Het chavezje van Mamadou Tandja

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol
,
Touareg met een stuk hout in de woestijn (Foto: Flickr/¡anna])

Dat Noorwegen IJsland verdreef van de eerste plek op de Human Development Index 2009 was niet zo’n verrassing, maar hoe slaagde Niger, waar het niet eens oorlog is, erin om strak onderaan te eindigen, zelfs nog onder Afghanistan? Nou, omdat Somalië en Zimbabwe bij gebrek aan gegevens niet op de lijst staan, maar er is ook wel één en ander aan de hand.

Anders dan Somalië en Zimbabwe is Niger ook in potentie niet rijk. Het islamitische land bestaat grotendeels uit woestijn, de bevolking woont verspreid over het schaarse vruchtbare land en heeft daarom nauwelijks tot geen toegang tot onderwijs. Het voornaamste exportproduct is uranium. Het heeft een lange geschiedenis van militaire coups, maar in 1999 werd luitenant-kolonel Mamadou Tandja volgens de regelen der kunst gekozen bij zijn derde poging in zes jaar om langs democratische weg aan de macht te komen.

Hoewel hongersnood, rebellie en schendingen van de mensenrechten dagelijkse kost bleven, was Tandja zo enorm onder de indruk van zijn eigen performance dat hij besloot een chavezje te doen, ofwel een referendum te organiseren om de grondwet te veranderen, zodat hij ook na twee periodes gewoon door mag regeren. Dit deed hij ‘op verzoek van het volk‘, zodat hij ook nog eens reden had om het constitutionele hof en het parlement opzij te zetten. Hij won – het zal niemand verbazen – dat referendum glansrijk.

De oppositiepartijen zitten nu met een dilemma voor de parlementsverkiezingen die Tandja voor 20 oktober heeft uitgeschreven. Als ze meedoen erkennen ze namelijk impliciet dat Tandja legitiem op zijn plek zit. Maar als ze niet meedoen, verliezen ze hun invloed, in de vorm van een parlementaire meerderheid. Eeuwig oppositieleider Mahamadou Issoufou is echter wel veertien jaar jonger dan de inmiddels 71-jarige Tandja, dus allicht mag hij ooit nog eens aan de bak. Hij zal dan nog alle gelegenheid krijgen om Niger omhoog te stuwen op de lijst.

Reacties (7)

#1 Bismarck

“chavezje te doen, ofwel een referendum te organiseren om de grondwet te veranderen, zodat hij ook na twee periodes gewoon door mag regeren.”

Dat is geen Chavezje. Chavez vroeg om van 0 herverkiezingen naar 1 te gaan (zo’n beetje de standaard voor presidenten in de “democratische” wereld), niet van 1 naar meer (oneindig?).

Verder als de oppositie een meerderheid in het parlement heeft (hoezo oppositie dan, ik neem aan dat de wetgevende macht daar toch ook bij het parlement ligt?), dan moet het toch ook mogelijk zijn om de president in verkiezingen te verslaan?

  • Volgende discussie
#2 Jan Jaap

@1 And I quote: ‘which allows all public officials to run for re-election indefinitely’.

En ik heb zo het idee dat het parlement meer voor de sier is in Niger.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#3 pedro

Heeft ie vervolgens ook nog een Karzaitje gedaan om het referendum te winnen, of was dat niet nodig?

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#4 jonas

Doet me denken aan Guinnee waar ze nadat de Franzosen zijn vertrokken een president kreeg, die onderwijzers bedreigend vond, zodat op het eind eigenlijk de gehele overheid was afgeschaft. Het licht brandde alleen nog maar in het dorp waar de leider woonde.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#5 Bismarck

@2: Je hebt gelijk, ik zat nog met het vorige referendum in mijn hoofd. Beter zou trouwens een Uribetje doen zijn, want waarschijnlijk heeft Chavez het van zijn buurland afgekeken in 2004.

Blijft nog over dat een meerderheid bij presidentsverkiezingen ook te halen moet zijn voor de oppositie. Of denk je dat er bij de presidentsverkiezingen gefraudeerd wordt en bij de parlementsverkiezingen niet? Zou toch wel een beetje gaan opvallen lijkt me?

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#6 Christian

@2 Het parlement van Niger is er niet voor de sier. Dat de oppositie er de meerderheid heeft, komt omdat een van de coalitiepartijen boos wegliep vanwege Tandja’s referendum.

Dat referendum heeft Tandja zonder sjoemelen gewonnen, maar dat komt dan weer omdat de oppositie het boycotte.

Enfin, het is een hele ingewikkelde constitutionele crisis.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#7 Bismarck

@6: Het is dan maar de vraag of de oppositie de slimste weg gekozen heeft. Je onttrekken aan het democratisch proces (verkiezingen/referenda) heeft weinig zin en zou je beter alleen maar doen als je er zeker van bent dat de betreffende verkiezingen/referenda oneerlijk verlopen. En zelfs dan is het niet persé heel verstandig, want je neemt de noodzaak tot fraude bij de potentieel frauderende partij weg (want door jouw boycot kan die ook zonder fraude winnen), waarmee de legitimiteit alleen maar vergroot wordt.

Als er eerlijk campagne gevoerd en gekozen kan worden, doe je beter juist wel mee, ook als je de reden van de stemming niet legitiem vindt, omdat je dat juist als goed argument kunt gebruiken voor een stem in de richting van jezelf/je voorkeur.

De enige uitzondering zou zijn dat je met een boycot de opkomst dusdanig kunt verlagen dat de betreffende stemming weinig legitimiteit biedt, maar zelfs bij een erg lage opkomst (denk laatste Afghaanse verkiezingen) is de kans op succes dan nog niet zo heel groot.

  • Vorige discussie