Kunst op Zondag | Vrouwen

Vrouwen. Wat we ook doen, het verschil met mannen krijgen we nooit de wereld uit. Een verschil dat op schitterende wijze is te benutten, in plaats van een ‘schitterend ongeluk’ te zijn. Het schiet ook niet op als het dichtstbijzijnde mysterie wordt gepasseerd om een karretje op het veel verder gelegen Mars te parkeren.

Tsss, zult u reageren, maar galante ridders hebben bedacht dat zoiets ongepast is jegens vrouwen en dus verboden moet worden. Het is ook diep triest, en de mens onwaardig, dat welk verschil dan ook, wordt gemanifesteerd in maatschappelijke ongelijkheid en bizar gedrag.

In de kunst gaat het niet anders. Er is een glazen plafond, als je in aanmerking neemt dat in de top 40 duurst geveilde schilderijen geen één vrouw voorkomt en in de top15 rijkste kunstenaars op de dertiende plaats maar één vrouw staat.

En vrouwen zijn nog steeds een apart thema.

Variërend van Penseelprinsessen, een project dat de ontwikkeling van schilderende vrouwen uit de 19e eeuw in beeld brengt, tot het instellen de Theodora Niemeijer prijs, omdat “vrouwelijke kunstenaars, in vergelijking met hun mannelijke collega’s, nog steeds in de minderheid zijn in tentoonstellingen en museale collecties”. Van het thema ‘Art Decoding Violence’ op de Biennale Donna, de enige vrouwenkunst biënnale tot een rondreizende tentoonstelling “Vrouwen, een leven vol pijn”, een kunstzinnige confrontatie over vrouwelijke genitale verminking.

Sientje Mesdag – van Houten is één van de ‘penseelprinsessen’. “Zonder mijn man was ik nooit schilderes geworden, en zonder mij was hij waarschijnlijk geen schilder geworden”. Met die quote introduceert museum Panorama Mesdag “de vrouw van ….”. In het kader van het project ‘Penseelprinsessen’ is tot 26 augustus werk van haar te zien. Hier haar ‘Portret van een oude dame’.

Dat was dus de 19e eeuw. Het thema van Den Haag Sculptuur 2003 was ‘Role Models’. Piia Maria beeldde de vrouw als lappenpop uit.

Van 2009 tot 2011 was in het Centre Pompidou in Parijs de tentoonstelling Elles@Pompidou te zien. De afbeelding boven dit artikel, “My vows” , is werk van één van de geëxposeerde kunstenaressen, Annette Messager. Verder werk van, onder anderen:
 Magdalena Abakanowicz.
Coexistence (2002).

Space of becalmed beings (1992/1993).

Louise Bourgeois.
Femme.

Arch of Hysteria.

In 2009 was in Manchester de eerste internationale tentoonstelling van surrealistische kunst door vrouwen te zien. Met onder andere Meret Oppenheim.
Ma gouvernante (1936).

Waar we het hier moeten doen met projectmatige tentoonstellingen over en door vrouwen, kent New York het National Museum of Women in the Arts. Tot maart 2014 exposeert het museum voor de deur beelden van Chakaia Booker.

Te laat om er heen te gaan, maar vandaag eindigt in het Nijmeegse museum Valkhof de expositie ‘Venus’, een project van Anna Utopia Giordano. Ze haalde oude meesterwerken door Photoshop om te laten zien hoe de schilders vandaag zeer waarschijnlijk de vrouwelijke modellen op het canvas zouden hebben gekwast. Kijk dit filmpje en zoek de verschillen.

Dat is Jennifer Rubell  nog veel te lief. Zij stelt twee krachten tegenover elkaar: de traditionele opvatting van het ideale beeld van vrouwelijk naakt in de kunst en het beeld van ‘vrouwenpower’. Samengevat in de installatie ‘Nutcrackers’, ofwel “the too-powerful, nut-busting überwoman”.

Nu kun je aan de meeste hedendaagse kunst gelukkig niet zien of het door een man of een vrouw is gemaakt. Zou er ooit een tijd komen waar het niet nodig is in kunst de maatschappelijke verschillen tussen de seksen uit te beelden?