OPINIE - We hebben geen last van terrorisme. Dat stelt niks voor. Wat ons dwars zit, is dat we geen risico’s willen aanvaarden. En daarbij geobsedeerd worden door het idee dat we ten onder gaan. Maar volgens de Britse filosoof Larry Siedentopf biedt Jezus uitkomst.
Hij overleed begin januari: Ulrich Beck. De auteur van Risikogesellschaft (1986), waarin hij beschrijft hoe onze samenleving steeds meer geobsedeerd wordt door risico’s. We zijn geen optimisten meer. Geen enkele ontwikkeling wordt nog met gejuich binnengehaald, iedereen heeft het direct over de daaraan verbonden risico’s. En dat niet alleen, we worden daarbij ook geobsedeerd door het idee van de maakbaarheid. Eenmaal ontdekt, moeten die risico’s ook direct worden weggewerkt. Een zinnige kosten-baten analyse is daarbij nicht im Frage.
Het is alsof elk mensenleven oneindig kostbaar is. We kunnen ons tot in het oneindige druk maken over het kleinste risico. Een irrationele houding die keurig omschreven wordt door de gevleugelde woorden: ‘Pech moet weg’. En het is de wetgever die daarvoor moet zorgen.
Het is natuurlijk een uitloper (zo u wilt: uitwas) van de verzorgingsstaat. Ooit zorgde de regering alleen voor een vangnet; tegenwoordig verwachten we van de overheid op de meest pietluttige terreinen wetgeving en controle, van kinderzitjes tot een picogram pesticiden in het drinkwater. Van hoog tot laag, van de grachtengordel tot Tilburg-Zuid: iedereen eist van de overheid dat ze optreedt tegen wat er ook maar dreigt. En het is deze obsessie met ‘pech moet weg’ die ons nu enorm parten speelt. Nu we geconfronteerd worden met de ‘pech’ van de terroristische aanslag.
Nee, het spijt me. Het klinkt reuze spannend maar we zijn niet in oorlog met de islam. De islam heeft wel wat beters te doen. Zoals socioloog Ruud Koopmans droogjes opmerkt in de Volkskrant van 7 februari, zijn we in feite getuige van een inter-islamitische burgeroorlog. Volgens hem tussen ‘gematigde, verwesterde vormen van de islam en een traditionele, fundamentalistische uitleg.’
