Kunnen PvdA en VVD het eigenlijk wel een beetje vinden met mekaar?

DATA - Als we op de stemmingsdata afgaan, is er nog wel wat werk te verzetten voor het nieuwe liefdespaar onder Rutte II. Aan de andere kant: uiteindelijk overheerst pragmatisme.

Nederland zou met Samsom veranderen in een socialistische heilstaat om vervolgens solidair met de Zuid-Europese landen ten onder te gaan. Met Rutte zou Nederland doorgaan op het pad der asocialen en verworden tot een egoïstisch koninkrijk van Ayn Randiaanse proporties.

Alle verkiezingsretoriek ten spijt: de PvdA en VVD moeten het met elkaar zien te rooien. Nu is retoriek een slechte graadmeter. Wat zeggen de spaarzame data over de mogelijkheid van PvdA en VVD om samen op te trekken in kabinet en Kamer? De voortekenen zijn op het eerste gezicht niet heel goed.

Er zijn niet zoveel data om op af te gaan, maar er is wel een constante die trouw wordt geboekstaafd: de uitkomst van stemmingen. We hebben daarom gekeken hoe VVD en PvdA met elkaar hebben mee gestemd sinds 1994. We hebben alle gemeenschappelijke voors en tegens uitgeplozen voor moties, amendementen en wetsvoorstellen.

Die voors en tegens zeggen iets over hoe eensgezind partijen met elkaar optrekken. Ik heb ze even in een grafiek gefrot. Alle nulwaarden zijn eruit gefilterd, want anders wordt het net een hartfilmpje van Jan-Kees de Jager die net te horen heeft gekregen dat Griekenland wederom een bailout krijgt (of dat de kroketten in de kantine van Financiën op zijn, daar wil ik vanaf wezen).

Wat zien we dan?

Eerst de moties. Die zijn altijd wat grilliger, maar juist bruikbaar omdat ze de politieke waan van de dag beter weergeven dat het toch wat technische gesleutel aan wetten en amendementen.

Onder Paars I en II is het pais en vree. De twee lopen uiteen als VVD en CDA (met nog eventjes LPF) verder gaan. Het aardige is dat ze minder uiteen lopen op het moment dat PvdA en CDA samen in een coalitie zitten. Op zich is het nog wel te verklaren: VVD ligt nog vrij dicht bij CDA. Als de VVD met CDA en PVV in zee gaat, zie je de betrekkingen flink bekoelen. De twee raken zeer gepolariseerd, meer dan voorheen. Je kan zelfs zeggen dat als het om moties gaat (en onder Rutte worden er belachelijk veel moties ingediend, maar daarover later meer) de twee nog nooit zover uit elkaar hebben gelegen.

Maar kijken we naar de wetsvoorstellen en amendementen, dan doemt er een ander beeld op, namelijk van twee partijen die boven de retoriek konden uitstijgen en verrassend veel met elkaar meestemden – tegen dan wel voor. We hadden al eerder geconstateerd dat de oppositie onder Rutte I zo’n beetje non-existent was.

Dus al ruziën de twee voor de camera’s als kleine kindjes, binnenskamers zijn het prima vrindjes.

Met dank aan Political Mashup (UvA) voor de data. En met dank aan Jan Paul Posma van Vriendenpolitiek voor de databewerking.