COLUMN - Wat een verademing om Eric Wiebes in het gaswinningsdossier te zien opereren. Geen pappen en nathouden meer, geen enerzijds-ja-nee-maar-ho-wacht-ook-anderzijds, geen mitsen en maren van technocratische of beleidsmatige aard, en we laten de brokkenmakers eindelijk de schade niet langer zelf beoordelen of afhandelen.
Minister Wiebes was kraakhelder, afgelopen week: we bouwen de gaswinning in Groningen af, in 2030 moet de gaskraan daar definitief dicht zijn, en ja, dat gaat pijn doen – maar we doen het toch, want het is hard nodig. Waarna hij op een flipover rekensommetjes ging maken ten behoeve van het voltallige Nederlandse publiek, en daarbij bondig tekst en uitleg gaf.
Zelden iemand zo snel en met zoveel flair lastige knopen zien doorhakken.
Ja, de realiteit zal ongetwijfeld een stuk weerbarstiger zijn dan de minister het vorige week deed voorkomen: aan haken en ogen is geen gebrek, in dit dossier. Maar Wiebes’ besluit schept precies die helderheid die al zo lang verbeid is. Het schipperen is voorbij.
Ik wist subiet nog wel wat fossiele dossiers waar Wiebes van mij zijn tanden in mag zetten, nu hij zich zo’n rappe doorbijter heeft betoond: van de gasboringen bij Schiermonnikoog tot aan de uitbreiding van vliegveld Lelystad en de vliegtuigtaks.
Want de wereldwijde uitstoot van CO2 blijft maar stijgen, en als we daar niet verduveld snel iets aan doen, zadelen we onszelf en elkaar – om maar niet te spreken van ons nageslacht – op met een wereld waarmee vergeleken de aardbevingen in Groningse en de gescheurde woningen aldaar een eitje zullen blijken te zijn. En als we niet als de weideweerga iets aan die excessieve vliegerij van ons doen, is elke milieumaatregel die we verder nemen hooguit een druppel op een gloeiende plaat: dan halen we de afspraken van het Klimaatakkoord in Parijs sowieso niet meer.
Misschien was het, ondanks de aanvankelijke scepsis, een gouden greep om klimaat en financiën ditmaal in één ministerie onder te brengen. Want hoewel de energietransitie een uiterst kostbare operatie is, is zal schipperen ons op de lange termijn voor aanzienlijk grotere kostenposten stellen. Een slimme minister van Financiën snapt dat.
Derek Bolt, voormalig voorzitter van de universiteit van Harvard merkte ooit snedig op: ‘If you think education is expensive, try ignorance.’ Precies zo is het gesteld met klimaatverandering. De opwarming van de aarde voorkomen en inperken is een peperdure affaire, maar nu ingrijpen is uiteindelijk goedkoper – en vele malen verstandiger – dan de zaak verder op zijn beloop laten.
We moeten investeren om te kunnen overleven, fossiele brandstoffen achter ons laten, overschakelen op zon en wind, en vooral: vliegen peperduur maken.
Aan één Wiebes hebben we niet genoeg. Maar hij is wel een fijn begin.
Deze column van Karin Spaink verscheen eerder in Het Parool.
Reacties (16)
Een hele verademing deze minister vergeleken met zijn voorganger. Maar politiek is nu eenmaal een kwestie van prioriteiten stellen. Voor het vorig kabinet bestond maar 1 doelstelling en dat was de begroting in evenwicht te krijgen. Gevolg was dat de aardgasproductie werd gemaximaliseerd. Volgens de wet is immers alles wat in de grond zit van de staat. De staat verdient veel geld aan het oppompen en verkopen van aardgas. Het geheel aan klimaatverdragen, akkoorden en afspraken had geen enkele betekenis. Nu wel. En het helpt als je een minister hebt voor klimaat zaken. Vooruitgang over de hele linie. Nu de rest van de onvermijdelijk te nemen maatregelen zoals het afremmen van het vliegverkeer door het invoeren van btw en accijnzen op kerosine.
Beleefde twijfels. Ik heb waardering voor de manier waarop heer Wiebes zich manifesteert.
Maar wonderen van dit soort persoonlijke aard zijn zeldzaam. De gezamenlijke burgemeesters lieten iets anders zien. Als de versterkingsbehoefte van woningen in het gebied 100% is, omdat de aardbevingen de komende twintig jaar niet zullen verdwijnen, dan heb je het ergens over.
Precies op dat punt was Wiebes wat vaag. Het lijkt er op dat hij met zijn ambtenaren wat sommetjes heeft geoefend, om iets anders te verdienen, n.l de kans om af te komen van een massale plicht tot versterking van de bestaande woningen in het gebied. Of massale sloop en vervanging?
Andere actualiteit: hoe verbeteren we de concurrentie van de trein ten opzichte van de luchtvaart? Eenvoudig: accijns op luchtvaartbrandstof. Ja, maar onze welvaart… Onzin natuurlijk: onze welvaart gaat niet te grabbel, als het luchtverkeer een paar procent krimpt.
Allemaal heel nobel, maar alleen dit al gaat de regering heel veel inkomsten kosten. Ga je de ander fossiele brandstoffen ook versneld afbouwen dan scheelt dat nog eens miljarden an inkomsten aan accijnzen, aardgasbaten etc. Alleen de milieubelasting is al een melkkoe van minsten 25 miljard.
https://www.cbs.nl/nl-nl/nieuws/2017/33/milieubelastingen-brengen-ruim-25-miljard-euro-op
Dit terwijl er aan de ander kant subsidie bij moet voor groene projecten en er waarschijnlijk productie naar andere landen gaat verhuizen. Het gaat voor het milieu ook niks uitmaken, als wij helemaal stoppen met CO2 uitstoten scheelt dat hooguit 0.0003 graden, dat is in de realiteit niet eens meetbaar. Waarschijnlijk komt dat door het verplaatsen van productie er trouwens ergens anders grotendeels weer bij.
Het gaat nu even heel goed met de economie dus de regering kan nu wat van dit soort zaken beloven wat de vorige niet kon, Maar als het economisch weer even tegen gaat zitten, stel dat de Brexit of de handelsoorlog van Trump echt verkeerd uitpakt, zal de regering zeer drastisch moeten gaan bezuinigen. Dus straks niet janken als de sociale uitgaven straks tot een minimum beperkt moeten worden en al helemaal niet zeuren over zaken als extra salaris voor leraren etc. Dat zit er met de energietransitie de komende 30 jaar niet meer in. Al met al is het een hele dure hobby om de linkse onderbuik tevreden te houden, ik hoop dat ze straks ook zo flink zijn om verantwoordelijkheid te nemen voor de sociaaleconomische gevolgen.
@2: http://www.foksuk.nl/nl?cm=79&ctime=1522879200
@3: De eerste ongesubsidieerde Nederlandse energieparken (molens, panelen) zijn intussen ook al een feit. Misschien wel van jouw pensioengeld…
@2en3: ik beweer toch iets vrij overzichtelijks. Wiebes roept dapper “kraan dicht”, maar is wat minder helder over de beveiliging van woonhuizen, waar de burgemeesters over vallen.
Daarom ben ik iets geremder in mijn lof voor Wiebes dan Karin: ik zie een departementale staf voor me, waarin de cijfers tegenover elkaar zijn geplaatst. Stoppen met gas verkopen kon wel eens goedkoper zijn, dan de hele woningvoorraad aardbevingproof maken. Lees: er is bijna niets veranderd,
Daarom wijs ik ook even op de uitslaapvluchten van Fokke en Sukke naar Malaga; zo krankzinnig is onze wereld inmiddels. Als je dat links onderbuikgevoel wilt noemen, heb je je eigen hersens ingeruild voor ideologie.
#Wiebes is briljant. De Groningse gasbel loopt op z’n laatste benen. Schattingen geven het nog een jaar of 15. Wat doe je dan heel slim? Je verkoopt het als jouw besluit: In 2030 draaien we de kraan dicht. #Wiebes is een opschepper. Net alsof we in 2030 nog volop Gronings gas hebben…… Maar onze #Wiebes is al bezig met een vervanger voor het Groningse gas….. Gewoon…. gas uit het buitenland https://www.nu.nl/gaswinning-groningen/5197001/wiebes-wil-nieuwe-stikstoffabriek-minder-afhankelijkheid-gronings-gas.html
@6: inderdaad. Wiebes is zo doorzichtig bezig, en mensen als Spaink trappen er kritiekloos met open ogen in en geven hem credit die volstrekt misplaatst is.
Zucht … is dit een test? Een poging van Karin Spaink om 40 jaar desastreus energiebeleid maar te vergeten? Wat Wiebes doet is het afronden van een beleid wat bestond uit het doorheen jagen van aardgas ten koste van Noorderlingen die met wrakke huizen achterblijven om van Gasunie een handelsmaatschappij te maken met een gigantische buffercapaciteit – overigens slechts een deel van de buffercapaciteit – (uiteindelijk) gefinancierd via belastinggeld en een veel te hoge energieprijzen voor particulieren en bedrijven (N.B. Ir. E.A. de Wit van Akzo Nobel:
artikel: ‘Met energieheffing schiet je geen barst op’ Technisch Weekblad – 11/09/96. De Wit was voorzitter van SIGE (Samenwerkingsverband Industriële Grootafnemers van Energie).
De onzalige samenwerking tussen EZ en NAM/Gasunie gaat gewoon door, waarbij volksvertegenwoordigers in de oppositie blijven zwijgen. Vanaf hier kan ik via analyses a la Flip de Kam die stelt dat we, zoals de sociaal democraten dat in Noorwegen deden, een fonds van 500 miljard euro op hadden kunnen bouwen via die aardgasbaten en technische oplossingen (Henk Deinum e.a. in de jaren ’90) die aantoonden dat er zo’n 40% op gasverbruik bezuinigd had kunnen worden, bladzijden vullen. Maar in Den Haag overheerst de rechtse ideologie die zich van elke expert dan ook geen reet aantrekt. Zo’n Mark Rutte is au fond slechts geïnteresseerd in export ten koste van slachtoffers in de toekomst.
@8: het gas is er doorheen gejaagd maar de energieprijzen waren toch veelst te hoog? snap je het zelf nog
@4:
Zo lang ze gratis gebruik maken van backup die door anderen wordt geleverd is daar geen sprake van.
@9: Dubbel op, ja. Waar jij zweeft mag joost weten.
Ik schaar Wiebes in het rijtje van o.a. Piet Hein Donner, Ernst Hirsch Ballin en Johan Remkes. Op het oog dóódsaaie ambtenaren die uit vervlogen tijden lijken te stammen. Totaal geen benul van moderniteiten en gespeend van elk spatje opsmuk. Hen zal je nooit als ongeleide roeptoeters elke dag door het mediagedruis zien bewegen als ware het kamikazepiloten met welbekend lot. Er is nooit tumult, doen nooit gekke uitspraken, vliegen niet uit de bocht, altijd correct.. hebben daarnaast ook nog “iets”’ aandoenlijks een raar soort aaibaarheid of zo. De grootste gemene deler is dat zij zich naadloos bewegen in ons democratisch bestel. Ze geven je niet alleen het gevoel dat ze ons niet naaien ze doén het ook niet.
Als het stof van de verkiezingen is nedergedaald wordt het saai uitvoeren en rekening houden met iedereen. Daar heb je bij voorkeur dat type saaie mensen voor nodig, vandaar deze loftuiting.
Verder ben ik persoonlijk helemaal weg van onze minister van visserij Carola Schouten en de wijze waarop zij begaan is met de pulsvissers, en hoewel ik kristelijken over het algemeen vrij egocentrisch vind en eigenlijk om die reden uit mijn buurt zouden moeten blijven…is het gewoon een ontzettend lekker wijf waar ik graag wel eens een harinkie mee weg zou willen happen…
@12: Eric ‘fracking’ Wiebes (zie Nieuwsuur vandaag) saai? Die gaat voor een ‘stralende’ toekomst. Ehh … van vitamine D (haring) moet je het hebben, maar honger naar Carola Schouten?? Tsja, over smaak valt niet te twisten. Desalniettemin een literair min of meer redelijk verzorgde reactie.
Zeg maar gerust een economische ramp met een verwaarloosbare invloed op de wereldwijde CO2-uitstoot bovendien. Zoals we het nu aanpakken, met windmolens en zonnepanelen, houden we onszelf voor de gek.
@13 Jij zag Wiebes de macarena dansen dan? Maar tis niet niks hé…40 jaar gaswinning de bodem flink omgewoeld en ach dat arme Limburg na de sluiting van de kolenmijnen…en dan zie je in de mijnen in Chili en Peru arme donders de laatste restjes koper and whatnot uit de bodem schrapen met een levensverwachting van hooguit 40 jaar.
Eet jij nog wel normaal?
Tot zover mijn min of meer redelijk verzorgde reactie.
Ja, donderdag is mijn chili con carne dag. De rest van de week eet ik meestal mager … met elke dag een harinkje. Maar het gaat me hier te traag. Ik ga snelschaken.
@14 artikeltje voor je. Figure out what CO2 can do to you. For starters.