Let op: dit is niet de recensie, die vindt u hier. “De commandant der strijdkrachten Dick Berlijn, kreeg de vraag hoeveel Taliban-strijders het Nederlandse leger had gedood, en hij antwoordde; Dat is geen criterium dat wij relevant vinden. Nu die ook toegeeft dat het vaak moeilijk is om vast te stellen of iemand Taliban of burger is, betekent dat, dat ook [het aantal] burgerslachtoffers geen criterium is, dat het Nederlandse leger relevant vindt. […] We weten niet welke prijs die burger betaalt voor de oorlog”. Dit citaat komt uit de Vredeslezing 2013 van mensenrechtenadvocaat prof. dr. Liesbeth Zegveld, vanavond te gast in VPRO’s Zomergasten. Zij pleit hier voor slachtofferregistratie in oorlogssituaties. Ik heb nergens kunnen vinden of dat inmiddels staande praktijk is voor het Nederlandse leger. Dat maakt het een van de weinige zaken waarin ze niet succesvol is geweest. Haar allereerste zaak als advocaat was de aanklacht tegen de Nederlandse staat namens nabestaanden van de slachtoffers van Srebrenica. Je moet maar durven! Haar laatste wapenfeit is de succesvolle zaak tegen – alweer – de Nederlandse staat om de levering van F-35 onderdelen aan Israël te stoppen. Ze wijdt zich al 24 jaar met hart en ziel aan een buitengewoon ingewikkeld onderwerp. ‘De soevereiniteit van staten, wat als een groot goed wordt gezien, staat haaks op het handhaven van mensenrechten.’ Wat haar betreft moet het perspectief vanuit de mens altijd het zwaarste wegen. Hoewel het soms ook lastig is om vanuit het Westen te bepalen wat universele mensenrechten zijn. Maar, zegt ze, het zijn niet de burgers maar politieke regimes die mensenrechten schenden. ‘Dit gebeurt vanuit opportunisme, geloof of cultuur en niet vanuit het denken vanuit recht.’ Tegelijk erkent ze dat het opleggen van onze waarden en normen al snel een “koloniaal tintje” heeft. Ze vindt het belangrijk om altijd de dialoog aan te gaan, in gesprek te blijven. Vanavond krijgt ze daar volop de gelegenheid voor in Zomergasten, deze keer gepresenteerd door Margriet van der Linden. Een toepasselijk gekozen interviewer; Margriet was in 2014 Vrouwenvertegenwoordiger bij de VN, en maakte o.a. een documentaireserie over hate crimes in de Verenigde Staten. Haar activistische persoonlijkheid en ervaringen sluiten mooi aan bij wat Liesbeth met deze avond voor ogen heeft: "Mijn avond gaat over oorlog, recht, vrouwen en liefde. Hoe deze thema’s elkaar raken en hoe ze samenkomen in mij. In mijn behoefte aan strijd, passie en rechtvaardigheid. Dat hoop ik deze avond te onderzoeken." Ik ben nu al geboeid! Behalve dat de thema's me erg aanspreken, vind ik het van lef getuigen om 3 uur lang, live op tv, aan een soort zelfonderzoek te doen. Dat ze moedig is had ik al eerder geconstateerd. Ik ben benieuwd naar haar kwetsbaarheid Vanavond dus, bij de VPRO, 20.15 uur, op NPO 2 en via de livestream op npostart.nl. Natuurlijk zien we ook vanavond graag je reacties op de uitzending tegemoet in de reactiekolommen hieronder. Lees hier de Sargasso-recensie, verzorgd door Max Molovich.
Een ouwetje van Nirvana, maar dan net even anders. Stephen Wilson Jr. laat het nummer klinken als een langzaam aanrollende donderstorm.
Best verrassend voor een countryrocker.
Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.
In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.
COLUMN - van Prof. Dr. Bert van den Braak
Was het verstandig prinses Laurentien een rol te geven bij de afwikkeling van de toeslagenaffaire? Die vraag komt op, nu er vanuit het ministerie van Financiën klachten zijn gekomen over de wijze waarop het contact verliep van de prinses met ambtenaren. Eerder waren er vragen over de hoogte van vergoedingen. Daarover heeft de Tweede Kamer zich inmiddels uitgesproken.
Gesteld wordt: het toeslagendossier is politiek gevoelig en dus was een rol van de prinses daarbij niet zo verstandig. Er is evenwel geen partij die zal betwisten dat er sprake was/is van een toeslagenschandaal. Een parlementaire enquête heeft dat bevestigd.
Evenmin wordt betwist dat aan de slachtoffers recht moet worden gedaan en dat financiële compensatie geboden is. Er lijkt ook consensus te bestaan over de opvatting dat de afwikkeling inmiddels wel erg lang duurt en dat grotere spoed is geboden.
De afwikkeling van het toeslagenschandaal is in die zin helemaal niet politiek gevoelig. Integendeel: er is geen dossier waarover partijen zo eensgezind denken. Dat er niettemin een politieke component aan zit, valt niet te betwisten. Dat is iets anders dan dat het om een politiek-gevoelige kwestie gaat.
In hun advies in 1965 – overgenomen door het toenmalige kabinet- stelden de ministers van staat Drees en Oud dat de verantwoordelijkheid van ministers niet alleen daden van de Koning betreft, maar ook andere leden van het koninklijk huis. Het is een afgeleide verantwoordelijkheid.
Vorige week ontsloeg de extreemrechtse minister van Cultuur van Slowakije, Martina Šimkovičová zowel de directeur van het Slowaakse Nationale Theater (foto) als die van de Slowaakse Nationale Galerie, het belangrijkste museum van het land. Maandag demonstreerden zo’n negenduizend mensen in Bratislava tegen deze maatregel bij het Nationale Theater en het ministerie van Cultuur. Dinsdagavond verdubbelde het aantal demonstranten zich in een demonstratie waarin het aftreden van de minister werd geëist. In buurland Tsjechië toonden artiesten hun solidariteit met een petitie waarin ook wordt voorgesteld een gezamenlijk Tsjechisch-Slowaaks fonds op te richten voor de getroffen collega’s. De vrees is dat dergelijke zuiveringen naar het voorbeeld van Hongarije ook andere landen in de regio gaan treffen. Radicaal rechts bedreigt de vrijheid en onafhankelijkheid van de kunst en de media.
Televisie presentatrice
Martina Šimkovičová maakt sinds vorig najaar namens de nationalistische partij SNS als minister van Cultuur deel uitmaakt van het kabinet-Fico. De redenen die ze opgaf voor het ontslag van Matej Drlička, de directeur van het Nationale Theater, waren naast ‘politiek activisme’, zijn voorkeur voor buitenlandse operazangers en -heel bizar- een ongelukje met een kandelaar. Šimkovičová was in het verleden tv presentatrice maar werd ontslagen vanwege anti-immigratie uitspraken op sociale media. Het Slowaakse mensenrechteninstituut riep haar in 2018 uit tot de ‘homofoob van het jaar’. Een van haar eerste daden als minister was weer contact opnemen met Moskou. Sinds de inval van Rusland in Oekraïne waren de banden met dat land verbroken. ‘Er zijn tientallen militaire conflicten in de wereld en wij zijn van mening dat kunstenaars en cultuur daar niet onder mogen lijden, ‘ zo luidde het verweer van Šimkovičová. Ook premier Fico wil die banden weer aanhalen, zo liet hij weten bij zijn eerste publieke optreden na de mislukte aanslag op zijn leven in mei. Fico zei dat hij graag met Orbán was meegereisd naar Moskou, als zijn gezondheid het had toegelaten. Hij keerde zich ook tegen de ‘onzinnige progressieve ideologieën die zich verspreiden als kanker’ en zei dat hij niet wilde dat Slowakije een ‘karikatuur van de westerse beschaving’ zou worden.
Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.
Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.
Een grootheid als Black Sabbath is natuurlijk wel vaker langsgekomen op Sargasso, maar deze live uitvoering van When death calls is dermate mooi dat nóg een keertje vast geen bezwaar is. Dit is overigens een versie tijdens een bijzonder live-optreden, in Moskou, kort nadat de USSR toegankelijk werd voor westerse artiesten. En een ander leuk weetje: de originele gitaarsolo werd ingespeeld door niemand minder dan Brian May.
Zoals jullie weten (ik heb er namelijk al een en ander over geschreven hier op Sargasso) heb ik de afgelopen jaren onderzoek mogen doen naar de effecten van een wat ruimhartige vorm van bijstand. Uiteindelijk leidde dat tot een proefschrift over een experiment dat de gemeente Nijmegen hier mee deed. Een mooie bijvangst van promoveren is (naast de status, de loonsverhoging en de mensen op straat die je handtekening willen natuurlijk /s) is dat je, eenmaal gepromoveerd, gevraagd kan worden om zelf in de corona te gaan zitten om anderen die hun proefschrift verdedigen moeilijke vragen te stellen. En zo leer je nog eens wat nieuws!
Enkele maanden terug was ik uitgenodigd om deel te nemen aan de oppositie bij de promotie van Sandra Schel, die een uitermate boeiend proefschrift over Nederlanders die dakloos zijn en/of die leven in langdurige armoede: Towards understanding what Dutch people in a socio-economically disadvantaged position need to enhance their living conditions.
Het hier helemaal bespreken voert te ver: het proefschrift bestaat (zoals dat vaak gaat bij proefschriften) uit vier deelonderzoeken, die een samenhangend thema hebben (mensen in zeer ongunstige sociaaleconomische omstandigheden, te weten daklozen en mensen in langdurige armoede). Eén specifieke passage wil ik echter graag met jullie delen, omdat hij volgens mij essentieel is voor het verbeteren van het sociale stelsel in Nederland. Maar ook omdat hij goed aansluit bij waar hier op Sargasso vaker over geschreven is. Het gaat hier om:
ONDERZOEK - Flexwerk komt het vaakst voor onder mensen jonger dan 35 jaar. Lin Rouvroye toont in haar proefschrift aan dat jongvolwassenen hier niet uit zichzelf voor kiezen. Sterker nog, ze wijzen onzekere arbeidscontracten juist af.
Het Centraal Bureau voor de Statistiek houdt gegevens bij over het aantal flexibele arbeidsrelaties onder de beroepsbevolking. De meest voorkomende vormen van flexwerk zijn: een tijdelijk contract voor bepaalde tijd (al dan niet met ‘uitzicht op vast’), een arbeidsovereenkomst via een uitzendbureau en een oproepcontract zonder een vaststaand aantal werkuren. Van de werkenden jonger dan 35 jaar had in 2023 iets meer dan de helft, 51 procent, een flexibel contract. Daarnaast werkte 8 procent van hen als zzp’er.
Je loopbaan beginnen met een flexibel arbeidscontract is in korte tijd een nieuwe norm geworden
Een flexibele start van het werkzame leven is een relatief nieuw gegeven. Figuur 1 toont het aandeel werknemers met een flexibele arbeidsrelatie per leeftijd in jaren, uitgesplitst naar verschillende geboortecohorten. Van de mensen die tussen 1965 en 1970 zijn geboren, had iets minder dan een kwart (24 procent) op 23-jarige leeftijd een flexibel arbeidscontract. Van diegenen die tussen 1990 en 1995 geboren zijn, slechts een paar decennia later, had de meerderheid op 23-jarige leeftijd (56 procent) een flexibele arbeidsrelatie. Je loopbaan beginnen op basis van een flexibel arbeidscontract is dus in relatief korte tijd een nieuwe norm geworden.
Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.
Blackshape is een post-metalband uit de stad der Mormonen: Salt Lake City, Utah. Hun muziek is instrumentele, progressieve metal.
Och ja, verbroken relaties. Dat je dan denkt er overheen te zijn. Maar er desondanks nog mee bezig bent. Hoeveel zangers haalden daar al niet hun inspiratie uit?
Naar verluid werd er midden jaren tachtig nogal geleurd met dit nummer, maar wilde geen artiest de handen er aan branden.
Het zou zelfs – in een Franse versie – zijn aangeboden aan Céline Dion, maar de Canadese zangeres was bang dat haar brave imago een deuk zou oplopen.
Uiteindelijk werd het ingezongen door een de vergetelheid geraakte zangeres ‘Jessica’. Dankzij deze met kunstmatige intelligentie gereconstrueerde versie krijgen we een idee van hoe het geklonken moet hebben.