Voor verbetering van de zorg is een ingrijpende reorganisatie zoals de SP bepleit niet nodig.
Het blinde geloof in marktwerking is een hardnekkige ziekte in de Nederlandse politiek. Met name voor de VVD en D66 is marktwerking nog steeds het toverwoord als oplossing voor alle kwalen.
De SP hangt echter de tegengestelde religie aan. Vandaar dat het SP kamerlid Renske Leijten deze week voorstelde de zorgverzekeraars te collectiviseren en onder te brengen onder één overheidsorgaan.
Volgens Leijten betekent dit een grote besparing op de bureaucratie, krijgen artsen en andere zorgverleners de zeggenschap terug over wat voorgeschreven wordt, mogen patiënten niet meer worden geweigerd, komt er een breder basispakket, en wordt er bezuinigd op reclamekosten en verplichte reserves.
Klinkt goed. Maar is dat wel zo?
Om te beginnen haar punt dat artsen en andere zorgverleners de zeggenschap zouden “terugkrijgen”: die zeggenschap hebben zij nu al in hoge mate. Dat kan verbeterd worden, maar daarvoor hoeven de commerciële zorgbedrijven niet samengevoegd en onder de overheidsplu geparkeerd te worden. Dit kan gewoon wetmatig geregeld worden.
En dit geldt ook voor vrije keuze voor zorgverleners, een verbreding van het basispakket, en het verbod voor zorgverzekeraars mensen te weigeren op basis van leeftijd of zorgverleden, dat ook al van kracht is.
Omgekeerd is een collectief ook geen garantie voor die zaken. Een collectieve zorgverzekeraar kan net zo goed besluiten op de stoel van de arts te gaan zitten, ingrijpen bij keuzes die mensen maken en het basispakket uitkleden.
Leijten koppelt kortom een hele hoop punten aan haar voorstel die er feitelijk niet zoveel mee te maken hebben.
Maar belangrijker is de besparing die zij voorziet. Rekent zij zich niet onterecht rijk?
Er zijn in Nederland vier zorgverzekeraars die samen vrijwel de hele markt in handen hebben. Het schaalvoordeel waar Leijten het over heeft is daarmee gering. En verder is de overheid in het vermijden van bureaucratie absoluut niet beter gebleken dan commerciëlen. Kijk maar naar het UWV.
Het enige échte voordeel van het SP-voorstel dat ik zie is dat er geen geld meer verspild zou hoeven worden aan reclame voor zorgverzekeraars.
Maar ook die besparing is simpeler te bereiken: de overheid zou kunnen bepalen dat zorgverzekeraars geen reclame meer mogen maken, en dat klanten alleen kunnen kiezen via onafhankelijke vergelijkingssites.
En dit brengt mij op hét grote gevaar van het SP-voorstel: de keuzevrijheid voor de zorgverzekeraar wordt opgegeven, wat met een disfunctionerend en arrogant overheidsorgaan verdomd vervelend kan worden. Volgens mij zit niemand te wachten op een ‘UWV van de Zorg’, met een site die net zo goed werkt als werk.nl.
Leijten wil daarbij de collectivisering aangrijpen om de Europese eisen aan reserves van zorgverzekeraars te omzeilen, en deze inboeken als eenmalige meevaller. Die zal ze nodig hebben, want zo een ingrijpende reorganisatie zal naast chaos bijzonder hoge kosten met zich meebrengen.
En waarvoor? Heel veel van de zaken die Leijten bepleit zijn werkelijk prachtig, en zouden wat mij betreft meteen wettelijk geregeld mogen worden. Maar daar is geen reorganisatie voor nodig.
Het SP-geloof achter dit voorstel: de overheid doet het altijd beter dan de markt, is net zo onzinnig als de omgekeerde stelling. Overheidsorganen zijn niet per se beter dan commerciële organen en vice versa. Het zit hem in de regels en beperkingen die beide krijgen opgelegd. Laat politici als Leijten zich liever daarop richten.
Reacties (82)
Misschien is het een revolutionair idee, maar we zouden kunnen proberen om de mens weer wat meer inspraak te geven. Dat lijkt me de weg om een UWV-drama tegen te gaan. Laten we de macht weer bij de mensen leggen, en laten we zorgen dat misstanden worden aangepakt. En met een veel rechtstreeksere koppeling tussen wat mensen belangrijk vinden en het resultaat dan deze schimmige omweg.
Niet door vage noties als ‘concurrentie’, maar door goede toegang tot recht en het versterken van de checks and balances, waarbij het traineren of maken van fouten door instanties zoals verzekeraars gewoon onaantrekkelijk wordt. Een cultuuromslag zou ook welkom zijn – we zijn gewoon erg slecht in toezicht en terugkoppeling bv. (Daarmee zou ook het UWV heel aardig in te dammen zijn. Het UWV is niet zo beroerd wegens gebrek aan concurrentie, maar omdat men op plaatsen waar het toe doet het eigenlijk wel ok vindt dat het zo beroerd is, en dat de burger daar geen bescherming tegen behoeft. Alleen de ombudsman doet pogingen…)
Verder ga ik mee met de SP. Zorgverzekeraars bestaan nu toch vooral bij gratie van misleiden en rekentrucjes – en de risico’s worden aan de achterkant voor een groot deel buiten het zicht weer verevend. Dat kan ook wel overgeslagen worden. Mensen beschikken niet over de informatie die nodig is om een doordachte keuze te maken (zoals inzicht in de werkelijke kosten, de werkelijke kwaliteit van zorgverleners die aangeprezen worden als ‘goed’, de werkelijke kwaliteit van zorgverzekeraars en hoe zorgvuldig ze werkelijk zijn in hun administratie en vergoedingen.)
De wetgeving die jij voorstelt (en die er trouwens minder is dan je zou hopen) zou ertoe leiden dat er dan ook eigenlijk geen onderscheid meer mogelijk is in zorgverzekeraars – dus wat is het nut daarvan?
(PS, vermeiden -> vermijden)
“En dit brengt mij op hét grote gevaar van het SP-voorstel: de keuzevrijheid voor de zorgverzekeraar wordt opgegeven”
Welke keuzevrijheid?
“Er zijn in Nederland vier zorgverzekeraars, die samen vrijwel de hele markt in handen hebben.”
Verder “Klinkt goed. Maar is dat wel zo?”
Strikt genomen natuurlijk niet, maar met de overheid als verzekeraar in plaats van commerciële partijen is het allemaal een stuk beter te realiseren. Tenslotte ” Die zal ze nodig hebben, want zo een ingrijpende reorganisatie zal naast chaos bijzonder hoge kosten met zich meebrengen.” verdient op zijn minst enige onderbouwing.
Het kapitalistische systeem gaat uit van winstmaximalisatie. Door de zorgverzekeraars onder te brengen in private handen, zal uiteindelijk (ondanks dat men nu werkt zonder winst oogmerk) de winstmaximalisatie de overhand gaan krijgen.
Winstmaximalisatie staat haaks op de doelstelling van de zorgverzekering. Uiteindelijk wordt winst bepaald door opbrengsten (premies) minus kosten (vergoedingen en overhead). Kapitalisme gaat er dan ook voor zorgen dat de verzekeraars uiteindelijk de opbrengsten willen verhogen en de kosten verlagen.
In mijn optiek is een mogelijke oplossing een corporatie waarbij de verzekerden eigenaar zijn van de verzekeraar.
@3 Een onderlinge waarborgmaatschappij, net als vroeger?
@3: De zorgverzekeraars zijn al vrijwel allemaal non-profit organisaties.
Alles bij 1 overheidsorgaan neerleggen is geen besparing op de bureaucratie, maar juist een enorme uitbereiding van de bureaucratie. Alles wat de overheid doet kost doorgaans vele malen meer dan dat een vergelijkbaar bedrijf als commercieel tarief rekent. Bij het verschil daarbij valt een gemiddeld reclame budget helemaal in het niets. Wat inspraak betreft is de SP is zeker het drama van het ziekenfonds vergeten, waar patiënten helemaal nul inspraak hadden, de wachtlijsten vaak langer dan de levensverwachting van de patiënt waren, en waar de overheid uit allerlei andere potjes moest bijpassen.
Ook de besparing op de reserves is er in werkelijkheid natuurlijk niet, de overheid zou precies dezelfde reserves moeten aanhouden om tegenvallers op te vangen. Dat of de verplichte reserves zijn wettelijk te hoog vastgesteld, in dat geval kunnen ze simpelweg verlaagd worden. Als je echt kosten wilt besparen, dan moet je de Europese zorgverzekeringmarkt juist helemaal standaardiseren en opengooien. Dan komt er pas echt concurrentie.
@6, dat misverstand houdt men graag in stand, maar bedrijven kunnen in veel opzichten net zo verspillend en inefficient zijn als overheden – het is meer een kenmerk van grote organisaties dan van het uitgangspunt.
Punt blijft dat concurrentie op zichzelf al een behoorlijke vorm van inefficientie met zich meebrengt – onvermijdelijk. Namelijk alle kosten van dubbel werk, alle kosten gemoeid met overstap en alle beeldvorming.
De werkelijkheid geeft dan ook al tijden aan dat markten helemaal niet langdurig werken: vrijwel alle markten bewegen zich naar oligarchieen (waar een klein aantal spelers de markt in handen heeft, de energie vooral gericht is op het weren van nieuwelingen, en het verdelen van de markt zonder elkaar te hard te beconcurreren zinniger is), of naar extern gereguleerde situaties.
(Eigenlijk kan ik zo gauw niet 1 voorbeeld bedenken van iets dat wel als open vrije markt goed functioneert.)
Kortom: laten we die onzin nu maar gewoon naar het rijk der fabelen verwijzen waar het hoort, en samen nadenken over hoe we de zaken wel willen inrichten.
@7:
Lobbyen!
@7 Maar desondanks lijkt “de markt” op zich helemaal geen gek mechanisme om het beste wat we als maatschappij kunnen bewerkstelligen te bereiken. Dat dat niet het beste is wat we kunnen bedenken zal niemand ontkennen. En dat het soms geen kwaad kan om de situatie even goed op te schudden zal ook niemand ontkennen. Maar tenzij je een beter alternatief hebt denk ik dat we het hier maar mee moeten doen. Of je moet een planeconomie willen, maar volgens mij is dat een groter risico dan de zekerheid dat de huidige situatie niet perfect is…
@8, zelfs dat niet – voor zover ik weet is lobbyist worden bij uitstek iets dat je voor elkaar krijgt met vriendjespolitiek, bij het juiste clubje horen en belangenverstrengeling, en dus zeker niet voor iedereen toegankelijk.
En je bent pas een goede lobbyist als je een redelijk monopolie hebt op contacten en dus dingen kunt ritselen – afgaande op oa Joris Luyendijk.
@5: is toch apart voor 4 non-profit organisaties:
http://www.nu.nl/economie/3395280/zorgverzekeraars-maakten-14-miljard-winst.html
@9, volgens mij is er weinig mis met een democratisch georganiseerde planeconomie – zolang er maar interactie mogelijk is tussen de onderdelen. Samen prioriteiten stellen, kosten bekijken, budgetten stellen – het werkt op veel plekken zowel op kleine als op grote schaal. (Binnen organisaties werkt men immers voornamelijk op een planmatige basis en niet op marktbasis.)
Het gaat mis als men weigert verbindingen te maken tussen de werkelijkheid en de plannen op papier en zich onderwerpt aan arbitraire cijfers en dogmatische sturing van bovenaf. Iets wat je in genoeg organisaties, zowel overheid als multinationals, trouwens ook gewoon ziet ontstaan, met alle nadelige gevolgen van dien.
Vandaar oa de eis van democratische inspraak.
Maar uiteindelijk denk ik dat we ook teveel belang hechten aan het systeem, dat nadat we het in hebben gericht automagisch de juiste uitkomst biedt. Terwijl het in werkelijkheid volgens mij altijd een dynamisch iets moet zijn, dat we steeds met elkaar afspreken. Wat willen we, hoe doen we het, wat vinden we belangrijk, wat vinden we onaanvaarbdaar – dat zijn geen dingen die je 1 keer bedenkt en dan werkt het, dat vereist onderhoud en voortdurende dialoog. Laten we dat eens doen. En laten we die energie dan niet stoppen in hoe we de zorgverzekeraars moeten inrichten, die dan vervolgens bedenken hoe de zorg in te richten, maar hoe we de zorg in willen richten. Daar gaat het tenslotte om.
@11: Afgaande op de link is het 1,4 miljard (bericht uit april 2013), voornamelijk winst gemaakt op de basisverzekering. Hetgeen dus wil zeggen dat we allemaal op een onwaarschijnlijke manier genaaid worden. Dat de basisverzekering dan omlaag zou kunnen, ‘wilde minister Schippers niet opleggen’. Is het gebeurd? Niet bij mijn weten. Dat is dus allemaal geld dat *niet* terugvoeit naar de burgers. Maar zou je het stelsel toevertrouwen aan figuren als minister Schippers dan? Jaja beste mensen, er is iets rots daar in het hart van onze welvaartmaatschappij.
@11 Apart? Laat ik hier niet op reageren maar gewoon het antwoord van Achmea (geen non-profit volgens mij) quoten:
Dat is dus gewoon hartstikke strak gemanaged. 2% teveel binnen geharkt. Veel lager wil je echt niet gaan zitten; je moet wel wat buffer hebben.
Dat vind ik niet alleen; in het artikel dat je linkt staat immers dit:
@12 @Inca Je wil daadwerkelijk jouw voedselvoorziening over laten aan het Nederlands electoraat? Enig benul wat voor idioten die mensen kiezen om hen te regeren? Ik moet er niet aan denken. Ik heb veel meer vertrouwen in gokken op wat meer egoistische paarden dan die kudde domme koeien die we het electoraat noemen. Dan nog liever een goeie dictator.
Laat ik nog een voorbeeld opgraven: ik eet groenten van een bioboer. Da’s een kerel en die heeft met wat geleend geld wat land gepacht en daarop boert hij er vrolijk op los. Het seizoensgebonden resultaat wordt wekelijks bij zijn klanten bezorgd. Is wat duurder dan gewone groente, zitten ook dingen bij die ik niet lust (maar toch opeet) en vooral ook dingen en rassen die u never nooit niet in de supermarkt zult vinden. Bovendien ligt het voor de hand dat de productiviteit lager ligt dan die van een monocultuurboer. Zoiets gaat in een planeconomie dus gewoon niet gebeuren; daar mag u uit de eenheidsworstruif eten. Nee bedankt.
En dat gaat meer dan eens falikant mis. Dan vangen we dat op omdat er nog 10 andere organisaties zijn die hetzelfde doen. Die zijn er in jouw voorstel niet.
EDIT. Trouwens. Wachtlijsten. Wachtkamers. Wachtrijen. Kent u ze nog?:p
Slecht voor de werkgelegenheid, dat de SP hier mee komt.
@Bismarck: Ik denk niet dat het via de overheid beter is te realiseren. Waarom denk je dat?
Mijn toelichting: het opzetten van een administratiekantoor voor 16 miljoen Nederlanders en het herafsluiten van alle afspraken met zorgverleners is een mega-operatie, waarbij het decentraliseren van de zorg naar gemeentes wat nu al in het honderd schijnt te lopen absoluut peanuts zijn.
@Imgikke: Zoals de zorgverzekeraars nu zijn georganiseerd is het dan ook geen kapitalisme.
@Inca: Het nut van verschillende zorgverzekeraars die allemaal hetzelfde brede pakket bieden is dat als ik een klotenservice krijg ik naar een ander kan gaan. Helaas deel ik niet het vertrouwen van jou en de SP in het zelfreinigend vermogen van ambtelijke organisaties via de politiek. Ja, ik heb mijn sporen verdiend bij grote organisaties – ik heb tien jaar gewerkt bij een van de grote inkomens- en zorgverzekeraars nota bene – en heb weinig illusies over het zelfreinigend vermogen daar, maar wat op ministeries en in organisaties als het UWV gebeurt is een nog hogere orde van bureaucratie en inefficiëntie. Dat komt omdat voor die organisaties de klant uiteindelijk niet degene is die het geld oplevert.
“Eigenlijk kan ik zo gauw niet 1 voorbeeld bedenken van iets dat wel als open vrije markt goed functioneert.”
Ik vind het verhaal van de zorgverzekeraars zeker niet slechts kommer en kwel. Ze leveren een redelijke service, handelen betrokken, via independer-achtige sites kan je een redelijk goed overzicht krijgen, overstappen is makkelijk en administratief eenvoudig.
De nadelen zitten in de leemtes die de politiek laat liggen. Vooruitlopend op wat ik denk dat in mijn column van over twee weken zou kunnen staan hier mijn gedachten over hoe we de zaken wel willen inrichten:
1. het basispakket zou weer wat forser mogen,
2. de vrije artsenkeuze zou moeten worden gegarandeerd,
3. het verplichte eigen risico zou naar nul gebracht moeten worden,
4. de zorgpremie zou (bijna) volledig door de fiscus moeten worden opgebracht waarbij de zorgtoeslag verdwijnt, en
5. de administratie voor zorgverleners zou minder strikt moeten worden ingericht en gestandaardiseerd.
Allemaal dingen die prima te regelen zijn met een systeem van zorgverzekeraars. Sterker nog: bij zorgverzekeraars zouden dit soort maatregelen worden toegejuicht. Zorgverzekeraars hebben namelijk helemaal geen baat bij het eigen risico (= minder premieopbrengst), bij wanbetalers (omdat de zorgtoeslag is ingenomen door de deurwaarder), niet bij een ingewikkelde administratie met zorgverleners (kost allemaal maar), en houden de dekking het liefst zo generatief mogelijk (administratief simpeler). De reden waarom ze dit toch doen is met name omdat de politiek ze dwingt, en ongewenste effecten van marktwerking, die de politiek zou kunnen aanpakken – als de wil en de hersens ervoor aanwezig waren.
Daarbij zou ik willen borgen dat aan de top bij de zorgverzekeraars niet meer dan x keer verdiend wordt dan aan de onderkant en dat de winst gegarandeerd naar premieverlaging gaat. Dat laatste gebeurt in praktijk overigens maar better safe than sorry, en de eerste zou ik eigenlijk overal uitgevoerd willen zien.
@Redoutable: Exact. Ik ben er zelf voor dat de overheid zoveel mogelijk de regels bepaalt en toezicht houdt. Maar de uitvoering kan heel goed uitbesteed worden aan private partijen.
Over de reserves heb je gelijk, tenzij de overheid besluit dat de eigen begroting de reserve is: in dat geval zullen tegenvallers veel sneller leiden tot premieverhoging of belastingverhoging. Het wordt er voor de jaarlijkse begroting van de burger dan zeker niet rustiger op.
Ik ben zelf al heel lang zeer kritisch over het vrije-marktdenken. Het is ook de reden waarom ik mij in 2001 bij de SP aansloot: het was de enige partij die vraagtekens zette bij de privatiseringsgolf. Het vrije marktidealisme is dé grote blinde ideologische vlek in onze samenleving, tot op dit moment. Heel schadelijk. Maar de omgekeerde ideologie is net zo blind. Wat ik met deze column hoop te bereiken is dat mensen het de-vrije-markt-is-slecht/de-vrije-markt-is-goed gedachte een beetje loslaten. Marktwerking bestaat gewoon. Alleen het levert niet altijd de gewenste effecten op. Dat betekent echter niet dat we er nooit meer gebruik van zouden moeten maken of er zelfs maar geen rekening mee zouden mogen houden. Het gaat om de uitvoering, checks en balances.
“Binnen organisaties werkt men immers voornamelijk op een planmatige basis en niet op marktbasis.”
En dat is nu juist de reden waarom grote organisaties zo inefficiënt en bureaucratisch zijn, waarom er aan de top zoveel gegraaid kan worden, en ze als neveneffect zulk hoog ziekteverzuim kennen.
@14: Achmea is niet beursgenoteerd. De eigenaren van Achmea zijn voornamelijk Eureko-Groep en de Rabobank, terwijl Achmea op haar beurt juist weer eigenaar is van die twee. Het economische bestaansrecht van Achmea is voornamelijk het loon van het personeel.
… Oeps, ik lees net dat de Eureko-constructie er inmiddels uitgehaald is en het nu Rabo en Achmea zijn die elkaar ownen – het valt soms ook niet meer bij te houden, zeker niet als je er al een aantal jaren weg bent ;)
@14: “Dan vangen we dat op omdat er nog 10 andere organisaties zijn die hetzelfde doen.”
@16: “Het nut van verschillende zorgverzekeraars die allemaal hetzelfde brede pakket bieden is dat als ik een klotenservice krijg ik naar een ander kan gaan.”
Nogmaals, jullie houden jezelf voor de gek: “Er zijn in Nederland vier zorgverzekeraars, die samen vrijwel de hele markt in handen hebben. “ Er is helemaal geen keuze en dat weten die zorgverzekeraars ook wel. Dus ze bieden allemaal dezelfde klotenservice en apen elkaar in alles na, dus er valt ook niets op te vangen als ze hetzelfde verkeerd doen.
Verder: “de zorgpremie zou (bijna) volledig door de fiscus moeten worden opgebracht “
Dus je wil de inkomsten van de commerciële zorgverzekeraar wel nationaliseren? Lijkt me een nog veel slechter idee dan de zorgverzekeringen helemaal nationaliseren, want dat is gewoon vragen om fraude.
@10:
Wat je zegt klopt, maar ik stelde dat lobbyen iets is dat de vrije markt goed doet:
Uiteraard heb je daar (goede) Lobbyisten voor nodig.
Hoe zou het anders moeten?
@21 Twee is ook keuze. Maar het gaat (mij) hierbij ook niet om de keuze van zorgverzekeraar; het gaat erom dat we kosten en wachtlijsten in de zorg managen door _daar_ een vrije markt te creeeren. Maargoed, in hoeverre er in zorg daadwerkelijk markt is, kun je je afvragen. Het is enorm plaatsgebonden en als je pas echt zorg nodig hebt zul je vaak niet bij bewustzijn zijn:p In die zin is nauwelijks sprake van marktwerking. En in die zin leent de zorg zich, net als bepaalde infrastructuur wellicht meer voor een meer centrale aanpak.
Echter, de laatste keer dat we dat deden (Ziekenfonds-tijdperk) moest ik fucking 3 maanden op de wachtlijst staan voor een simpele rontgenfoto. Met een dergelijk zorgapparaat de vergrijzing tegenmoet gaan vind ik niet erg bemoedigend….
@17:
Aangaande “Independer”:
http://nos.nl/artikel/203832-verzekeraars-independer-niet-onafhankelijk.html
Er zijn meer bronnen.
@17,
En wat levert je dat op dan? De telecomproviders leveren ook nog steeds onveranderlijk kloteservice. Je hebt te weinig keuze, de overstapdrempel is te hoog, waardoor er geen sprake is van feedback door mensen op bv service. Slechte verzekeraars worden niet afgestraft, er is dus ook geen prikkel om het beter te doen. De enige feedback die er nu is, is de feedback op de reclamespotjes en vooral het getalletje dat ze weten te presenteren. En verder: risicoselectie.
Dat oorzakelijk verband zie ik eigenlijk niet. En wellicht is de scheiding ook niet zo sterk.
Waar ik naartoe wil, meer dan een plan- vs andere economie, is dat we veeeeel meer waarde gaan hechten aan de dingen waar het om gaat, en dat de inspraak daarvan veel belangrijker moet worden dan 1 keer per jaar een (zeer!) beperkte keuze kunnen maken. Dus niet aan zorgverzekeraars maar om zorg. Zorgverzekeraars zijn niet belangrijk. Als er al concurrentie moet plaatsvinden, dan liever op niveau van goede en slechte artsen en ziekenhuizen. Bestendig daar de keuze. Hou het overleg tussen de partijen waar het om gaat – de patienten, de zorgverleners en onze maatschappij als geheel, dus de betalers. De zorgverzekeraars zijn nu een proxy voor een beetje van alles net niks.
@11
Er zijn geen aandeelhouders. Ook greenpeace/de voedselbank/gemeentes/de lokale korfbalvereniging maken winst of verlies.
@23, en @9, dat neigt naar n=1-redenaties.
In beide gevallen zou ik zelf zeggen dat er heel veel interactie en checks and balances misten. Die zijn wel essentieel – alleen is financieel niet de enige manier om checks and balances in te richten.
Een deel van die balans moet uit ons als maatschappij komen. En dat vereist actief onderhoud. Volgens mij ontbrak dat veel meer bij het ziekenfonds dan dat het systeem op zich onhoudbaar was.
@Bismarck: Ik switch bijna ieder jaar van zorgverzekeraar, en kan je zeggen dat ik er nooit een had met een klotenservice. Nu maak ik ook niet zo vaak gebruik van de zorg, maar toch, als ik ze vergelijk met het UWV (waar ik een klein jaar klant van ben geweest) en de belastingdienst dan weet ik wel waarvoor ik kies. Eén ster op independer.nl in plaats van vijf is ook dodelijk. En in praktijk werkt het laag houden van de prijs door concurrentie uiteindelijk nog vrij goed ook. Ook al gaat het in praktijk inderdaad om vier organisaties die samen 90% van de markt in handen hebben.
Zoals je wellicht weet krijgt de zorgverzekeraar per verzekerde al een deel van de premie uit de schatkist, dus de fraudemogelijkheden nemen hiermee niet toe. Hoe denk je dat er fraude mogelijk is dan? En ja, ik zou dat volledig uit de schatkist willen laten betalen. Dan komen er ook geen mensen meer in de moeilijkheden omdat ze de premie niet kunnen opbrengen.
Ben je niet gewoon een beetje moeilijkheden aan het zoeken omdat je een allergie hebt voor de term ‘marktwerking’?
Begrijp me goed, ik ben ook niet voor meer marktwerking en een totale vrije markt in de zorg zoals je ziet. Hebben we ook nu niet en dat vertrouwen kan wat mij betreft wat minder. Maar laat de administratie alsjeblieft uitbesteed blijven.
@Henk: Ik wist het. Inderdaad, Independer moet je ook kritisch benaderen. Maar het is beter dan reclamespotjes kijken in my opinion.
“Verzekeraars die Independer geen provisie willen betalen voor nieuwe klanten die via de vergelijkingssite binnenkomen, worden anders behandeld dan degenen die wel provisie betalen, zeggen Achmea, Menzis en CZ.”
Op zich logisch, maar wat mij betreft echter werd independer opgelegd wel volledig onafhankelijk te zijn, en kreeg ze haar commissie voor iedere oversluiter van het rijk.
@Inca: Ik weet niet wat jij voor problemen met telecomproviders hebt maar ik krijg over het algemeen een prima service. Maar goed. De reden waarom grote organisaties zo slecht functioneren is omdat de afzonderlijke afdelingen geen concurrentiedruk voelen en de eindklant niet als klant hebben. Ze werken dus via een gedwongen-winkelneringsysteem binnen hun bedrijf.
In kleine bedrijven heeft iedere werknemer op vrij directe wijze te maken met klanten en is iedere werknemer nogal afhankelijk van de positie van het bedrijf. Daar is dan ook nauwelijks sprake van uit de kluiten gewassen overhead, graaien, nutteloze functies, en hoog verzuim zoals bij grote bedrijven.
Dat is mijns inziens de grote verklaring voor de verschillen tussen groot en klein. Marktwerking is niet zaligmakend maar als het goed wordt ingezet en goed wordt ingekaderd kan het wel heel goed werken.
Enfin, je kan zorgverzekeraars niet belangrijk vinden, maar hoe je het ook wendt of keert, er is een orgaan nodig dat premies int en uitkeert bij schade. Die organisatie, daar gaat het nu om. De vrije artsenkeuze (die ik zoals je las graag zou willen garanderen) staat daar mijns inziens los van.
@28,
De belastingdienst stond ooit bekend om een behoorlijk hoogwaardig niveau van afhandelen. Dat is nu niet meer zo, maar geeft wel aan dat het meer met visie en beleid te maken heeft dan met markt of niet.
Wat verzekeraars en telecomproviders betreft: het gaat goed zolang het goed gaat. Voor de simpele dingen loopt het meestal aardig. Maar het gaat mis als je buiten de systemen valt. Het gaat mis als je door de bureaucratie moet ploeteren om je verzekeraar zover te krijgen de apotheek een schop te geven om jou een middel te geven waar je niet allergisch voor bent. Het wordt bijzonder ingewikkeld als je een duur hulpmiddel aanvraagt waarvan de verzekeraar vindt dat het ook wel zonder kan. Of als je een dure behandeling nodig hebt.
Waar baseer je dat op? Aangezien er nauwelijks cijfers zijn over de werkelijke kosten, noch over de werkelijke kwaliteit, noch over de gevolgen van kostenmijding zou ik werkelijk niet kunnen zeggen of het ‘goed’ werkt. Dat vind ik het grootste nadeel – het is nu een grote blackbox waar eigenlijk niemand iets van weet. Wel zie ik dat er tussen het idee van goede zorg en de praktijk van mensen die werkelijk ziek zijn nog wel eens een financiele en praktische kloof ligt.
Dat kan ook rechtstreeks. Inderdaad via de belastingen, het is tenslotte een centrale voorziening. Het wordt immers ook rechtstreeks(er) uitgekeerd bij de jeugdzorg, bij onderwijs etc.
Mijn punt over vrije artsenkeuze is wellicht niet helemaal duidelijk. Het gaat er niet om dat die keuze in de wet moet worden vastgehouden (natuurlijk moet dat), maar vooral dat dat het niveau is waar het om gaat. Dat is waar we het over moeten hebben. Welke behandelingen vinden we aanvaardbaar, welk niveau van zorg willen we hebben, wat vinden we integer en niet-integer gedrag bij artsen, hoe borgen we de kwaliteit, wat zijn de werkelijke kosten en hoe verdelen we die? Hoe staan we ten opzichte van de farmaceutische industrie, tegenover de marketing, het patentsysteem, het ontwikkelen van medicijnen voor groepen die een minder boeiende markt zijn dan bv jongere ouderen? Hoe zorgen we dat er onderzoek gedaan blijft worden naar toepassingen van middelen waarop het patent verlopen is of niet bestaat, niet binnen de farmaceutische industrie valt, etc?
De verzekeraars geven nauwelijks antwoorden op die vragen – moeilijke vragen over bv dure geneesmiddelen worden nu ontweken, we beslissen daar niet over als maatschappij, we laten het gewoon gebeuren. En fysiotherapie als mensen daardoor een menswaardiger leven hebben? Ik vind dat we het daar over moeten hebben. In plaats daarvan hebben we het over de illusie van goede zorg, (en dan met name de illusie voor fotogenieke young professionals die door de buitenlucht rennen.)
Onze keuze voor een zorgverzekering zegt eigenlijk nauwelijks iets, ze zijn allemaal ongeveer hetzelfde, en we hebben in de verste verte niet voldoende informatie om een weloverwogen keuze te maken. Zo heb ik geen idee op welke manier de verzekeraar zorgverleners probeert te beinvloeden (over het EPD bv), of hoe de deals over preferente medicijnen tot stand komen, en of de verzekeraar wel een aanvaardbaar uurtarief betaalt ipv een absoluut bodemtarief aan gecontracteerde zorgverleners*. Weet jij het?
* ik weet wel dat er wat slikken-of-stikkencontracten worden aangeboden. Niks mooie illusies over ‘de beste zorg’. Een beetje op de manier waarop Albert Heijn goede sier maakt door bij leveranciers beneden de kostprijs in te kopen – maar vanwege de afhankelijkheid kunnen die niet veel anders.
even ene vraag vooraf..
Waarop komt de SP met “ee ander religie”..(nou, dan weten we dus meteen dat die “religie”moet worden afgeschoten.
De SP heeft natuurlijk compleet gelijk
De miljardenwinsten en premies di binnenkomen worden echt niet -lang net allemaal voor de zorg gebruik… de aloude neoliberale verdwijntruc..
Smeerlapperij.fraude en corrupties op grote schaal.
de klanten hebben het nakijken.
Niet demiljarden winsten mogen in ger ding komen..wel de voorrdaad dei ze als erfdeel hebben meegkrgen..de “winstgelden”zijn voor…zeg het maar..
Zelfs de ingehouden premies ZVW worden no iet egbruikt maar de graaizucht wil dat we nog meer onder zalvende woorden moeten gaan bezuinigen..
De wanzinis natuurlijk compleet..het gekld loppt verkeerde kant uit en dat kan met een staatsbeheer met veel lagre premies worden opgevangen..
Of moeten z e privaat nog meer in het achterwerk steken..Nee natuurlijk
Waarom moet gezondheidszorg winsten opleveren..?
Toch van de gekke om rond te lopen..Winst op andermans ellende.. Het doel heiligt weer eens de middelen
Tijd om niet langer op eurofiel neoliberalen en VVD liberalen te stemmen, net als op PVDA, CDA,D66,CU,SGP em GL..
Allemaal eurofiel neoliberaal..fe geen democrtie, tegen referenda en najagen van eiege machtsbelangen..de gewone bevoking is allang overboord geschopt
@29: De belastingdienst was inderdaad heel goed heringericht in de jaren 90. Het was een voorbeeld voor projectleiders zelfs. Dit is echter kapotgemaakt doordat én de toeslagen moesten worden ingevoerd én er weer een bezuinigingsronde aankwam (Dat is een fout die politiek altijd gemaakt wordt: niet willen wachten tot een reorganisatie zich uitnut en terugverdient maar gelijk korten. Die combinatie is dodelijk want een reorganisatie kost in eerste instantie juist geld – we zien dat nu ook misgaan bij de decentralisatie van de zorg.)
Dat de service achteruit gaat naarmate een dienst ingewikkelder wordt is inderdaad waar. Ik heb zelf jaren aan de achterkant gewerkt juist met dat soort vragen: hoe kunnen we de zaken die nu net niet in dit systeem passen toch goed oplossen. Dat vergt heel wat kunst en vliegwerk.
Dat kan niet opgelost worden door het hele zaakje te centraliseren en te collectiviseren. Dat kan alleen maar fundamenteel opgelost worden door de hele administratie decentraal neer te zetten. Maar dan gaat die administratie wel veel meer geld kosten. En dat is niet wat de SP bepleit.
De zorgverzekeraars zijn vrij transparant over waar het geld naartoe gaat. In praktijk komt het erop neer dat ze het zich zowel moreel als aan de kostenkant niet kunnen veroorloven om veel winst weg te laten vloeien in de zakken van aandeelhouders.
En verder, alle onderwerpen die je noemt, zoals de vrije artsenkeuze, de farmaceutische industrie, het patentsysteem, het ontwikkelen van nichemedicijnen, het EPD etc, dat zijn andere onderwerpen dan hoe de zorgverzekering wordt georganiseerd, en inderdaad veel interessanter. Maar dat is ook precies wat ik met mijn column wil beweren. De SP focust zich nu op een discussie over de organisatie van de administratie, en dat is waar ik op reageer. Terwijl zij zich beter zou kunnen focussen op de randvoorwaarden.
Uiteindelijk hebben de zorgverzekeraars geen enkele grip op hoe de politiek het EPD opzet, welke randvoorwaarden zij zelf krijgen opgelegd inzake het eigen risico en de vrije artsenkeuze, en al helemaal hebben zij niets te zeggen over de internationale farmaceutische industrie. Dat is echt aan de politiek, en inderdaad, laat ze die bal eens oppakken in plaats van ideologische discussies te houden over wat plat gezegd feitelijk niets meer is dan een administratiekantoor.
@Jos: Als je het stuk van de SP doorleest dan zie je dat de partij helemaal niets zegt over die winsten en dat graaien. De baten die ze zich toerekenen hebben te maken met de reserves, centralisering, bureaucratie etc. En niet met kapitalistische winsten. En dat terwijl die partij toch niet vies is van een potje anti-kapitalisme-retoriek.
Waarom is dat? Dat komt omdat als ze dit in hun stuk zouden zetten ze direct onderuit gehaald zouden worden. Het is namelijk niet zo dat er zulke enorme winsten worden gemaakt in die sector (los van dat naar mijn idee de topsalarissen te hoog zijn, maar dat geldt de hele semi-private sector en kan op een andere manier geregeld worden). De winsten die gemaakt worden gaan op aan salarissen, (verplichte) reserves en aan premieverlaging.
Ja, ik wist toen ik dit stukje postte ook wel dat ik met een verdediging van de zorgverzekeraars bij Sargasso vast niet hoog zou scoren. Met de SP snap ik ook wel dat ik hier veel hogere ogen kan gooien met een anti-kapitalisme-graaistukje, dat is altijd makkelijk scoren – daar ben ik vaak en graag voor te lenen, maar dat zou in dit geval niet zo terecht zijn.
Ja, het is altijd makkelijk om af te geven op een andere ‘religie’. Afgeven op de religie van de vrije markt doe ik hier dan ook geregeld. Maar je moet ook af en toe kritisch naar jezelf durven kijken.
Ik begrijp verder trouwens best dat het teleurstellend is als een Sargasso-schrijver niet enthousiast meeklapt met de anti-kapitalistische riedel van de SP. Maar bekijk het eens van de zonzij: de collectivisering van de zorg is iets dat de SP er gezien de politieke verhoudingen nooit van zijn lang zal zij leven door zal krijgen. Maar gelukkig zijn de voordelen die zij ziet op een veel makkelijkere manier te bereiken. Vandaar dat ik zou zeggen: SP, focus je nou op de vrije artsenkeuze, de zorgtoeslag en de zorgpremie, het basispakket, en last but not least, de eisen aan de administratie door zorgverleners. Want daar valt winst te boeken, en dat valt ook in gevallen veel makkelijker kamerbreed te krijgen.
Nu snap ik de strategie ook wel. Doe een populair voorstel, win daar stemmen mee (de SP vist gewoon in de vijver van ‘de antikapitalisten’ en dat zijn er onderhand heel wat), en ga dan in een volgend kabinet onderhandelen over de bovenstaande punten. Maar ik ben geen politicus ik ben een schrijver, en ik wil graag informatie geven over wat er werkelijk aan de hand is.
Ha @klokwerk
Zonder “enthousiast met de anti-kapitalistische riedel van de SP” mee te willen klappen zijn er toch wel een flink aantal kanttekeningen te maken bij het huidige systeem. Eerst maar een aantal incorrectheden / onvolledigheden in bovenstaande draadje
@31
Dit is niet helemaal waar. Zorgverzekeraars hebben een sterke lobby richting politiek (1). Bovendien dwingen ze via de achterkant bepaalde zaken af. Zo hebben ze gepoogd om huisartsen die niet wilden deelnemen aan het EPD uit te sluiten van gecontracteerde zorg. Geen EPD=geen omzet = je zaak naar de haaien. Dat is nogal een dwangmiddel. Dit dwangmiddel ztten ze op verschillende plekken is.
Zoals @Inca in @29 stelt is correct:
Voorbeeld: Zowel vrijgevestigde fysiotherapeuten als fysiotherapeuten in AWBZ instellingen geven fysiotherapie. Beide vallen niet onder de (per 1/1/2015 opgeheven) AWBZ, maar onder de ZVW. De zorgkantoren stellen richting AWBZ instellingen: jullie krijgen 50% van het tarief dat een vrijgevestigde krijgt voor hetzelfde werk. Take it or leave is, ononderhandelbaar. Dit heb ik meermalen zelf direct meegemaakt.
@28
Independer is overgenomen door een zorgverzekeraar. Independer is de grootste en de meest bezochte. Een hele slimme manier om traffic te genereren naar bepaalde zorgverzekeraars. aangezien 4 92% van de markt in handen hebben onder een stuk op 20 merken is de schijn lang hoog te houden van ‘onafhankelijkheid’. Er staat immers niet slechts 1 verzekeraar bovenaan de mogelijk gekleurde resultaten.
@28
Dit is onmogelijk om te zeggen. Het zorgpakket voor de basisverzekering is inderdaad niet dramatisch gestegen de afgelopen jaren. Echter: Het pakket is wel dramatisch versmald, de keuze is ernstig afgenomen en het eigen risico is fors verhoogd. Er is eenvoudigweg geen vergelijkingsmateriaal. Duidelijk is wel dat de shoppingcart voor ongeveer hetzelfde tarief, fors leger is geworden en dat alleen het huismerk er nog maar in beland (ja voorbeelden kan ik noemen, maar nog een rits aan te vullen op je verhaal ;) ).
@26/@11/@5 e.a.:
Wat definieert een winstoogmerk? Er wordt immers zeer fors winst gemaakt (56 euro per jaar per verzekerde). Een verzekeraar moet een bepaalde solvabiliteit hebben. De solvabiliteit over de verschillende zorgverzekeraars is echter 2(!) maal zo hoog als voorgeschreven (9% versus 18%, grofweg 3,5 miljard te veel in kas volgens DNB). Daarnaast hoeven zorgverzekeraars niet te voldoende aan Balkenende normen en is uitkering van gelden niet aan banden gelegd. Dus: nee er zijn geen aandeelhouders, maar verder op alle, echt alle aspecten gewoon organisaties met een winstoogmerk.
Voornaamste reden voor stijgende winst is verlaging kosten medicijnen. Dat is echt een positief punt toe te wijzen aan het huidige construct: 80% verlaging inkooptarieven medicatie. Denk aan je uitspraak in @31
dan zie je al dat dit kan kloppen. Juist de bundeling van krachten en forse druk zetten heeft hiertoe geleid (aangevuld met vrijwel uitsluitend generiek inkopen en specifiek inkopen, met als gevolg dat mensen met ADHD geen langwerkende medicatie meer kunnen krijgen…)
Dan even wat cijfertjes en commentaar hierop. Mijn bron hiervoor is m.n. http://www.zorgvisie.nl/PageFiles/81811/001_1365490879298.pdf. eerste document doet een extrapolatie van cijfers van Achmea, maar ik ben er vrij zeker van dat dit correct gedaan is. Ik heb echter ook e.e.a. gecheckt bij de NZA, bijvoorbeeld in dit document: http://www.nza.nl/104107/105773/475605/Marktscan_Zorgverzekeringsmarkt.pdf
Hoe sterk kunnen we zorgverzekeraars vertrouwen wat betreft cijfers?
In 2011 was de winst per verzekerde 56 euro. ZVN stelt dat van alle euro premie de verdeling als volgt is: 95-96% schadelast (=uitkeringen), 3-4% overhead en 1% winst. Echter reken je de cijfers terug dan blijkt:
Winst is 2% (het dubbele dus, dat kwamen we eerder tegen), overhead betreft niet de kosten die gemoeid zijn met o.m. afhandeling schadelast, die zit in het percentage 95-96%. De werkelijke overhead is vele malen hoger dan 4%, hoewel dit alleen bij DSW en ASP geexpliciteerd wordt.
Dit is dus al een ander beeld dan boven geschetst, niet verbazingwekkend: de 5 grootste zorgverzekeraars hebben voor 1 miljard aan fouten in de jaarrekening staan, blijkt na controle NZA.
Lees zelf verder in de linken die ik boven neergezet heb. Met name die van zorgvisie. Is te veel om hier te noemen.
@Klokwerk
Ik vind je houding in het stuk dat je boven schrijft en de comments wat naief. De plannen van de SP zijn niet heiligmakend, daar geef je valide argumenten voor. Maar zorgverzekeraars domineren de zorgmarkt op dit moment in extreme mate, en dat doen ze niet met het oog op kwaliteit. Dat is de afleidingsmanouevre.
Het is aan de overheid (op advies Zorginstituut Nederland) om het basispakket vast te stellen. daar is veel in geschrapt de afgelopen jaren en het eigen risico is sterk gestegen. Zaken die uit het basispakket gehaald zijn, zijn verzekerbaar via de aanvullende verzekering. De basisverzekering kent een aannameplicht (risicovolle gevallen worden gecompenseerd voor de zorgverzekeraar via een vereffeningsregeling). Voor de aanvullende verzekering is er geen aannameplicht, de marge is hoog (14%) en de kosten ook. Effectief hebben mensen met zeer lage inkomens (denk aan een wiA uitkering) zeer veel moeite om verzekerd te worden, ofwel omdat ze geweigerd worden, ofwel omdat de kosten voor hen te hoog zijn. Immers alleen de allerduurste pakketten leveren goede ondersteuning voor chronisch zieken, denk aan fysiotherapie voor reuma. Daarbij moet iemand met bijvoorbeeld reuma shoppen voor hij geaccepteerd wordt.
De zorgkantoren maken winst en keren hoge bedragen uit aan salarissen. Slechts 6,7% (extrapolatie rapport zorgvisie) gaat op aan zorginkoop; de rest aan overige zaken, waarbij reclame en acquisitie ook een flinke hap van de kosten zijn. ja, wellicht werken ze efficiënter dan het UWV (moet bijna wel; iedereen werkt efficiënter dan die club), maar wanneer die efficiëntie leidt tot veel omzet/winst, is het m.i. voor een basisrecht als goede zorg, te rechtvaardigen om vraagtekens te zetten bij de bestemming van de winst.
De zorgkantoren dwingen de markt met harde hand een kant op. Prachtig als dat in het kader van efficiëntie en betere zorg is. Maar indien dat in kader van winstmaximalisatie is, dan stel ik er mijn vraagtekens bij. Voor mij is een zorgverzekering toch wel wat anders dan Shell. Daarbij zijn er inmiddels vele cases beschikbaar van zorgverzekeraars die in dossiers kijken waar ze niet bij horen EN willen ze ook het EPD afdwingen. Qua privacy niet een wenselijke situatie.
Kijk je naar de verarming van de basisverzekering, dan is die ook fors:
– Vrije keuze wordt steeds minder. Ziekenhuiszorg wordt gebundeld en minder regionaal (is wat voor te zeggen), maar ook zorgverleners met gecontracteerde en niet gecontracteerde zorg speelt steeds meer. Ja, je hebt de keuze naar een (slechts ten dele gedekte) zorgverlener te gaan zonder contract, maar dit kost je.
– Diverse behandelingen zijn uit het basispakket gehaald (door overheid). Aanvullende verzekering biedt lang niet voor iedereen soelaas.
– Vrije keuze medicatie is sterk afgenomen. Ja, je kan het zelf betalen natuurlijk. Maar bepaalde medicatie is onbetaalbaar… verhalen te over online van mensen die aangeven niet uit de voeten te kunnen met generieke medicatie of de aanbevolen medicatie.
– Eigen risico stijgt bijna jaarlijks.
Nu kan je stellen dat bovenstaand nodig is in kader van bezuiniging op de zorg (valide argument; kosten zijn hoog), en dat dit door de overheid bepaald wordt (klopt), maar…. wat buiten de basisverzekering valt moet afgevangen worden door aanvullende verzekeringen. En dat is voor steeds minden mensen haalbaar en is onderhevig aan een zuivere winstdoelstelling.
Om een soort Godwin erin te gooien: we gaan in rap tempo naar een Amerikaanse situatie. Ik hoorde afgelopen week dat mensen met een AS2 stoornis nergens in de USA een dekking voor medicatie of behandeling hebben (http://nl.wikipedia.org/wiki/Persoonlijkheidsstoornis) en je kan naar het ziekenhuis toe waar gecontracteerde zorg is (denk aan Kaizer klinieken). Profiling van verzekerden is aan de orde van de dag.
Een dergelijke vorm van inperking is nu de trend in Nederland en zal m.i. alleen maar verder gaan. We staan aan het begin. Met een toenemende druk op de aanvullende verzekering (basisverzekering wordt immers steeds smaller) is de vraag of je dergelijke beslissingen – ongecontroleerd- aan zorgverzekeraars wilt overlaten. Ik vind dat linke soep. Jaar na jaar neemt de macht van de zorgverzekeraar nu echter toe. Verzekeraars zijn geen lieverdjes.
Wat als doembeeld uit het verleden genoemd wordt zijn de wachtlijsten. Ik realiseer me, het is geen eerlijke vergelijking: maar ik heb liever 3 maanden wachten op een rontgenfoto dan een schizofrene buurman die geen behandeling krijgt.
(En dan negeer ik nog helemaal de AWBZ verandering naar de Wet Langdurige Zorg en de macht die het zorgkantoor bij langdurige zorg heeft. Uit eerste hand (de mijne) kan ik ook daar diverse voorbeelden noemen van hoe AWBZ instellingen met budgetmaatregelen door zorgverzekeraars een bepaalde kant op gedwongen worden: “AWBZ instelling, je krijgt 80% van het geld en als je dit en dit doet, krijg je nog eens 5% bij, en als je exorbitant presteert krijg je er nog een 5% bij.” Nee, dat telt inderdaad niet op tot 100% ;) )
Nog wat leesvoer – een opiniestuk / reasearchpaper van medewerkers NZA over knelpunten in het inkoopbeleid. Paar jaar oud, maar zeker relevant anno 2014: http://www.nza.nl/104107/230942/Research_paper_%27Voldoen_de_verzekeraars_in_hun_rol_als_motor_van_het_zorgstelsel%27.pdf
Nabrander: mogelijk is je opgevallen dat de verzekeraars tegen fusies van ziekenhuizen waren. http://www.nrc.nl/nieuws/2014/10/25/verzekeraars-verzetten-zich-tegen-ziekenhuisfusies/
Oh ironie: 92% van de zorgmarkt is in handen van enkele partijen, maar ziekenhuizen die een tegenkracht tonen zijn niet gewenst.
@31:
Dat is ten eerste echt heel erg onwaar (zie kanttekeningen Noortje), en ten tweede natuurlijk precies het probleem: de politiek stelt dat het hier al een standpunt over in heeft genomen door het aan de verzekeraars over te laten, en dat het daardoor geregeld is (en dat mensen dus al kunnen kiezen, omdat ze toch voor de verzekeraar kiezen.)
Nee, zegt de SP, de verzekeraars zijn alleen maar doorschuivers, schrap ze, maak er weer 1 administratiekantoor van, en trek dergelijke beslissingen weer weg bij de zorgverzekeraars en terug naar de mensen.
Wat mij betreft: ja! Doe dat alsjeblieft.
Wat betreft de ziekenhuisfusies: daar ben ik inderdaad behoorlijk tegen, het lijkt me een zeer slechte zaak voor de zorg. Het zorgt voor starre, grote en dogmatische organisaties met veel te veel boven-de-balkenendenormverdieners, en veel te veel afstand tot dat waar het om gaat: patienten en zorg. Of het nou ziekenhuizen, GGZ-instellingen of apotheekketens zijn: ik zie er weinig positiefs van.
Het is dan ook heel belangrijk dat we een dergelijke wapenwedloop niet nodig hebben waarbij alle partijen zich moeten samenvoegen tot dergelijke organisaties omdat ze anders verpletterd worden door de verzekeraars.
Deze discussie wordt vervuild omdat er niet meer naar feiten wordt gekeken, maar naar propaganda.
Er is in feite helemaal geen marktwerking van de zorg. Immers, de klant heeft nul invloed op prijs en kwaliteit. Beide worden door de staat geregeld.
Er is wel marktwerking op de patiënt. Heb je als patiënt een vlekje, dan kun je of geen aanvullende verzekering meer sluiten, of je betaalt meer premie. Niet de zorg, maar de patient voelt de pijn van marktwerking.
De financiering van het zorgsysteem is zo ingewikkeld, dat minister Schipper zelf aangaf dat ze een jaar nodig had om het systeem te doorgronden.
En dan zijn we meteen bij de kern van het probleem.
Wanneer een systeem niet meer te doorgronden is, wordt er misbruik van gemaakt.
Dat de zorg elk jaar 8% duurder wordt heeft niets met kwaliteit of vergrijzing of marktdenken te maken.
We moeten weer naar uurtje factuurtje, en DBC juist afschaffen. Kleine ziekenhuizen, geen raad van beheer, transparante financiering, artsen in loondienst en de falende minister Schipper heenzenden.
@37
Dit klopt. Ik ben nu ruim 10 jaar regelmatig bezig met financiering in de (langdurige) zorg. Elk jaar, bij nieuwe wetgeving en plannen, kost het me minimaal een week of twee om weer in te lezen. Je kan van journalisten nauwelijks vragen om dit bij te benen (dus propaganda). Problematischer is dat de zorginstellingen het zelf niet of nauwelijks bijbenen en ze niet de capaciteit/kwaliteit hebben het systeem naar hun hand te zetten. Kennisachterstand = achterstandspositie in de onderhandeling.
@37:
En heb je als verzekerde al wel wat “vervelends” onder de leden en de mazzel reeds aanvullend verzekerd te zijn, zit je met het volgende:
Veranderen van basisverzekering is dan nog wel mogelijk, maar dan heb je met 2 maatschappijen te maken. Wat het, vooral voor administratief wat minder onderlegde mensen, nog lastiger maakt.
Mijn idee:
Retour naar het ouderwetse ziekenfondsidee.
Maar dan uitgevoerd door 1 instantie; procentuele premie zonder bovengrens!!!
………………….
VVD-ers en niet solidaire mensen de gordijnen in ;-)
@28: “Ben je niet gewoon een beetje moeilijkheden aan het zoeken omdat je een allergie hebt voor de term ‘marktwerking’?”
Ik begrijp dat je op zoek bent naar bevestiging van de hele insteek van je stukje, maar juist daardoor schiet je zelf veel te ver door. Sommige zaken lenen zich niet voor marktwerking (zoals #23 toch ook wel inziet, al vergeet die nog dat hij vergelijkt met een situatie waarbij aanmerkelijk minder geld aan zorg besteed werd). De zorgverzekeringsbranche blijkt ook nauwelijks marktwerking te kennen, al je verhaaltjes over sterretjes en jaarlijks switchen (je bent daarin een zeer extreme uitzondering, want meer dan de helft van de Nederlanders switcht letterlijk nooit) ten spijt.
“ik zou dat volledig uit de schatkist willen laten betalen.”
Als je dan toch de betaling van de zorg via de overheid laat lopen, kun je net zo goed de verzekeraar als commerciële partij ertussenuit slopen. De toegevoegde waarde mist en wat er in de praktijk vooral gebeurt is dat er veel tijd en geld gaat zitten in onderhandelingen tussen verzekeraars en zorgverleners en het bijhouden van administraties, terwijl zorgverleners vervolgens gedwongen worden bepaalde patiënten niet aan te nemen (want verkeerde verzekeraar, of contractquotum is al vol) en patiënten verder moeten reizen voor hun behandeling (verborgen kosten van dit systeem!).
@40
Ik impliceer ook geen causaal verband. Maar ik betaal liever wat te veel, zelfs als dat is aan een oneerlijk systeem waarmee anderen zich verrijken, dan dat we teruggaan naar een situatie die vergelijkbaar is met de jaren ’80.
Overigens switch ik ook nooit van zorgverzekeraar. Ik heb ook geen aanleiding; ik heb geen last van ze. En als ik wat zorg nodig heb, heb ik alle keuze en daar maak ik ook gretig gebruik van (tot grote wanhoop van de zorgveleners:p). Voor mij werkt het systeem en – en dat is misschien het probleem – mijn portemonnee heeft er niet zoveel last van dat ik veel interesse kan opbrengen voor een besparing.
@Noortje: Voor een deel kan ik je verhaal steunen. Ik zelf gaf ook al aan dat independer niet betrouwbaar is (maar wel betrouwbaarder dan reclamespotjes), en dat ze voorkeur geven aan organisaties die op een eenduidige manier informatie aanleveren en dan kiezen voor het EPD is ook waar – hoewel ze zelf niets te zeggen hebben over de inrichting van het EPD, en die discussie vind ik interessanter (dat bedoelde ik eigenlijk met de discussie over het EPD).
Voor wat betreft die hoge lonen, daar heb ik zelf ook al van aangegeven dat dat wat mij betreft aangepakt moet worden – maar daar is geen afschaffen van de zorgverzekeraars nodig. Dat de reserves te hoog zijn, dat kan je stellen, maar dat is toch veel makkelijker op te lossen dan door te collectiviseren? Het geven van een maximum aan de vereiste reserve net zo makkelijk als het stellen van een minimum daaraan.
Maar… voor een deel vergis je je toch echt zeer lelijk in de agenda van de zorgverzekeraars. De lobby vanuit daar is juist gericht op een zo groot mogelijk basispakket en een zo laag mogelijk eigen risico. Waarom? Zelf zullen ze een sociaal wenselijk praatje houden, maar de werkelijke reden is dat het voor een verzekeraar heel aantrekkelijk is om zoveel mogelijk te verzekeren, en dan het liefst verplicht. Bij onverplicht verzekerden krijg je het nadeel dat mensen zich selectief gaan verzekeren. Daarom zijn die aanvullende verzekeringen ook zo duur en wordt er zo weinig marge op gemaakt.
Ook het verplicht eigen risico is nadelig voor de zorgverzekeraars: het betekent alleen maar een administratieve last voor zorgverzekeraars, en er wordt minder premie geheven en dus minder marge gemaakt.
De druk om het basispakket uit te kleden en het eigen risico te verhogen komt echt uit de politiek zelf: het zijn trucs om de premie voor het gros van de mensen laag te houden, door de kosten door te schuiven naar de zieken. De verliezers zijn niet alleen de mensen die schade hebben, maar ook de zorgverzekeraars.
@Andreetje: Ik kijk niet naar propaganda – niet naar linkse en rechtse propaganda. Ik pretendeer werkelijk iets over deze wereld te weten. En ik hoop ondanks dat ik hier een afwijkende positie inneem dat het duidelijk mag zijn dat ik ook geen onverdeeld fan ben van de zorgverzekeraars, en al helemaal niet van hoe het systeem nu is ingericht.
Het is alleen dat ik me verzet tegen alternatieven die naar mijn idee absoluut niet gaan brengen wat voorgespiegeld wordt en feitelijk voor verbetering onnodig zijn, en alleen maar zeer kostbaar en risicovol.
Ik ben het helemaal met je eens dat het systeem veel te ingewikkeld is. Maar dat komt mijns inziens toch echt door de politiek. Ook een vooral de zorgverzekeraars hebben daar last van. Binnen die muren wordt de politiek gezien als een serie natuurrampen: iedere keer kan het hele systeem weer op de schop omdat men in Den Haag weer een of andere gare wet heeft uitgevonden. Prima voor de projectmanagers van KPMG die daar de vloer platlopen, maar slecht voor de rust in het bedrijf en daarmee de winst, en als afgeleide daarvan de klant.
@Bismarck: Om zorgverzekeraars op hun prijzen te laten letten hoeft niet 100% van de klanten te switchen, als het maar een substantieel deel is. En dat gebeurt (uit mijn hoofd iets van 20 procent). 20% van het marktaandeel is heel substantieel.
“Als je dan toch de betaling van de zorg via de overheid laat lopen, kun je net zo goed de verzekeraar als commerciële partij ertussenuit slopen.”
Nee, want ten eerste is dit een heel kostbare uitvoering, en ten tweede brengt het een levensgroot gevaar met zich mee, zoals boven beschreven. In plaats van een “net zo goed” zal je daarom toch echt met een beter argument moeten komen.
Ik ben het met je eens dat marktwerking niet overal werkt, en ook als je stelt dat de overheid de marktwerking veel te ver wil door laten spelen (door beperking artsenkeuze, hoog verplicht eigen risico etc), maar je kan daar de zorgverzekeraars niet de schuld van geven, en het is ook niet opgelost met het afschaffen van de zorgverzekeraars. Dat ligt toch echt bij de politiek.
En als de politiek een eigen orgaan gaat oprichten zonder dat het eigen denkkader verandert, berg je dan maar.
Overigens ter ieders informatie: in de tien jaar dat ik als projectmanager en OR-secretaris voor een grote inkomensverzekeraar werkte (die ook projecten opzette met de zorgverzekeraar), was ik ook zeer actief lid van de SP. Ik heb dus met beide kanten van het debat wat. Maar ik ben ook niet voor niets bij beide clubs gestopt.
@42
Eens. Het is inderdaad de overheid die zo veel mogelijk Uit het basispakket wil hebben. Niet perse de zorgverzekeraars. Ik volg alleen helemaal waar je uit afleidt dat ik het hier niet mee eens zou zijn :). Ik constateer wel dat dit de trend is.
t.a.v aanvullende verzekeringen: procentueel wordt er de hoogste marge op gemaakt (14% ). Maar door de lagere aantallen en absolute bedragen is het ‘slechts’ 1/4 of 1/5 van de totale Winst.
Dit zegt VWS, Nictiz en Het college zorgverzekeraars. En ik geloof er niks van. Over dat data eenduidig aangeleverd moet worden: dat wordt het inmiddels al. Daar zijn reeds standaarden voor. Het kan vast beter, maar ik geloof het eenvoudigweg niet dat alleen voor wat extra standaarden de zorgverzekeraars bereid zij geweest om een financiele bijdrage te leveren van 6.6 mio om het EPD te redden. En ze betalen nog steeds extra voor aangesloten patienenten: http://www.joop.nl/politiek/detail/artikel/24851_huisarts_vangt_nog_steeds_geld_voor_elektronisch_patientendossier/
@42, volgens mij ben je nu wat onzorgvuldig
Independer en EPD staan wel geheel los van elkaar.
De problemen met Independer:
– ze zijn in handen van een (zorg)verzekeraar. Zelfs als ze de resultaten niet overduidelijk
– als de zorgverzekeraar Independer niet betaalt mogen klanten geen beoordeling achterlaten en kun je dus niet in de top 3 komen (en krijg je ook geen sterretjes, zelfs niet 1)
DSW heeft daar kanttekeningen bij geplaatst: http://www.dsw.nl/Consumenten/actueel/vergelijkingssites – zij willen voor iedereen dezelfde premie
Dan het EPD: dat heeft niks met ‘eenduidige manier van informatie aanleveren’ te maken, en zeker niet met de verzekeraars: die hebben namelijk helemaal geen ene barst te maken met die informatie, en daar gaat het EPD dan ook helemaal niet over. (Het EPD gaat over uitwisseling tussen zorgverleners, alleen is de blanco invulling van uitwisseling van alle gegevens naar in principe alle zorgverleners die een behandelrelatie claimen gewoon een gigantisch risico.)
Desondanks worden partijen onder druk gezet om het door te drukken. Goedschiks en kwaadschiks. (Dat laatste is gelukkig voorlopig afgewend, maar het blijft een groot risico.)
Bij dat laatste nog twee kanttekeningen: hoe komen concurrerende verzekeraars op hetzelfde moment op het idee om een dergelijke eis in het contract te zetten, en het EPD is een goudmijn aan gegevens om nog beter risicoselectie toe te kunnen passen, of het inschatten hoe je zo veel mogelijk kosten kunt afwentelen van de verzekeraars op de mensen (bv via het eigen risico of door alleen een uiterst impopulair alternatief te bieden zodat mensen uit eigen zak betalen voor het betere alternatief.)
En ook dit trouwens
Dat geloof ik niet. Wegens totaal gebrek aan inzicht is dit niet goed te controleren (des te meer reden om te eisen dat we als patient, consument en burger inzicht krijgen in hoe dit werkt) maar het eigen risico biedt kansen zat voor lucratieve dealtjes.
Voorbeeldje: behandeling A, kostprijs in principe 100 euro, meestal vooral gevraagd door verder gezonde mensen met een hoog eigen risico, en behandeling B, kostprijs in principe ook 100 euro, meestal gevraagd door mensen die veel zorg nodig hebben. Allebei komen ze evenveel voor.
De verzekeraar en ziekenhuis (of geneesmiddelenfabrikant of apotheker) stellen samen de prijzen vast die ze uiteindelijk rekenen, en dat hoeft geen verband te houden met de werkelijke kosten. Voor behandeling A wordt voortaan 175 euro gerekend, terwijl behandeling B voor slechts 25 euro geleverd wordt.
De leverancier krijgt exact evenveel geld (200 euro) – geen probleem dus. De verzekeraar heeft echter 75 euro minder kosen, die worden opgebracht door de patienten die overbetalen voor behandeling A.
Bovendien is er voor de leveranciers nu een sterke prikkel om heel veel behandelingen A aan te bieden. Op behandeling B maken ze verlies, dus die moet zoveel mogelijk teruggebracht worden.
De belangen van de leveranciers en de verzekeraars zijn daarmee duidelijk – de patienten (zowel A die meer moet betalen als B die minder snel behandeling B aangeboden krijgt) zijn de dupe.
En de indruk dat dit gebeurt heb ik heel nadrukkelijk, als je bv kijkt naar de absoluut belachelijke prijzen die gerekend worden als je bij een ziekenhuis komt voor iets als een spiraaltje – bij uitstek iets dat geassocieerd kan worden met jonge, overwegend gezonde vrouwen met een hoog eigen risico.
(Maar ook daar: veel te weinig objectieve data om het na te rekenen. De mogelijkheden zijn voor een beetje handige rekenaar echter prima uit te buiten.)
Overigens @klokwerk ben ik het ook niet eens met het voorstel van de sp. Wellicht is het UWV als toekomstbeeld voor een collectief staat-ziekenfonds wat overdreven, maar er zijn diensten die uitstekend ingekocht kunnen worden door de overheid. In de huidige situatie fungeren de zorgverzekeraars niet als leverancier van een dienst, maar als “motor van de zorgmarkt” (verwijzing nza artikel @35). De opdracht ligt er om aan de hand van bepaalde criteria de markt om te gooien. De controle op mogelijke ‘perferse prikkels’ en eigenbelang van de zorgrzekeraars is echter bij lange na niet afdoende. Ik vind zelf dat de overheid een veel sterkere regie rol moet hebben in een veranderingstraject dat jaren en jaren duurt. nu wekt de overheid de indruk: alles is goed, zolang het ons maar minder geld kost uiteindelijk.
@Inca: Ik zeg ook niet dat independer en het EPD connected zijn: die zin is een opsomming van twee punten, waarbij ik met “ze” de zorgverzekeraars bedoel.
Ik heb al eerder aangegeven dat independer wat mij betreft onafhankelijk zou moeten zijn. Dus wat dat betreft zijn we het eens. Niet voor niets heb ik het in mijn stuk niet over Independer, maar over “onafhankelijke vergelijkingssites”.
Dat Independer voor haar diensten commissie vraagt aan de verzekeraars vind ik echter niet zo gek.
Hét grote probleem van zorgverzekeraars is de administratie, en het feit dat gegevens via allerlei manieren binnen komen. Als dat via één kanaal digitaal kan worden ingelezen, scheelt dat een heel legers aan datatypisten en IT-ers. Daarom is er zo een grote druk om via deze route aan te leveren.
Het EPD is een schat aan gegevens waarmee betere risicoselectie mogelijk zou zijn… maar die risicoselectie is in de landelijke en Europese wetgeving strikt verboden, dus daar hebben ze niets aan. Sterker nog: verzekeraars zijn helemaal niet gebaat bij premiedifferentiatie. Want dat leidt tot selectief verzekeren, en dus meer eigen risico en meer premie.
Het wordt een beetje moeilijk als je bij de uitleg van hoe dit soort mechanismen werken reageert met “dat geloof ik niet”. Het is toch niet zo moeilijk te geloven dat verzekeraars het liefst zien dat iedereen verplicht verzekerd is en dan ook zo compleet, zodat ze grote bedragen binnen kunnen harken? Een verzekering is nu eenmaal gebaat bij veel verzekerden. Een hoog eigen risico en dingen buiten het basispakket is gewoon een manier om minder te verzekeren. Dat willen verzekeraars helemaal niet.
Het is heel verleidelijk de verzekeraar als grote boeman te zien, maar dat is niet helemaal terecht: solidariteit is het uitgangspunt waar ze geld mee verdienen. Dat willen ze helemaal niet uit het systeem hebben want daar verliezen ze op.
Het uitkleden van pakketten is dan ook toe te schrijven aan de politiek, die graag de premie laag wil houden voor zoveel mogelijk kiezers (en daar dan evt graag een paar pechvogels voor opofferen).
En ik heb dus helemaal geen vertrouwen dat het allemaal zo socialer wordt als dat verzekeren voortaan wordt uitgevoerd door een direct door de politiek aangestuurd orgaan.
@Noortje: Klopt, aanvullende verzekeringen is klein bier. Die hoge marge is wel nodig om het hoge risico op te vangen.
Overigens worden de zorgverzekeraars natuurlijk wel gehoord over de inhoud van het EPD, maar erg veel erover te zeggen krijgen ze niet. Ik ben trouwens op zich heel erg voor de voordelen van het EPD – administratief gemak, zorgverleners die minder langs elkaar heen werken; dat zijn grote winstpunten dat de patiënt een hele hoop ellende en zelfs levens kan schelen. Dat zijn dingen die we niet zomaar als ‘onbelangrijk’ mogen beschouwen.
Maar de manier waarop de privacy in het EPD wordt geborgd, daar heb ik helaas geen vertrouwen in. Nog belangrijker (en wat ook privacy-moraalridders over het hoofd zien helaas) vind ik de manier waarop de patiënt controle krijgt over zijn eigen gegevens (dus deze zelf kan inzien, zien wie ze allemaal inziet en zelfs kan afschermen). Die is er niet, maar op die manier zijn volgens mij wel de voordelen van zo een systeem mee te nemen terwijl de nadelen worden tegengegaan.
Er is inderdaad nog veel te verbeteren.
Overigens nog een ander mechanisme dat mensen meestal niet verwachten en waarvoor je misschien bij een verzekeraar gewerkt moet hebben om het te begrijpen: verzekeraars zijn niet gebaat bij een lage gemiddelde schade. Het is namelijk zo dat wanneer de gemiddelde schade daalt, de premie ook daalt onder concurrentiedruk. En aangezien de verzekeraar feitelijk niets meer doet dan geld op voorraad houden is het dus niet in zijn belang dat de schade daalt. Ja, dat is dan weer een minder prettig mechanisme. Maar goed, zolang de verzekeraar ook niet de functie heeft de schade zelf te beperken is dat op zich nog geen probleem.
Een veel groter probleem is het prijsmechanisme in de farmaceutische industrie: die lui zijn er niet bij gebaat om mensen te genezen, maar om ze pillen te laten slikken. Vandaar dat erg veel onderzoek verricht wordt naar chronische ziektes zoals kanker en AIDS. Jaren en jaren afzet. Onderzoek naar de wonderpil die zo een chronische ziekte hap slik wegjaagt is echter niet in het belang van de farmaceutische industrie. Onderzoek focust zich dan ook met name op medicijnen die rekken, minder op medicijnen die genezen.
Niet zo snel :) Hoe moet Independer die onafhankelijkheid bewerkstelligen dan? Hoe verdient Independer dan z’n geld? Wie garandeert die onafhankelijkheid? Je komt namelijk steeds weer op hetzelfde dilemma uit: gefinancierd op vaste basis is geen prikkel voor vernieuwing en kwaliteit, gefinancierd op elke andere basis geeft een prikkel om het geld boven kwaliteit te plaatsen.
Dat probleem verplaatsen we nu steeds een laagje, maar elke keer kom je toch weer bij hetzelfde punt.
‘Zzou moeten zijn’ is niet genoeg: hoe zorg je dat het van ‘zou moeten’ ook naar ‘is werkelijk’ gaat?
Het hele proces is dan ook voortdurend een proces van checks and balances.
Het probleem is echter dat het speelveld steeds verder van de werkelijkheid af komt te liggen: op het moment dat je bv een toezichthouder in het leven moet roepen om de onafhankelijkheid van verzekeringvergelijkingssites in de gaten te houden, ben je echt iets heel erg fout aan het doen.
Investeer die energie in de checks and balances rechtstreeks bij de zorg en uitgaven, waarbij je streeft naar een goede en laagdrempelige balans tussen de belangen van de patient, de zorgverlener en de maatschappij als geheel. Zonder al te veel proxy’s op proxy’s. Daarvan explodeert de complexiteit en de doorwerking van de foutgevoeligheid namelijk. Keer terug naar de basis.
Zo moeilijk is dat toch niet? Dat een verzekeraar een commissie betaalt aan iedere sluiter van zo een site mogen verzekeraars dan wel niet fijn vinden, ik vind dat niet meer dan normaal. Als die commissie voor iedere sluiter bij iedere verzekeraar gelijk is, zal het Independer een rotzorg zijn waar een klant sluit, als ze maar via Independer sluiten. Daarbij is het eigenaarschap ook iets waar een wetgever makkelijk iets over kan zeggen.
Zelfs zou je ervoor kunnen kiezen zo een site weer wel te collectiviseren. Dat is heel wat minder ingrijpend dan het collectiviseren van alle zorgverzekeraars. Maar of dat nodig is? Sowieso vind ik dat Independer ondanks de nadelen die het inderdaad heeft en waar ik me ook wel bewust van ben nu al redelijk aardig werkt. Je moet inderdaad even door een paar dingen heen kijken, maar de kritische klant kan er heel veel informatie van halen en heel goed vergelijken. En overstappen is zo gedaan.
Kijk ook eens kritisch naar het alternatief wat de SP voorstaat, want daarmee begon de discussie: één door de overheid aangestuurd zorgbedrijf. Hoe moet die kwaliteit garanderen? Via een democratische proces zeg je. Hoe zie je dat ingericht dan? Via de tweede kamer? We zien hoe effectief die is in het aanvliegen van problemen met bijvoorbeeld werk.nl. En hoe goed er geluisterd wordt naar klachten over bijvoorbeeld de sociale diensten. Een extra ombudsman inschakelen dan maar? Misschien zit van Woerkom nog om een snabbel verlegen? En dat onder een politiek gesternte dat allerlei fratsen inbouwt in het systeem waardoor de verzekering meer en meer wordt uitgekleed? Ik bedoel maar.
Keer terug naar de basis inderdaad: richt je op de dingen waar het werkelijk fout gaat, in plaats van op de vraag wie de uitvoerder is, en te pleiten voor een heftige reorganisatie die op zich aan de werkelijke problemen vooruit gaat – de kern van mijn betoog.
@48, ik reageer steeds op meerdere dingen. Maar…
Ik heb volgens mij behoorlijk uitgebreid onderbouwd waarom ik dat niet geloof. En dat is in elk geval om dat de kostenprikkel averechts kan worden ingezet. Ik zie graag bewijs van het tegendeel hoor, maar op je blauwe ogen ga ik echt niet geloven in de nobele intenties van verzekeraars of wie dan ook.
Dit geeft mij de indruk dat je niet goed op de hoogte bent van de werkelijkheid. Het is namelijk alleen verboden om mensen expliciet te weigeren van de basisverzekering. Maar op allerlei andere manieren gebeurt risicoselectie op grote schaal. Of misschien moet je het ‘risicoselectiemanipulatie’ noemen. Maar feit is dat door het goed kiezen van een combinatie van voorwaarden (een smal pakket aan aanbieders, onhandige regels rondom medicatie), doelgroepreclames, focussen op internettechniek, het bieden van de juiste collectiviteiten en het aanbieden van de juiste aanvullende pakketten (die vrijwel niet zijn af te sluiten zonder bijgaand basispakket) de jonge en gezonde mensen feilloos naar de goedkope pakketten geloodst worden, en de zieke en oudere mensen naar de dure. Dat is risicoselectie. Het wordt echter niet aangepakt omdat Schippers en concorten het nadrukkelijk zo smal mogelijk willen interpreteren. De nadelige gevolgen voor de zorg en solidariteit heeft het echter al, en de zorgverzekeraars zetten hun gigantische marketingbudget niet in om dat om te buigen.
Zembla onderbouwt eea: http://zembla.vara.nl/seizoenen/2014/afleveringen/06-11-2014
Maar nota bene 2 verzekeraars zeggen het zelf ook:
http://www.volkskrant.nl/dossier-zorg/van-boxtel-verzekeraars-houden-dure-patienten-liever-buiten-de-deur~a3754640/
en http://www.dsw.nl/repository/documents/nieuws/dsw_telegraaf_openbrief_2014.pdf
Deze opmerking kan ik niet plaatsen. Het administratieve probleem speelt namelijk op 2 of 3 plekken: tussen verzekeraar en burger, tussen verzekeraars onderling en het CVZ, en tussen verzekeraars en zorgverleners.
Noch Independer noch het EPD hebben echter ook maar in de verste verte iets te maken met deze communicatie. Het staat dus helemaal los van deze discussie (behalve dat het alleen maar een extra argument voor een centraal systeem en tegen concurrentie is: juist administratie is gebaat bij goede centrale standaarden.)
Oh nee? Wie heeft er volgens jou dan wel wat over te zeggen? De verzekeraars betalen, de verzekeraars pushen en de verzekeraars zijn de voornaamsten die inspraak hebben: Schippers geeft steeds aan dat het niet echt haar verantwoordelijkheid is, nu het door private partijen gebouwd wordt.
http://www.privacybarometer.nl/nieuws/3848/Minister_Schippers:_1000_euro_is_geen_stimulans
(Schippers gaf, puur ter illustratie, overigens aan dat de VS ook echt niet mee zouden kijken met ons EPD, ook al zou de partij door een Amerikaanse marktpartij gebouwd worden, echt heus waar niet. En garanties waren niet nodig, want men had het beloofd. Dat was pre-Snowden…)
Ik heb mijn reactie hierop al vaker aangegeven, maar net als ik ‘m nodig heb kan ik het niet vinden… Daarom nog maar een keer:
– er zijn geen realistische cijfers bekend over hoeveel ellende en levens het vermoedelijk zou schelen. Bij alle becijferingen wordt namelijk een zeer optimistische aanname gedaan: dat in alle gevallen de informatie die in het dossier staat ook gelezen, geloofd en juist gebruikt wordt. Die aanname is onjuist. Er worden ook veel fouten gemaakt in gevallen dat de informatie al wel beschikbaar is (bv binnen hetzelfde ziekenhuis, tussen huisarts en HAP, etc.) De cijfers worden hiervoor echter nooit gecorrigeerd
– er zijn geen cijfers bekend over fouten die via zo’n dossier geintroduceerd kunnen worden. Een bekend probleem bij medische fouten is tunnelvisie, waarbij mensen stug doorgaan op de ingeslagen weg. Ook dit wordt niet meegenomen in de juichende cijfers over hoeveel levens het EPD zou kunnen redden, maar tellen natuurlijk wel mee
Samenvatting: los van alle privacybezwaren en risico’s voor bv beroepsgeheim en misbruik is het werkelijke, medische nut op geen enkele manier goed onderbouwd. Er wordt namelijk alleen maar uitgegaan van een theoretisch ideaal dat bestaat uit 100% correcte, goed toegankelijke gegevens en zorgverleners die die gegevens zorgvuldig bekijken. In hoeverre dat ook werkelijk zou gebeuren is een groot mysterie want dat is nooit behoorlijk onderzocht (of in elk geval nooit meegenomen in de becijfering.)
“maar op je blauwe ogen ga ik echt niet geloven in de nobele intenties van verzekeraars of wie dan ook”
Het zijn geen nobele intenties. Dat verzekeraars gebaat zijn bij zoveel mogelijk verplicht verzekeren mogen wij ‘linkse’ mensen fijn vinden, ik probeer je juist uit te leggen dat dit niet komt door nobele intenties maar gewoon uit puur winstbejag. Maar wel prettig dat het zo werkt.
De risicoselectie die jij aangeeft, via zachte drang, die is er wel, maar als je dat wilt toepassen heb je ook niet zoveel aan de kennis van het EPD, want die krijg je pas als mensen al binnen zijn. En in dat geval kan je er als verzekeraar niets tegen doen, al zou je nog zo graag willen.
Bovendien heeft mijn standpunt dat mijns inziens zoveel mogelijk via de verplichte basisverzekering zou moeten ook hiermee te maken.
Maar laten we geen meningsverschillen zoeken waar ze niet zijn. Als je mij vertelt dat dit EPD een onding is ben ik het meteen met je eens. Ik verklaar alleen dat het zorgverzekeraars met name gaat om administratief gemak. En dat is ook gewoon verklaarbaar vanuit winstbejag, niet uit nobele initiatieven.
De opzet en inhoud van het EPD, dat is in eerste instantie aan de politiek – die mag dan wel niet bouwen maar die bepaalt wel de randvoorwaarden van zo een systeem als het gaat om privacy -, daarna aan de zorgverleners, en daarna pas mogen de zorgverzekeraars er iets over zeggen.
Daarbij heb ik hierboven ook al eea gezegd over het EPD en waar het mijns inziens mis gaat. Ik zou het langs elkaar communiceren van zorginstellingen echter niet willen bagatelliseren tot een klein probleem of iets dat ik ‘nog bewezen moet zien’. Ga met mensen in het veld praten, zowel zorgverleners als patiënten, en dat is de eerste klacht die je hoort: dat instanties vaak langs elkaar werken terwijl ze geen flauw idee hebben van elkaar waar ze mee bezig zijn en waren. Daar ken ik helaas ook nogal schrijnende voorbeelden van. Onnodig.
Maar wat wel mist in de plannen mijns inziens is de macht van de patiënt over zijn eigen dossier, zoals boven beschreven. Dat zou mijns inziens dan ook een goed antwoord zijn op de problemen en gevaren van het EPD die jij beschrijft. Zolang dat niet goed geregeld is, loop ik er ook niet al te warm voor. Maar ik stoot het idee ook zeker niet af.
En dan waarom verzekeraars zo dol zijn op dat EPD: als verzekeraar doe je eigenlijk niet veel meer dan de gegevens opvragen van de verzekerde, deze vastleggen, premie berekenen, polis uitdraaien, geld goed wegzetten aan de ene kant, en aan de andere kant wanneer er schade is kijken of dat een beetje klopt en uitkeren. Hét grote probleem van de verzekeraar is: hoe kom ik aan een beetje betrouwbare informatie die ik met zo weinig mogelijk rompslomp mijn systeem in krijg (liefst zo weinig mogelijk handwerk). Ik snap wel dat een standaard als het EPD daar zeer aantrekkelijk voor is.
@53, het spijt me, maar je zit feitelijk mis als je denkt dat het EPD communicatie tussen zorgverleners en zorgverzekeraars standaardiseert. Daar gaat het EPD niet over.
Verder pik ik er nog eentje uit, en dan hou ik op:
Not so. De eerste klacht die ik vaak hoor is dat mensen langs elkaar heenwerken terwijl ze al op de hoogte zouden kunnen zijn dat ze langs elkaar heen aan het werken zijn. Specifiek in de zorg bv dat dossiers die er zijn gewoon niet gelezen worden, zodat je elke keer het hele verhaal opnieuw moet doen, en dat eerder geconstateerde dingen gewoon uit het raam gegooid worden. (Tot het niveau dat je de nachtzuster nog eens moet instrueren over de afspraken die je de dag daarvoor nog met veel moeite bij de plaatselijke arts hebt bedongen.)
En als je zorgverleners spreekt, durf ik redelijk te zeggen dat de meesten aangeven dat ze helemaal geen tijd hebben om dossiers door te ploegen, en dat ook niet doen, op een zeer oppervlakkige blik na.
@klokwerk
So explain this:
http://www.forbes.com/sites/danmunro/2014/06/16/u-s-healthcare-ranked-dead-last-compared-to-10-other-countries/
Het beste systeem (NHS) voor lagere kosten dan bij ons.
Phoe, ik zit toch met wat verbazing dit draadje te lezen. Ik heb toch aardig wat tekst getypt om duidelijk te maken hoe zorgverzekeraars handelen.
@inca heeft m.i. Op het merendeel van de punten gelijk. Ik ga morgen proberen het nog eens rustig op een rijtje te zetten. Juist omdat jij @klokwerk vaak stukjes schrijft waar ik het roerend mee eens ben (zo roerend dat ik maar niet eens een comment post ;)) en meestal redelijk gedegen bronnen/meningen hebt. Ik ben niet anti commercie, niet eens principieel anti privatisering, maar wel anti kwetsbare groepen uiteindelijk op een houtje laten bijten (gezondheidstechnisch dan) en elke stap die nu loopt gaat die kant op. Een nachtje slapen voor een ander aanpak :)
Een opmerking nu al:
Sorry, dit is echt klinklare onzin. Verzekeraars MOGEN niet bij het EPD. Procesinformatie verloopt via andere systemen,denk aan Dbcs inschieten. Elk argument dat je brengtover datainvoer is gewoon niet van toepassing.
Verzekeraars willen het EPD omdat ze straks in plaats van een medische keuring voor bijvoorbeeld een aanvullende verzekering (of arbeidsongeschiktheidsverzeketing, of…. Achmea heeft nog meer verzekeringen namelijk) de verzekerde toeging willen vragen. Of eisen. Zonder toegang, weigeringsgrond. Dat geeft een megakans voor risicoselectie (waarvan @inca terecht aangeeft dat dit nu al gebeurt, maar indirect).
Nee actieve selectie bij de basisverzekering mag niet. Maar bij de aanvullende wel. En er mag wel meer niet:
https://sargasso.nl/zorgverzekeraars-neuzen-in-medische-gegevens-ggz/
http://www.rijksoverheid.nl/bestanden/documenten-en-publicaties/kamerstukken/2012/06/26/beantwoording-kamervragen-over-zorgverzekeraars-die-neuzen-in-medische-gegevens/beantwoording-kamervragen-over-zorgverzekeraars-die-neuzen-in-medische-gegevens.pdf
Zou een medewerker van een zorgverzekeraar gewoon intrensiek geinteresseerd zijn geweest in haar klanten?
Ps enige punt waarop ik het niet helemaal eens ben met @inca is of het epd niet wat zou kunnen ondersteunen in delen van info. Ja,@54 klopt, maar wanneer ik hier thuis voor weekenddiensten het geklooi zie om bij files te komen,en het gebel om dingen te achtehalen bij bijvoorbeld ziekenhuizen, dan zou een Epd kunnen helpen. MAAR niet op proces tussen zorgverzekeraars en zorgverleners @klokwerk! ;)
@56, het principe van gestandaardiseerde communicatie tussen zorgverleners zal wel wat toevoegen, alleen hoeveel het toevoegt is niet bekend. Niet bij mij maar ook niet bij iemand anders, omdat er nooit gekeken wordt naar een reele inschatting van gewonnen levens / voorkomen leed / tijd / kosten, maar altijd naar een best case scenario.
Maar best case scenarios zijn geen basis voor afgewogen beleid.
(Overigens: http://www.vphuisartsen.nl/uitgelicht/een-alternatief-voor-het-lsp/ Als dat goed geimplementeerd wordt met een flinke juridische verankering, zie ik wel meerwaarde.)
@57 educated guess: 15 ggz crisiscases in een weekend. Voor 10 is een breder dossier nodig (huisarts, ziekenhuis, behandelaar ggz). Per case 25 minuten nabellen en uitvragen. Voor deze 10 is gemiddeld 2 uur nodig voor volledige afhandeling. Dan is 25 minuten best een forse extra investering (versus 5 minuten bijvoorbeeld medicijngebruik en opnamehistorie netjes op een rijtje). Zonder informatie van meerdere zorgverleners is afhandeling niet zorgvuldig mogelijk. Ik zie wel meerwaarde, in tijdwinst en zorgvuldigheid. Maar dan negeer ik alle potentiele nadelen en gevaren van het epd.
Interessante link.
Het zal jullie misschien verbazen, maar ik ben het voor het grootste gedeelte ook met Inca eens. Alleen zie ik haar kritiekpunten niet opgelost met het collectiviseren van de zorgverzekeraars, en dat is juist mijn punt. Ik zie ook geen argumenten bijkomen waarom een overheid dat wel beter zou doen. Daarbij vind ik dat ze de problemen met gegevensuitwisseling behoorlijk zit te bagatelliseren.
En verder vind ik het jammer dat ze kennelijk niet gelooft wat ik voor informatie uit die wereld weet te brengen. Ik heb tien jaar lang in zo een organisatie van hoog tot laag gehoord: Minder verplicht verzekeren, hoog eigen risico? Slecht voor onze hut. Zeker, verzekeraars bieden een vrijwillig eigen risico aan, maar dat is om klanten die graag minder willen betalen te trekken omdat ze die klanten anders zouden missen aan de concurrent. Maar blij zijn ze er niet mee. Ik zou zelf voor het verbieden van een vrijwillig eigen risico zijn. Niet om zorgverzekeraars ten dienst te zijn, maar om de solidariteit te vergroten en daarmee de totale kosten te drukken. Maar ik verwacht van de kant van de zorgverzekeraars tegen dit soort plannen niet zoveel weerstand. Die is eerder te zoeken bij de zich liberaal noemende politieke partijen – en dat zijn er heel wat.
Dan over dat EPD en de dataconnectie: Nee, verzekeraars mogen niet rechtstreeks in het EPD kijken. Maar vanaf het informatiesysteem van de zorgverlener loopt wel een IT-lijntje naar de zorgverzekeraar lijkt mij, en het is handig om daar maar één interface voor te hebben. Het gaat daarbij dus niet om het rechtstreeks inzien, maar om standaardisering van de dataconnectie. En dat is het belang voor de zorgverzekeraar die ik in die hoek wel zie liggen.
Mijn visie voor een betere, maar jullie verklaring wordt door jullie zelf eigenlijk tegengesproken, want zeg nu zelf: jullie zeggen dat de verzekeraar niet in het EPD kan kijken (en zeker niet automatisch, wat nu juist het voordeel is van het EPD), maar het wel wil gebruiken om klanten te weigeren. Dat is een beetje een rare combinatie nietwaar? Natuurlijk, er zijn gevallen bekend waar dat wel mogelijk was, en waarbij dat ook werd misbruikt. Maar dat zou een ambtenaar ook zomaar kunnen doen.
Overigens ook nog iets over het EPD: wat wel eens vergeten wordt is dat het belangrijkste punt van het EPD standaardisatie is, niet zozeer het verzamelen van meer gegevens. Zeker komen er in het EPD belachelijk veel gegevens waarvan je je kan afvragen of het wel zo nodig is, maar in de dossiers van patiënten die nu over alle zorgverleners verspreid liggen staat zeker niet minder informatie, en al helemaal niet als je al die dossiers bij elkaar optelt.
Tenslotte: ik wil nogmaals benadrukken dat het EPD zoals het nu wordt ingevoerd ook naar mijn overtuiging een draak van een systeem is, met name omdat de controle van de patiënt over wat er met de gegevens gebeurt totaal ontbreekt. Ik vind dat het EPD voor de patiënt moet zijn in te zien, af te schermen, en dat inzichtelijk moet zijn wanneer en waar en door wie het wordt geraadpleegd. Zonder dat zie ik het ook niet zitten.
@Hal: Maar mijn punt is ook niet dat een systeem met private uitvoerders het altijd beter zou doen dan staatsbedrijven (zie mijn laatste alinea, daar staat het letterlijk), maar dat het ene niet per definitie beter is dan het andere.
Het lijstje dat je postte toont dit overigens prima aan. De second-best van jouw lijstje, Zwitserland, kent een systeem met private zorgverzekeraars.
@59
Nee dat hebben ze niet in Zwitserland. Er is een verplichte basisverzekering en daar bovenop kun je je nog privaat bijverzekeren.
Ja, en die basisverzekering sluiten ze naar mijn informatie af bij private verzekeraars, net als bij ons.
@58,
Da’s dus mijn punt :) Die worden voortdurend genegeerd, en op zo’n manier kun je dus geen conclusies trekken of beleid vaststellen.
De potentiële gevaren en nadelen van het EPD doen echter niets af aan de voordelen van het administratieve gemak.
En verder worden ze door mij ook niet genegeerd. Door de politiek trouwens ook niet. Alleen zijn de conclusies van het debat nou niet je-dat.
@61
Ja, maar niet net als bij ons. Ze mogen er geen winst op maken en de overheid stelt de prijzen voor bijna alles vast. Dus de verzekeraars hebben feitelijk weinig te zeggen (in vergelijking met hier).
@63, natuurlijk doen de potentiele gevaren en nadelen wel alles af aan de totale beoordeling.
Implementatievoorbeeld: als alle instellingen uren en uren aan it-tijd kwijt zijn om zegge en schrijve 20 uur per weekend te besparen, is het de moeite al snel niet meer waard.
En een simpel non-it-voorbeeld: hoeveel mensen gaan ten onrechte naar huis gestuurd worden met ‘oh, psychisch’ als men een statushistorie met allerlei GGZ-opnames ziet? Dat aantal moet minder dan 10 zijn (die 10 die Noortje noemde) wil het als totaal systeem positief uitvallen. Het aantal geredde mensen moet wel weer meer zijn dan het aantal mensen waarbij de toename in tunnelvisie leidt tot grotere problemen.
Of als het betekent dat elk bezoek aan welke specialist dan ook bv 5 minuten extra nodig heeft omdat het verplicht wordt om de informatie uit het dossier door te lezen, wat een logische eis zou lijken want een dossier dat niet gelezen wordt heeft uiteraard ook geen voordelen, dan moet je ook maar kijken dat die tijdwinst positief uitvalt.
Een goede analyse kijkt niet alleen maar naar de ideale situatie van het EPD tov de slechtste situatie nu, je moet ook de overige zaken meenemen. Kosten en baten-analyse. En volledig, met reele cijfers en inschattingen. Wat je zeker NIET kunt doen is uitsluitend de situaties becijferen waarin het positief uitpakt en dat vervolgens als nettowinst voorstellen.
Ja, dat ben ik met je eens, maar ik vind de discussie over het EPD nog te levendig om een onder-de-streep-conclusie te trekken. Overigens zeg ik nu onder-de-streep ook gewoon nee. Maar ik zie de kansen van het idee wel. En daarnaast probeerde ik alleen maar te verklaren waarom het voor de zorgverzekeraar nuttig is.
Bij “oh-psychisch” horen patiënten overigens niet naar huis gestuurd maar doorverwezen te worden. Meer informatie leidt daarbij niet altijd tot een tunnelvisie – als het goed is juist niet ;).
@Hal: Dat is inderdaad precies wat ik voor ons systeem ook zou willen ;).
@67 ik ook. Maar wel met de kanttekening dat die basisverzekering dan niet alleen gericht moet zijn op excessen (als ik morgen van de trap val of een ernstige infectie krijg), maar juist ook gericht moet zijn op die gevalen die nu steeds minder ontvangen van de basisverzekering en beperkte mogelijkheden zich aanvullend te verzekeren: chronisch zieken.
Uiteraard, en dat is een goede scheiding die je aanbrengt. Waar ik me werkelijk zorgen over maak: hoe kunnen we voorkomen dat chronisch zieken economisch interessanter zijn voor zorginstellingen en vooral de farmaceutische industrie? Het probleem dat ik in @49 aanstip. Ik kan daar nog geen oplossing voor bedenken.
Wat een totale grap is dit semiintelectueel geouwehoer over zorg.
Stel ik heb een auto en iets gaat kapot, dan ga ik naar de garage om het te laten repareren. Zegt de garagist; “we kunnen dit met originele onderdelen repareren of met onderdelen van een ander merk. Kosten zijn zoveel voor dit en zoveelvoordat.” na de reparatie een nota met duidelijke specificaties hoeveel arbeid en welke onderdelen van welk merk, btw erbij, duidelijk en klaar.
Stel ik heb een snee ergens in mijn gezicht en ga naar het ziekenhuis. Achteraf een nota, onduidelijk, maar het blijkt dat een gezichtsbehandeling 300 euro kost. Maakt niet uit of het 1 hechting of een op 5 plaatsen gebroken kaak of een hersenoperatie betreft. Alsof de bouwvakker evenveel rekent voor het indraaien van een nieuw peertje als voor het zetten van een nieuwe badkamer.
De verzekeraars, de politiek en de artsen zijn niet in staat om dit te organiseren. De verzekeraars willen hun eigen zakje vullen. De politci willen in de schijnwerpers staan terwijl ze pretenderen het beste met u voor te hebben. De artsen willen symptoombestrijden met pilletjes en poeiertjes die ze niet zelf bereid hebben. Nou maar hopen dat de zogenaamde “artsen” niet te belabberd zijn om de puur mechanische zorg (botbreuken, hechtingen, chirurgie) uit te willen voeren. Constaterende dat verzonnen aandoeningen (bijvoorbeeld adhd) een groot deel van de “expertise” is, kan ik niet anders dan concluderen dat je beter weg kan blijven uit deze zogenaamde “zorg”; er worden meer broodjes aap verkocht dan dat er daadwerkelijke reparaties worden uitgevoerd.
Doormodderen in een systeem dat geen enkele begrip van de basisdoelstelling heeft, blijft gewoon doormodderen. Prutsers zijn het, allemaal. Betaalt u maar gewoon netjes de zorgverzekering, zoals elke brave belastingkoe het betaamd. En dan nog denken dat je een eigen mening hebt, terwijl je braaf oplepelt wat de SP-souffleur of de VVD-souffleur ingeprogrammeerd heeft.
@66, bij de ‘oh psychisch’ zitten mensen die werkelijk ziek zijn, maar die naar huis gestuurd worden omdat men denkt dat de klachten niet echt zijn. Die moeten dan ook niet doorgestuurd worden (en zeker niet naar de GGZ) maar behandeld.
Nogmaals: ‘als het goed is’ is geen basis voor beleid. Het gaat om de werkelijkheid.
Maar zowel psychologisch als informatietechnisch is je aanname onjuist – het is bekend dat zowel bij mensen als bij diagnostische systemen meer informatie lang niet altijd tot betere resultaten leidt en soms juist tot slechtere. (Note: dit is een verschil tussen de analyse van grote hoeveelheden data, en het voorspellen van een individuele situatie.)
Verder: er is helemaal geen levendige discussie over het EPD meer mogelijk. De verzekeraars hebben bepaald en betalen, de minister bemoeit zich er niet mee behalve als ze het echt niet kan vermijden – de race is gelopen. Het zijn nu alleen nog achterhoedegevechten – het recht van zorgverleners om niet mee te doen, en het recht van patienten om erbuiten te blijven.
Dat is vreemd want ‘psychisch’ is naar mijn idee net zo echt als een lichamelijke klacht. Een klacht is namelijk altijd subjectief. Iemand heeft hoofdpijn of hij heeft het niet. Iemand die psychisch ziek is, is net zo werkelijk ziek als iemand met ‘lichamelijke’ klachten. Punt is alleen dat de behandeling natuurlijk verschilt, en de specialist waar je heen moet.
Nu kan je stellen dat veel patiënten verkeerd doorverwezen worden en daar zijn natuurlijk honderden voorbeelden van te geven. Maar ik vind het een beetje bizar om dat op te willen lossen door hulpverleners informatie te onthouden in de veronderstelling dat ze dan beter hulp zouden gaan verlenen. Dat zegt wat over je vertrouwen in de hulpverleners en dat is mijns inziens toch echt onterecht. Goede hulpverleners kijken ook met een dossier in de hand goed naar hun patiënt en zijn klachten, slechte hulpverleners vinden naar mijn idee ook als ze geen dossier hebben wel een klotensmoes om niet naar hun patiënt te luisteren en ze door te sturen als ze even niet weten wat ze met iemand aanmoeten.
Misschien ben je niet tevreden over veel diagnoses maar de zorgverlener bewust informatie te gaan onthouden lijkt mij niet de manier om dat op te lossen. En bovendien stap je mijns inziens veel te makkelijk over de moeilijkheden die er zijn om wel aan de juiste informatie te komen heen.
En tenslotte zie ik juist in centralisatie en automatisering van gegevens ook grote kansen voor de privacy. Eén electronisch dossier waar ieder gebruik van maakt valt veel makkelijker te wijzigen dan honderden papieren dossiers die verspreid zijn over het hele land. Mocht het zo geregeld worden dat de patiënt altijd inzage in het dossier heeft en ook zelf kan zien wie het inziet en delen zelf af kan sluiten, dan is daarmee juist een grote slag in de strijd om de privacy gewonnen. Helaas is dat nu niet zo, maar het lijkt me nuttig die kans in het debat te zien en te benoemen – en ook te eisen.
@72, het gaat niet om ‘psychisch’ of niet – het gaat erom dat als je een stempeltje GGZ op je naam hebt staan, er bij benauwdheid eerder aan een paniekaanval dan aan een hartaanval gedacht wordt. En het punt is natuurlijk dat een behandeling van een hartaanval bij iemand met een ggz-achtergrond helemaal niet verschilt van de behandeling van een hartaanval bij iemand waar die achtergrond er niet is.
Of de kans dat iemand met dergelijke klachten werkelijk een hartaanval of paniekaanval heeft, durf ik wegens gebrek aan cijfers niet te zeggen, maar het is een vakgebied waar de Bayes-kansrekening op van toepassing is: voorwaardelijke kansen. En wat goed is om te bedenken: de resultaten van een Bayes-analyse zijn vaak ontzettend tegenintuitief, en je moet dat dus echt bewust doorrekenen ipv denken dat je boerenverstand het wel juist heeft. Want dat is over het algemeen niet het geval.
De grap bij hartaanvallen, toen daar ooit een flinke analyse op los gelaten was, was trouwens dat er maar 3 factoren diagnostische waarde hadden. Ik weet niet meer welke het waren, maar de meeste informatie is dus wiskundig aantoonbaar gewoon ruis – ruis die de kans op correcte conclusies vertroebelt ipv verbetert.
Tsja, bizar of niet – het is soms gewoon de waarheid. Mensen zijn slecht in het analyseren van informatie op bepaalde manieren: we hebben een aantal methoden (heuristieken) die voor de mens om te overleven goed werken, maar die niet betrouwbaar zijn om complexere conclusies te trekken uit grote hoeveelheden (ongewogen) informatie. De volgorde van het presenteren van feiten kan bv van grote invloed zijn. (Dit is naast theoretische settings onder meer getest bij rechtzaken, waarbij het simpelweg omkeren van aanklacht en verdediging tot dramatisch andere conclusies over iemands schuld leidde.)
Dat is geen onprofessionaliteit van de betrokken mensen (nou ja, niet per definitie in elk geval) maar een manier waarop de menselijke geest werkt.
Informatie kan nuttig zijn, het kan ook, door de manier waarop mensen redeneren, problemen geven. Maar de afweging of en in welke mate extra informatie en achtergrond bijdraagt aan betere diagnostiek en behandeling moet met feiten onderbouwd worden, niet met idealen. Het simpelweg beschikbaar maken en ervan uitgaan, zonder welke aandacht voor de realiteit dan ook, dat het alleen maar leidt tot verbetering, is wetenschappelijk volstrekt niet te verantwoorden.
En eh, dit is geen mening van mij. De invloed (ten goede en ten kwade) van informatie op beslissingen en waarneming zijn in de psychologie uitvoerig onderzocht. En de bayesiaanse kansrekening is gewoon wiskunde, daar zit ook geen mening in. Het zijn zeer bekende fenomenen met grote invloed op de juistheid van getrokken conclusies. En die mag je niet zomaar aan de kant schuiven.
“Dat is geen onprofessionaliteit van de betrokken mensen”
Dat is het wel. Over die onderzoeken binnen de psychologie weet ik genoeg – ik ben erin afgestudeerd ooit. Een goed arts weet dit soort dingen en houdt er rekening mee. Overigens is één van die psychologische effecten juist dat mensen vaak juist de neiging hebben de kans dat het iets binnen hun eigen vakgebied is te overschatten. Dan is het niet nutteloos wat meer achtergrondinformatie te hebben.
Als je denkt dat informatiedeprivatie tot betere dienstverlening leidt, dan lijkt de bewijslast voor deze stelling me eerlijk gezegd eerder bij jou te liggen.
@74, het is ook stomweg een beperking aan de menselijke geest. Dat op onprofessionaliteit afschuiven is te makkelijk. Maar verder doet het er eigenlijk niet toe hoe je het noemt, het punt is dat het bestaat. Dat het deel uitmaakt van de werkelijkheid, en in de werkelijkheid tot consequenties leidt. En dat je systemen moet inrichten op de werkelijkheid, en niet op idealen.
Je schuift me overigens een flinke mening in de schoenen met
…omdat dat absoluut niet is wat ik beweer, ik probeer juist al enkele jaren te betogen dat het ONDERZOCHT moet worden, dat er realistische cijfers moeten komen, dat er naar de werkelijkheid gekeken moet worden. Mijn bezwaar is dat juist dat nooit gebeurt.
… en dat lijkt me niet zo’n extreme mening, wel?
Een aantal van de nadelige effecten bestaan. Dat is ondubbelzinnig de werkelijkheid. Wil je verantwoorde beslissingen nemen, dan doet die werkelijkheid ertoe. Je kunt geen beslissingen nemen op basis van ideale systemen en ideale artsen met ideale geesten. Dat is dom en vragen om ongelukken – (en ook om hele hoge kosten.)
Eh ja, het bestaat… en het is al uitgebreid onderzocht in de sociale psychologie met een onderzoekstraditie van enkele decennia. En ook is er al gekeken naar hoe dat aan te pakken: door training. Medisch personeel moet er waakzaam op zijn dat ze niet te snel oordelen op basis van vermoedens, en als ze dat doen dan is het slecht getraind. Ik vind het eerlijk gezegd vrij bizar dat je het hier gebruikt als argument om informatie weg te laten. Want de omgekeerde effecten zijn ook keihard aangetoond, juist in de medische wereld: de neiging om bij het binnenlopen van een patiënt te denken dat de klacht wel binnen de eigen discipline zal vallen. Een hartchirurg bleek veel sneller geneigd bij een vage klacht te oordelen dat het aan het hart moest liggen dan een andere arts. De remedie daarvoor is toch echt meer achtergrondinformatie geven.
Maar ik begrijp dat je graag van alles uit de kast trekt om het EPD tegen te gaan. Hoeft toch helemaal niet? Ik denk dat de argumenten nu dat de privacy niet goed geborgd is, dat de patiënten geen controle hebben over hun gegevens en dat het onveilig zou zijn voor misbruik genoeg argumenten zijn om het EPD zoals dat nu wordt ingericht af te schieten. En laten we kritiek vooral gebruiken als opstap naar verbetering.
Klokwerk, ik vind het niet eerlijk hoe je nu discussieert. Je legt me standpunten en argumenten in de mond die ik niet geef.
Voornamelijk omdat mijn mening los staat om de roep om feiten en cijfers. Ik bepleit niet wat jij denkt dat ik bepleit, lees het nog maar eens rustig terug. Wat ik heel belangrijk vind is dat de cijfers die over de vermeende winst van het EPD kloppen, overeenstemmen met de werkelijkheid.
—
Overigens verder toch een vreemde onbalans, je geeft zelf aan dat mensen niet altijd goed inschatten, en dat klopt.
Maar:
versus
In het ene geval wil je de beoordeler aanpakken (door training), maar in de andere situatie ga je wel degelijk voor een systeemwijziging (namelijk door meer informatie toe te voegen.)
Terwijl het antwoord op de tweede wellicht ook betere training zou moeten zijn (ik vermoed op z’n minst gedeeltelijk), en bij het eerste ook het systeem een rol speelt.
(En om toch weer bij de becijfering uit te komen: als je met het systeem 20 uur per weekend wint door het gemak van extra informatie, maar omgekeerd 60 uur kwijt bent aan extra training om mensen goed om te leren gaan met conflicterende informatie, dan is dat netto dus tijdverlies. Dan kun je het beter niet doen. Ik zeg niet dat het zo is, maar wel dat je die informatie moet hebben voor je een conclusie kunt trekken.)
Nou, het zal aan mij liggen, maar ik ervaar inderdaad dat je je post voor post in allerlei bochten wurmen om negatieve effecten en mogelijke negatieve effecten op te noemen over het EPD, en ik snap niet waarom want dat het EPD geen walhalla is, daar zijn we het over eens. En die misvatting zal dan wederzijds zijn, want ik heb hier het gevoel alsof ik continu aangevallen wordt als iemand die staat te juichen bij ons systeem, de zorgverzekeraars, het EPD ben daar al verschillende malen “naïef” in genoemd, of iemand alleen maar propaganda napapagaait. En dat terwijl ik bepaalde aspecten van die wereld best goed ken, en de problemen juist allemaal beschrijf en benoem en onderstreep. Alleen de oplossing van de SP deel ik niet (en alsof de SP trouwens geen propaganda gebruikt).
Pleiten voor meer onderzoek is trouwens ook een politiek instrument. En in dit geval vind ik het inderdaad niet nodig. Want het gaat niet alleen om tijdwinst, het gaat juist vooral om kwaliteitsverbetering. Ik heb zelf in mijn kennissenkring situaties meegemaakt die nogal uit de hand liepen doordat instanties langs elkaar werkten, en die gevolgen gingen niet om tijd. Tijd is wat mij betreft ondergeschikt aan een goede zorg.
Daarbij denk ik dat het EPD juist een kans voor de privacy en de controle van de patiënt kan inhouden, want ik zie dat informatie nu eenmaal sowieso gecentraliseerd en gedigitaliseerd wordt, en ik zie dat liever gecontroleerd gebeuren. En zoals ik al zei: decentraal en op papier opslaan is in veel gevallen nog een veel groter gevaar voor controle en privacy.
Enfin, ten laatste, die tegenstelling in oplossingen die je ziet is er in wezen niet hoor: in beide gevallen gaat het erom de oogkleppen weg te halen door het toevoegen van meer informatie. In het eerste geval is dat het gebrek aan informatie van de patiënt zelf compenseren door in plaats van alleen naar het dossier ook naar de patiënt te kijken, in het tweede geval het gebrek aan informatie van de achtergrond compenseren door in plaats van alleen naar de patiënt ook eens in het dossier te kijken. In beide gevallen wordt door zorgvuldiger te kijken en het toevoegen van informatie de kwaliteit van de diagnose verbeterd. Dat is ook de methode om die effecten tegen te gaan: nauwkeuriger kijken en breder informeren.
Ik splits het toch weer even in 2 posts.
1. De verzekeraars.
Nou was ik niet degene die je naief noemde, maar het valt me wel op dat je de ervaring van bv Noortje, (die toch ook wel enige kijk op de zaken heeft, zij het vanuit het tegenovergestelde perspectief,) verder eigenlijk niet meeneemt.
Ze geeft bv aan dat zij ervaart dat de verhouding tussen zorgverzekeraars en zorgverleners bv behoorlijk uit de pas loopt, en dat de zorgverzekeraars zware druk uitoefenen, zo ver dat de kwaliteit flink onder druk komt te staan.
Even los van het plan van de SP, maar op dit moment hebben we daar als maatschappij geen antwoord op. Op dit moment is het systeem van de zorgverzekeraars gebaseerd op de aanname dat de consumenten kiezen, en dat daardoor de zorgverzekeraars gemotiveerd worden goed werk te leveren – het fundamentele marktprincipe van feedback.
Het probleem: de consumenten kunnen op geen enkele manier beschikken over informatie om hun keuze op te baseren. Zij kunnen de gevolgen van hun keuze niet evalueren. Als je een tafel koopt kun je beoordelen of die lelijk is of mooi, en of ‘ie in elkaar dondert of niet: essentiele informatie voor de consument, want dan kun je kiezen voor een tafel die bij je wensen past.
In dit geval kopen mensen echter geen tafel, maar een verrassingsdoos. Ze weten niet, en kunnen niet weten, op welke manier hun keuze gekoppeld is aan de kwaliteit van de zorg. Maar het is natuurlijk wel gekoppeld: als je structureel te weinig betaalt, gaan er ongelukken gebeuren. Er wordt 1 nachtzuster weggehaald, of die ene extra check wordt overgeslagen wegens tijdgebrek.
En wij kunnen het niet weten, wij kunnen ons enkel baseren op de informatie die er wel is, en dat beperkt zich toch grotendeels tot de premie en de snelheid van uitbetalen. Maar dat heeft niks met de feitelijke kwaliteit van de zorg te maken, zeker niet op langere termijn.
Dat systeem van feedback deugt dus fundamenteel niet.
Ik denk dat dat het wezenlijke probleem is waar het om moet gaan in de vraag om verzekeraars.
En 2, het EPD.
Het belangrijkste argument eerst: de discussie is zinloos. We hebben er geen grip meer op. Het project is nu in handen van de verzekeraars (samen, dus je kunt ook niet overstappen naar een verzekeraar met het best idee voor het EPD), en de minister wil zich er nadrukkelijk niet mee bemoeien.
Al die randvoorwaarden, al die principes die je aanhaalt – dat is dus te laat. Er is geen juridische weg meer om er invloed op uit te oefenen. Dat had vooraf wel wat te bieden gehad, maar nu is het niet meer van belang, omdat het systeem er al is, en al nadrukkelijk wordt doorgeduwd, en wij geen enkele formele macht meer hebben om daar op in te grijpen.
Daarnaast kom ik toch nog even terug op de kwaliteitsaspecten, omdat het zo fundamenteel is voor goede besluitvorming.
Jij schrijft:
Nou staan kwaliteit en tijd natuurlijk niet los van elkaar, net zomin als de kosten. Een deel van de kwaliteit staat onder druk, simpelweg omdat de kosten en de tijd onder druk staan. Dat ten eerste. (Noortje noemde daarnaast heel concreet wel de tijdswinst.)
Daarnaast, en dit ga ik blijven herhalen geloof ik, kun je niet enkel naar de verwachte positieve effecten kijken zonder de werkelijkheid erbij te betrekken. Jij wilt dat de kwaliteit verbetert, ik vind dat je moet weten dat de kwaliteit verbetert en bij benadering hoeveel.
En ja, ik weet heel goed dat het vragen om onderzoek een politiek spel kan zijn, om tijd te rekken, de aandacht af te leiden, verantwoordelijkheid te ontlopen of mensen een tactische positie toe te spelen. Allemaal mogelijk, maar daar gaat het mij niet om, het gaat mij puur om de juistheid.
Het EPD wordt regelmatig ‘verkocht’ met juichende cijfers over het aantal levens dat gered zal worden. Maar die cijfers deugen niet, want ze gaan uit van een onrealistisch best-case scenario. Daar maak ik bezwaar tegen, want dat vind ik gewoon geen aanvaardbare basis van beleid. Beleid moet op de correcte werkelijkheid gebaseerd zijn. Dat vind ik fundamenteel.
En ook al is er aan het EPD weinig meer te doen, voor de juistheid van aannames (zoals ramingen over gewonnen levens) zal ik blijven strijden.
En tot slot nog een punt 3, deze rot zit tot diep in het huidige politieke klimaat. Ik wil niet jou rot noemen hoor Klokwerk, maar onze ministers? Zeker wel.
Er zijn verregaande maatregelen genomen rondom terrorisme. 1 probleem: we hebben geen flauw idee of ze daadwerkelijk werken, en dus ook niet of de kosten (in geld en burgerrechten) te rechtvaardigen zijn*. Onze regering wil ook helemaal niets te maken hebben met zulke analyses.
Of Plasterk met z’n ideetje om de provincies samen te voegen. De theorie is dat het dan allemaal ‘efficienter’ gaat werken. Maar hij heeft geen idee, en is ook niet geinteresseerd, in of dat ook werkelijk aannemelijk is. Het is een magisch verhaal en de feiten doen er niet toe.
Of, het eerste voorbeeld waar ik me ontzettend kwaad over heb gemaakt, Verdonk met haar ama’s. Zij wilde per se strafkamp Vught hebben, ook al was bekend dat een andere aanpak op de punten die ze noemde (kosten en terugkeer) stukken effectiever was. Maar dat deed er niet toe.
En zo kan ik denk ik nog wel heel wat voorbeelden opvissen. Er wordt een oplossing bedacht, maar of die oplossing ook werkelijk zinvol is en doet wat de bedoeling is, is ineens niet meer belangrijk. En toch wordt het doorgedrukt. Ik vind het een grof schandaal en daarom wind ik me er zo over op. Het EPD is slechts een van die zaken, maar wel een zaak die me aan het hart gaat. Maar de vraag ‘lost het op wat het op zou moeten lossen’ is fundamenteel voor mij (en volkomen negeerbaar voor onze regering.)
* Ik heb wel een vermoeden
@Inca:
De opmerkingen van Noortje neem ik zeker serieus, net als die van jou overigens. Ja, dat de zorg onder de bezuinigingsdruk te lijden heeft moge duidelijk zijn. Maar daar zijn in eerste instantie de zorginstellingen zelf verantwoordelijk voor. Natuurlijk is er prijsdruk vanuit de verzekeraars, maar dit zal vanuit een overheidsorgaan zeker niet minder zijn. Het valt mij tenminste op dat er vanuit de overheid vaak onrealistischer bezuinigd wordt dan in het bedrijfsleven (hoewel de tak van verzekeraars er ook wat van kan), simpelweg omdat als de dienstverlening er bij een de overheid al te zeer onder lijdt (wachtlijsten etc) de mensen toch niet weg kunnen lopen. Wat dat betreft zijn er soms wel goede aspecten van marktwerking.
Maar wat mijns inziens van groot belang is voor de kwaliteit, is de vrije artsenkeuze in stand houden en juist uitbreiden, in plaats van inperken. Mijns inziens zou het zo moeten zijn dat de zorgverzekeraars geen declaraties van erkende zorginstellingen zouden mogen weigeren. Die verordening zal vanuit de politiek moeten komen. Helaas wil de politiek dit nu juist meer liberaliseren. We leven immers onder VVD-bewind.
Natuurlijk is het lastiger ziekenhuizen te vergelijken dan meubelbouwers, maar daar zijn op het internet wel hulpmiddelen voor te vinden. Het alternatief: een inspectie met lijsten op pad sturen, daar heb ik nou niet zoveel vertrouwen in. Liever ga ik af op feedback van klanten.
Vanzelfsprekend zou het natuurlijk ook niet zo moeten zijn dat een staatsverzekeraar zorgverleners onder druk gaat zetten en of uitsluiten. Een staatsverzekeraar zal dat net zo makkelijk kunnen doen als private verzekeraars: of dat gebeurt is in beide gevallen een politieke keuze.
Overigens heb ik hiermee wel in zekere zin een antwoord op de ongewenste druk vanuit de verzekeraar (publiek of privaat) maar nog geen antwoord op de misstanden in de ziekenhuizen zelf. Maar goed, ik heb helaas op (nog) niet alles een antwoord ;).
Voor de rest ben ik blij dat je mij niet aanspreekt op dit huidige kabinet zeg :). Ik dacht dat het niet mogelijk was, maar ik vond Bruin I nog beter. En dan vooral vanwege: 1. de visie op sociale zekerheid die totaal haaks staat op hoe ik erover denk, ik hoef daar denk ik niet over uit te wijden, mijn columns hier spreken voor zich 2. de visie op justitie en mensenrechten die ik verschrikkelijk vind, inclusief uiteraard het asielbeleid, dat zowel harteloos als dom en contraproductief genoemd mag worden, en 3. het totale gebrek aan visie op de EU waarbij enerzijds populistisch wordt gedaan over samenwerking en de nationalistische trom wordt bespeeld, terwijl anderzijds gewoon de neoliberale agenda wordt doorgedrukt en de EU tegen beter weten in (crisis, anyone?) verder wordt uitgeleverd aan private partijen. En dit zijn nog slechts de hoofdpunten.
Het voordeel: ik kan nog hele boekwerken schrijven hier.
Voorts: dat we beide absoluut niet blij zijn met het EPD in huidige vorm moge duidelijk zijn. Maar daarmee wil ik het hele idee nog niet afschieten. Dat een beslissing al genomen is betekent niet dat het in de toekomst niet kan veranderen: de politiek is grillig. Ik ben een optimist, hoewel dit optimisme gezien de peilingen nog niet echt gerechtvaardigd is. Maar ondertussen houdt dit mij niet tegen genuanceerd over de zaken na te denken en te kijken hoe zij het beste te verbeteren zouden kunnen zijn, en ook waar daar kansen voor liggen.
Dat vind ik nooit zinloos, want die activiteit wordt in de politiek mijns inziens veel te weinig ondernomen. Ik zie dat opiniemensen waaronder politici over het algemeen succes sorteren door heel hard te roepen: dit is kloten, weg ermee! Zoals de zorgverzekeraars. Dan heb je gauw de handen op elkaar. Maar deugt het alternatief? Daar moeten we over blijven nadenken, want als we dat niet doen, zal een toekomstig Links kabinet snel op zijn bek gaan en zitten we daarmee weer met de puinzooi. Misschien maar goed dat er nog een gure electorale rechtse wind waait, want in de agenda van de linkse partijen heb ik op zich nog geen vertrouwen.