Platwormen

De afgelopen paar maanden zagen we diverse pogingen om beweging te krijgen in de Syrische versie van de Arabische Lente, die langzamerhand steeds meer de trekken van een langdurige nachtmerrie heeft gekregen. In december was er de poging van de Arabische Liga om de situatie te stabiliseren door middel van het stationeren van waarnemers. Die poging werd na amper een maand onder druk van Saudi-Arabië en de overige Golfstaten opgegeven.

Vervolgens werd getracht, eind januari in de Veiligheidsraad, om een resolutie door te drukken waarbij het aftreden van Bashar al-Assad werd geëist om zodoende de weg vrij te maken voor een interim-bewind dat met de opstandelingen zou moeten onderhandelen. De resolutie werd met een veto afgeschoten door Rusland en China, die beide vreesden dat het de opmaat zou kunnen worden voor militaire interventies zoals we die in Irak en kortgeleden in Libië hebben gezien met alle treurige gevolgen van dien. Rusland was er bovendien – en waarschijnlijk niet helemaal ten onrechte – van overtuigd dat het nu meteen afzetten van Assad nu niet direct de meest voor de hand liggende volgend stap was.

Daarna volgde weer een bijeenkomst van tientallen landen onder de naam ‘Vrienden van het Syrische volk’ in Tunis, waarbij eigenlijk niets werd bereikt. Behalve dan het aanscherpen van de toch al redelijke scherpe sancties tegen Damascus.

De voorlopig laatste aflevering van de pogingen iets voor elkaar te krijgen in Syrië was de missie van de vroegere secretaris-generaal van de Verenigde Naties, Kofi Annan, die naar voren is geschoven als een afgezant van een soort joint venture van de Arabische Liga en de VN. Zijn missie vond plaats tegen de achtergrond van de val van de woonwijk Baba Amro in Homs na een maand van aanhoudende beschietingen, en wat de later de inname van Idlib in het noorden – en van een dodental dat in een jaar van bloedige acties volgens vermoedelijk voorzichtige schattingen van de VN boven de 8.0000 is gestegen. Annan probeerde Assad te bewegen tot een staakt-het-vuren, het toelaten van humanitaire missies en het beginnen van onderhandelingen met de oppositie. Het ziet er vooralsnog niet naar uit dat hij daarmee succes zal boeken. Assad wees het idee om te gaan praten van de hand zolang er nog sprake was van ’terreur’ en zei ook dat wat hem betreft onduidelijk is wie de oppositie eigenlijk vertegenwoordigt. De oppositionele Nationale Syrische Raad (SNC), die daar volgens het Westen voor in aanmerking, had trouwens, bij monde van haar leider Burhan Ghalioun, ook al laten weten dat zij pas wil overleggen als Assad is afgetreden.