Huiselijk geweld: partnerdoding

Geweldsuitbarsting

Het zal niet de eerste keer zijn dat JCK een geweldsuitbarsting heeft. Mug-shots worden niet gemaakt bij verkeersboetes, dus hij is een bekende van de politie. Het zou mij niet verbazen als er in huize Kroes huiselijk geweld heeft plaatsgevonden, partnerdoding, of in dit geval de poging ertoe is gewoon de overtreffende trap: relationeel geweld 2.0. Volgens de Telegraaf (ik weet het, ik weet het) stalkte JCK zijn ex al een tijdje, en had ze hiervan ook melding gedaan bij de politie die hier bij gebrek aan bewijs niet zo veel mee konden doen. Nou is het niet zo dat elke vorm van relationeel geweld eindigt in partnerdoding, maar de woorden ‘we zagen het niet aankomen‘, mogen hier niet uitgesproken worden.

“Relatieperikelen vormen steevast de aanleiding voor moord en doodslag op partners,” zegt psychiater De Boer in een interview met de Volkskrant.

Hij schreef een proefschrift over partnerdoding. De man is meestal (in ruim 80 % van de gevallen) de dader: zij doden hun vrouw nog liever dan dat ze weggaat. Als vrouwen hun partner al ombrengen, doen ze dat meestal omdat ze worden mishandeld. De Boer vindt echter de term ‘crime passionel’ verkeerd gekozen. Dat de mannen moorden uit liefde is onzin: “Het gaat om wurgende, gemankeerde liefde. Deze mannen kunnen niet met tegenslag omgaan. Ze zijn niet tot liefde in staat.“

Uit het WODC-onderzoek ‘Moord en doodslag in Nederland’ blijkt dat meestal  een verbroken relatie, de dreiging dat een relatie verbroken wordt of een tweede relatie, een belangrijke rol spelen. Deze moorden worden vaak in een opwelling gepleegd (exit moord, enter doodslag). Uit onderzoek bleek dat er veelvuldig sprake was van verdovende middelengebruik (alcohol en of drugs) ten tijde van de geweldsuitbarsting, bij dader en slachtoffer. Behalve verbroken of andere relaties kan ook een ‘gewone’ ruzie (over geld, het huishouden, levensstijl) eindigen in dodelijk geweld.

Anger management

In hun onderzoek ‘Moord en doodslag in Nederland’ constateren journalist Gerlof Leistra en onderzoeker Paul Nieuwbeerta dat allochtonen uit Turkije, Marokko, Suriname en de Antillen wel zes tot zeven keer meer kans hebben om door een partner te worden vermoord. De ex-vriendin van Kroes is overigens Antilliaans. De onderzoekers zoeken de verklaring in de familie-eer die in andere culturen belangrijker is dan in de Nederlandse cultuur. Een andere mogelijkheid is de emancipatie van allochtone vrouwen, die mannen niet kunnen accepteren. Ook zouden de gemiddeld slechtere sociaal-economische omstandigheden een rol kunnen spelen. Ik denk dat gebrekkige anger management ook wel eens een rol kan spelen, dat Kroes’ machismo-eer is geschonden toen zijn ex-vriendin vertrok en hij dit niet kon hebben: dan zijn cultuur en socio-economische omstandigheden wel mogelijke contextuele factoren, maar nooit een excuus.

Tot de dood ons scheidt

Een keer per week overlijdt er wel een vrouw aan de gevolgen van geweld in de relationele sfeer, volgens onderzoek ‘Tot de dood ons scheidt’. Deze zaken zijn natuurlijk lang niet allemaal even nieuwswaardig als bovengenoemde ‘schoolpleinmoord’ en de zaak van de voormalige directeur van het Gelredome, Jasper van Amstel. Zo op het eerste gezicht hadden Jeffrey en Jasper niet meer van elkaar kunnen verschillen. De eerste een Antilliaanse bekende van de politie, met het uiterlijk van een verslaafde, de tweede een nette directeur met goedgeknipt kapsel en vriendelijke ogen. Toch vermoorden ze allebei nog liever hun vrouw, dan haar te verliezen aan een andere man. Jaspers vrouw Frederieke biechtte aan hem op verliefd te zijn geworden op een andere man. Hij reageerde door haar hoofd tien keer in te slaan met een honkbal-knuppel, alvorens een kussen op haar gezicht te drukken. In tegenstelling tot Jeffrey Kroes sloeg hij echter niet op de vlucht, maar belde 112 en heeft hij een volledige verklaring afgelegd.

Wat kunnen we hier nou van leren? We zoeken een man met een muts, en niet die junk van de politiefoto. En uiteindelijk maakt het niet uit hoe hij d’r uit ziet, want een deugdelijk aandoende man kan net zo goed je hoofd inslaan met een honkbalknuppel en hiermee in een klap je drie dochters ‘gevangeniswees’ maken.