Dit is een gastbijdrage van Jurgen van den Herik.
Op internet zijn filmpjes te zien van Joden die bezwaar maken tegen de manier van doen van andere Joden. Tussen die filmpjes viel er één mij op en wel die van de schrijver Jonathan Safran Foer, bekend van zijn boek Extreem Luid en Ongelooflijk Dichtbij. Een jonge begaafde Joodse schrijver.
Op zich moet je daar voorzichtig mee zijn. Het is Joodse kritiek op Joodse manieren van doen. In de bijbel gebeurt dat namelijk ook. De Jood Jezus van Nazareth is kritisch jegens de Farizeeën bijvoorbeeld, omdat die meer oog hebben voor godsdienstige regels dan voor het welzijn van mensen. Van arme mensen vooral. En Jezus heeft daar geen goed woord voor over en scheldt ze uit voor witgepleisterde graven. Dat is geen vriendelijk scheldwoord. Godsdienstige fanatiekelingen die de kille kieren van de dood dichtpleisteren met hagelwitte Spachtelputz. En in de bijbelse tijd was dood in de meeste gevallen een kwestie van moord. Dat is trouwens nog zo. Tenminste als je bijvoorbeeld de dood door uithongering moord wilt noemen of het verbieden van condooms in een continent vol Aids, en ik ben geneigd dat te doen. Maar dat wij het woord Farizeeër ongeremd als scheldwoord zijn gaan hanteren is wel erg brutaal, voor een Hollander dan.
Joden die bezwaar maken tegen Joden. Daar mogen we dus geen antisemitisme uit losweken, want dan zijn we schuldig aan ernstig wangedrag. Maar wat is nu het punt? Te zien is hoe er wordt omgegaan met de rituele slacht van bijvoorbeeld duizenden kippen, ergens in Brooklyn. Je zou het niet zo snel onder het carillion in Drachten verwachten, maar toch gaat het ons aan. Ook bij ons is er discussie over rituele slacht, of die namelijk verboden zou moeten worden.
Want wie in het filmpje, dat de joods schrijver Safran Foer laat zien, eens bekijkt hoe het er aan toe kan gaan op het moment zelf, en minutenlang nadat de rituele slachter zijn mes in de keel van het dier zet, moet toegeven dat het beestachtig is wat daar gebeurt: hoe koeien, schapen en kippen zonder uitzondering in een lugubere doodsstrijd belanden. Ze worden vaak en veel geschopt, geslagen, vertrapt en er wordt mee gegooid, alsof het allang lappen vlees zouden zijn. Het tegendeel is het geval. Ze liggen amechtig te creperen in een krat, een kartonnen doos, of op een betonnen plaat. Gedrag van mensen die zo met levende dieren menen te kunnen omgaan beestachtig noemen, wat ik dus nu doe, is naar mijn idee eigenlijk een belediging voor het dier.
Op internet circuleren opmerkingen in de zin van: ook wilde dieren worden onverdoofd neergeschoten. Dus waar hebben we het eigenlijk over? De Protestantse Kerk in Nederland heeft zelfs een brief* aan de tweede-kamerfracties geschreven, 12 april jl., waarin deze kerk zich verzet tegen een verbod op onverdoofd slachten. Omdat dat de Joden onevenredig zwaar zou treffen (waar overigens de Jood Jonathan Safran Foer het dus stellig mee óneens is!) Dat zou dan met name, zo eindigt namelijk de brief, komen door het feit dat we tegen onnodig en moedwillig dierenleed over het algemeen niet te hoop lopen maar wel tegen dit specifieke dierenleed, waarmee de kerk impliciet aangeeft dit weliswaar als dierenleed te beschouwen, maar om godsdienstige redenen toelaatbaar. Ja meer dan dat: nodig en terecht.
Nogmaals, kijk naar wat Foer laat zien en huiver. Ik zet de link naar het filmpje** wel onderaan deze blog. Het is een belediging voor het dier.
Maar wat ik niet begrijp in dit hele debat is, dat het niet gezien kan worden als een belediging voor God. Ik wil niet als Super Fransiscus door het leven verder, want ik sla ook weleens onverdoofd een mug dood, maar welke god wil in godsnaam worden gediend door dit soort martelpraktijken? Godsdienst? Dat moet dan wel een zieke God zijn. Krankzinnig. Of kippig. Dat ‘ie het leed niet ziet. Je zou er ter plekke atheïst van worden. En vegetariër. Want terecht zegt Foer: eet deze rotzooi nou gewoon niet op. En ik voeg er zelf aan toe: het is immers niet te vreten?
* brief van de Protestantse Kerk Nederland aan de kamerfracties van de Tweede Kamer
** filmpje met Foer (pas op: bevat schokkende beelden!)
Reacties (18)
Een ingezonden briefschrijver in Trouw verwoordde het ongeveer hetzelfde (ik parafraseer): gaat religie boven dieren(of mensen-)welzijn?
En hoe kan iets wat indruist tegen het welzijn van de schepping de schepper welgevallig zijn?
Heden ten dage zal er geen protestant meer zijn die het verbranden van katholieken als religieuze plicht ziet. Voortschrijdend inzicht is blijkbaar ook in godsdienstige zin mogelijk.
waarmee de kerk impliciet aangeeft dit weliswaar als dierenleed te beschouwen, maar om godsdienstige redenen toelaatbaar.
Ja… omdat dierenleed in het algemeen toelaatbaar wordt geacht. Vanwege economische redenen. Of vanwege de ruimtelijke ordening. Er moet alleen een “goede reden” voor zijn, vanuit de wet gezien.
Volgens mij mogen kippen particulier geslacht worden. Volgens mij gaat dat in de meeste particuliere handen (ik heb het een paar keer meegemaakt) gewoon nog steeds volgens de methode hakblok. Als je daar niet tegen kan, moet je geen kip eten.
@KJ
Ik stel dan voor dat iedereen die een (ritueel geslacht) dier wil eten, zelf af en toe een kop van een dier afhakt of een keel doorsnijdt alvorens er één te verorberen.
Laten we eens kijken hoeveel mensen er dan nog voor kiezen om vlees te eten.
Ok, ik kom terug op eerdere reacties. Foer is vrij overtuigend..
ook benadrukt hij weer dat met name de gehele vleesindustrie rampzalig is, en glat-kosher doet dus nog een wrede extra stap die onnodig is
Maar de vraag is wat mij betreft wat er nu precies verboden moet worden..
-het ritueel slachten ongeacht de methode
-het onverdoofd slachten ongeacht de methode
of in overeenstemming met richtlijnen van die Temple Grandin het minimaal lijden van dieren duidelijk benoemen. Dan mogen de rabbijnen en imams vervolgens uitzoeken hoe zij traditie met die richtlijn in overeenstemming brengen;
in 1 keer de gehele hals doorsnijden is zoals ik heb begrepen even pijnloos als de methoden die in NL als ‘verdoving’worden benoemt. Maar dat is wel ietsanders dan de strot eruit trekken om vervolgens 5 minuten te wachten.
*plant een vegetarisch weekje*
Bedankt voor dit bericht. Ik ben om. Door de eerdere post van Abu Pessoptimist, en wat lezen bij Daphne Meijer, was ik eigenlijk tegen het verbieden van ritueel slachten. Maar als dat betekent dat daarmee religieuze hypocrisie wordt beloond dan hoeft dat van mij niet. Laten de joden (en bij islamieten zal het wel ongeveer hetzelfde gaan) dan eerst maar eens een vorm van ritueel slachten bedenken die ook niet-gelovigen overtuigt van hun hoogstaande omgang met de schepping en het vermijden van dierenleed, wat in het jodendom kennelijk zo wordt nagestreefd.
Fascinerend om te zien door welke trigger mensen om gaan. In zijn boek ‘Dieren eten’ beschrijft Foer ook prachtig hoe iemand besluit voor de rest van zijn leven vegetarisch te eten nadat hij minutenlang een vis in de ogen heeft gekeken.
@7: Safran Foer is een opportunistische nepschrijver met morele stuiptrekkingen en bakken sentiment.
ik krijg meteen lust in vleesch als ik hem lees of zie.
daarentegen ben ik het volledig eens met 6.
Sjap, wat valt er te zien in de ogen van een vis dat je daar vegetariër van moet worden? Ik snap dat echt niet.
@9
Als je goed kijkt, zie je mededogen
Mededogen, in een vis?
Sorry hoor, dat soort emotionele zweverigheid gaat er bij mij niet in. Ik ben er helemaal voor om dieren (ook vissen) niet al te barbaars te behandelen, maar er is helemaal niets mis mee om ze zo vlot als praktisch mogelijk af te maken en dan op te eten.
@11 Mededogen is subjectief.
Dat jij geen mededogen hebt met een vis zegt niets over die vis maar wel iets over jou.
Ik vind het verrassend dat Foer’s subjectieve argumenten overtuigender werken dan het objectieve argument dat wetgeving voor iedereen ongeacht religie dient te gelden.
Wanneer komt het volgende topic over religieuze eigenaardigheden? Ik kan niet wachten
Bullie, er wordt hier beweerd dat als je in de ogen van een vis kijkt, je mededogen ziet. Welnu, ik geloof niet dat een vis tot een complexe emotie als mededogen in staat is. Akkoord?
Heb ik mededogen met een vis? Tot op zekere hoogte wel, hoor. Ik vind ook dat je een vis als het even kan niet op het droge moet laten spartelen tot-ie doodgaat. Dan kan je er beter meteen een einde aan maken. In de visserij zal dat wel niet altijd lukken, en dan hebben de vissen gewoon pech. Lig ik daar wakker van? Nee. Wel van het feit dat we de zeeën leegvissen en dus de vissen uitroeien. Dus mijn mededogen gaat misschien wel wat minder uit naar de individuele vis en wat meer naar de hele populatie.
Mensen die met vissen praten, daar is naar mijn mening een steekje aan los. En in die zin komen religieuze eigenaardigheden zoals jij ze noemt, niet alleen voor bij lui die in één of andere god geloven. Sommige dierenfreaks kunnen er ook wat van.
@Olav; Volgens mij is er in postje #10 een DC-10 lading ‘Whoooosh’ over je heen gevlogen.
@bullie
Dat objectieve hangt er wel vanaf niet.
IS bijvoorbeeld het verbod op zondagopenstelling cq het bewaren van de zondagsrust voor iedereen wel zo gelijk?
Hangt af van je culturele norm. Een verplichting om een weekdag dicht te zijn cq werknemers ten minste 1 dag per week vrij te geven waarbij de keuze van de dag aan hen is lijkt me objectiever.
De voorbeelden van Foer laten een ranzige praktijk zien die verbeterd moet, maar daarmee ben ik niet overtuigd van de diervriendelijkheid van de rest. Bijvoorbeeld ‘verdoving met stalen pin’ zoals Abu in zijn stuk naar voren bracht.
Wetgeving hoort voor iedereen te gelden, maar moet wel zo ingestoken zijn dat hij rekening houdt met (sub)culturele verschillen (w.o. religieuze gebruiken), behoudens elementaire zaken zoals EVRM e.d.
Zeur niet, KJ. Je kan beter :-P
@13 OK
@15 De vrije zondag is een historisch gegeven. Deze dag valt voor iedereen op hetzelfde moment in de week, de lading van de dag is natuurlijk weer subjectief. Ik ben van mening dat de wetgever daar geen rekening mee hoeft te houden. Net zo min als met Suikerfeest, Hoenindindradjaja of
Dankdag voor het gewas. Voor zover dat bij christelijke feestdagen wel gebeurt is het historisch verklaarbaar, hetgeen overigens totaal niet hoeft te betekenen dat ze niet ter discussie kunnen staan. Een vrije oudjaarsdag en woensdag alle winkels dicht lijkt me ook prima!
Beste mensen, zonder lijden geen religie.