We houden al duizenden jaren dieren voor vlees, zuivel en eieren. En dat roept vragen op. Mogen we bijvoorbeeld wel dieren houden enkel en alleen voor ons eigen voordeel? Hierover gingen we in gesprek met filosoof dr. Jeroen Hopster (UU) en bioloog prof. Saskia Arndt (UU). Dierenwelzijn in de filosofie De filosofie, benadrukt Jeroen Hopster, is van oudsher vooral gecentreerd rondom de mens. Het aantal ethici dat zich uitvoerig over het vraagstuk mens-dier heeft gebogen is schaars, maar ze zijn er wel. De filosoof Pythagoras in de klassieke oudheid en de 18e-eeuwse Engelse filosoof Jeremy Bentham spraken zich uit over het lot van dieren en ethisch veganisme. Bentham stelde, als grondlegger van het utilisme, dat we ook het geluk en lijden van dieren moeten meenemen in ons handelen. “De dag zal komen dat de rest van het dierenrijk dezelfde rechten zal verkrijgen, die hun alleen door tyrannie zijn ontnomen,” voorspelde hij. Ook de Australische filosoof Peter Singer gelooft dat we het geluk van zowel mens als dier moeten nastreven. Hij is tegen speciëcisme, onderscheid maken op basis van soort. De belangen van het ene wezen wegen niet zwaarder dan dat van een ander, vindt Singer. De 20e-eeuwse Amerikaanse filosoof Tom Regan pleitte voor een betere omgang met dieren vanuit een ander perspectief. Hij zei dat alle dieren een inherente waarde hebben en betoogde rechten voor dieren. Hoeveel genot het de mens ook geeft om dierlijke producten te consumeren, dieren worden in dit proces slechts als middel behandeld en hun fundamentele rechten worden geschaad. Deze filosofen spreken zich uit voor dierwaardige behandeling, vanuit de overtuiging dat dieren voelende wezens zijn die ook geluk kunnen ervaren. “Emoties van dieren uiten zich vooral in hun gedrag, denk bijvoorbeeld aan lichaamshouding, geluiden of gezichtsuitdrukkingen. Dit kunnen wij observeren, meten,” vertelt Saskia Arndt. Negatieve emoties zoals angst, pijn en stress kunnen we al relatief goed waarnemen. Hoewel er nog verder onderzoek nodig is, lijkt het erop dat we positieve emoties kunnen herkennen in bepaald gedrag. Denk maar aan de huppelende koeien die in de lente weer in de wei worden gelaten. “Dieren zijn complexe wezens, net als mensen, en we hebben veel met hen gemeen. Het meten van emoties bij dieren is vaak toch nog ingewikkeld. Ik houd me onder andere bezig met de vraag hoe wij dierenwelzijn meetbaar kunnen maken en welke rol wij mensen omtrent het welzijn van dieren hebben. ” Moeten we dan allemaal veganist worden? Er zijn veel goede redenen om veganist te worden. Ten eerste al om het minimaliseren van dierlijk leed. Daarnaast is veganisme beter voor het milieu: de CO2-uitstoot van vlees is veel groter dan van plantaardige voeding. Ook zijn er gezondheidsoverwegingen, zo vinden bijvoorbeeld veel pandemieën hun oorsprong in dieren die worden gehouden voor consumptie. “Maar het is geen eenvoudige transitie,” werpt Hopster op. “In sommige culturen is de consumptie van dierlijke producten diepgeworteld, terwijl andere culturen een meer plantaardige dieet hebben.” De ethiek van voeding is niet universeel, maar ook door context bepaald. Op sommige plekken is het helemaal niet eenvoudig om van een volledig plantaardig dieet te leven, omdat de grond niet genoeg oplevert. Pleiten voor massaal overstappen op veganisme, zonder oog te hebben voor de keerzijden van die transitie, zorgt voor polarisatie die het debat over dierenwelzijn niet helpt. Begrip en acceptatie van menselijke imperfectie zijn cruciaal. Niet iedereen heeft de mogelijkheid om veganistisch te eten. Om als individu met de vinger te wijzen en dierlijke consumptie te verbieden is daarom geen haalbare of rechtvaardige oplossing, vindt ook Arndt. “Net als bij klimaatverandering moet de verantwoordelijkheid voor dierenwelzijn niet alleen bij de consument liggen. Politieke maatregelen zijn nodig om echte verandering te bewerkstelligen. Het gesprek aangaan met elkaar en met beleidsmakers is een stap in de juiste richting.” Minder consumeren De wereld zal niet van de ene op de andere dag overstappen op een plantaardig dieet, maar beide sprekers zijn het wel eens dat we een stuk minder vlees moeten consumeren. “Mijn indruk is dat onze waardering voor dierlijke producten is afgenomen,” stelt Arndt. “We zijn in Nederland zo gewend dat we altijd dierlijke producten kunnen kopen. Er zijn schappen vol melk in de supermarkt en vlees in plastic bakjes. We staan er te weinig bij stil dat dit van een levend wezen afkomstig is. We zetten de dieren op afstand terwijl we veel te veel produceren en weggooien.” Meer betalen voor diervriendelijke producten zou een manier kunnen zijn om deze waarde te herontdekken. Critici van zo’n economische maatregel spreken dan over het creëren van een eliteproduct. Als dat de waardering voor het levende wezen terugbrengt, is dat misschien juist wat er nodig is? Een fundamentele vraag blijft: mogen we dieren houden voor consumptie? En als we vinden van wel, hoe zorgen we dan dat dit dierwaardig gebeurt? Negatieve emoties kunnen in de intensieve veehouderij niet helemaal worden voorkomen, maar dat kan bij dieren in de natuur ook niet. Welzijn betekent misschien dat een dier kan omgaan met deze emoties. Volgens Arndt ligt de verantwoordelijkheid voor diervriendelijke veehouderij bij alle betrokken partijen en ook bij de politiek. Nuance is daarbij van groot belang. De samenleving moet in gesprek blijven, zonder beschuldigingen, en balans vinden tussen ethiek, cultuur en praktische realiteiten. Streven naar perfectie mag stappen vooruit niet in de weg staan. Dit artikel van Juliette van Mil verscheen eerder bij Studium General Utrecht.
In het kader van het 40-jarig jubileum van het album Rebel Yell heeft Capitol Records een dubbelalbum uitgebracht.
Daarop staat onder meer deze niet eerder uitgebrachte cover, en die klinkt lang niet slecht.
Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.
Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.
Alsof er niets anders te melden was over de Europese verkiezingen bleven de media de afgelopen weken eenzelfde boodschap eindeloos herhalen: radicaal rechts gaat winnen. We zullen zondag zien in hoeverre dat een selffullfilling prophecy is geworden. In de berichtgeving stonden vooral de nationale leiders van radicaal rechts (Wilders, Le Pen) centraal en niet de Europese kandidaten (Stöteler, Bardella), laat staan de kiezers en hun motieven.
De opiniepeilingen wijzen onmiskenbaar in de richting van een conservatiever Europarlement. Van de middenpartijen die het in het vorige parlement voor het zeggen hadden kan alleen de centrumrechtse EPP op enige winst rekenen. Centrum-linkse en liberale partijen staan op verlies. Aan deze kant van het politieke spectrum mankeert een aantrekkelijk alternatief, zo constateert ook Politico:
Meestal stromen kiezers in tijden van instabiliteit – oorlogen, pandemieën, economische onzekerheid – massaal naar de traditionele machtspartijen. Tegenwoordig zijn deze partijen in veel landen uiteengevallen. Decennia lang hebben Europees rechts en links voor het centrum gevochten, en als twee dronken boksers zijn ze ingestort, waardoor de arena open is gebleven voor nieuwe uitdagers.
Het is nog steeds wachten op de nodige introspectie en reflectie van de machtspartijen in het midden die een opmaat kunnen bieden voor een nieuw elan en herstel van het vertrouwen.
ONDERZOEK - De lezers van Sargasso hadden nog één antwoord van me tegoed, op de vraag wat er nou eigenlijk is veranderd als gevolg van de lokale bijstandsexperimenten. Bij deze. Evelien Rombouts, die het grootste deel van het werk heeft gedaan, en ik (János) hebben onderzocht tot welke beleidswijzigingen die lokale experimenten met de bijstand nou eigenlijk hebben opgeleverd.
De aanleiding voor de experimenten met de bijstand was de invoering van de Participatiewet in 2015. Bij gemeenten, onder bijstandsgerechtigden en (andere) experts was er bezorgdheid en onvrede over die wet, nog voor hij was ingevoerd. De kritiek was onder andere dat de wet te streng was en te veel uitging van wantrouwen. De verwachting was dat de wet ineffectief zou zijn en veel extra bureaucratie zou opleveren.
Gemeenten wilden daarom experimenteren met een ruimhartiger vorm van bijstand, die meer uitgaat van vertrouwen en die meer ruimte en autonomie geeft aan de bijstandsgerechtigden. Het vermoeden was, onder andere op basis van inzichten uit de gedragswetenschap, dat dit zou leiden tot betere resultaten op het gebied van onder andere gezondheid, welzijn, re-integratie en participatie.
Na veel gesprekken en behoorlijk wat tijd, kwam er toestemming van het ministerie van SZW voor de experimenten, waarbij enigszins van de Participatiewet kon worden afgeweken (zie o.a.: Bommeljé, 2017; Betkó, 2018). Hoewel ze minder ver konden gaan in hun experiment dan eigenlijk gewenst, deden zes gemeenten hier aan mee: Deventer, Groningen, Nijmegen, Tilburg, Utrecht en Wageningen. Een aantal andere gemeenten deden op eigen houtje een soortgelijk experiment, zonder daarbij af te wijken van de wet (Biezen et al., 2020; Bos et al., 2023).
Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.
Alle samenwerkingsverbanden tussen universiteiten en Israëlische instellingen in kaart gebracht
De website is een initiatief van European Legal Support Centre, Stop Wapenhandel, Solid Sustainability Research.
Uit hun persbericht:
Met deze website willen de initiatiefnemers – Stop Wapenhandel, European Legal Support Centre (ELSC) en Solid Sustainability Research – studenten en stafleden die op de universiteiten in actie komen voor het beëindigen van deze banden en alle andere geïnteresseerden van een betrouwbare en zo compleet mogelijke informatiebron voorzien. Het gaat in totaal om ruim 200 relaties met onder meer Israëlische bedrijven, universiteiten en overheidsinstellingen, waarvan een aanzienlijk deel werkt met of voor de Israëlische krijgsmacht.
Vandaag rond ik mijn reeks over de Europese canon af. We bereiken onze eigen tijd en zoals u al kon raden: het is nauwelijks nog Europese geschiedenis. Het oude werelddeel is meer dan ooit opgenomen in een grotere wereld.
Periode: Vanaf 1948
Alternatief: De Muur
De luchtbrug naar Berlijn, via Wikimedia Commons.
De Verenigde Staten, met een kapitalistisch systeem, en de Sovjet-Unie, met een communistisch systeem, hadden in de Tweede Wereldoorlog de Europese democratieën gered. Italië was van partij gewisseld en bleef autonoom, maar Duitsland en Oostenrijk kwamen onder curatele. Een curatele die moeizaam was doordat de twee supermachten het vaak oneens waren. Eén van de punten waar de fricties konden escaleren was de gedeelde Duitse hoofdstad Berlijn.
Wie er nu komt, ziet overal de herinneringen: Checkpoint Charlie, het monument voor de Luchtbrug waarmee de westelijke geallieerde de door de Sovjets geblokkeerde stad voedden, de resten van de Muur, het raadhuis van Schöneberg waar president Kennedy zijn toespraak “Ich bin ein Berliner” hield. Het onlangs aan de Unter den Linden geopende museum voor de Koude Oorlog heeft geen onverdeeld positieve recensies ontvangen, maar die lijken vooral te komen van mensen die een expositie van voorwerpen verwachten, terwijl dit museum zich richt op een meer actieve betrokkenheid van de bezoeker.
COLUMN - van Simon Otjes
In de afgelopen vijftig jaar was het heel gebruikelijk dat alle ministers lid waren van de partijen die in coalitie zaten. Het aankomende kabinet dat steunt op PVV, NSC, VVD en BBB, zoekt naar een nieuwe verhouding tussen kabinet en Kamer.
Een mogelijkheid is dat er partijloze ministers worden opgenomen. Kim Putters stelde voor dat 50% van de ministers zonder partijpolitieke verankering voor. Partijloze ministers waren in de eerste vijftig jaar van de Nederlandse electorale democratie niet ongebruikelijk. Wat weten van deze bewindspersonen?
Een partijloze bewindspersoon is een bewindspersoon die geen lid is van een partij die deel uit maakt van de coalitie. Dat kunnen mensen zijn die geen lid zijn van een partij of mensen zijn die lid zijn van een partij die officieel in de oppositie zit. Dat laatste kwam drie keer voor: ARP’ers Gerbrandy in het kabinet-De Geer II en CHU’er Lieftinck en ARP’er Meynen in het kabinet Schermerhorn. Ik beperk me hier tot personen die tijdens formaties benoemd zijn en laat tussentijdse benoemingen buiten beschouwing: PvdA’er Martin van Rijn die in het kabinet-Rutte III zat, valt hier dus buiten
Ik kijk hier naar drie simpele vragen: wanneer kwamen deze partijloze bewindspersonen voor? Welke posten hadden ze? En wat was hun achtergrond?
Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.
Na meer dan tien jaar leadzangeres te zijn geweest voor 10.000 Maniacs, die ze leerde kennen als studente in New York, begon Natalie Merchant in 1993 aan haar solocarrière.
Haar debuutalbum Tigerlily was een commercieel succes en dit nummer was een top-10 hit in de Verenigde Staten.
Met alle rocksterren die naar ze ouder worden steeds schorrer en heser klinken, valt des te meer op wat een sonoor geluid zanger Ian Astbury hier nog weet te produceren.
En als je dan bedenkt dat dit optreden van begin dit jaar is, kun je enkel respect voor de man hebben.
Evelyn Austin, directeur van Bits of Freedom, maakt zich in Trouw zorgen over de nieuwe premier.
Tijdens zijn loopbaan heeft hij keer op keer laten zien dat law-and-order voor hem vooral order betekent. Rechtsbescherming van burgers moet het ontgelden, repressie wint, vaak gepaard met discriminatie.
Schoof won afgelopen jaar de Big Brother Publieksprijs voor het aan hun lot overlaten van burgers die onterecht op een terrorismelijst zijn geplaatst.
