Iraanse complotdenkers.

  • Vorige discussie