Eergisteren kwam Eugen Rochko, de maker van het socialemediaplatform Mastodon met een voor sommigen schokkend bericht: hij zou overwegen om een functie voor ‘quote posten’ te maken omdat mensen erom vroegen. Het bericht kwam een paar dagen nadat de Zweedse activiste Greta Thunberg op een ander socialemediaplatform, Twitter, een nu al beroemde ‘quote post’ had geplaatst. op een bericht van de kickboxer Andrew Tate. Die was haar komen sarren door in een post te melden dat hij 33 auto’s had die allemaal heel vervuilend waren, lekker puh. Een ‘quote post’ geeft iemand op Twitter de mogelijkheid zo’n bericht te herpubliceren met eigen commentaar erboven. Dat is wat een quote post is: Rochko heeft lange tijd geweigerd om dit soort crossposts mogelijk te maken op Mastodon, omdat ze volgens hem een van de oorzaken zijn van de giftig opgewonden sfeer op Twitter. Blijkens de reacties op zijn voornemen, zijn in ieder geval veel mensen het met hem eens over die giftigheid. Tegelijkertijd hebben anderen hem juist eerder kennelijk gesmeekt om deze functie. Aggressief Ik zat ooit – toen ik jong was en onbezonnen, vorig jaar – ook op Twitter. Ik maakte ook wel gebruik van de quotepost-functie, bijvoorbeeld om een bericht van iemand anders van harte aan te bevelen (ik schreef er dan boven ‘Lees dit!’) of om een grapje te maken over een bericht van een beroemdheid (‘Moet je haar eens zien!’). Aan het gebruik dat mensen ‘giftig’ vinden – en waaraan Thunberg zich dan schuldig heeft gemaakt – heb ik me geloof ik niet bezondigd: om bijtend commentaar te geven op een aan mij persoonlijk geschreven bericht. Dat die quote posts als giftig gelden, kan ik intuïtief goed aanvoelen (het gif is door Thunberg wellicht terecht en succesvol ingezet, maar dat is iets anders). Het heeft iets heel aggressiefs, deze manier van doen. Maar waarom? Rationeel lijkt er op het eerste gezicht weinig tegen te zeggen. Ik gaf mijn bijtende commentaar wel, maar dan als ‘antwoord’ op mijn tegenstander. Dat antwoord was evengoed ook door de hele wereld mee te lezen; en dat kan op Mastodon ook. Bovendien kun je daar ook onbeperkt andere mensen ‘quoten’ en er bijtend commentaar op geven; het is zelfs heel gebruikelijk om een link te plaatsen naar een artikel ergens anders op internet en daar dan in een paar woorden iets onaardigs over te zeggen. Maar dat is kennelijk allemaal niet zo ‘giftig’. (Ik bedoel kennelijk, ook omdat ik het zelf ook zo aanvoel.) Zelfs Tates eigen bericht, zogenaamd een bericht aan Thunberg, maar ondertussen waarschijnlijk vooral bedoeld voor zijn eigen lezers, is natuurlijk minstens even aggressief als willekeurig welke ‘quote tweet’, maar ook dit wordt probleemloos op alle Twitter-alternatieven toegestaan (althans, voor zover het de vorm betreft, sommigen zouden de inhoud misschien filteren.) Common ground Het moet iets te maken hebben met het feit dat je je op de sociale media gevoelsmatig in gesprek bent. Met de quote tweet, draai je je als het ware af van je partner en richt je tot je publiek met een soort laatste woord. Het is natuurlijk niet per se echt een laatste woord (de ander kan jou ook weer quote posten), maar in het echte leven is een laatste woord ook nooit per se het laatste. Het onaangename van quote posts kan met andere woorden volgens mij worden gereduceerd tot het onaangename van het laatste woord. Ook in levende lijve kun je dat observeren: ook als de twee ruziemakers al volkomen op de hoogte zijn van elkaars argumenten, is er een psychologische drang om degene te zijn die als laatste iets zegt. Je wenden tot het publiek en een grapje over de ander maken, voelt als een geschikte techniek om dat te doen. Maar omdat de ander diezelfde psychologische drang heeft, roept het soms alleen maar aggressie op. (In Tates geval zozeer dat hij een filmpje opnam met een antwoord op Thunberg, waarin hij per ongeluk zijn schuilplaats voor de Roemeense politie weggaf, die hem daarop kwam arresteren.) Ik heb geen literatuur kunnen vinden over dat belang van het laatste woord, het lijkt me een prachtig onderzoeksonderwerp. Het zou iets te maken met het het idee dat gesprekken samenwerkingsprojecten zijn, waarbij je normaliter bouwt aan een common ground, een hoeveelheid beweringen waarover je het eens bent. De ene gesprekspartner zegt iets, en als de ander dat niet weerspreekt, behoort het tot de common ground. Daarbij geldt die common ground vervolgens als een afspraak: hierover waren we het eens, dus voortaan kunnen we ervan op aan dat wij dat allebei vonden. Degene die het laatste woord heeft, heeft daarmee de laatste bijdrage van de common ground. Door zich hiermee tot een extern publiek te richten, worden ook zij hierbij betrokken. Die manier van gesprekken opbouwen werkt prima, behalve bij ruzie. Of op Twitter.
Birds in Row, wie kent ze niet? Ik, ik kende ze niet. Ook al heeft deze Franse band in Nederland al wel opgetreden, onder andere in Neushoorn in Leeuwarden.
En als dit hardcore is, hoe kan het dan dat ik dit leuk vind? Normaal is dat niet een genre waar ik warm voor loop. Misschien komt het door die bas die zo lekker stuwend is. Of dat de drums doen denken aan Joy Division.
De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.
Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.
REPORTAGE - Van 12 tot en met 15 januari 2023 is een groot deel van de Jaarbeurs in Utrecht ingericht voor nieuw vakantieplezier. Voor Kunst op Zondag ben ik op zoek gegaan naar aantrekkelijke reisbestemmingen die je in de Nederlandse musea kunt bezoeken. En dat aanbod is ruim en verrassend. Wie dit jaar een culturele vakantie wil, kan uitgebreid met eigen of openbaar vervoer in Nederland zijn hart ophalen. Met de trein naar Afrika, Pompeï, Alaska, Libanon of een concert van de Rolling Stones. Het kan dit jaar allemaal in eigen land.
Byblos in Leiden © foto Wilma Lankhorst.
Byblos, is de grote wintertentoonstelling in Rijksmuseum van Oudheden in Leiden. Deze stad kent een ongekend lange historie, van 6.500 vóór Christus tot en met nu, samen ruim 8.500 jaar. Het was ooit ’s wereld grootse havenstad met als belangrijkste handelsmiddel cederhout. Het hoogtepunt voor deze stad en haar bevolking was rond 3.000 vóór Christus.
De archeologische vindplaats van deze oude Libanese havenstad ligt 40 kilometer ten noorden van de hoofdstad Beiroet. De Arabische naam voor Byblos is Jbeil. Zowel de havenstad Byblos, als het land Libanon kennen een lange en rijke geschiedenis. Verspreid over het land liggen verschillende UNESCO-werelderfgoedlocaties.
Dit is de twaalfde aflevering van een reeks over de Atheense filosoof Plato, die veel mensen vooral kennen om zijn zogenoemde ideeënleer, om de Platonische liefde en om zijn ideale filosofenstaat. Dat is echter wat misleidend. Plato’s filosofie is breder en gaat dieper.
De liefde bedrijven is, als we Plato mogen volgen, op zijn tijd prima. Belangrijker dan seks is het echter over filosofie te blijven lezen. Tenminste, als je de woorden van Sokrates in Symposion volgt.
Die krijgt van Plato echter niet het laatste woord. Juist als Sokrates uitgesproken is, valt namelijk Alkibiades in dronken staat binnen. Ooit had Sokrates deze generaal midden in een veldslag het leven gered.
Alkibiades speelde in de Atheense politiek een nogal dubieuze rol, en had de status van een mannelijke Mata Hari. Hij trok nu eens met de legers van Athene ten oorlog tegen Sparta, maar later koos hij de kant van Sparta en voerde hij oorlog tégen Athene. Weer later stond hij aan de Perzische zijde en diende hij opnieuw in Athene.
In de liefde gedroeg hij zich net zo. Mannen, vrouwen, hoeren, hooggeplaatste mensen, het maakte deze playboy allemaal niet uit. En in Athene was algemeen bekend dat Sokrates en Alkibiades geliefden waren.
Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.
Zoals ik gister ook al zei, muziek met een boodschap, daar ben ik helemaal voor. Helemaal als het een pareltje is als Guardians of Earth, dat heerlijk ingetogen begint, maar steeds opgefokter wordt over de manier waarop we Moeder Aarde behandelen. Met prachtige sfeerbeelden. Sepultura kwam hier natuurlijk al vaker langs, maar deze mag ook niet ontbreken in ons Closing Time-archief, zowel vanwege de thematiek, alsmede om het crimineel ondergewaardeerde album Quadra nog eens onder de aandacht te brengen.
Kroatië heeft per 1 januari de euro ingevoerd en is nu ook officieel toegelaten tot de douanevrije Schengenzone. Een voordeel voor de West-Europese toerist, die nu zonder paspoortcontrole en met euro’s naar Kroatië op vakantie kan gaan. Het land is binnenkort al tien jaar lid van de EU. De recente maatregelen completeren de aansluiting bij de West-Europese kern-lidstaten. Het overwegend katholieke Kroatië heeft daar al meer dan dertig jaar naar uitgekeken. Het heeft zich in 1991, samen met Slovenië, onafhankelijk verklaard van de Joegoslavische Federatie die door Servië werd gedomineerd. Die onafhankelijkheid werd vrijwel meteen erkend door het nog maar pas verenigde Duitsland van CDU Bondskanselier Helmut Kohl. Een Alleingang ten tijde van de Joegoslavische burgeroorlog die niet door iedereen werd gewaardeerd.
Veel Kroaten reageerden deze week woedend op de gevolgen van de invoering van de Euro. Wat andere landen al eerder meemaakten gebeurt ook hier: de overgang naar een nieuwe munt wordt door nogal wat ondernemers aangegrepen voor een forse verhoging van de prijzen. De regering houdt vol dat nieuwe prijzen correct berekend moeten worden en dat de consument niet de dupe mag worden van de invoering van de euro. Maar volgens klagers op sociale media is een kop koffie in een café in euro’s gerekend 10 tot 20 cent duurder dan eind december. Een brood is 7 cent duurder, kaas een kwart duurder en een pizza bijna een derde duurder. De minister van Economische Zaken Davor Filipović heeft dinsdag spoedberaad gehouden over de prijsstijgingen. ‘Alle opties liggen op tafel,’ verklaarde hij na afloop ‘van zwarte lijsten tot het bevriezen van prijzen voor een breed scala aan producten.’
Het menselijk gedruis over tekst producerende kunstmatige intelligentie zal nog wel even voortduren. ChatGPT hielp me begin deze maand een artikel schrijven dat volgens sommigen behoorde tot het beste dat ik ooit schreef. Sindsdien ben ik ermee blijven experimenteren – vaak nog verbaasd over wat het systeem ineens bleek te kunnen bedenken, maar gaandeweg toch ook steeds meer vertrouwd met de beperkingen: de doodsheid van het geproduceerde proza (of van de geproduceerde plaatjes), de weigering om er ooit iets bij te leren.
Bijna 25 jaar geleden schreef ik een stuk, ‘grandeur en misère van de computertaalwetenschap‘. Ik weet niet of ik kan zeggen dat ik het toen goed zag; ik weet wel dat ik het nog op dezelfde manier zie. Aan het eind van het stuk wees ik er op dat dommekracht waarschijnlijk de toekomst was: computers die op basis van een enorme verzameling voorbeeldteksten aan de hand van statistiek steeds weer nieuwe teksten kunnen maken die op de oude lijken. Na “op een mooie” volgt meestal pinksterdag en dus schrijf je ‘op een mooie pinksterdag’.
Dat is precies het principe waarop de systemen die nu furore maken gebouwd zijn. Ik voorzag dit indertijd niet omdat ik nu zo’n visionair was, maar omdat iedereen die zich er 25 jaar geleden een beetje in verdiepte het kon zien.
Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.
In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.
The Offering heeft een mening over 6 januari, en het rechts-extremisme in de VS dat daartoe heeft geleid. Omdat het vandaag 2 jaar geleden is dat Trump probeerde door middel van politiek geweld aan de macht te blijven, is dit een mooi moment voor dit liedje. In het kader van verwachtingsmanagement: The Offering is boos. Misschien zelfs woedend. Maar de muziek wordt er alleen maar beter van, en sowieso hulde voor bands die zich politiek uit durven spreken over misstanden. Dat zou wel meer mogen, zeker in de genres die ooit bedoeld waren als rebels.
Dit jaar een dagje eerder: de dag dat de 14 meest invloedrijke CEO’s van Nederland gemiddeld net zo veel salaris/bonus/etc. hebben binnengeharkt als iemand met een minimumloon aan het einde van het jaar. Vakbond FNV roept sinds 2020 deze dag uit tot Fat Cat Day.
Vorig jaar was het dus op 7 januari. En dat terwijl door de stijging van het minimumloon dit jaar (van €10,65 per uur naar €11,75) de CEO’s in principe iets langer zouden moeten werken om een jaarloon te verdienen. Of zou die stijging het gat dan misschien toch niet dichten?
Tussen Kerst en Oudjaar las ik De Avonden – nee, geintje, ik heb me vermaakt met een hedendaags boek: De Beesten, van Gijs wilbrink. Ik had het gekregen van een vriend (bedankt Alex), als verjaarscadeau, maar ik was er sowieso al nieuwsgierig naar.
Het boek speelt voor het grootste gedeelte in het oosten van het land, De Achterhoek. Nou ben ik meer bekend met Twente en Salland, maar iets zei me dat ik met dat boek op bekend terrein zou komen.