Cyprus, het gas en de geopolitiek

De EU treft sancties tegen Turkije vanwege gasboringen bij Cyprus. Ondanks waarschuwingen van de EU gaat Turkije door met gasboringen in een deel van de Middellandse Zee dat de EU-lidstaat Cyprus claimt. Turkije, dat sinds 1974 het noordelijk deel van het eiland bezet houdt, meent dat het Turkse noorden recht heeft op een evenredig deel van de gasopbrengsten. De zelfverklaarde Turkse republiek Noord-Cyprus wordt alleen door Turkije erkend. De EU staat op het standpunt dat het gehele eiland valt onder de Europese lidstaat Cyprus. Daarom beschouwt Brussel de Turkse gasboringen als een vijandige daad. De ontdekking van de gasvoorraden in het oostelijk deel van de Middellandse zee heeft de spanningen rond Cyprus opnieuw hoog doen oplopen. ExxonMobil en Qatar Petroleum vonden eerder dit jaar een groot gasveld in de Cypriotische wateren. In aansluiting op gasvelden die door Israël en Egypte worden geëxploiteerd ligt hier een kans om los te komen van het Russische gas. Samenwerking van Israël, Cyprus en Griekenland zou volgens de Amerikanen tevens de mogelijkheid bieden de Russische aanwezigheid in dit deel van de Middellandse Zee terug te dringen. De drie landen hebben inmiddels afspraken gemaakt op het gebied van cybersecurity en gezamenlijke militaire oefeningen. Er zijn ook plannen voor pijpleidingen naar Europa via Kreta. Dit alles gaat niet alleen ten koste van Rusland, maar ook van Turkije dat in eigen wateren geen gas heeft maar wel kan profiteren van leidingen uit Rusland.

Foto: Ashwin Mudigonda (cc)

Flair voor knopen

COLUMN - Wat een verademing om Eric Wiebes in het gaswinningsdossier te zien opereren. Geen pappen en nathouden meer, geen enerzijds-ja-nee-maar-ho-wacht-ook-anderzijds, geen mitsen en maren van technocratische of beleidsmatige aard, en we laten de brokkenmakers eindelijk de schade niet langer zelf beoordelen of afhandelen.

Minister Wiebes was kraakhelder, afgelopen week: we bouwen de gaswinning in Groningen af, in 2030 moet de gaskraan daar definitief dicht zijn, en ja, dat gaat pijn doen – maar we doen het toch, want het is hard nodig. Waarna hij op een flipover rekensommetjes ging maken ten behoeve van het voltallige Nederlandse publiek, en daarbij bondig tekst en uitleg gaf.

Zelden iemand zo snel en met zoveel flair lastige knopen zien doorhakken.

Ja, de realiteit zal ongetwijfeld een stuk weerbarstiger zijn dan de minister het vorige week deed voorkomen: aan haken en ogen is geen gebrek, in dit dossier. Maar Wiebes’ besluit schept precies die helderheid die al zo lang verbeid is. Het schipperen is voorbij.

Ik wist subiet nog wel wat fossiele dossiers waar Wiebes van mij zijn tanden in mag zetten, nu hij zich zo’n rappe doorbijter heeft betoond: van de gasboringen bij Schiermonnikoog tot aan de uitbreiding van vliegveld Lelystad en de vliegtuigtaks.

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.