ANALYSE - Na de teleurstellende ervaring eerder deze week kunnen we wel een opsteker gebruiken. Maandag verscheen het concept verkiezingsprogramma (pdf) van de PvdA. Wat gaan die met het klimaat doen?
De inleiding van hoofdstuk 4 (Welvarende samenleving: duurzame, sterke en sociale economie) bevat twee relevante paragrafen.
Een van de grote opgaven van de 21ste eeuw is de energietransitie, de overgang naar een nieuw en houdbaar energiesysteem. Deze radicale omschakeling is noodzakelijk om de klimaatverandering te beperken, om een stabiele energiebasis voor de lange termijn te verkrijgen, en uit geopolitieke overwegingen. Maar ook om economisch vitaal te blijven. Wij willen tempo maken, omdat het welslagen van de energietransitie een enorme kwaliteitssprong zal betekenen voor de Nederlandse economie en samenleving, en tienduizenden extra banen zal opleveren. Een land dat zijn toekomstige energiesysteem tijdig op orde heeft, profiteert van de voorhoedepositie. Dat geldt ook voor de overstap naar een circulaire economie die de verspilling van grondstoffen en water minimaliseert. Wie treuzelt, benadeelt zichzelf. Daarom moet de uitvoering van het Klimaatakkoord van Parijs snel op gang komen. Juist in de komende vijf jaar moeten de belangrijkste besluiten worden genomen om het doel van een klimaat-neutrale economie uiterlijk in 2050 te kunnen realiseren.
Daar spreekt ambitie uit, maar ook het zien van kansen in plaats van alleen kosten.
De circulaire economie en de energietransitie vormen de industriële revolutie van de 21ste eeuw. Om de economie voortvarend door de noodzakelijke veranderingen te loodsen, willen wij een masterplan duurzame economie: een moderne industriepolitiek voor de overgang van een op fossiele grondstoffen draaiende economie naar een duurzame economie. Dit biedt kansen voor de innovatieve kracht van het Nederlandse bedrijfsleven. We moeten de Nederlandse werknemer en student opleiden voor de banen in de (maak)industrie van de toekomst. Dit vereist een overheid die consistent is en duidelijke keuzen maakt en uitvoert voor de lange termijn. De transitie beslaat een periode van minimaal tien jaar, en dat moet doorwerken in de systematiek van overheidssubsidies aan het bedrijfsleven.
Prima, fijn, klinkt goed. Maar nu concreet, wat moet er gebeuren (met mooie plannen alleen bespaar je geen energie).
Onder de kop “Investeren in een duurzame, sterke en sociale economie” vinden we de volgende relevante voornemens:
Wij willen dat de overheid minder subsidieert en meer direct investeert, in duurzame energie. De Bank Nederlandse Gemeenten en Waterschapsbank willen wij omvormen tot een publiek-private investeringsbank die het MKB financiert en grootschalige publieke investeringen doet zoals infrastructuur, ICT, woningbouw en duurzaamheid. Deze bank krijgt een eigen vermogen van 10 miljard en kan een veelvoud van dit bedrag investeren in onze economie. Met de provincies richten we regionale fondsen op voor infrastructuur en ruimtelijke ontwikkeling die zich vooral richten op de aanleg van meer OV-verbindingen, grootschalig onderhoud en de ontwikkeling en ontsluiting van nieuwe woon- en werkgebieden.
In de Randstad komt de nadruk te liggen op uitbouw van de internationale verbindingen, zoals vliegveld Lelystad en een beter Randstedelijk OV-net. (zie ook hst. 9)
Investeren in OV is concreet. Dat helpt. Maar waarom dan weer het ontsluiten van vliegvelden? Daarmee help je immers een extreem energie-intensieve transportvorm.
Bij het voornemen van de investeringsbank, zegt de PvdA nu dat ze willen dat de overheid daar 10 miljard in steekt? Of hoopt ze dit van de private partijen te krijgen. In dat laatste geval is het een nogal vrijblijvend voornemen.
Onder “Eerlijke praktijken in handel en economie” staat het volgende:
…Wij willen daarom alleen handelsverdragen steunen als deze inclusief zijn en zorgen voor verbetering voor iedereen. Dat betekent dat we niet instemmen met handelsverdragen als TTIP, tenzij deze een continue verbetering stimuleren voor de positie van werknemers, van de standaarden wereldwijd voor duurzaamheid, milieu, gezondheid en arbeid en het bestrijden van ongelijkheid en belastingontwijking…
Goed voornemen, al is het niet heel concreet en is niet duidelijk wat “standaarden wereldwijd voor duurzaamheid” zijn…
Een duurzame economie die rekening houdt met mensen, ecologie en sociale waarden komt niet vanzelf tot stand. Wij stellen voor dat bedrijven gaan rapporteren over de beloningsverhoudingen binnen het bedrijf, over eerlijke handel en duurzaamheid in hun productie en over hun sociale en ecologische prestaties. De sociale onderneming wordt als aparte ondernemingsvorm mogelijk gemaakt.
Leuk, rapporteren over duurzaamheid. Maar dat blijft verder zonder gevolgen. Dus niet echt een “harde” maatregel te noemen.
Onder het kopje “Naar een economie en energievoorziening van de 21ste eeuw: duurzaam en circulair” wordt het interessanter.
Wij willen dat het klimaatakkoord van Parijs doorwerkt in ambitieuzere Europese doelstellingen voor vermindering van de uitstoot van broeikasgassen, met bijbehorende doelen voor energiebesparing en duurzame energie. Wij willen dat de temperatuurstijging maximaal 2°C bedraagt en we streven naar een maximum van 1,5°C. Voor Europa en Nederland betekent dit een reductiedoelstelling van 55 procent in 2030 en 95 procent in 2050. De overheid verankert deze ambitieuze doelen in de Klimaatwet.
Zo geven we de benodigde langjarige zekerheid aan investeerders en samenleving.
Dit doet een beetje pijn. Eigenlijk zegt de PvdA dat we ons maar moeten neerleggen bij die 2 graden opwarming. De grens wordt verlegd.
Verder is dit weinig concrete paragraaf.
Wij willen een spoedige overgang naar een circulaire economie die grondstoffen zoveel mogelijk in de kringloop houdt, die produceert zonder te vervuilen en die volledig herbruikbare en/of biologisch afbreekbare producten maakt. Producenten blijven verantwoordelijk voor hun producten na verkoop.
Producten moeten zodanig worden samengesteld dat zij op termijn volledig biologisch afbreekbaar of recyclebaar zijn. De circulaire economie kan dan leiden tot een extra omzet van 7,3 miljard euro per jaar, 54.000 banen, en een besparing op grondstoffengebruik van 100 megaton per jaar, oftewel een kwart van onze jaarlijkse invoer van grondstoffen (cijfers TNO).
Dit klinkt mooi, maar is niet voorzien van een concrete maatregel. Gaat dit bijvoorbeeld wettelijk afgedwongen worden? Of komt er een belasting op producten waar dit niet voor geldt? Anders is het te vrijblijvend weer.
De subsidie Stimulering Duurzame Energieproductie (SDE+) moet beter benut worden. Op dit moment wordt te veel geld niet uitgegeven. We moeten alle mogelijkheden benutten als het om duurzame energie gaat, we kunnen het onszelf niet veroorloven om ergens iets te laten liggen. Het geld moet ook beter worden uitgegeven. Hoofddoel moet zijn om met gerichte inzet de kosten van duurzame energiebronnen waar we voor kiezen te reduceren. Nederland is sterk in offshore windenergie, en moet ook een speerpunt van het beleid zijn.
Uitstekend.
Nederland moet koploper worden bij slimme energienetten waarin duurzame energie die door particulieren wordt opgewekt, probleemloos kan worden ingevoerd en afgenomen. Wij willen het voortouw nemen bij de ontwikkeling en uitrol van een Europees energienet om grote hoeveelheden stroom te verwerken, bijvoorbeeld van offshore wind in Noordwest-Europa of zonnecentrales uit Zuid-Europa .
Prima om ook aan deze randvoorwaarde te denken. Hier kan overigens nog iets vermeld worden over het investeren in opslagvormen voor energie. Juist die buffers zijn voor de continuïteit nodig.
Investeringen in duurzame technologie worden pas kansrijk wanneer CO2-uitstoot ook echt een prijs krijgt. Het huidige Europese emissiehandelssysteem functioneert nog onvoldoende en de verbeteringen (aanscherping doelstellingen, afsnijden van ontwijkingsmogelijkheden) kunnen nog jaren duren.
De PvdA wil daar niet op wachten en wil zo snel mogelijk een minimumprijs voor CO2 invoeren, in samenspraak met onze buurlanden Duitsland, België, Frankrijk en Denemarken. Deze ‘Noordzeecoalitie voor energietransitie’ kan ook op andere vlakken samenwerken, zoals bij windparken op zee. Aantoonbaar gevoelige industrieën voor carbon leakage, zoals staal, worden ontzien bij de CO2-beprijzing. Mochten inspanningen van VS en China, ondanks Parijs, toch niet in lijn zijn met die van de EU, dan zetten we ons in voor CO2-grensheffingen.
Goed voornemen, maar jammer van het ontzien van de “gevoelige” industrie. Terwijl juist daar extreem veel energie verbruikt wordt, krijgen ze zo geen stimulans om daar grote stappen in te ondernemen.
Wij willen dat de doelstellingen voor duurzame energie en energiebesparing uit het Energieakkoord ruimschoots worden gehaald. In het kader van de Klimaatwet stellen wij nieuwe ambitieuzere doelstellingen en beleid, op weg naar een volledig duurzame energievoorziening in 2050.
Dit gaat alleen over het aanscherpen van doelstellingen. Dat is leuk, maar niet concreet.
Het gebruik van warmtepompen en zonne-energie willen wij stimuleren we door de energiebelasting op aardgas te verhogen en op elektriciteit te verlagen. Ook willen wij de vrijstelling achter de meter uitbreiden. De salderingsregeling blijft ook na 2020 bestaan voor particuliere stroomopwekking.
Eigeninitiatief en coöperaties voor decentrale energieopwekking willen wij gemakkelijker maken met een stimuleringsregeling groene energie voor zelfopwekkers.
Prima!
Om het draagvlak voor windmolens op land te vergroten, willen wij energiecoöperaties voorrang geven bij de gunning van windmolenprojecten. De mensen van die coöperaties zijn actieve burgers die hun omgeving en gevoeligheden goed kennen, en niet de weerstand oproepen die projectontwikkelaars vaak wel oproepen. Kolencentrales zijn een bijzonder vervuilende vorm van energieproductie. We nemen daarom zo snel mogelijk afscheid van de kolencentrales, te beginnen met de meest vervuilende.
Beetje vreemd dat windmolens en kolencentrales in deze paragraaf gecombineerd worden. Maar het voorstel over energiecoöperaties is positief.
M.b.t. de kolencentrales is “zo snel mogelijk” wat vaag, maar het voornemen is goed.
Biomassa moet hoogwaardig worden gebruikt. Dat betekent benutting van biomassa als grondstof voor biochemie, alleen tweede- en derde-generatiebiobrandstof, en terughoudendheid met gebruik in kolencentrales. Waar CO2 nuttig en veilig kan worden toegepast (in de kassen, chemie) stimuleert de overheid dit.
De specificatie mbt biomassa krijgt ook een pluim!
Kernenergie en schaliegas zijn schoon noch veilig en daarmee ongeschikt voor onze toekomstige energievoorziening. Technologisch ontwikkelingen zulken daar de komende twee decennia geen noemenswaardige verandering in aanbrengen. Kerncentrale Borssele moet zo snel mogelijk sluiten; Zeeland moet financieel worden geholpen bij de ontmanteling van Borssele.
Vanuit klimaatperspectief gezien is het sluiten van de kerncentrale Borsselle niet slim. Vanuit veiligheidsperpectief gezien natuurlijk wel.
Verder goed dat hier duidelijk standpunt tegen schaliegas ingenomen wordt.
De Europese normen voor auto’s worden verder aangescherpt zodat in 2025 alleen nog emissieloze nieuwe personenauto’s, motoren, bromfietsen en scooters worden verkocht.
Dat is nog ambitieuzer dan de 2030 uit een eerdere motie volgens mij.
Overigens is dit voorstel een beetje tricky. De auto kan wel emissieloos zijn, als de stroom dan uit een kolencentrale kwam, heb je er nog weinig aan. Dus hoort dit voorstel altijd gecombineerd te worden met een voorstel over het garanderen dat alle energie voor auto’s dan ook duurzaam opgewekt kan worden.
Wij willen bindende afspraken met coöperaties en verhuurders voor het hoogwaardig isoleren van alle woningen in 2025. Woningeigenaren worden door een ‘ontzorgloket’ ondersteund bij het isoleren van hun woning. De isolatie-eisen voor bestaande woningen worden stapsgewijs aangescherpt. Gebouw gebonden financiering (hypotheken) voor investeringen in energiebesparing wordt makkelijker gemaakt. De overheid gaat de verplichting om in kantoren en bedrijven besparende maatregelen te nemen strenger handhaven. In 2020 is alle nieuwbouw in Nederland minimaal energieneutraal.
Kijk, dit is concreet. Jammer dat bij nieuwbouw naast eis energieneutraal niet ook gelijk eis staat dat geschikte daken standaard zonnecellen hebben. Maar verder prima voorstellen.
Groningen verdient perspectief. Daarom stellen we voor een vast deel van de opbrengst van de gaswinning te investeren in de regio. Er wordt een fonds gevuld door een derde van de gasbaten apart te zetten. Het fonds wordt voor de helft gebruikt voor investeringen in de regionale sociaaleconomische structuur en voor de andere helft voor investeringen in een toekomstige duurzame energievoorziening van Nederland. Om de investeringsagenda zeker te stellen garandeert het Rijk deze afspraak voor de komende tien jaar.
Dit had natuurlijk 20 jaar geleden al moeten gebeuren, maar goed, het kan alsnog helpen.
Bij “Landbouw, voedsel en dierenwelzijn” vinden we nog het volgende:
• De investeringen die wij willen doen in innovatie en circulaire economie gelden ook voor de landbouw. Nederland moet een innovatieve wereldspeler blijven als het gaat om voedsel.
• We willen dat voedseletiketten in een oogopslag duidelijk maken wat erin zit en hoe gezond en duurzaam het is. Hiertoe willen wij de wetgeving aanpassen. Producenten moeten een transparante database publiceren over hun producten, zodat de consument verantwoord kan kiezen.
• Wij willen dat er meer veevoeders uit de eigen akker- en tuinbouwrestproducten worden gehaald zodat we op termijn kunnen stoppen met de import van de dure en niet-duurzame soja.
Nou staan er niet zo heel veel concrete investeringen hiervoor, maar goed, wel goede uitgangspunten. Maar de eerste en laatste zijn natuurlijk niet echt concreet.
Een heel stuk verder in de tekst staat onder “Milieu en externe veiligheid”:
De grootste vervuiling vindt plaats op zee en in de lucht. De brandstof voor schepen is vaak zeer giftig omdat op volle zee geen nationale controle mogelijk is op deze gifstoffen. Wij pleiten voor opname van lucht- en scheepvaart in het wereldwijde klimaatverdrag en voor wereldwijd geldende maximumeisen aan giftige stoffen in brandstof voor lucht- en scheepvaart. In Europees verband wensen wij een Europese kerosineheffing en voortschrijdende uitstootnormen voor schepen. In nationaal verband steunen we initiatieven uit de vervoersector om de binnenvaart te vergroenen.
Goede punten, wel jammer dat het weer afhankelijk gemaakt wordt van een Europees verband. Zo blijft de kerosineheffing vooruitgeschoven worden.
Tot slot bij “duurzame en inclusieve groei” in het hoofdstuk Internationale Samenleving nog het volgende:
Het Klimaatakkoord van Parijs biedt hoop. Nu moeten de woorden in daden worden omgezet. We willen klimaatgelden meer toespitsen op het helpen van landen bij het aanpassen aan het veranderende klimaat, bijvoorbeeld door het verbouwen van droogtebestendige gewassen. Dat is niet alleen duurzaam, maar helpt ook om armoede te bestrijden. We hebben daarbij vooral oog voor de allerarmsten en vrouwen en meisjes.
Enerzijds is dit klimaatrealisme. Anderzijds is het nu vooral nog beter in het gebruiken van het geld ter vermijding van de opwarming.
Zo, in het vierde verkiezingsprogramma dat we lezen eindelijk een hele reeks concrete maatregelen en een duidelijke overtuiging. Als ik een rapportcijfers zou mogen geven, dan komt dit programma toch wel op een 8.
Mocht de PvdA weer in een regering komen, is het te hopen dat ze zich er dit keer harder voor maken dan in de afgelopen periode met de VVD.
Reacties (79)
Heel veel woorden weinig wol. Maar volgens mij moet je de kop van dit blog aanpassen Steeph. De PvdA tekst gaat om veel meer zaken dan klimaat alleen. En ja, we leggen ons eigenlijk neer bij wel een graad of 3 als we de voorgenomen maatregelen bij elkaar op tellen. Dus ook geen 2 graden, laat staan 1.5 graad. Overigens denk ik niet dat dit heel erg is. Iets anders is dat het behalen van een bepaalde T grens vrijwel niets met de Nederlandse politiek te maken heeft.
“Zo geven we de benodigde langjarige zekerheid aan investeerders en samenleving”.
Zo geven we eerst heel veel belastinggeld aan grote bedrijven, die daardoor grote waardeloze projecten op kunnen starten, zonder risico en zonder meerwaarden voor de samenleving. De vrijvallende winsten verdwijnen uiteraard volledig in de achterzak van die bedrijven. De samenleving heeft het nakijken.
“investeringen in een toekomstige duurzame energievoorziening van Nederland”.
We hebben nog geen idee waar dat over gaat. Geeft niet, ja we hebben wat windmolens. Maar daar is dichtbevolkt NL allang klaar mee. Ook nog wat zonnepanelen. Maar die zijn helemaal niet duurzaam en zitten vol gif. Daarom laten we die in China en ZO- Azie maken, met goedkope stroom uit kolencentrales (kunnen we ze in NL dichtgooien) en milieuwetgeving van lik-me-reet.
Biomassa ? Ook wat hoor. Heb je zoveel van nodig en moet je van ver halen. Dus kost een paar centen. Maar die centen zijn niet van mezelf, dus wat de fok ?
Steeph:
Maar dat is net het probleem met de PvdA. Mooie teksten produceren kunnen ze natuurlijk wel bij die partij. Maar er ook gevolgen aan verbinden? Als ze de kans krijgen zullen ze wel weer “verantwoordelijkheid” gaan nemen, met een valse snik, vanwege “het landsbelang”.
Dat wil zeggen, als ze bij de a.s. verkiezingen nog (voldoende) zetels overhouden om überhaupt enig gewicht in de schaal te kunnen leggen.
Onze huiscynicus springt er weer bovenop. Waar blijft de tijd dat het de linkse mensen waren die het verwijt kregen verzuurd te zijn?
“De transitie beslaat een periode van minimaal tien jaar, en dat moet doorwerken in de systematiek van overheidssubsidies aan het bedrijfsleven”.
Slimme jongetjes en meisjes uit het bedrijfsleven zullen dagelijks het Binnenhof frekwenteren met grote tassen. Het is de bedoeling dat politici en departementen daar geld insteken. Er zal nagenoeg geen controle zijn, aangezien departementen en parlement uitsluitend met energieanalfabeten en domme alfa meisjes worden bevolkt. Geeft niks, houden we tien jaar later weer een parlementaire enquete en kan ieder weer schuldloos naar huis.
@5: Kennelijk heb je erg veel last van realisme. Realisme is tegenwoordig het nieuwe cynisme of nihilisme, omdat illusies opgeschoven zijn naar mogelijkheden. Ik kan dat wel begrijpen van mensen met een tweede woning in Utopia.
Waar het de PvdA betreft, houd ik het voorlopig toch maar even op:
“Kijk alleen naar de woorden en niet naar de daden.”
In die VVD-achterste-likkers heb ik totaal geen vertrouwen.
Ik wil me aansluiten bij @8. Het programma is ongeloofwaardig als je ziet wat PvdA momenteel doet. Bijvoorbeeld leidende PvdA politici (Ploumen bv) die groot fan zijn van de verdragen waar ze in het stuk dit over schrijven:
Dat betekent dat we niet instemmen met handelsverdragen als TTIP, tenzij deze een continue verbetering stimuleren voor de positie van werknemers, van de standaarden wereldwijd voor duurzaamheid, milieu, gezondheid en arbeid en het bestrijden van ongelijkheid en belastingontwijking
Ongeloofwaardig. Ik vind het jammer @0 dat je enthousiasme voor een programma als dit hebt als het gaat om milieu. PvdA heeft zich geen groene partij in het verleden getoond en wordt geleid door klassieke neoliberalen. Het partijprogramma leest voor mij als een serie loze beloften.
@Michiel de Pooter: “Ook nog wat zonnepanelen. Maar die zijn helemaal niet duurzaam”
Veel en veel duurzamer dan kolen. Het is een enorme stap om te gaan van een verbruik naar gebruik. Een kg kool kun je één keer opbranden en dat is het weg. Een m2-zonnepaneel kan jaren en jaren de energie van de zon omzetten naar stroom. Het is het verschil tussen een hengel en een vis.
” met goedkope stroom uit kolencentrales …”
Nee, in China wordt op grote schaal elke maand windturbines opgetrokken. Duurzaam kan zichzelf allang meer dan onderhouden, qua fabricage-energiebehoefte.
Een windturbine heeft in een paar maanden zijn eigen energie-inhoud terugverdient. Het gaat om fabricage-energie, plaatsing-energie, onderhouds-energie (voor 20 jaar bedrijf) in MWh. Ook moet de stroomkabel die nodig is naar de windmolen meegerekend worden. Maar na een paar maanden is dat allemaal “afgelost”.
.. en zitten vol gif.
Er zitten giftige stoffen in zonnepanelen, maar over hoeveel kg/m2 hebben we het dan? Weinig, want die dingen zijn vrij dun. Van kolen worden er wereldwijd kubieke kilometers per jaar doorgestookt. Je wilt niet weten hoe enorm veel giftige stoffen daar de lucht in vliegen. Een kolencentrale stoot ook veel meer radioactieve stoffen uit dan een normaal functionerende kerncentrale.
https://en.wikipedia.org/wiki/Energy_returned_on_energy_invested
@9: “Het partijprogramma leest voor mij als een serie loze beloften”.
Getuigt van een fout vertrekpunt; Je gaat kennelijk uit van het tegenovergestelde. Kom je wel eens buiten toch ?
Zo ja, dan zou je kunnen weten dat politici met een oplopende
ambitie, uitermate gespecialiseerd zijn om uw belastinggeld adekwaat en op een industriele manier door het putje te helpen. U roept maar. De Betuwelijn, de Toyota Priusrijders met een volle tank benzine of oprotpremies aan luie belastingambtenaren, het dondert niet, het is inmiddels hun core business. Ze krijgen het altijd toch weer voor elkaar. Net zoals op de laatste klimaattop woensdag in Rotterdam. Daar zijn voorbereidingen getroffen om die core business naar de next level te helpen. Staatsbosbeheer en ondernemers schoppen tegen de deur. Het heet dan ” joint fact finding”, “flexibele strategie” en “bestuurlijke wendbaarheid”. Snappie ?
@9:
Eens, maar de serie wordt ook duidelijk gepresenteerd als een beoordeling van verkiezingsprogramma’s. Niet als een beoordeling van beleid.
Een beoordeling van verkiezingsprogramma’s is echter op zich niet zo veel waard. Het zou vooral interessant zijn om het stemgedrag van de betreffende partij in de kamer af te zetten tegen het vorige verkiezingsprogramma (om te zien hoe goed ze beloften nakwamen) en tegen het huidige programma.
En inderdaad, mijn gevoeg zegt me dat de PvdA er wat dat aangaat zeer weinig van gebakken heeft.
Okto, ik zat me in een eerdere aflevering van deze serie precies hetzelfde te bedenken: stemgedrag vergelijken met voorgaand verkiezingsprogramma. Ik waardeer deze serie van Steeph overigens wel, en het lijkt me een heidens en inhoudelijk lastig karwei om een programma te vergelijken met stemgedrag, maar het zou zo inzichtelijk zijn….
@10: Het vergelijken van kolenstroom en zonnestroom is niet echt handig; vooral niet om 12 uur ’s nachts. Kolenstroom faciliteert 24/7 complexe samenlevingen met dynamische economieën, die welvaart leveren. Zonnestroom faciliteert….. Ja wat eigenlijk ? Bakfietseconomieën ? Of economieën die alleen bestaan in utopische- technische raamwerken.
En wil je nu beweren dat China zonnepanelen produceert met renewable stroom ? Je onderbouwt dat helemaal nergens. Of roep je zo maar wat? Zal ik het voor je doen ?
China had in 2015 een geinstalleerd vermogen van 1300 GW, 8% is wind. Ok, ik zal je niet lastig vallen met geleverd vermogen; Er was dus een theoretische kans dat van 1 op 12.
In de WSJ is in september j.l. een artikel verschenen over de enorme problemen met die uptick aan renewables in China.
Om niet te wijdlopig te worden zal ik me beperken tot de transmissie. China installeert dan wel als een gek renewables; Het is nauwelijks in staat om de opgewekte stroom te bezorgen in de meterkast van de klant. Daarvoor zijn de transmissielijnen van netwerken niet geschikt of helemaal niet aanwezig. Sommige windparken zijn helemaal niet aangesloten op netwerken, omdat netwerken geen uitbalancerend vermogen hebben. Ook is er een enorme geografische onbalans tussen vraag en aanbod bij generatie van stroom. In sommige regio’s zijn curtails van tussen de 25 en 40%. Dat is dus stroom door het putje.
Eerst dit stukje lezen. Daarna mag je wat mij betreft weer verder gaan met je polonaise. Veel plezier.
http://blogs.wsj.com/experts/2016/09/13/how-china-wastes-its-renewable-energy/
@Michiel de Pooter: Het gaat erom hoeveel kolen er in China in de grond blijven zitten (op jaarbasis), omdat daar een groot aantal TWh uit zon- en wind geproduceerd worden.
Als je vervolgens kijkt hoeveel TWh die zonnecel- en windmolen-fabrieken gebruiken dat is dat maar een percentage van die kolenbesparing.
Over curtails: 25-40% door het putje is verkwistend lijkt het, maar je moet ook kijken naar de 60-75% die die molen wel levert en zo op die manier flink wat kolen in de grond houdt.
Je hebt het over een flinke onbalans en die onbalans is een probleem en daarom wordt geïnvesteerd in elektriciteitstransmissie. China is daar volop mee bezig. Natuurlijk zit er een milieuprijs aan het bouwen van een transmissie-netwerk, dus ook daarvoor wordt een percentage van de kolenbesparing gebruikt.
Met één ding heb je wel een punt: een windmolen neerzetten en hem vervolgens niet aansluiten op het elektriciteitsnet dat kan energetisch helemaal nooit uit.
Met zulke slechte voorbereiding en planning verlies je het natuurlijk altijd van de kolenjongens.
@9 en @8: maar in deze is het interessant om dan het programma van 2012 erbij te halen. Dat was veel minder concreet. Daar zijn ze dus stevig opgeschoven. Dat is ook winst.
https://www.pvda.nl/wp-content/uploads/2012/07/10623-pvda-verkiezingsprogramma-120912.pdf.pagespeed.ce.NBE8KCE2ao.pdf
@13: Zit in de pijplijn :-) Maar kost inderdaad veel werk.
@16:
Op zich wel.
Het probleem van de PvdA lijkt me niet hun verkiezingsprogramma. Of eigenlijk is dat juist wel hun probleem, omdat ze niet in staat blijken te zijn om hun eigen programma uit te voeren, ookal zitten ze in de regering …
@14 de Wall Street Journal van Murdoch staat bekend als zeer onbetrouwbare bron in alles wat met klimaat en duurzame energie betreft. Veel van de daar gepubliceerde informatie komt direct van de door mij al eerder aangewezen door de denier-industrie betaalde bronnen. Zie o.a. http://www.tandfonline.com/doi/full/10.1080/00139157.2016.1208995 voor een wetenschappelijke onderbouwing.
Zelfs in Nederland heeft zonne-energie allang voldoende rendement, zelfs als je accu’s gebruikt om de nacht te overbruggen. Ruim anderhalf jaar geleden nog eens nagerekend door Robin Fransman (ja, die rechtse bal) op FTM https://www.ftm.nl/artikelen/wordt-rijk-koopt-allen-zonnepanelen
Hulde voor Steeph voor deze serie: verkiezingsprogramma’s doen er toe.
Alle mensen hierboven die lopen te klagen dat verkiezingsprogramma’s er niet toe doen, zitten er naast. Het verkiezingsprogramma (en/of campagnebeloften) zijn de beste voorspeller voor wat de politicus gaat doen na de verkiezingen. Lobbyisten snappen dat, die lopen al het hele jaar de deur plat bij de politieke partijen om hun dingetje in de verkiezingsprogramma’s te krijgen; hoe succesvoller ze daar in zijn, hoe groter de kans dat ze hun zin krijgen.
Zie dit artikel bijvoorbeeld:
http://www.vox.com/policy-and-politics/2016/10/21/13317060/politicians-keep-promises
Voor de Nederlandse situatie zie dit artikel:
http://stukroodvlees.nl/waarom-denken-kiezers-dat-partijen-hun-verkiezingsbeloften-niet-vervullen/
Er zit natuurlijk een grote kanttekening aan: in Nederland delen partijen de regeringsverantwoordelijkheid met andere partijen, en moeten er dus compromissen gesloten worden, waardoor partijen hun verkiezingsprogramma niet volledig kunnen doorvoeren. Deze verklaring is voldoende om het verschil tussen beloftes en realisatie te verklaren.
Maar het is dus wel degelijk zeer relevant wat Steeph doet: als je alle programma’s hebt gezien, zie je de contouren van het klimaatbeleid van de volgende regering.
Het voorgaande biedt veel ter lezing en overdenking. Maar ik mis toch ook wel wat.
Onlangs schreven ondernemers een brandbrief aan het kabinet: er moest maar eens beleid komen om het akkoord van Parijs vorm te geven. Ik heb wat moeite met dit soort pleidooien: als ondernemers gaan vragen om beleid zien ze meestal kansen.
De vraag is: wat wil je en waar toets je aan? Steeph vindt dat de doelen concreter zijn geformuleerd dan in 2012 en dat zal winst zijn. Ik neem het van hem aan.
Maar wat willen we? Ik geloof dat een duurzame energietransitie van grootschalig naar kleinschalig gaat. Dus ik ben het eens met de lof voor de slimme energienetten. Alleen ontbreekt het woord kleine schaal. Ik woon in een dorp en heb zicht op grote dakvlakken, die energie kunnen opwekken.
Hoeveel beleid is daar nog voor nodig? De futuroloog zegt: we zijn nog maar een paar decennia af van volledig duurzame energie, als de wet van Moore nog een paar jaar geldig blijft.
Het betekent wel dat we geen grote energiebedrijven meer moeten hebben, geen centrale opwekking van energie, maar decentraal, kleinschalig, doorverkopend. Het dakvlak van de kerk kan dan aanvullend zijn voor de energie, die ik niet helemaal alleen kan maken.
“Wie treuzelt, benadeelt zichzelf”, staat te lezen. Dat is een mooi principe. Laten we dat regelen. Alleen, hoe staat er niet. Dan is Steeph wat te gul met zijn waardering.
@20:
“Zelfs in Nederland heeft zonne-energie allang voldoende rendement, zelfs als je accu’s gebruikt om de nacht te overbruggen”.
Bij Shell, Dow Chemical en Cargill weten ze daar helemaal niks van. Ik reed er gisteren nog langs. Alleen maar rokende pijpen. Wil je ze bellen ?
Het is eigenlijk dom van me, maar ik had kunnen weten dat MrOoijer altijd een informatie voorsprong heeft, omdat hij in zijn vrije tijd aan onderzoeksjournalistiek doet.
Overigens, hier is het ’s avonds om 18 uur al donker.
@22: Tom,
Waarom ben je voor “slimme energienetten” ? Ik zal eerlijk zijn, ik let niet altijd goed op, dus heb je voorbeelden van succesvolle, grootschalig ontwikkelde projecten ?
Idem dito voor “decentrale opwekking”. Heb je succesvolle voorbeelden in serieuze high-tech samenlevingen ?
@24: het probleem zit in de grootschaligheid. De energieproductie is bij grote bedrijven ondergebracht en wordt door grote netwerk-bedrijven gedistribueerd.
Dat is een systeem dat zichzelf in stand houdt.
Die immense infrastructuur en ook de juridische en organisatorische bouwwerken daar omheen, zjjn hinderpalen voor vernieuwing. Duurzame energie opwekking is kleinschalig: panelen op je dak, vergisting van je organische afval, molens in je tuin.
Om daarin handel mogelijk te maken, heb je slimmere netten en meters nodig. De kerk moet panelen op het dak hebben, zodat ik wat ik te weinig produceer, rechtstreeks van de kerk kan betrekken. Of van mijn buurman, waar ik dan een prijs mee afspreek. Die grote netwerken en bedrijven lijken mij verouderd.
De PvdA had het over “slimme netten”: ik ben daar voor als de visie is gericht op die kleinschaligheid, die ik probeer te verhelderen.
Maar dat is net het woord dat ik niet lees in die context.
@25: Waarom is grootschalig een probleem Tom ? Als ik aan grootschalig denk, dan denk ik aan de grote windparken op zee die dankzij de huidige grootschalige aanpak zowaar een beetje betaalbaar lijken te worden.
En verder lijkt mij een systeem waarbij ik prijzen moet gaan afspreken met mijn buurman helemaal niet zo slim. Het klinkt eerlijk gezegd een beetje omslachtig. Het ontgaat mij wat nu het voordeel is van kleinschaligheid. Nou ja, het is gezellig en kneuterig, maar voor de rest…..
@25: Tom,
Uit je antwoord leid ik af, dat “slimme energienetten” of “decentrale opwekking” eigenlijk niet bestaan. Je bent dus voor iets, wat niet bestaat.
Kevin Anderson zou zoiets dan techno-utopische oplossingen noemen. Die bestaan alleen in parallelle werkelijkheden. Waarom zou je een probleem dat in het echt bestaat, zoals het klimaatprobleem, bedienen met een oplossing uit een parallelle werkelijkheid ? En wat levert het op ? Ik hoor het graag !
@27:
Maak dat de kat wijs:
Je hoort vooral je zelf graag.
Verdiep je eerst eens goed in de alternatieven, voordat je je steenkool e.d. lobby-zwamverhalen ventileert.
;-)
@28:En wat is nu weer de reden om ruzie te zoeken beste Henk van S to Sappermeer?
Ik snap de romantiek van decentraal en off-the-grid wel een beetje, maar toch werkt het niet goed. Kijk naar een eiland als Hawaii met hoge stroomprijzen en dure oplossingen.
Er is een trend om steeds meer netten (bijvoorbeeld Nederland&Duitsland) aan aan elkaar te knopen om vraag en aanbod beter bij elkaar te krijgen. Denk ook aan de NorNed kabel naar Noorwegen, waardoor wij kunnen meeprofiteren van de energie-opslagmogelijkheden van Noorwegen.
https://en.wikipedia.org/wiki/Energy_in_Hawaii
@30: De romantiek, ja, dat gevoel snap ik. De middeleeuwen lijken mij ook best romantisch…..
@29:
Ik constateer slechts en laat blijken dat ik een hekel heb aan repeterende “steenkoolgebeden”.
@32: Duidelijk Henk, no big deal.
Op de eerste plaats complimenten aan Steeph voor het weer beginnen zo’n omvattende serie als alle verkiezingsprogramma’s doorakkeren op gebied van klimaat.
Dan inhoudelijk:
eerder dit jaar aangenomen motie van de Pvda. Daarnaast is er recenter een motie aangenomen die de Nederlandse regering oproept om in de EU te pleiten voor het uitsluitend toestaan van de verkoop van zero-emission auto’s per 2030 in de gehele EU. Zelfs als een elektrische auto op de huidige stroommix leidt heeft elektrisch lokaal grote milieu- en gezondheidsvoordelen. Elektrische auto’s gebruiken ongeveer drie maal minder energie. Elektrische auto’s laden ongeveer 0,22 kWh per kilometer. Dat geldt +/-10% voor de meeste EV’s, van de Nissan Leaf tot de Tesla Model S sporteditie. Het praktijkgebruik van fossiele auto’s verschilt sterk, maar zes liter per 100 km geldt voor nieuwe auto’s in de praktijk als zuinig. Dit staat gelijk aan 0,67 kWh per km (bron Appendix 1 bij Maarten Steinbuch).
Op welke wijze wil je nieuwbouw energieneutraal maken als je er geen zonnepanelen op plaatst? Lijkt me technisch erg lastig, de simpelste manier om in het opwekkingsdeel van een energieneutrale woning te voorzien lijken me zonnepanelen.
@3 zonnepanelen op kolenstroom uit China? Wat stappen gemist in je nieuwsvoorziening? China schrapt al in aanbouw zijnde kolencentrales, de capaciteitsfactor van bestaande kolencentrales loopt terug (van meer dan 60% in 2011 naar 48% in het eerste kwartaal van 2016). En gezien de ambities van China op wind- en zonne-energie en het dalende energieverbruik lijkt het me sterk dat die capaciteitsfactor gaat toenemen. Stern stelt zelfs dat
China een leidende rol heeft in acties om klimaatbeleid tegen te gaan.
Dan even naar de curtailment van 25% tot 40% van wind en zon waar je in @14 over begint. De nieuwe MPP3 van Uniper heeft een rendement van ongeveer 47%. Bij een kolencentrale stroomt dus standaard 53% of meer van z’n energie ‘door het putje’. Dan valt die 40% aan zonne- en windenergie verloren gaat nog wel mee, zeker als je bedenkt dat China volop inzetten op het verlagen van de curtailment.
@34: En dat maakt wederom duidelijk waarom veel mensen niet op die partijen zullen stemmen. Prima om te steven naar zero emissie maar zolang je nog geen goed betaalbaar alternatief hebt ontwikkeld dan ga je nog niet iets verbieden.
@27: aan die netten hoeft niet veel gedaan te worden, wel aan de juridische regels en gebruiken. Levering aan het net gebeurt tegen lage tarieven, transacties tussen producenten kunnen en mogen niet. Ik geloof in “de markt”, mits we een paar dingen regelen over machten en belangen.
Ik las over een brandbrief van werkgevers aan het kabinet; als grote werkgevers om beleid gaan zeuren, zien ze kansen voor hun bedrijven, waar de belastingbetaler aan moet bijdragen.
Ik ben ook vervuld van achterdocht, als ik zie hoe slecht we vorderden met ons CO 2 beleid, terwijl we nu al bijna voldoen aan de normen van Parijs…
Natuurlijk, ik ben een techno-utopist, wat mij betreft een geuzennaam. Ik vind zero-uitstoot een mooi utopisch idee. Geen benzine-auto’s meer verkopen vanaf 2025, prachtig. Laat iedereen maar schateren, als het in 2030 voor elkaar komt.
Ik denk aan Kurzweil en Wim de Ridder, die ons kunnen voorrekenen dat de versnelling in het gebruik van duurzame energie zo groot is, dat het transitieprobleem in circa twintig jaar is opgelost. Die bedrijven vinden dat soort sommen niet leuk.
Maar de politiek moet niet met geld smijten, maar simpele doelen, richtingen en grenzen bepalen.
Soms doet het PvdA programma dat wel goed, soms minder.
@37: Je schrijft: ” als ik zie hoe slecht we vorderden met ons CO 2 beleid, terwijl we nu al bijna voldoen aan de normen van Parijs…”
Die zin mag je uitleggen. Volgens mij is het de bedoeling dat we in 2030 35% onder 2005 moeten zitten. Dat zou ongeveer 50% t.o.v. 1990 zijn. We zijn er bijna????
@37: “Ik vind zero-uitstoot een mooi utopisch idee”.
Ik helemaal niet. Utopisten zijn trieste figuren, die alle hoop en vertrouwen in de werkelijkheid hebben verloren en die weigeren de onvolmaaktheden van het menselijke bestaan te aanvaarden.
@0: “Goed voornemen, al is het niet heel concreet”
Naja, concreet staat er dat de PvdA tegen, CETA, TTIP en TISA gaat stemmen. Zien is geloven natuurlijk, maar toch een aardige belofte.
@36 een betaalbaar alternatief ontwikkel je niet in een laboratorium, maar door te zorgen dat de markt groeit en bedrijven dus nut hebben van het maken van betere producten en diensten. Bij elektrische auto’s wordt een deel van de hogere aanschafkosten gecompenseerd door lagere brandstofkosten en onderhoudskosten. De meest optimistische schattingen (waar @39 zo’n hekel aan heeft) stellen dat tegen 2025 de elektrische auto zo veel goedkoper is dat alle auto’s elektrisch zullen zijn en dat in 2020 de gemiddelde elektrische auto $30.000 zal kosten.
@38 de EU doelstelling voor 2030 is 40% t.o.v. 1990. Dat vertaalt zich voor de ETS sectoren in 43% t.o.v. 2005 en voor non-ETS in 30% t.o.v. 2005. De Europese Commissie heeft voor de Nederlandse non-ETS sectoren een vermindering van 36% t.o.v. 2005 voorgesteld. Hoe zich dat vertaald tot 50% t.o.v. 1990 mag je zelf uitleggen. Tenzij 40% bij jou als bijna 50% geldt.
@39 niks utopisch meer aan zero-emission auto’s. Ze komen er, discussie is hooguit hoe snel. Ik denk dat
@40 CETA komt nog een hoop uitdagingen tegen (zie dit draadje), instemmen met ondertekening door de Tweede Kamer hoort daar niet bij. Tegenstand van de PvdA kan je dan ook schrappen van je lijstje, want in de Tweede Kamer heeft de PvdA geen enkele motie die instemmen met CETA door Nederland wilde blokkeren gesteund.
@41: “niks utopisch meer aan zero-emission auto’s”.
Jij maakt een beginnersfout; Standaarden van automotive worden neergezet is grote landen als Duitsland en USA en absoluut niet in NL. Bijkomend en in tegenstelling tot NL, heerst daar een auto-cultus, die jij (en ook ik) maar moeilijk begrijpen kan. Economische en maatschappelijke ordeningen en processen vinden daar plaats op enorme afstanden van elkaar. In Jip en Janneke; Duitsers moeten in een keer met een auto van Frankfurt naar Berlijn kunnen rijden en Amerikanen van New York naar Buffalo. Als je dus electrische auto’s kan maken met die actieradius, ben je spekkoper.
@41 je maakt ook een berg beginnersfouten, bijvoorbeeld gebrek aan bronnenonderzoek en onderbouwing van je claims en beweringen.
Dat maakt het nou net zo leuk dat in de Duitse Bondsraad een motie is aangenomen dat Duitsland in moet zetten op een verbod op verbrandingsmotoren in personenauto’s per 2030. Nederlandse Tweede Kamer heeft recent soortgelijke motie aangenomen, inclusief die koppeling naar de Duitse motie (niet slecht voor een beginner, me dunkt).
Het eeuwige ‘ik wil in een keer het halve continent kunnen rondrijden’ argument. Ten eerste neemt de actieradius van elektrische auto’s fors toe. Belangrijker is dat ook in Duitsland en de VS de gemiddelde rit bij lange na niet zo lang is als je beschrijft. De gemiddelde Amerikaan rijdt zo’n 50 km per dag. Waarom zou je een product dan ontwikkelen op de extreme uitzonderingen? Bij Tesla en Nissan kreeg je in het begin een aantal weken per jaar een brandstofauto te leen voor langere ritten, bijvoorbeeld in vakanties. Kun je de auto veel goedkoper mee maken. Of koop jij je muziekinstallatie op zo’n wijze dat je er ook het geluid op Lowlands mee kan verzorgen?
En ach ja de Amerikaanse autocultuur, das war einmal.
@41: Dat begrijp ik wel. Je moet de markt op gang brengen. Waar het om gaat is het “verbieden” Ik begrijp het wel, heel erg populair bij links, dat verbieden. Nogal schandalig als de PvdA het volk wil uitsluiten van het rijden van een auto. Want daar komt het wel op neer. De aanschaf van een EV is 2 * zo duur en daardoor onbetaalbaar voor grote groepen mensen die zo ie zo al geen nieuwe auto kunnen kopen en aangewezen zijn op de tweede hands markt. “Ja maar tegen 2030 is dat prijs verschil wel weg.” Dat zou best kunnen maar waarom dan nu al aandringen op verbieden in 2030?
@43: huur voor de vakantie een aanhanger voor extra energie en extra bagagecapaciteit. De energie kan in een accu zitten die eventueel snel kan worden gewisseld of in een aggregaat, met zeer hoog rendement.
@43: “verbod op verbrandingsmotoren in personenauto’s per 2030”.
Wat we van Krispijn, Samsom, Klaver en de Bundesrat niet mogen weten is:
1. Waar al de stroom voor die carbon-free auto’s in 2030 vandaan moet komen;
2. Hoe de infrastructuur (stroomtransmissiesystemen e.d.) eruit ziet, om minimaal 1 miljard electrische auto’s te faciliteren en hoe we dat gaan financieren.
@46 schuivende panelen in argumentatie, terwijl je zelf in geen van je reacties onderbouwing bij levert… Tja, lekker makkelijk op de zondagmiddag om de ander bezig te houden.
Antwoord op 1: vraag naar elektriciteit is al een aantal jaar redelijk vlak in de EU, dus met gestaag doorgroeiend geïnstalleerd vermogen aan duurzame stroom lijkt stroomaanbod me geen probleem. Als Duitsland 50% van z’n voertuigen naar elektrisch verschuift betekent dat slechts 10% meer vraag naar stroom, scheelt je wel de helft aan olieverbruik (Duitse bron). Lijkt me te overzien.
Antwoord op 2: Je wil een onderbouwing van de ‘kosten om minimaal 1 miljard auto’s te faciliteren’. Doe eens even onderbouwing van die 1 miljard auto’s? In 2015 werden er volgens CBS slechts 13,7 miljoen nieuwe auto’s verkocht. 13,7 miljoen < 1 miljard. En als je toch aan het rekenen bent: onderbouw meteen even wie de miljarden aan gezondheidsschade en aan effecten van klimaatverandering dient te betalen.
@44:
Rechts is inderdaad altijd erg tegen verbieden, zie de rechtse voorkeur voor legaliseren en reguleren van drugs…
Regeren = vooruitzien. Door nu al aan te geven waar je over 10 jaar naar toe wil kan de industrie zijn aandacht verleggen van het ontwikkelen van nieuwe benzine en dieselmodellen, naar elektrische en andere soorten emissievrije auto’s. Lijkt me alleen maar toe te juichen vanuit bedrijfs- en investeringszekerheisperspectief.
@47: Stroomaanbod lijkt mij geen probleem zolang je fossiele en kerncentrales hebt staan. Maar even vooruitkijken: Een groeiende vraag door toename van EV verkeer, en een groeiend aanbod van wisselvallige stroom. Na goed links gebruik gaan we dan zeker auto rijden verbieden als de wind wegvalt…. :)
En je schrijft:
” Als Duitsland 50% van z’n voertuigen naar elektrisch verschuift betekent dat slechts 10% meer vraag naar stroom, scheelt je wel de helft aan olieverbruik” Uhhh ja…. Maar…… Hoe zit het dan met dat verbod in 2030? Is dat nu weer van de baan?
@48: Flauwekul argumentatie. De nieuwe modellen EV’s rollen als warme worstebroodjes van de lopende band af. Stimulatie regelingen in overvloed. Je verkoopt onzin met een verlengsnoer. Van de linkse partijen mag het gewone volk geen auto meer rijden. EV’s zijn 2* zo duur als benzine auto’s en onbetaalbaar voor de gemiddelde burger.
@50 Welke rechtse partij stemde er voor het actieplan bevorderen elektrisch rijden bij particulieren? Oh ja, chips, feiten. Da’s zo jaren 80. Als het gaat om belastingvoordeel dat nu vooral bij zakelijke rijder terecht komt staan ze wel in de rij om mee te stemmen.
@49 lees @0 en @48 nog eens nauwkeurig en neem een lesje begrijpend lezen: verbod op verkoop van nieuwe brandstofauto’s is echt wat anders dan totaalverbod op brandstofauto’s.
En wat is er mis met ouderwetse marktwerking waar het handig is: op windstille dagen kun je in 2030 geld verdienen door de stroom van je auto terug te leveren aan het net i.p.v. te gaan rijden. Zoals Lomboxnet en Eneco dat nu al op kleine schaal willen gaan proberen en in het verleden heeft voorgesteld samen met grootverbruikers.
@51: Je probeert met mistgordijnen de aandacht af te leiden van het feit dat links weer zo graag iets wil verbieden en het volk auto’s voorschrijft die het niet kan betalen. Wij hebben het nu over het klimaatprogramma van de PvdA. En als je goed gelezen had wat ik al eerder schreef is dat heb ik bevestigd dat op zich stimulerende maatregelen op zich logisch zijn als je de markt een bepaalde kant op wil laten bewegen. Maar iets verbieden voordat je nog geen serieus alternatief hebt is typisch links en een beetje dom.
Evengoed, zet het prominent in je verkiezingsprogramma, er is nog altijd een smaldeel die dit wel aanspreekt. Mij niet.
En ja, een verbod op verkoop van nieuwe brandstofauto’s is wat anders dan totaalverbod op brandstofauto’s maar niet totaal wat anders. De brandstofauto’s die er nog zijn mogen dan nog blijven rijden. Het is slechts een kwestie van tijd.
En een prachtig idee hoor, auto’s die stroom gaan leveren aan het net. Maar het is nu eenmaal je hoop vestigen op iets wat nog helemaal niet bestaat. Welke ontwikkeling zou nu verder zijn, Thorium of miljoenen auto’s die aan het net leveren? Ik zou het niet weten. En je ontwijkt het probleem dat als het niet waait, er geen zon is en veel auto’s rijden je niets hebt. Helmaal niets. Dan kunnen we in een paar uur alle batterijen van stilstaande auto’s leegtrekken. Goh, En dan?
@51:
Misschien is in 2030 het Bluerise wereldwijd ook op gang gekomen.
Voor Nederland aan de ondiepe Noordzee niet een directe leverancier, maar er liggen reeds “transportdraden” genoeg.
(Zie ook)
Zou in principe 2x de wereldbehoefte aan stroom kunnen leveren.
Men verwacht er veel van.
N.B.
Zo lang de aarde nog niet bevroren is (en alle mensen de pijp uit), barsten we ook nog van de geothermische energie, die gemakshalve door de “fossiele-brandstof-knufferlaars”, zo goed als nooit wordt genoemd.
@52 wat ik probeer is duidelijk te maken dat een verbod op verkoop van nieuwe brandstofauto’s in 2025 niet gelijk is aan een totaal verbod op brandstofauto’s.
Na hoeveel jaar stimulerende maatregelen mag een overheid volgens jou andere beleidsmaatregelen inzetten op een doel te bereiken? In 2025 zijn we namelijk zo’n 15 jaar bezig met stimuleren van elektrisch rijden. Lijkt me voor een product met een omloopsnelheid in de zakelijke leasemarkt van ongeveer 4 jaar en in totale levensduur van 15 tot 20 jaar ruim voldoende. Zeker als dat 10 jaar van te voren al wordt aangekondigd. Kun je over van mening verschillen, dat klopt.
Waar heb ik geschreven dat er in 2030 geen backup van fossiele centrales meer nodig is? En waarom kijk je enkel naar zon- en windenergie, en niet naar energie uit water, afvalwaterzuivering of geothermie?
@54: Uhh ja, dat zei je al eerder. Volgens mij snapt iedereen dat. We hebben het over een verbod op de verkoop van nieuwe brandstofauto’s maar volgens mij wordt 2030 genoemd in de motie van onlangs en niet 2025.. Toch? En voordat wij verder gaan, hebben wij het over met inbegrip van Hybride’s? De fossiele auto’s met een stekker er aan?
En als antwoord op je vraag:
De overheid mag ALLES doen waar het parlement mee instemt. Zo mag de overheid daarna ook ALLES terugdraaien als het parlement daar mee instemt. Het parlement is onze volksvertegenwoordiging. En je weet best dat je na maart 2017 weinig kans meer maakt om linkse streken door te voeren….
En je geeft dus toe dat er na 2030 nog steeds backup van fossiele centrales nodig is? Okay, weten we dat ook….
En waarom kijk ik enkel naar zon- en windenergie, en niet naar energie uit water, afvalwaterzuivering of geothermie? Nou, dat doe ik omdat blijkt dat de duurzame experts dat nu eenmaal zelf ook doen. Ik ben volger wat dat betreft… zo lees ik op dit blog ook alleen maar over zon en wind. Dat is nu eenmaal de praktijk…
https://sargasso.nl/drastische-stijging-zon-en-wind-nodig-nederland/#more-267212
WTF is er aan de hand met figuren als Vruggink en De Pooter? Die willen blijkbaar blijven steken in ouderwetse energievoorzieningen die uitgeput zullen zijn in enkele decennia en op elke vorm van vernieuwing als een verzuurde bejaarde reageren. Dit soort struisvogels die keihard met de kop in het zand willen blijven moet je negeren en niet bevestigen door serieus in te gaan op hun feitenloos geschreeuw.
@56: Nou nee hoor, Ik hoef niet te blijven steken in ouderwetse energievoorzieningen. Dat kan je ook nergens afleiden uit mijn teksten beste meneer/mevrouw Frankenstein. Lees het nog eens. En als jij mij beschuldigd van feitenloos geschreeuw dan zou ik graag van je horen met elke uitspraak je een probleem hebt.
@47: “Doe eens even onderbouwing van die 1 miljard auto’s?”.
http://www.greencarreports.com/news/1065070_its-official-we-now-have-one-billion-vehicles-on-the-planet
Ja god, ik ben ook maar een jager-verzamelaar.
En “All such calculations are bound to be rough estimates”. Ook al zouden het er 200 miljoen minder zijn, who cares ? Het verandert helemaal niks aan de structuur van mijn vraag, die je via een handige jij-bak ontwijkt.
O ja, was ik nog vergeten; Hoe gaan we de piekvermogens aanvliegen in 2030, als alle mensjes tegelijk thuiskomen met die low-cabon bak en de stekker in de kont van de auto steken, alsmede hun potje gaan koken op electrisch, bij uitfasering van aardgas ?
Overigens is mijn perceptie, dat je in hetzelfde utopistenbedje slaapt als Tom van Doormaal, die daar eerlijk voor uitkomt. Je reacties vertonen een aflopende reeks onderbouwingen en een oplopend aantal flauwe ontwijkingen en jij-bakken, dus minder ontmoetingen met de realiteit. Conditioneringen, beperkingen, onvolmaaktheden, complicaties; Maak dat je wegkomt ! Ze zijn bij jou totally out of league.
@Michiel de Pooter: “als alle mensjes tegelijk thuiskomen”
Het is voordeliger om een auto met nachttarief op te laden.
Van de tesla site: “The Touchscreen lets you program a charging schedule to take advantage of these low rates. Plug in when you get home and Model S will begin charging automatically at the time you specify.
Voor de kook-piek heb ik op dit moment geen oplossing, maar we kunnen leren van andere landen die geen aardgas hebben en kijken hoe die dat opgelost hebben. Elektrische auto’s zullen wel zorgen voor een relatief gezien lagere ochtendpiek, omdat er in de ochtend weinig auto’s hoeven te worden opgeladen. De meeste auto’s zullen worden opgeladen met goedkopere nachtstroom.
Ook stroombedrijven zitten niet stil. De trend is dat accu’s ingezet gaan worden om pieken weg te werken. Piekcentrales zijn duur en accu’s kunnen dan goedkoper zijn. Peak Shaving* wordt dat genoemd.
* https://www.tesla.com/powerpack
Wat we ook kunnen krijgen is dat de auto met het energiebedrijf gaat onderhandelen om een deel van de accu te gebruiken.
Energiebedrijf: “het waait vanavond niet, kan ik een deel van je accucapaciteit gebruiken voor de piek? Ik bied tussen 18:00 en 20:00 die stroomprijs, om 23:30 mag je weer opladen met deze lage stroomprijs.”
Auto: Dat is makkelijk verdiend. Akkoord. ik zit nu op 80% vol, ik zal tussen 6 en 8 maximaal terugleveren tot ik 40% vol zit.
@59: “maar we kunnen leren van andere landen die geen aardgas hebben en kijken hoe die dat opgelost hebben”.
Mijn vraag was bedoeld richting een situatie van 100% hernieuwbaar, met nog een op te lossen wisselvalligheidsprobleem.
Je doet net of er al landen zijn, waar de meeste electriciteit geleverd wordt door wisselvallig hernieuwbaar. Gelukkig wordt in de meeste landen meer dan 90% vraaggestuurde stroom opgewekt in uitbalanceerbare netten met betrouwbaar fossiel of nucleair en is dat probleem helemaal niet aan de orde.
“De trend is dat accu’s ingezet gaan worden om pieken weg te werken. Piekcentrales zijn duur en accu’s kunnen dan goedkoper zijn. Peak Shaving* wordt dat genoemd”.
Trend ????
Heb je voorbeelden van succesvolle projecten ? Of zitten ze nog in de S-curve ? En zijn ze betaalbaar en opschaalbaar ?
@61: Het is inderdaad een beetje vroeg om van een trend te spreken, maar een begin is er….
http://www.fluxenergie.nl/aes-denkt-aan-uitbreiding-nieuwe-energieopslag-vlissingen/
@59: “Van de tesla site”.
Citeren van de Tesla site lijkt me niet erg waarheidsgetrouw.
Is allemaal erg duur speelgoed voor de rijke jongetjes en meisjes van deze aarde. Arme mensjes (90% van de wereldbevolking) hebben daar helemaal niks aan. Betaalbaar en opschaalbaar toch ? Trouwens die powerpacks zijn helemaal niet duurzaam. Of heb je een geloofwaardige lifecycle in de aanbieding ?
@62: “opslagsystemen”
Herman, ik wil niet rottig doen, maar quanta costa ? Het is makkelijk om mooie verhalen los te laten zonder prijskaartje. En zijn transmissiesystemen in NL op dat soort opslag berekend, als we op gaan schalen en dus stroom op grote schaal twee richtingen op gaan sturen over een net ?
http://nos.nl/artikel/2118256-te-veel-zonnepanelen-in-groningen.html
Kan volgens mij alleen over “slimme netwerken”. Maar die bestaan volgens Tom van Doormaal helemaal niet.
@64 Quanta costa? Rap minder.
En wat betreft de trend die @59 noemt. Die is er wel degelijk. Alleen naar Nederland kijken is dan wat beperkt, ook in andere landen zoals Duitsland, Australië en de Verenigde Staten wordt steeds meer energieopslag toegepast. Californië is een van de voorlopers, daar werd 3 jaar geleden al een verplichting opgelegd aan energiebedrijven. En net als met zon- en windenergie (en andere technologiën) geldt: hoe groter het geïnstalleerd vermogen, hoe lager de prijs. Zie hier voor overzichtsartikel.
@64: In ieder is aan een belangrijke voorwaarde voldaan: geen subsidie. En hoe vaak er dan beroep wordt gedaan op deze batterij en hoeveel dat dan kost is geheel markt gestuurd. Dat willen we toch zo graag? Natuurlijk worden deze kosten door de netwerkbeheerder doorberekend aan de burgers. Hoeveel dat kost? Geen idee.
@65:
Naast dat we nu nog steeds niet weten wat het kost per kwh en wat de bijdrage is/gaat zijn van overheidssubsidies, mogen we ook niet weten of industriele opschaling van dergelijke systemen, harde ecologische grenzen heeft.
En een trend zonder dimensionering of proportionering is niet erg geloofwaardig. Stop shouting, keep talking zou ik zeggen.
Trouwens, de kansloosheid van al het nieuwe groene speelgoed (alleen al door de terreur van de grote getallen) is allemaal al eens een keer goed uitgelegd door vogels van verschillende pluimage als David McKay, Robert Bryce, Bjorn Lomborg en Charlie Hall.
Dat hoeven we eigenlijk hier op dit blog niet nog eens een keer te doen. Aan de reacties merk ik dat dit soort reality-checks aan Krispijn niet besteed zijn.
@67 ‘reality checks’ van fossiele fanboy Bjorn Lomborg zijn aan mij zeker niet besteed, was ik 10 jaar geleden al klaar mee. Ik blijf m’n tijd niet verdoen aan het weerleggen van zijn flauwe kul verhalen. Zie bv. hier of hier voor eerdere weerleggingen van zijn fossiel gefinancierde verhalen.
Wat betreft geloof in limieten aan groei: die zijn er zeker, vooralsnog staan we aan het begin van de technologische ontwikkelingen. Dus daar maak ik me inderdaad nog niet zo veel zorgen om. De ’terreur’ van het grote getal is ook de manke van niet om kunnen gaan met exponentiële ontwikkelingen, zoek eens naar online video en The Economist. Zo’n 15 jaar terug hadden die een artikel waarin ze voorspelde dat er de komende 20 jaar nog geen VHS kwaliteit door het internet heen zou kunnen…
@67:
Weet wel de bijdrage/subsidie aan olie en kolen?
;-)
Omreken per eenheid mag je zelf doen :-)
@68: Ach ja, en zo zijn we wel helemaal klaar met elkaar. Als we smeurblogs gaan aanhalen als referentie dan wordt het tijd naar de stembus te gaan. Hoe staat de ‘groene’ zetels er eigenlijk voor?
https://www.allepeilingen.com/
@69:
Subsidie aan fossiel is een slordig definitie-dingetje.
Is al eens uitgebreid op dit blog aan de orde geweest volgens mij. We zijn er toen ook niet helemaal goed uitgekomen dacht ik.
Ook al zou die subsidiering het dubbele zijn, de irrelevantie blijft hetzelfde. Wij leven nu eenmaal in complexe samenlevingen, die tot in de laatste porie doordrengt zijn van fossiele brandstoffen met bizar hoge energiedichtheden. We hebben geen oplossingen om de fabelachtige hoeveelheden hoogenergetische fossiele brandstoffen te vervangen door laagenergetische. Dat is niet alleen een kwestie van de terreur van de grote getallen, maar ook van techniek. Uit je reactie blijkt net of we die keuze wel hebben, alleen je levert geen bewijs of concepten. Dus je roept maar wat. Succes ermee !
@67: Dat reality-checks aan Krispijn Beek niet besteed zijn wisten we al langer dan vandaag. Maar hebben overtuigd grijs gelovigen zoals Michiel de Pooter nog wel een open mind? Als ik je reacties doorlees krijg ik toch de indruk dat je je behoorlijk aan het ingraven bent en alleen nog maar de hakken in het zand zet…..
@69: Ach ja de mythe van de fossiele subsidies. Lachwekkend. 5300 miljard? Van mij part 25.000 miljard. We halen er gewoon de schouders over op. Weet je wat het is? We kunnen voorlopig nog lang niet zonder en we hebben er heel heel heel erg veel aan te danken.
@72: “Open mind”.
Als beheerder van een appartementencomplex, heb ik jaren geleden al een aanvraag gedaan voor zonnepanelen op het dak, voor electriciteitsgebruik in de algemene ruimtes (40.000 kwh per jaar). Hoe open mind wil je het hebben, Herman ?
Niet dat ze er zijn gekomen, want daar ga ik niet alleen over. Bovendien staan er op een dak van een appartement veel dingen in de weg, zoals lifthuisjes, luchtkokers, vluchtroutes, en voorzieningen voor bliksemafleiding. Om dat allemaal aan te passen, ga je al snel richting 100.000. Het wordt dan lastig om een geloofwaardige terugverdienroute te verkopen aan je bewoners.
@74: Dus omdat je als beheerder van een appartementencomplex, jaren geleden een aanvraag gedaan hebt voor zonnepanelen heb je een open mind. Misschien moet je dat nog een beetje duidelijker maken ……
@72 open mind: flat met toekomst gaat wat verder als je het aandurft om nog een keer wat voor te stellen. Er zijn inmiddels ook andere opties, bv. Herman de stroomverdeler.
@75:
Ja, ik had die keuze ook niet kunnen maken. Maar goed, de aarde redden vanachter je laptop is veel te gemakkelijk. Af en toe moet je ook in de benen.
Alleen, let op de portee van mijn verhaal: Bevlogenheid wordt vaak beperkt door hoekige werkelijkheden en de status van je portemonnee. Hou daar van te voren rekening mee…
@76: Ik ken al die verhalen uit het huisorgaan van de landelijke Vereniging van Eigenaren.
Alleen met terugverdientijden van tien en vijftien jaar, maak je geen vrienden bij 65 en 70+ bewoners.
@78 reden waarom ik het zelf zelden heb over terugverdientijd, maar wel over verbeterd wooncomfort (luchtkwaliteit, minder tocht etc.). Daar maak ik bij bewoners van alle leeftijden vaker vrienden mee.
En de wereld redden vanachter de laptop is inderdaad niet heel kansrijk vandaar dat ik ook concreet aan de bak ben (zowel thuis als in mijn woonplaats).