U wilde islamhervorming, u krijgt islamhervorming. En uit onverwachte hoek ook nog.
De Indonesische jeugdbeweging Ansor, de jongerenafdeling van de gematigd-conservatieve islamitische organisatie Nahdtlatoel Oelama, roept op tot het ontwikkelen van een nieuwe hermeneutiek, waarmee de bronteksten van de islam helemaal van voren af aan bekeken zouden moeten worden.
De beweging constateert dat de traditionele orthodoxie in haar visie op samenleving en politiek goeddeels in de Middeleeuwen is blijven steken. Daardoor lijken moslimradicalen en -extremisten nog wel eens de beste theologische papieren en de orthodoxie aan hun kant te hebben.
Middeleeuws
Onlangs nog werd een christelijke gouverneur in Indonesië veroordeeld wegens godslastering, omdat deze zei dat de Koran helemaal niet bedoelt te zeggen, dat moslims niet op een christen zouden mogen stemmen. Radicale stemmingmakers grepen dit aan om een hetze tegen de gouverneur te voeren.
Volgens Ansor is het hoog nodig dat de islamitische plichtenleer bijvoorbeeld op het punt van de rechten van moslim-minderheden in een islamitische samenleving bij de tijd wordt gebracht.
“Er rust nu een wijde kloof tussen de structuur van de islamitische orthodoxie en de context van het bestaan waarin Moslims zich bevinden”, zegt Luthfi Thomafi, een lid van de bestuursraad van GP Ansor, “vanwege de immense veranderingen die hebben plaatsgevonden sinds de leerstellingen van de orthodoxe Islam, die grotendeels versteend zijn geraakt tegen het einde van de tijd van de Middeleeuwen.”
Grassroots-netwerk
De beweging wil een wereldwijd islamitisch educatief netwerk bouwen om moslims theologisch te onderwijzen en zo een ideologisch tegenwicht te bieden tegen radicale (wahhabitische, salafistische en ronduit extremistische) stromingen.
Ook wil ze grassroots-bewegingen opzetten en inspireren, om deze ideeën ingang te doen vinden bij de bevolking en de politieke wil te creëren om deze meer humanistische en inclusieve opvattingen van sjaria daadwerkelijk te implementeren.
Nahdtlatoel Oelama heeft vijftig miljoen aanhangers. Tja, wat wil je, Indonesië is nu eenmaal een groot eilandenrijk; we vergeten het vaak, maar het is het land met de meeste mosliminwoners ter wereld. Dat geeft deze stap door haar jongerenorganisatie best wat gewicht.
Lees meer op Channel NewsAsia.
Reacties (10)
Ben benieuwd, maar ze moeten van ver komen daar als je ziet wat er met die gouverneur gebeurd is, alleen omdat ie zei dat moslims op hem mogen stemmen :S
Daar heb je wel gelijk in maar als het een grote beweging is die gehoord wordt dan kan dat van betekenis zijn voor de Europese moslims. Maar ik moet het eerst zien. Voor hetzelfde geld volgt er een enorme repressie op en in het ergste geval bloederige aanslagen.
Ik moet nog zien wat daar uit gaat komen, een jongerenbeweging in Indonesië zou de Arabische wereld – SA, de beschermers van het geloof, Mekka, de Ka’aba – op moeten nemen? Een mammoettanker draait ook niet even. Als het iets is is het een proces van heel lange adem.
Maar goed, in Indonesië bestaan veel religies, zeg maar beschavingen, naast elkaar, zijn veel conflictueuze situaties en toch is het een behoorlijk vreedzaam land. Elke eiland zijn eigen ding. Ze lijken daar toch de traditie te hebben met elkaar te praten en tot oplossingen te komen. Dat kan een goede bron zijn.
Ik ga dat vast niet meer meemaken.
Maar je weet nooit.
Ach machtsbalansen verschuiven, het lijkt me niet ondenkbaar dat wat grote moslimlanden buiten de traditionele islamitische wereld (indonesië, nigeria, bangladesh) wat meer invloed krijgen op het islamitische denken.
@1 Het aardige is dat wat er met die gouverneur gebeurd is juist een van de directe aanleidingen is voor deze orthodoxe organisatie om zich uit te spreken.
Ze zien kennelijk ook wel in dat fundamentalisme, integrisme en jihadisme de moslimwereld teisteren, en dat de soennitische orthodoxie daar geen adequaat weerwoord op heeft.
Da’s al winst, dat er een niet geringe moslimgroepering is die dat open en eerlijk onder ogen wil zien, dat de wijze waarop de traditionele islam de verhouding tussen moslims en niet-moslims in de samenleving ziet, nog altijd uitgaat van de situatie zoals die was in de Middeleeuwen, en dat dit schuurt met de moderne natiestaat, waarin burgers gelijke rechten hebben.
Ze snappen kennelijk ook, dat als je dat wil herzien, je dan de bronnen op een radicaal andere manier moet durven interpreteren dan in de theologische traditie van de (soennitische) islam gebruikelijk is.
En dit is geen heterodox clubje of een alleenstaande vrijzinnige intellectueel die dit zegt, maar de jongerentak van een traditionalistische, conservatieve beweging.
Als die dit al onder ogen zien, dan is dat wel een signaal dat er iets in beweging is in de islamitische wereld – in de zin dat steeds meer moslims gaan zien dat je met traditionele fiqh in de knoop komt in de hedendaagse geglobaliseerde samenleving, gewoon omdat de maatschappelijke context vandaag de dag een heel andere is dan toen die fiqh werd uitgewerkt.
@5:
Laten we het hopen. Al heb ik er een hard hoofd in. Bij de JovD was iedereen ook liberaal. Heb ik bij de VVD nooit wat van teruggezien. Wel vind ik dat we ze de kans moeten geven en kijken waar t schip strandt.
@5:
Zeker wel. Het is per definitie heterodox de algemeen aanvaarde interpretatie fundamenteel te willen herzien.
Op deze manier ontstaat er hooguit een nieuwe sekte van de islam, maar de orthodoxen zullen daar niet van onder de indruk zijn.
@7 Er ontstaan voortdurend nieuwe stromingen, afsplitsingen en sekten, en iets dat als ketterij begint kan in vijftig jaar tijd mainstream worden, en in honderd jaar tijd toonaangevend.
Laat er genoeg tijd overheen groeien en de mensen denken dat het altijd al zo was, dat er niks anders mogelijk is of dat al het andere ketterij is, en dat het altijd al zo is geweest. (Hedendaagse Sinterklaas en Kerst-tradities zijn daarvan een fraai voorbeeld).
Maar als Maarten Luther, Johannes Calvijn en Thomas Cranmer vandaag de dag door de VS zouden reizen, zouden ze het welig tierende christelijk fundamentalisme daar ook maar vreemdsoortig vinden.
We zouden de vergelijking kunnen maken tussen een culturele traditie en genetisch materiaal. Dat erfelijk materiaal (de traditie) bepaalt de vorm van een organisme (moslimgemeenschappen), maar welke bouwstenen daarin allemaal mee tot uitdrukking komen en hoe, dat wordt mede door selectiedruk van de omgeving bepaald, en welke varianten in een bepaalde omgeving gedijen en welke niet.
Dat Nederlandse christenen zich vandaag de dag vereenzelvigen met de liberale rechtsstaat en accepteren dat niet-gelovigen geen religieuze argumenten slikken bijvoorbeeld, dat is omdat ze beseffen dat ze een minderheid zijn die anders wordt weggehoond. Vrouwenemancipatie, homo- en transacceptatie, pastorale euthanasie: de kerk volgt de samenleving: langzamer, maar gestaag.
Natuurlijk blijven er altijd scherpslijpers over, maar die worden wel steeds marginaler, tenminste in ‘witte’ kerken. Hoe het met Afrikaanse schuilkerken zit, geen idee.
Dus wie weet hoe de islam er over vijftig of honderd jaar uitziet. Jihadisme en terrorisme vormen ook een selectiedruk om te hervormen. Hoe dat uit gaat pakken, weet niemand.
@8:
In 1543 verscheen Over de Joden en hun leugens (Von den Juden und Ihren Lügen), een antisemitische verhandeling over de Joden. Het bevat zeven maatregelen die volgens Luther tegen de Joden genomen moeten worden:
– Synagogen en Joodse scholen moeten in brand gestoken worden.
– Huizen van Joden moeten afgebroken en verwoest worden. In plaats daarvan moet hun een simpel dak of een stal worden toegewezen.
– Joodse gebedsboeken moeten afgenomen worden.
– Rabbijnen en andere Joodse geletterden moet, op straffe van de dood, verboden worden ooit nog iemand het Joodse geloof te leren.
– Sieraden en geld van de Joden moet afgenomen worden.
– Joden mogen zich niet meer op straat vertonen.
– Joden moeten opgepakt worden en in werkkampen gestopt worden om hen hun brood te laten verdienen.
De afkeer van Luther van de Joden is waarschijnlijk te verklaren uit zijn teleurstelling over het uitblijven van hun bekering.
Maarten Luther; voor Prediker kennelijk het toonbeeld van vrijzinnigheid.
@9 ‘Jamaar, Luther was een antisemiet, en dús is het niet waar dat de Europese protestantse kerken in de 16e eeuw er heel anders uitzagen dan het protestantse christendom in het Amerikaanse midwesten van de 21e eeuw?’ Is dat je argument?
In vergelijking met die christenfundi’s sprong Luther overigens inderdaad een stuk vrijer met de bijbel om, dan de scholastici na hem en die Amerikaanse christenfundamentalisten nu.
Maar vrijzinnigheid sluit antisemitisme bepaald niet uit, en veel christenfundi’s zijn juist hartstikke filosemitisch (voor zover Joden in hun theologische schema’s passen tenminste)
Maar Luther was natuurlijk geen liberaal-progressief in de moderne zin des woords, en dat heb ik nooit gezegd. Toen de boeren in opstand kwamen tegen Luthers broodheren en beschermers (de keurvorsten) raadde hij die aan hen bloedig in de pan te hakken. Kennelijk dacht ‘ie nog behoorlijk feodaal.
Verder zijn die christenfundi’s tegenwoordig helemaal pro-Israël op grond van hun eindtijdschema’s, die in die specifieke vorm in de 19e eeuw zijn uitgewerkt door een Anglo-Ierse lekenprediker.
Dus ook wat dat betreft zou Luther de hedendaagse christenfundi’s maar een raar soort christenen vinden.
Verder begint het op te vallen dat je keer op keer discussieert met een venijnig soort verdachtmakingen en insinuaties. Of dat nu aan het adres van Labour-leider Corbyn is, of aan het adres van Jos of dus nu aan mijn adres.
Ik zou er bij je op aan willen dringen de discussie zakelijk te voeren. Kun je dat, denk je?