van Laurien Crump Niemand had drie jaar geleden, toen Poetin Oekraïne binnenviel, kunnen bevroeden dat niet de Russische president, maar zijn Amerikaanse evenknie de genadeklap aan de Europese veiligheidsarchitectuur zou uitdelen. Poetins invasie in Oekraïne leek een dieptepunt in Europese betrekkingen. Voor het eerst sinds de Tweede Wereldoorlog was er een internationale oorlog op Europees grondgebied, Rusland was volstrekt onrechtmatig een vredelievend buurland binnengevallen en de soevereiniteit van Oekraïne werd met voeten getreden. Democratie en rechtsstaat bleken ook in de Russische buitenlandpolitiek loze begrippen. De reactie op Poetins invasie gaf reden tot hoop: de kracht en veerkracht van de Oekraïners overtrof alle verwachtingen, de gelederen binnen de EU en de NAVO sloten zich vrijwel meteen, en de steunpakketten richting Oekraïne en sanctiepakketten richting Rusland volgden elkaar in razendsnel tempo op. Kyiv is niet ingenomen, Zelenski is nog aan de macht en de Europese veiligheidsarchitectuur leek tot voor kort nog min of meer intact. Sinds de veiligheidsconferentie in München veertien dagen geleden is er echter een nieuw dieptepunt bereikt. De Amerikaanse president Trump en zijn entourage delen de laatste weken de ene klap na de andere uit, niet aan Rusland, maar aan Europa en Oekraïne. Nadat de Amerikaanse minister van defensie (en voormalig Fox presentator) Pete Hegseth Oekraïne in de uitverkoop had gedaan, hield vicepresident Vance een ronkend betoog dat zo uit het script van Poetin had kunnen komen. Het was tegelijkertijd een directe poging om de Duitse verkiezingen te beïnvloeden en de AfD in het zadel te helpen. In een opzicht sloeg Vance de spijker op zijn kop, maar op een andere manier dan hij zelf bedoelde: de dreiging komt inderdaad van binnenuit. Terwijl we tachtig jaar vrijheid vieren, heeft Europa’s machtigste bondgenoot de Europese veiligheidsarchitectuur aan flarden gescheurd. Wat er nu gebeurt, heeft niks te maken met het sluiten van een goede deal. Dit gaat inderdaad over andere normen en waarden. Terwijl binnen de VS tienduizenden ambtenaren ontslagen worden, werpt het nieuwe regime ook buiten de Amerikaanse grenzen de bestaande infrastructuur omver. Waar Elon Musk begon met het aanhalen van de banden met populistische leiders, zette Vance de volgende stap. Ondertussen is Trump dermate gecharmeerd van Poetin dat hij de Russische propaganda klakkeloos overneemt en Zelenski de ene dag het beginnen van de oorlog verwijt en de volgende dag een dictator noemt. Dit is geen opwelling, maar het is op een wrange manier onderdeel van een zorgvuldig georkestreerd plan. Met Trump aan het roer en een entourage die hem enerzijds volledig ondersteunt en die anderzijds van toeten noch blazen weet, zijn democratie en rechtsstaat in de prullenbak verdwenen. Dit is een president die blijft benadrukken dat de verkiezingen die hij destijds van Biden heeft verloren ongeldig zijn, die gratie heeft verleend aan Capitoolbestormers en die met Musk aan zijn zijde sluipenderwijs een coup aan het plegen is binnen het Amerikaanse overheidsapparaat. Hij maakt geen geheim van zijn voorkeur voor autocratische en populistische leiders, noch van zijn eigen imperialistische ambities. De isolationist van weleer is de imperialist van nu: het Panamakanaal, Canada, Groenland en last but not least de Gazastrook staan allemaal op het menu. Als Trump president van Rusland was geweest, had hij ongetwijfeld ook zijn oog laten vallen op Oekraïne. Niet alleen voelt hij zich door Poetins aandacht gevleid en trapt hij met open ogen in de Russische desinformatiebubbel, maar op cruciale vlakken zitten Poetin en Trump daadwerkelijk op een lijn. “Peace through strength” betekent in hun ogen het recht van de sterkste in een soort law of the jungle. Het gebrek aan een solide exitstrategie van de afgelopen jaren wreekt zich nu. Terwijl Biden zijn doel behaald heeft om Oekraïne met Amerikaanse en Europese steun grotendeels overeind te houden, blijkt dit op de lange termijn geen houdbare strategie. Als nietsontziend autocraat die met schurkenstaten heult en mensen als kanonnenvoer naar de frontlinie stuurt, heeft Poetin nu eenmaal de langste adem. Daar kon een verdeeld Europa, steeds meer in de ban van het populisme, zelfs met Amerikaanse steun niet tegenop. Natuurlijk hadden Europa en het Amerika van weleer the moral high ground, maar in geopolitieke termen werpt dat geen vruchten af. Lang voordat Trump Poetins isolatie doorbrak, was de Russische president al een gevierd leider binnen de BRICS. Daar werd hij niet alleen omringd door paria’s uit Iran en Noord-Korea, maar ook door leiders uit landen in het mondiale zuiden, bij wie de koloniale ambities van Europese landen nog scherp op het netvlies staan en die Europa verwijten met twee maten te meten – een beeld dat versterkt werd door het drama in het Midden-Oosten. Ook dat heeft Poetin in de kaart gespeeld, maar de Amerikaanse president Trump bleek Poetins trump, c.q. troefkaart. Trumps woorden creëren ook nieuwe werkelijkheden. Inmiddels hebben Trump en de zijnen de onderhandelingspositie van Oekraïne verkwanseld, Europa buiten spel gezet en de NAVO van binnenuit uitgehold. Dat drie jaar na de invasie uitgerekend Amerika de frontale aanval opent op Europa en de Oekraïense president voor een oorlogszuchtige dictator houdt, had niemand drie weken, laat staan drie jaar geleden kunnen bevroeden. Dat is nu echter de werkelijkheid waarmee Europa moet dealen. Hoewel de kwaadaardige ambities van Poetin na de invasie in Oekraïne vrijwel meteen op waarde geschat werden, worstelen Europese leiders nu met de bejegening van Trump. Voor Nederland als historisch trouwe bondgenoot van Amerika is dit des te ingewikkelder, maar het Amerika van weleer is niet meer. Het besef dat Europa qua defensie niet langer voor een dubbeltje op de eerste rang kan zitten lijkt nu eindelijk in te dalen, maar wat dat in de praktijk betekent, is nog maar de vraag. Het is daarom hoog tijd dat Europese leiders het voortouw nemen en dat zowel de Britse premier Starmer en de Franse president Macron deze week zelf naar Washington vliegen om ervoor te zorgen dat Europa weer aan tafel zit. De gelederen binnen Europa moeten zich nu echter nog veel sneller sluiten dan drie jaar geleden, want inmiddels staat Europa zelf op het menu. Democratie en rechtsstaat blijken nu immers ook in de Amerikaanse buitenlandpolitiek loze begrippen. Dit artikel verscheen eerder bij het Montesquieu Instituut. Laurien Crump is onderzoeker bij het Centrum voor Parlementaire Geschiedenis aan de Radboud Universiteit Nijmegen en publiceert regelmatig over internationale betrekkingen in heden en verleden. Met Oost-Europa als expertise verschijnt ze ook regelmatig in de media waar het ontwikkelingen rondom de oorlog in Oekraïne betreft.
Ja, u ziet het goed: dit is een jonge Nick Cave in 1978 in een soort promotievideo voor zijn eerste band, The Boys Next Door, die zich later om zou dopen tot The Birthday Party.
Ze waren jong en rebels. Wie had kunnen denken dat daar nog eens een oude crooner uit zou kruipen?
Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.
COLUMN - Regelmatig kom ik in een aantal flats in een achterstandswijk. De liften zijn ruiken vaak naar urine, het trappenhuis ook. Soms is het glas in de deur van het trappenhuis kapot. Er staat vaak een kar van de supermarkt geparkeerd op straat, die niet meer teruggebracht wordt.
Ik denk dat veel mensen die een negatief oordeel hierover hebben, niet zelf in deze situatie leven. De mensen die voldoende geld hebben om een huis te kopen, al dan niet verdient. Armoede is geen keuze, zoveel is mij inmiddels wel duidelijk. Het stigma dat mensen met weinig geld niet met geld om kunnen gaan rust nog steeds op ze. Er wonen ook genoeg ouderen in deze flats die ik bezoek, de populatie is ontzettend gemêleerd. Het echtpaar uit Suriname wat ik tijdelijk bezoek omdat zij door haar rug is gegaan, voorheen kwam ze altijd naar mij toe. De moeder en de zoon die bij elkaar wonen en die eigenlijk geen bemoeienis van mij willen. De heer die aardig op leeftijd is en behoorlijk depressief, waar de thuiszorg 2x per week langskomt voor een sociaal praatje, en om te checken of zijn zelfzorg nog goed gaat. De stokoude Marokkaanse mevrouw die geen Nederlands spreekt, waar haar kleinzoon altijd bij is om te tolken. Haar gewicht blijft stabiel, alhoewel laag. Het evenwicht is kwetsbaar maar er wordt goed naar haar omgekeken door familie.
De ingang met de grote hal wordt regelmatig gedweild door de schoonmaak. De vloer is nog nat en ruikt naar citroen, de schoonmaakkar staat er nog. Het is mistig, dus het droogt langzaam. Het water in de bak van het dweilen is zwart.
Wat me nog steeds raakt is dat anderen zo hard kunnen zijn naar mensen in deze situatie. Alsof het hun schuld is, alsof ze harder moeten werken. Alsof het geen mensen zijn, maar dingen. Alsof ze geen waardigheid of aandacht verdienen.
Ik probeer altijd wat zachtheid naar deze mensen te bieden. Ze serieus te nemen, naar ze te luisteren, ook al kan ik hun situatie niet altijd verbeteren, hoe graag ik dat ook zou willen.
Mensen vragen me in deze duistere tijden weleens of ik, hoogleraar Nederlands, nu niet aan de goede kant zit. Nationalisme tiert welig en de regering bindt de strijd aan met het Engelstalige onderwijs.
Nu valt het leven aan de goede kant nogal tegen. Ik heb er 8 jaar geleden al op gewezen dat de leider van inmiddels de grootste partij in het Nederlandse parlement waarschijnlijk de parlementariër is die het vaakst Engels gebruikt in de socialemedia (‘Fantastic speech by US Vice-President @JDVance!’). Bovendien richt de regering zich momenteel wel tegen het Engels – maar het maakt er nauwelijks een geheim van dat het hier gaat om een bezuinigingsmaatregel – iets constructiefs wordt er niet mee beoogd, zeker ook niet voor het Nederlands.
Afgelopen donderdag was het ‘dag van de moedertaal’, en de acteur en bestuurder Boris van der Ham greep de gelegenheid aan om hier bij het tv-programma Goedemorgen Nederland ook op te wijzen. De Nederlandse regering steekt geen vinger uit voor onze taal. Dat betreft bijvoorbeeld Van der Hams eigen sector, de podiumkunsten:
Je ziet daar in het klein wat er met het Nederlands aan de hand is. Het is veel minder risicovol om bijvoorbeeld een Engelstalige musical naar Nederland te halen, te vertalen en uit te gaan voeren. Als je een nieuwe Nederlandse voorstelling wilt gaan maken voor een groot publiek, dan is het heel ingewikkeld om de financiering rond te krijgen. Als dit steeds meer onder druk komt te staan, wordt het minder gemaakt. Dan hebben we straks alleen maar Amerikaanse en Engelse voorstellingen en films. Dus daar moet iets aan gebeuren!
Dat kan! Sargasso is een collectief van bloggers en we verwelkomen graag nieuw blogtalent. We plaatsen ook regelmatig gastbijdragen. Lees hier meer over bloggen voor Sargasso of over het inzenden van een gastbijdrage.
Marlon Williams is een Nieuw-Zeelandse zanger van Maori-afkomst, die hier op jaren ’50 klanken bezingt hoe hij eenzaam op de oceaan dobbert, ver van zijn liefje.
COLUMN - The Heritage Foundation, een conservatieve denktank, die met Project 2025 de beleidsblauwdruk voor de tweede termijn Trump produceerde, lanceerde de eerste een politieke aanval op Wikipedia, direct met een ongekende felheid. Ze wilde gezichtsherkenning en een database van gehackte gebruikersnamen en wachtwoorden gebruiken om bijdragers aan de online encyclopedie te identificeren en vervolgen.
De inhoudelijk beschuldiging luidde “antisemitisme”, een etiket dat vaak direct instemming oproept. Dat hangt samen met de weergave van de strijd in Gaza tussen Hamas en de regering-Netanyahu Israël, de oorlog in Gaza en de gevolgen daarvan.
Concreet: In juni 2024 verklaarde een panel van Wikipedia-redacteuren de Anti-Defamation League tot een onbetrouwbare bron van informatie over het conflict, waardoor de organisatie slechts beperkt kan worden geciteerd in Wikipedia-artikelen. En afgelopen najaar ontstond er verontwaardiging onder Joodse professoren in de VS en pro-Israël activisten over bewerkingen van Wikipedia’s item zionisme met verwijzingen naar “kolonisatie”.
Bij het lemma Zionism op de Engelstalige pagina staat een uitgebreide paragraaf Zionism and colonialism. In de discussie over dit onderwerp is een aanhoudende strijd zichtbaar. In het Nederlandse lemma Zionisme op Wikipedia komt het woord ‘kolonialisme’ in het geheel niet voor, wat ook opvallend is. In de Geschiedenis van dit onderwerp staat wel dat het bijdragen beveiligd (= beperkt) is vanwege “Voortdurend vandalisme”.
Nederlandse zorgen
The Heritage Foundation reageert niet op vragen over de actie tegen Wikipedia. Sandra Rientjes, sinds 2012 directeur van Wikimedia Nederland, reageert wel: “Het klimaat rond vrije kennis wordt zeker grimmiger. De Wikimedia Foundation besteedt al een paar jaar extra aandacht aan de online en fysieke veiligheid van Wikipediabewerkers, en dat zal niet snel minder worden.
Vanuit de Nederlandse gemeenschap heb ik nog geen signalen gekregen dat bewerkers worden lastiggevallen in verband met hun Wikipedia-activiteit.”
Druk en spanningen zijn euvels die volgens Rientjes niet exclusief van deze tijd zijn. In een artikel in Trouw van september 2024 maak ik melding van de lijst van beveiligde Nederlandse lemma’s die tijdelijk door een beperkte groep medewerkers bewerkt mag worden. De lijst groeide snel in 2024, met onderwerpen als Amazoneregenwoud, Antisemitisme, Chocozoen, Coöperatie Laatste Wil, Middel X, Joost Klein, Kanye West, Lewis Hamilton, Marco Borsato, Slavernij, Varkens, Thierry Baudet en Dick Schoof. Op de lijst stonden al de onderwerpen Adolf Hitler, Aids, Allah, Ajax, Feijenoord, Elon Musk, Geert Wilders, Mohammed, Albert Einstein en Anne Frank.
Elon Musk vindt Wikipedia gekleurd want onderhevig aan vooroordelen van redacteuren die hoger in de pikorde staan, schreef hij vorig jaar. Daarom is X democratischer volgens Musk. Nadat het lemma over hem met zijn vermeende Hitlergroet was aangevuld, twitterde hij in een reactie op een grafiek waaruit zou blijken dat op Wikipedia extreemrechts veel harder wordt aangepakt dan extreemlinks: “Stop het financieren van Wikipedia tot het evenwicht hersteld is!”
Genderoogpunt
Wikipedia is, ook in Nederland, juist afgelopen jaren met meer aandacht vanuit genderkwesties gaan werken, bijvoorbeeld met het Gendergap-project dat zich richt op meer diversiteit in het korps van auteurs van Wikipedia, en de selectie en inhoud van onderwerpen. Musk twitterde al: “Stop donating to Wokepedia”.
Dit staat in een artikel in The Atlantic van vorige week over de aanvallen van radicaal-rechts op Wikipedia in de VS. Afgelopen week speelde The Wikipedian daarop in met een opsomming van de recente aanvallen op Wikipedia. Vooral het in de ban doen van (rechtse) media als Breitbart en de Britse krant Daily Mail als betrouwbare bronnen heeft kwaad bloed gezet.
De aanval op Wikipedia doet terugdenken aan de jaren vijftig in de VS toen onder leiding van de Republikeinse politicus Joseph McCarthy een heksenjacht op gang kwam tegen (vermeende) communisten in de VS en media die als links werden gezien.
De “flood the zone with shit” strategie van Steve Bannon om media te overspoelen met onzin om verwarring te zaaien, staat in stil en schril contrast met de principes van Wikipedia. Maar de gure wind kan de principes van de encyclopedie op de proef stellen, net als bij de wetenschap die over een breed front wordt aangevallen
[eerder gepubliceerd op Netkwesties]ANALYSE, LONGREAD - door Bram van Gendt
De Amerikanen zijn onze vrienden niet meer. Dat is de afgelopen weken wel duidelijk geworden. De Amerikanen vinden dat de Europese veiligheidsstructuur primair een Europese aangelegenheid is. Dan zou je nog kunnen zeggen: prima, het wordt tijd dat Europa eindelijk eens een zelfstandige geopolitieke entiteit wordt met de militaire slagkracht die daarbij hoort. Maar terwijl de Amerikanen beweren dat ze niet meer geïnteresseerd zijn in Europa, bemoeien ze zich toch op een hinderlijke wijze met de Europese veiligheidsarchitectuur.
In Saudi-Arabië lijken Rusland en Amerika, twee nucleaire mogendheden, weer dichter tot elkaar te zijn gekomen. Van Russische bronnen hebben we bovendien vernomen dat de onderhandelingen voorspoedig zijn verlopen. Daar kun je van alles uit opmaken: Rusland zal naar alle waarschijnlijkheid uit zijn isolement worden gehaald, en de belangen van Oekraïne (en Europa) zullen grotendeels verkwanseld zijn. Amerika is dus niet zozeer een isolationistische grootmacht; het lijkt er vooral op dat Amerika een imperialistische grootmacht wil zijn die op bilateraal niveau de wereldorde probeert te herschikken. Mijn punt wordt (uiteraard) versterkt door de doldwaze uitspraken van Trump over Canada, Groenland/Denemarken, Panama en Gaza. De eerste twee landen zijn nota bene NAVO-leden. Deze anti-internationaalrechtelijke uitspraken vormen een groot gevaar voor kleine landen, vooral voor al die betrekkelijk onbeduidende Europese landen zoals Nederland. Immers, niet langer is de territoriale integriteit en nationale soevereiniteit een gegeven dat vastligt binnen het internationaal recht; bullebakken die grote mogendheden leiden, bepalen voortaan hun lot.
Sargasso heeft privacy hoog in het vaandel staan. Nu we allemaal meer dingen online doen is een goede VPN-service belangrijk om je privacy te beschermen. Volgens techsite CNET is NordVPN de meest betrouwbare en veilige VPN-service. De app is makkelijk in gebruik en je kunt tot zes verbindingen tegelijk tot stand brengen. NordVPN kwam bij een speedtest als pijlsnel uit de bus en is dus ook geschikt als je wil gamen, Netflixen of downloaden.
De Vlaamse singer-songwriter Maarten Devoldere maakt melancholische indiepop, volgend de Muziekgieterij “vaak doordrongen van een filmische sfeer en een sensuele ondertoon.
Onlangs kwam ik een filmpje tegen van een interview met Billy Bob Thornton, die vertelde hoe hij op z’n papegaai had geëxperimenteerd door een plaat van Captain Beefheart op herhaling af te laten spelen, toen hij eens zelf voor langere tijd de deur uit moest.
Daar kwam volgens Thornton niet veel meer uit dan een handjevol frasen met de intonatie van Don van Vliet, maar een leuk experiment is het wel.
Volgens eigen zeggen maakt de Utrechtse band Rain Nation psychedelische hardrock, maar mij doet het vooral denken aan wat hardere grungebands uit de jaren negentig.
Cassilda’s Song is oorspronkelijk een lied waarmee de verhalenbundel The King in Yellow (1895) van Robert W. Chambers opent. Het lied zou onderdeel vormen van een gelijknamig toneelstuk (The King in Yellow, Eerste Bedrijf – Scene 2), waar in verscheidene van de verhalen naar wordt verwezen.