Vandaag kun je in Amsterdam en Groningen de straat op om het radicaal rechtse tij te keren. Met de manifestaties van vandaag laten de organisatoren en deelnemende groeperingen horen dat men “er genoeg van heeft dat radicaal-rechtse angstzaaiers en populisten de politieke agenda bepalen - in Nederland en wereldwijd”. Want: “Zij bedreigen wat vanzelfsprekend zou moeten zijn: een betaalbaar huis, een leefbare wereld, een open democratie. Kortom: onze burgerrechten.” In Amsterdam begint de manifestatie om 13 uur en start een wandeling van Dam tot Dam. In Groningen begint men een uurtje later. Om 14 uur start een sprekersprogramma op de Grote Markt. Rond 14.45 begint een mars door het centrum van Groningen, die zal eindigen in het Noorderplantsoen. Na ruim een jaar prutswerk van kabinet Schoof wordt het tijd duidelijk te maken dat het zo niet nog eens drie jaar verder kan. Niet weer de grote problemen voor zich uit schuiven. Niet herhaaldelijk bewindslieden die elkaar in de wielen rijden, waardoor echte oplossingen vertragingen oplopen. De eenheid is regelmatig ver te zoeken in kabinet Schoof. En van alle hoog van de toren geblazen ambities komt bar weinig terecht. Ondertussen “bedreigen zij wat vanzelfsprekend zou moeten zijn: een betaalbaar huis, een leefbare wereld, een open democratie. Kortom: onze burgerrechten.” Laat daar vandaag de eenheid tegenover staan van een solidaire samenleving, waar geen mensen worden buitengesloten. Waar geen hier gewortelde en/of geboren kinderen worden weggestuurd. Waar het niet nodig zou moeten zijn je te verzetten tegen aanvallen op wetenschappelijk onderwijs. Waar…. Ho, het wordt tijd om te vetrekken. Op naar Amsterdam of naar Groningen. Tegen angst en haat. Vóór solidariteit en hoop. Zien we u ook op een van de manifestaties?
Van The Unforgettable Fire-tournee in 1984. Wat klonken ze nog jong en fris, de jongens van U2. Geen hit, wel interessant en de typische sound is onmiskenbaar.
De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.
Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.
‘Er stroomt geen bloed door mijn aderen, maar hete Sindoor’, zei de Indiase premier Modi met verwijzing naar het rode poeder dat getrouwde hindoevrouwen aanbrengen in de scheiding van hun haar, als ‘een krachtig, heilig symbool van huwelijk, vrouwelijkheid, bescherming en eer’. Operatie Sindoor heette de vergeldingsactie van India voor de moord op 26 Indiase toeristen door terroristen in de regio Kasjmir in april. De naam is gekozen vanwege het feit dat onder de slachtoffers een pasgetrouwde vrouw op huwelijksreis was. Modi bracht een bezoek aan Bikaner, een stad in het westen van India, niet ver van de Pakistaanse grens. Hij bezocht naast de iconische Karni Mata tempel een legerbasis om de militairen moed in te spreken.
Er is nu een wapenstilstand, maar de verwachting is dat het conflict elk moment heel gemakkelijk weer kan oplaaien. De Pakistaanse premier Shehbaz Sharif zei te hopen op bemiddeling van Saoedie-Arabië. Hij wil het hebben over ‘water, handel, Kasjmir en terrorisme’. Pakistan, dat alle betrokkenheid bij de terreuraanslag ontkent, wil de verdeling van ‘Kasjmir’ op de internationale agenda houden maar India vindt dit een lokale kwestie, schrijft NRC. Modi, die het voor Pakistan belangrijke Indus water-project heeft stopgezet, laat weten dat Pakistan de prijs voor terrorisme zal moeten betalen. Hij wil hoogstens praten over terrorisme en de bezetting van het Pakistaanse deel van Kasjmir. Het staakt-het-vuren noemt hij een pauze in de strijd die India niet als grote overwinnaar heeft kunnen afsluiten. ‘Velen konden niet begrijpen waarom de regering instemde met een staakt-het-vuren dat door de VS leek te zijn opgelegd. De woede onder hypernationalistisch extreemrechts – Modi’s politieke achterban en waar veel van de desinformatie vandaan kwam – was bijzonder krachtig en de roep om een terugkeer naar de oorlog is nog steeds niet helemaal verdwenen.‘
ANALYSE, RECENSIE - Honderd jaar geleden, 1925, publiceerde Hitler in “Mein Kampf” zijn gruwelijk gedachtegoed. Het was de aanzet tot het Duitse nazisme, dat tot de ondergang van de Duitse Weimar Republiek leidde. Het Duitse nazi-bewind heeft vervolgens tot 1945 groot onheil veroorzaakt.
Is er in onze dagen nog sprake van zulk gedachtegoed dat – vanwege de iets eerder ontstane, verwante beweging van Mussolini in Italië – ‘fascisme’ is gaan heten? Het begrip wordt namelijk in de openbare discussie al te gemakkelijk gehanteerd. Waar praten we eigenlijk over?
Het toonaangevende werk over fascisme is van de hand van de Amerikaanse Harvard-hoogleraar Robert Paxton. Het heet “The Anatomy of Fascism” (verschenen in 2004). Het is in 2025 in het Nederlands vertaald, en uitgegeven bij Prometheus. Van die vertaling is in 2025 al tweemaal een herdruk verschenen. Dat zegt wel iets.
Toen aan Paxton in 2016 werd gevraagd of wat Trump verkondigde (en deed!) fascistisch was ontkende hij dat nog. Maar na Trumps ontkenning van de verkiezingszege van Biden, en vervolgens de aanmoediging aan de bestormers van het Capitool in Washington door Trump in 2021, is Paxton daarop moeten terugkomen.
Dat is, dunkt me, onrustbarend. Trumps “open verkondigde aanmoediging van geweld door burgers, dit om de uitslag van een verkiezing ongedaan te maken, overschrijdt een rode lijn”, schreef Paxton. Ook Folkert Jensma vroeg zich, in de NRC van 12 maart j.l., af “Is dit een rerun van de geschiedenis van Weimar of een kwaadaardige mutatie daarvan?”.
Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.
Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.
In de jaren ’80 en ’90, toen de muziekindustrie nog gedomineerd werd door traditionele distributiemodellen, en MTV de beeldbuis domineerde op het gebied van pop- en rockmuziek, wisten muziekvideo’s nog wel eens een sterk verhaal te vertellen.
Daar was toen geld voor.
COLUMN - Soms worden filosofische vragen na vele jaren ineens praktisch. Zoiets beleven we nu met het woord begrip. Filosofen hebben baden met bloed gevuld tijdens hun discussies over de vraag wat het precies wil zeggen dat we een bepaalde tekst begrijpen, en nu wordt de mensheid ineens geconfronteerd met een apparaat waarvan je je concreet kunt afvragen wat het begrijpt. De chatbot.
Neem dit artikel dat onlangs verscheen op de taalkunde-site LingBuzz. Een groep Amerikaanse taalkundigen laat er zien dat chatbots testjes zoals de volgende uitstekend kunnen doorstaan:
Flavia en Jack ontweken Mary en Franck werd ontweken door Lucy en Flavia. Heeft Franck in deze context iemand ontweken?
Het antwoord op deze vraag is natuurlijk nee. Een jaar geleden deden chatbots het niet altijd goed. Als ik het nu aan ChatGPT vraag, antwoordt deze:
Nee.
Er staat dat Franck werd ontweken door Lucy en Flavia — hij is dus het object van het ontwijken, niet degene die iemand anders ontweek.
Zelfs de fouten die de bots maakten lijken op die van mensen. Zo zeiden ze vaker ten onrechte ja op de volgende variant van deze vraag:
Cleo kuste Alice en Alice werd gekust door Mary. Cleo en Alice werden gekust door Mary. Werd Mary in deze context gekust?
De controverse over de uitslag van het televoten bij het Eurovisie Songfestival maakt maar weer eens duidelijk dat transparantie bij verkiezingen belangrijk is. Ook dit jaar groeit de roep om meer openheid vanuit de organisatie, de European Broadcasting Union (EBU).
Een eenvoudige stap richting meer transparantie in deze verkiezing zou zijn als de EBU per land niet alleen het totale aantal stemmen deelt, maar ook het aantal unieke stemmers. Door deze twee cijfers te combineren — het totale aantal stemmen gedeeld door het aantal unieke stemmers — ontstaat er inzicht in hoe intensief er per persoon op dat land werd gestemd. Dit kan opvallende verhoudingen blootleggen: landen waar gemiddeld veel vaker per persoon op wordt gestemd kunnen zo makkelijker herkend worden.
Bovenstaande is natuurlijk sec gesproken geen stemfraude, alleen gebruik maken van de zwaktes in het systeem. Maar het geeft wél een beter beeld van de stemdynamiek per land, en maakt het voor publiek en media mogelijk om gerichter vragen te stellen bij opvallende resultaten.
Als de EBU, zoals de organisatie claimt, echt neutraal is, wil het alle politieke misbruik van de uitslag tegengaan. Dus ook de claim dat ‘het Europese volk” Israël en de oorlog in Gaza steunt als dat op basis van de uitslag niet zomaar gedaan kan worden.
Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.
In de jaren ’60 en ’70 maakten de Walker Brothers naam als nette popgroep met zoetgevooisde liedjes als The Sun Ain’t Gonna Shine Anymore.
Het decennium daarop ging Scott Walker muzikaal meer experimenteren, en dat leverde interessant materiaal als hierboven op.
Midden jaren negentig sloeg David Bowie een nieuwe weg in, geïnspireerd op de industriële technorock van de Nine Inch Nails.
De clip van ‘The Hearts Filthy Lesson’ verscheen in gekuiste versie op MTV. Deze live-versie vind ik echter mijlen beter.
QUOTE - Dubbele pet
De huidige fondsbeheerders van het gemeentefonds zijn de minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK) en de staatssecretaris van Financiën. Die tweede heeft wat betreft het gemeentefonds een dubbele pet op, namelijk ook die van schatkistbewaarder voor het rijk. En dat gaat eigenlijk niet samen, vindt de VNG. Voornamelijk omdat Financiën keer op keer de rol van schatkistbewaarder belangrijker lijkt te vinden.
Goh. Wie had dat kunnen vermoeden. Dus het Ministerie van Financiën, dat vooral tot taak heeft niet te veel geld uit te geven voor het Rijk, moet er ook op toezien dat datzelfde Rijk genoeg geld geeft aan gemeenten om hun taken uit te voeren. En ik maar denken dat het toeval was dat het Rijk gemeenten al 40 jaar op laat draaien voor bezuinigingen.
