Leuk dat Kieskompas, maar VVD en PVV zijn nog steeds rechts

Foto: -JvL- (cc)
Dossier:

‘Politieke partijen schuiven massaal op naar links’, beweert Trouw, op basis van het vandaag online gekomen Kieskompas voor de Tweede Kamerverkiezingen op 15, 16 en 17 maart 2021. In het overzicht van het ‘politieke landschap‘ zien we inderdaad bijna (50PLUS en SGP schuiven naar rechts) alle partijen een ruk naar links maken. Maar geen paniek, de VVD zit nog steeds duidelijk in het rechts-conservatieve kwadrant, evenals het CDA die meer opschuift naar boven (progressiever, huh) dan naar links. PVV komt nu terecht in het links-conservatieve kwadrant, maar kom op, we weten allemaal dat die partij niet stemt zoals ze beweren te stemmen.

Dus: doe ons een lol, gebruik je verstand en ga niet af op een stemwijzer  die gebaseerd is op de partijprogramma’s die ons gouden bergen beloven, maar kijk naar het daadwerkelijke stemgedrag van de partijen de afgelopen tijd. En hé, daar zijn ook stemwijzers voor. Zie hier ons overzicht. Thank us later.

Trouw 17022021, https://www.trouw.nl/politiek/identiteitspolitiek-rukt-op-bent-u-anti-migratie-dan-heeft-u-waarschijnlijk-geen-warmtepomp~bcd2ed36/

Reacties (26)

#1 Cerridwen

Dus: doe ons een lol, gebruik je verstand en ga niet af op een stemwijzer die gebaseerd is op de partijprogramma’s die ons gouden bergen beloven, maar kijk naar het daadwerkelijke stemgedrag van de partijen de afgelopen tijd.

Het beste advies is: ga niet af op één stemwijzer.
De zin gaat op twee manieren de mist in:
1. Partijen proberen wel degelijk uit te voeren wat in hun verkiezingsprogramma staat. Het cynisme hierover is misplaatst. Het is dus wel degelijk nuttig om een stemwijzer gebaseerd op verkiezingsprogramma’s te bekijken.
2. Bij het daadwerkelijk stemgedrag van partijen moet natuurlijk meegenomen worden of ze in de regering zaten of in de oppositie. Partijen in de regering moeten compromissen sluiten, dus dat is een minder goede voorspeller van hun toekomstige handelen. Deze stemwijzer heeft dus zo z’n beperkingen.

Bekijk dus meerdere stemwijzers om je oordeel te bepalen, ga niet af op één type stemwijzer. Bedenk bij het verkiezingsprogramma dat er in Nederland altijd compromissen gesloten moeten worden, en bedenk ook hoe haalbaar een voorstel is. Kijk ook naar stemgedrag uit het verleden, maar bedenk daarbij wat de context van een bepaalde stemming was.
Er is niet één manier om je stem te bepalen.

  • Volgende discussie
#1.1 Jos van Dijk - Reactie op #1

Meerdere stemwijzers raadplegen lijkt me een goed advies. Maar vanwege de overvloed aan boodschappen die we over ons heen krijgen met fraaie beloftes en plannen lijkt me wat extra aandacht voor een terugblik op het stemgedrag van partijen niet overbodig. Verantwoording naar de kiezers is een onderdeel van democratie dat veel te veel verwaarloosd wordt. Eigenlijk zouden alle partijen de kiezers nu ook een soort vierjaarsverslag aan moeten bieden zodat we weten wat we aan ze hebben. Dan kunnen we zelf beoordelen of het gelukt is de beloftes van vier jaar geleden na te komen en hoe ze zijn omgegaan met de -inderdaad altijd aanwezige- noodzaak om compromissen te sluiten.

  • Volgende reactie op #1
#1.2 Cerridwen - Reactie op #1.1

Ik ben het met je eens dat het goed is om ook terug te kijken. Maar resultaten uit het verleden bieden geen garantie voor de toekomst, je moet ook de plannen bekijken. Juist door het samen te bekijken kan je bijvoorbeeld zien of de partij van mening verandert, of juist vast houdt aan standpunten.

Uiteindelijk brengt al deze informatie je maar tot bepaalde hoogte; het uitbrengen van een objectief beste stem gaat niet.

#1.3 majava - Reactie op #1

1. Partijen proberen wel degelijk uit te voeren wat in hun verkiezingsprogramma staat.

Eh, nee. Dat is niet waar. Er waar laatst hier een discussie (waar ik niet aan deelnam maar jij wel), gebaseerd op 2 onderzoeken. De aanleiding was een artikel in de media daarover. Sorry dat ik dat niet meer kan terughalen. Maar goed, één van die onderzoeken, de wat oudere, concludeerde juist dat er flink wat verschil zat tussen wat mensen denken dat de partij doet en wat de partij uiteindelijk doet. Dat meer recente onderzoek ging daar niet meer verder mee, dus ik vond dat een kulartikel. Waarschijnlijk de reden dat ik er niet op wilde reageren. Die deelconclusie uit dat eerste onderzoek bleef me wel bij iig.

En dat ik het eens ben met #0 blijkt alleen al uit de positie die het CDA inneemt op die kaart. In het midden. Dat is precies altijd al daar waar ze zeggen te zitten, maar jij weet ook dondersgoed dat het in werkelijkheid een plattelands-VVD is; rechts.

  • Volgende reactie op #1
  • Vorige reactie op #1
#1.4 Cerridwen - Reactie op #1.3

dat er flink wat verschil zat tussen wat mensen denken dat de partij doet en wat de partij uiteindelijk doet.

Er is natuurlijk een verschil tussen wat ‘mensen denken dat een partij doet’ en het verkiezingsprogramma van een partij.

Dat partijen proberen om hun verkiezingsprogramma uit te voeren lijkt mij een open deur. Er is veel onderzoek dat dit ondersteunt.
https://stukroodvlees.nl/verkiezingsbeloftes-wat-heb-je-eraan/

Onderzoek geeft een genuanceerder beeld. Robert Thomson liet al zien dat in de jaren 1990 coalitiepartijen gemiddeld 57% van hun beloften om wisten te zetten in kabinetsbeleid. Voor oppositiepartijen ligt dat percentage lager (33%), maar zij bepaalden het regeringsbeleid dan ook niet. In mijn eigen proefschrift keek ik naar de overeenkomsten van de partijposities (ten opzichte van elkaar) in partijprogramma’s en het parlement. Die overeenkomst was en is niet perfect, maar over het algemeen namen partijen in het parlement posities in die ruwweg overeenkwamen met hun programma’s. De coalitievorming met de daarbij behorende compromissen bleek de belangrijkste verstorende factor.

Dit druist in tegen de perceptie die mensen hebben, blijkbaar ook die van jou.

#1.5 Hans Custers - Reactie op #1.4

Dat partijen in het algemeen wel min of meer proberen hun programma uit te voeren lijkt me inderdaad vanzelfsprekend. Maar dat hoeft nog niet te betekenen dat er op dat punt geen verschillen zijn tussen partijen. Of dat er nu juist op onderwerpen die jij als kiezer belangrijk vindt flinke verschillen kunnen zitten tussen wat een partij zegt en doet. Jij zegt in #1:

Partijen proberen wel degelijk uit te voeren wat in hun verkiezingsprogramma staat.

Dat is net zo kort door de bocht als de bewering dat partijen nooit hun programma volgen. De realiteit staat in je eigen citaat hierboven:

Onderzoek geeft een genuanceerder beeld

Er lijken me wel degelijk redenen om die nuances mee te laten wegen in je stem.

  • Volgende reactie op #1.4
#1.6 Cerridwen - Reactie op #1.5

Helemaal eens met de nuance, daarom ook mijn pleidooi om zowel naar de plannen als naar het gedrag van partijen te kijken.

Die nuance ontbreekt bij de originele post. Ik erger me aan het populistische cliché dat politici onbetrouwbaar zijn en hun beloftes niets waard. Dat is simpelweg niet waar.

#1.7 Hans Custers - Reactie op #1.6

Als je nuance zoekt dat is het aan te bevelen om dat duidelijk tot uitdrukking te brengen in wat je zelf zegt. Ik vond de nuance in punt 1 van #1 ontbreken en daar wees ik je op.

Wat de originele post betreft, daar had er inderdaad misschien wat meer nuance in de laatste alinea gemogen. Aan de andere kant moet je als oplettende lezer best een beetje moeite doen om niet te zien dat daar geen link wordt gelegd met een specifieke partij. Als je die context meeneemt vind ik het niet zo’n punt.

#1.8 Hans Custers - Reactie op #1.7

Ehhh, “een” i.p.v. “geen” (edit-knopje doet het niet)

Edit: en deze reactie kan ik dan weer wel editen. Geen idee wat ik heb gedaan om dat bij die vorige onmogelijk te maken.

#1.9 Reinaert - Reactie op #1.4

Dat is leuk, dat partijen binnen marges hun standpunten vasthouden, bedroevender is dat mensen niet weten waarop zij stemmen. Ik heb geen link meer, maar ooit is er een onderzoek in het VK gedaan. Mensen kregen partijprogrammapunten voorgelegd zonder te weten om welke partij het ging. In meerderheid zou men bij keuzes uit die punten Labour stemmen. In werkelijkheid stemde men Thatcher.
Ik weet niet hoeveel mensen er gebruik maken van stemwijzers, maar ik kan het van harte aan bevelen.

  • Volgende reactie op #1.4
  • Vorige reactie op #1.4
#1.10 Frank789 - Reactie op #1.9

Er zal vaak uit traditie en gevoel gestemd worden.
Maar vooral bij een (bijna) tweepartijensysteem zal dat veel sterker zijn dan hier.

#1.11 majava - Reactie op #1.4

57% van programmapunten, of beloften, werden omgezet in beleid. Door nb coalitiepartijen. Dat is net over de helft. Dat vind ik -dat is pas mijn perceptie- een aanfluiting. Bijna de helft van wat ze zeggen te doen gaat dus niet gebeuren. Het gaat niet om, zoals jij dat zegt, ‘proberen’. Het gaat om het uitvoeren. De VVD probeert nu de woningnood aan te pakken. Wat ze in feite gaan doen is niets dat werkelijk zoden aan de dijk zet, terwijl ze bovendien 100% schuldig zijn aan het huidige woningtekort. Cerridwen vindt het echter voldoende. De intentie is er, er zal weldra ‘iets’ gebeuren.

Man, wat een treurnis. Ik vrees alleen dat er meer kiezers zijn die denken zoals jij dat doet. Verklaart de afgelopen 10 jaar heel best.

  • Vorige reactie op #1.4
#1.12 Cerridwen - Reactie op #1.11

Je hebt duidelijk een reality check nodig. Er zijn allerlei redenen waarom ondanks dat een partij in de regering zit het toch lastig blijkt om een bepaald beleidsvoornemen te realiseren.
1. allereerst moet er een coalitie gevormd worden met partijen met hele andere ideeën. Hoe meer partijen, hoe minder beleidsvoornemens gerealiseerd kunnen worden. dan is 70% echt wel de max.
2. Ten tweede komt het vaak voor dat het te lastig blijkt om een voornemen daadwerkelijk te realiseren. Reality is a bitch.
3. Ten derde kan tijdens het regeren ook blijken dat een voornemen weliswaar voor de achterban heel leuk is, maar dat er zoveel reuring ontstaat dat het voorstel teruggetrokken moet worden.
4. Er gebeuren dingen waardoor het voornemen niet relevant is, ik noem een corona.

Zo bezien is 57% van regeringspartijen nog heel wat, en ook de 33% van oppositiepartijen mag er wezen.

Bijna de helft van wat ze zeggen te doen gaat dus niet gebeuren. Het gaat niet om, zoals jij dat zegt, ‘proberen’. Het gaat om het uitvoeren. De VVD probeert nu de woningnood aan te pakken. Wat ze in feite gaan doen is niets dat werkelijk zoden aan de dijk zet, terwijl ze bovendien 100% schuldig zijn aan het huidige woningtekort.

Je haalt hier beleidsvoornemens en beloofde gevolgen van die voornemens door elkaar. Het is zeker waar dat de beleidsvoornemens in de praktijk niet het beoogde resultaat kunnen hebben, en niet alleen bij de VVD. Het lijkt me echter nuttiger om in eerste instantie te denken aan de concrete beleidsvoornemens die partijen hebben, de middelen dus.

Cerridwen vindt het echter voldoende.

Doe normaal. Ik vind er niets van, ik wijs er slechts op dat partijen in de regel de plannen uit hun verkiezingsprogramma proberen te realiseren.

#1.13 basszje - Reactie op #1

Zolang partijen jubelen over maatregelen waar ze zelf tegen hebben gestemd lijkt mij dat cynisme niet helemaal onverdiend.

Zoals, bv D66 en CU gister: https://twitter.com/peterkwint/status/1362083560946077704

De lijst is heel heel lang. De VVD riep laatst schande dat er geen sociale huisvesting te vinden is geloof ik. Sommige partijen zitten er vooral voor zichzelf.

  • Vorige reactie op #1
#2 Bismarck

Misschien ook eens zo’n 2-D kaartje maken op grond van de stemmentracker?

begrijp uit het kaartje trouwens correct dat het FvD-partijprogramma voor deze verkiezingen inhoudelijk ongewijzigd is ten opzichte van 2017? Dat is dan wel consequent in conservatiefheid.

Verder leuk zo’n 2-D voorstelling, maar de samenhang tussen de twee assen is wel heel hoog. Op D66 en PVV na zouden de partijen op hun huidige standpunten met vrijwel geen verlies aan informatie op een eendimensionale as te vergelijken zijn.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#3 Reinaert

Ik zou graag zo’n plaatje zien op basis van het kabinetsbeleid van de achterliggende pak ‘m beet 20 jaar.
Daarbij natuurlijk vermeld wat de samenstelling van die achtereenvolgende kabinetten waren.
Dan krijg je tenminste een idee waar de deelnemers aan die kabinetten werkelijk voor hebben gestaan.
Ik voorspel: rechts conservatief, 20 jaar lang. Ook met dank aan de PVDA, Groen links en D’66.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#4 Krekel

Ook het programma van de VVD vind ik niet erg links geworden, zo wordt het alleen gespind, bijv:

In het programma wordt er ook voor gepleit om elke drie jaar een inkomenstoets te doen bij bewoners van sociale huurwoningen. Wie te veel verdient, moet plaatsmaken en dat zou het tekort aan sociale huurwoningen moeten oplossen: “Mensen met een hoog inkomen horen niet in sociale huurwoningen te zitten.”

https://nos.nl/artikel/2355413-vvd-vernieuwt-en-wil-actieve-overheid-minder-marktwerking.html

Dat klinkt lekker links natuurlijk, “Mensen met een hoog inkomen horen niet in sociale huurwoningen te zitten”, maar iedereen in een sociale huurwoning bij voorbaat verdacht maken en blootstellen aan een controleregime à la bijstand is natuurlijk alles behalve.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#4.1 Hans Custers - Reactie op #4

Dat is inderdaad niet heel erg links. Het lijkt vooral een excuus om niet te hoeven investeren in meer sociale huurwoningen. En om, nu half Nederland zzp’er of flexwerker is, mensen makkelijk uit hun huis te kunnen trappen als ze toevallig eens een keer een goed jaar hebben gehad.

#4.2 Frank789 - Reactie op #4.1

Sociale huurwoningen moeten dan ook standaard een normale markthuur krijgen in plaats van een fictieve. Dan krijg je sociale korting op de markthuur zolang je inkomen de afgelopen X jaar Y procent van het benodigde inkomen is voor die woning. Dan komen de woningen vanzelf vrij of leveren goed geld op voor de ondersteuning van sociale woningbouw.

Maar uiteraard moet eerst de huurtax en de uitverkoop van sociale woningen afgeschaft worden.

#4.3 Joost - Reactie op #4.2

Ik heb het nu wel gehad met dat geroep om doorstroom. Waarheen? De markt is zo verziekt dat je van een sociale huurwoning niets anders dan de keus hebt om te gaan huren voor een bedrag dat dezelfde overheid onverantwoordelijk vindt.

Dát is het probleem. Niet het feit dat mensen in een goedkope woning blijven hangen.

Scheefkopers wordt daarbij nooit iets in de weg gelegd.

  • Volgende reactie op #4.2
#4.4 Frank789 - Reactie op #4.3

Met scheefkopers aanpakken raak je vooral de VVD’ers, die veel teveel kubieke meters grond in beslag nemen voor hun villa’s met oprijlaan en 1 á 2 bewoners.

  • Volgende reactie op #4.3
#4.5 Frank789 - Reactie op #4.4

[ die veel teveel kubieke meters grond ]

Moet natuurlijk “die veel teveel vierkante meters grond”.

#4.6 basszje - Reactie op #4.3

Ik durf wel te beweren dat heel veel scheefwoners graag zouden verhuizen naar iets anders, mits een redelijke prijs. Een sociale woning heeft vaak toch snel limitaties qua grootte en wensen. Het gat tussen sociale huur / andere huur is onmogelijk en kopen redt je nauwelijks meer als tweeverdiener met een modaal inkomen ( 2x 30K * 4) voor iets ‘beters’

  • Vorige reactie op #4.3
#4.7 Pé Ba - Reactie op #4.2

Je wil niet weten wat een nieuwe huurder van een sociale huurwoning aan huurverhoging moet betalen t.o.v. de vorige bewoner. En dat soort huren zijn echt niet meer sociaal te noemen.

Te grote of te onwenselijke inkomensongelijkheden regelen we via belastingen en toeslagen. Niet door middel van van de een een andere prijs voor hetzelfde produkt te vragen en te innen dan van de ander.

En de asociale verhuurdersheffing zoals ooit in 2015 in het kabinet Rutte/Asscher overeengekomen (voor huurders met een niet al te florisant inkomen zeer asociale) woonakkoord moet van tafel. In de praktijk is het namelijk een huurdersheffing. Sociale corporatiehuisvesting valt onder volkshuisvesting en dus ook onder deze wetgeving. Corporaties die niet investeren in woningverbetering en/of nieuwe sociale huurwoningen, maar hun reserves oppotten en er zelfs mee speculeren kunnen toch verplicht worden tot woningverbetering en/of nieuwe sociale huurwoningen en het oppotten van reserves (boven de redelijk veilige en ook noodzakelijke reserves) en het speculeren ermee kan toch verboden worden.

In de jaren ’90 onder Paars kwamen de grote privatiseringsgolven tot stand. In de telefoniemarkt is dat gunstig uitgevallen voor de gebruikers die hiervan afhankelijk zijn. In het openbaar vervoer, in de volkshuisvesting, in de volksgezondheid, in de energiesector is het een ramp gebleken. Gebruikers die voor de levering hiervan afhankelijk zijn worden als een citroen uitgeperst en afgeperst. En de (r)overheid pikt er met hun hogere op hogere belastingen hun eigen graantje kwistig uit mee.

  • Vorige reactie op #4.2
#5 Bookie

Die stemwijzers zijn wel erg autist-onvriendelijk. Stemwijzer heeft alleen maar stellingen met “moet(en)” en derhalve ben ik het er mee oneens. Kieskompas had nog een paar open stellingen en een paar met “mag”, maar ook de meeste met “moet(en)”. Als je oneens invult bij “moet” kom je wel wat rechtser uit.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#6 beugwant

Blij te mogen lezen dat er behalve Partijgedrag nog vijf andere stemwijzers zijn, die naar het gepleegde stemgedrag in de Kamers kijken.
Nu nog al die andere kiezers eens zover krijgen dat ze dat ook doen, men schijnt in verkiezingstijd ineens te vergeten op wie men al die jaren gemopperd heeft.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie