Overzicht

dossier

Graaicultuur

Foto: Frédéric BISSON (cc)

Sargast Sjors van Beek is een petitie gestart om de graaicultuur in de publieke en private sector tegen te gaan. Tegelijkertijd startte Sargasso een dossier waarin de graaicultuur tegen het licht gehouden wordt.


Foto: Frédéric BISSON (cc)

En weer gaat het geld naar de multinationals en niet naar de samenleving

, door

COLUMN - Iemand – ik weet helaas zijn naam niet – zei het heel treffend, afgelopen vrijdag tijdens de bijeenkomst van WO in Actie: de huidige plannen laten wéér zien hoe dit kabinet vooral geïnteresseerd is in multinationals en nauwelijks in de toekomst van de eigen samenleving.

Iedereen begint er langzamerhand genoeg van te krijgen, de manier waarop stelselmatig zulke bedrijven worden bevoordeeld die tegelijkertijd op alle mogelijke manieren duidelijk maken lak te hebben aan de samenleving waarin ze verkeren: als het ze hier niet bevalt, zijn ze weer vertrokken en dus kan zelfs een loonsverhoging voor het personeel er niet vanaf.

De plannen van Van Rijn die minister Van Engelshoven nu zo innig omarmt gaan ook weer precies die richting op: geld wordt verschoven van alfa-, gamma- en medisch onderzoek naar bèta-onderzoek en in de praktijk vooral naar de technische universiteiten. Waarom? Omdat de banen in de bèta-industrieën veel belangrijker worden gevonden. Waar bevinden die banen zich? Precies.

Weer aan de beurt

Het kabinet wil dus liever investeren in jonge mensen die daarna een internationale carrière krijgen en zo waarschijnlijk weinig zullen bijdragen aan onze samenleving dan aan leraren Nederlands (alfa), traumapsychologen (gamma) of huisartsen (medisch). Op een indirecte manier wordt zo wederom gemeenschapsgeld gestopt in het uithollen van de gemeenschap in plaats van in het versterken ervan.

Foto: Frédéric BISSON (cc)

Recensie | Diep in het zwarte gat van de Masters of the Universe

, door

RECENSIE - Okto las het nieuwste boek van Joris Luyendijk over de financiële wereld, en werd er niet vrolijk van. Desondanks is het een boek dat u niet missen mag.

Jaren geleden hadden we Griekenland geadviseerd hoe het land met derivaten de eigen schuldenlast kon verbergen. Nu waren de rapen gaar en adviseerden we hedge funds hoe ze munt konden slaan uit de chaos in Griekenland. [..] Intussen probeerden onze zakenbankiers contracten binnen te halen bij Europese overheden om hen te adviseren hoe de rotzooi kon worden opgeruimd.

(Greg Smith, ex-bankier bij Goldman Sachs)

Het is een van de vele ten hemel schreiende uitspraken in het nieuwste boek van Joris Luyendijk, Dit kan niet waar zijn – onder bankiers. Het verhaal is waarschijnlijk wel bekend: in opdracht van The Guardian interviewde hij 200 bankiers werkzaam in de City, het financiële hart van Londen.

Nog tekenender dan bovenstaande uitspraak, was de reactie er op vanuit de financiële wereld. De sector reageerde opgelucht. “Nou en?” was de algemene toon, ook vanuit een groot deel van de financiële pers, “Het was toch allemaal volkomen legaal?” Not particularly revealing…, oordeelde de belangrijkste financieel journalist van de New York Times.

Totale implosie

Het is typerend voor de immuniteit van de sector. We weten het allang, maar er gebeurt niets. Sinds 2008 is er nog geen bankier vervolgd, terwijl de wereld door het oog van de naald is gegaan toen met de val van Lehman Brothers de financiële crisis begon. Bankiers gingen met pistolen onder hun kussens naar bed – waar ze geen oog dicht deden; velen sloegen voorraden in, uit angst dat al het betalingsverkeer compleet vast zou lopen en de bevolking scheel van de honger al relschoppend de straat op zou gaan. Van Rompuy, voorzitter van de Europese Raad, deed later de uitspraak dat we enkele millimeters van een totale implosie hebben verkeerd.

Foto: Frédéric BISSON (cc)

De stijgende beloning van de bestuurders van ABP/APG

, door

DATA - De beruchte econoom Ewald Engelen maakte zich recent in een column druk over de beloning van een Nederlands pensioenfonds. Maar liefst zeven ton kreeg een bestuurder bij het ABP.

Dat riep de vraag op hoe de ontwikkeling van de beloning bij de bestuurders van ABP, en nu ook APG, de afgelopen jaren ging. Want de focus op één jaar en één bestuurder vertroebelt het zicht op de echte trend.

We zijn gaan spitten in de jaarverslagen. En daarbij hebben we gelijk even de dekkingsgraad erbij gepakt als referentiekader. Zie hier het resultaat:

abp_apg_2005_2013_475

Voor bovenstaand overzicht is uit de jaarverslagen de beloning gehaald voor de raden van bestuur, raden van commissarissen, leden directieraad, directeur bestuursbureau en leden commissies.

In 2008 werd APG opgericht als uitvoeringsorgaan voor de pensioenen. Maar dit is vooral een administratieve constructie. We beschouwen het dus door de jaren heen als één organisatie.

In mei weten we pas de cijfers over 2014…

Foto: Frédéric BISSON (cc)

Een bal op TV | Elites en graaiers

, door

COLUMN - Zijn we nog voor gelijkheid? Piketty ziet de ongelijkheid toenemen, vooral door ongelijkheid in de verdeling van vermogen. Maar ook met inkomens lijkt iets aan de hand.

Een tijdje terug had de VPRO een mooie film, over een ex-minister uit de regering Clinton. Die liet een collegezaal zien wat er macro-economisch gaande is. In de jaren zeventig stagneren de lonen, maar de vermogensrendementen stijgen sterker, tot ver in de jaren negentig. Wat kan de gewone jongen doen om rond te komen? Een extra baantje, zijn partner ook de arbeidsmarkt op sturen, schulden maken. Dat gebeurt ook.

Maar voor het kapitaal is het dalen van lonen ook lastig: als de middenklassen niet meer consumeren, hoe moet het kapitaal dan renderen? Daar komen bubbles van, zoals op de huizenmarkt, en uiteindelijk komt een financiële crisis. In 1928 zag de wereld er precies zo uit als in 2007: stagnerende lonen, overvloed aan kapitaal, zoekend naar rendement.

Dan publiceert het Sociaal Cultureel planbureau (SCP) op 12 december een rapport, dat het onze elites zijn waarmee onze verhouding is verstoord. De studie is, zoals vaak, veelomvattend.

Buitenhof van afgelopen zondag had de briljante ingeving over onze verhouding tot de elites Jort Kelder (‘Hoe heurt het eigenlijk?’) en Jan Marijnissen uit te nodigen voor een debatje. Het was jammer dat het kader zo bescheiden was: onwaarschijnlijke discussianten, die het vrijwel eens waren met elkaar.

Foto: Frédéric BISSON (cc)

Recensie | De vrije val van Vestia

, door

RECENSIE - Hans Verbraeken was er als eerste bij: hij meldde eind januari 2012 in het Financieele Dagblad dat Vestia dreigde te bezwijken onder de last van een enorme derivatenportefeuille. Hij beet zich in het dossier vast en liet niet meer los. Na tientallen artikelen en berichten over de affaire ligt er nu een reconstructie van zijn hand in de boekwinkels: De vrije val van Vestia. Ondanks de technische details — zie de lange verklarende woordenlijst aan het einde van het boek — is het een onverbiddelijke pageturner geworden, vergelijkbaar met andere reconstructies van bedrijfsongevallen als De prooi, De vastgoedfraude en De ondergang van SNS.

Verbraeken valt na een korte inleiding met de deur in huis: de inval van justitie bij de hoofdrolspeler in het miljardendrama, Erik Staal. Hij neemt ons mee naar het begin van zijn carrière bij de gemeente Den Haag en geeft een korte biografie. Hij schetst het beeld van een Macher, een vreemde, ondernemende eend in de bijt van de gemeentepolitiek. Staal wist lastige klussen snel en efficiënt op te lossen. Hij kreeg de vrije hand om het Gemeentelijk Woningbedrijf door reorganisaties en een reeks fusies om te vormen tot Vestia: de grootste corporatie en vooral een van de grootste projectontwikkelaars van Nederland. Voor rekening en risico van de huurder, en tegen een vorstelijk salaris, dat wel.

Staals ‘tomeloze geldingsdrang’ leidde tot steeds grotere en wildere projecten en ideeën, zo blijkt uit het vervolg. Die projecten moesten gefinancierd worden. Daarvoor zorgde de financiële rechterhand van Erik Staal: Marcel de Vries. Verbraeken beschrijft in detail hoe hij de rentelasten op de leningen van Vestia wist te drukken met financiële producten, vervolgens lage rentes voor toekomstige leningen regelde door opties op opties te stapelen, en geld verdiende door zelf opties te schrijven. Hij speculeerde een derivatenportefeuille van 23 miljard bij elkaar, vele malen groter dan de leningenportefeuille en dan Vestia zelf, met medeweten, goedkeuring en aanmoediging van Staal.

Waan van de dag

Accountants: ‘Er is veel mis in onze sector, maar laat onze salarissen ongemoeid’

, door

Want, zo zeggen de accountants zelf, ‘niet de hoogte van het inkomen [is] bepalend […] voor de kwaliteit van accountants.’

En daarom krijg je geen betere accountants door lagere salarissen uit te betalen.

En dus – enkel voor de zekerheid! – toch maar hoge salarissen:

Als er al een verband zou bestaan tussen beloning en kwaliteit dan zou verwacht mogen worden dat een hogere beloning eerder betere accountants aantrekt dan minder goede accountants.

Waan van de dag

Beloningen bestuurders zorginstellingen lager, ‘verontwaardiging werpt vruchten af’

, door

Aldus Trouw:

Kostten tijdelijk aangestelde en externe bestuurders in 2008 nog gemiddeld zestienduizend euro per maand, in 2012 was dat gedaald naar dertienduizend euro. Een daling van bijna twintig procent. De salarissen van vaste bestuurders blijven daarentegen redelijk stabiel. Die daalden sinds 2008 met ruim zevenhonderd euro naar gemiddeld 11.600 euro in 2012.

Het lijkt erop dat de publieke verontwaardiging over topbeloningen effect heeft. Bestuurders en toezichthouders in de zorg verwachten dat de inkomensdaling doorzet nu de Wet normering bezoldiging topfunctionarissen (Wnt) sinds 2013 van kracht is.

Foto: Frédéric BISSON (cc)

Bonus in de bijstand

, door

COLUMN - Het was de afgelopen weken weer bonustijd. Bij Heineken. Op Wallstreet. De rationale achter deze bonussen is dat het vooruitzicht van een extra beloning er voor zorgt dat juiste mensen op de juiste plaats zitten en dat deze mensen daardoor handelen in het belang van de onderneming. Met alle nadelige gevolgen van dien.

Hoe anders is het aan de onderkant van de samenleving. Om ontvangers van een bijstandsuitkering te stimuleren op de juiste plaats aan de slag te gaan krijgen ze het vooruitzicht van een korting op hun inkomen als ze niet het gewenste gedrag vertonen. Met alle negatieve gevolgen van dien.

Misschien wordt het tijd voor een nieuw experiment: de huidige bonustrekkers krijgen een vast inkomen en bij ongewenst resultaat een korting op hun inkomen; de huidige bijstandsontvangers krijgen een bonus bij gewenst gedrag.

Bonus in de bijstand, het zou zomaar kunnen werken.

Waan van de dag

‘Topmanager meer dan ooit gericht op snelle winst’

, door

Uit de Volkskrant:

Het ‘kwaad van het kwartaalkapitalisme’ is sinds het begin van de crisis eerder erger geworden dan verminderd, constateert McKinsey. Topmanagers trekken zich niets aan van internationale organisaties als de OESO, de G20 en het World Economic Forum, die de afgelopen jaren hebben gepleit voor een meer duurzame vorm van kapitalisme. […]

Van de ondervraagde managers erkent 63 procent dat de druk is toegenomen om zo hoog mogelijke winsten op de korte termijn te behalen.

Ruim driekwart (79 procent) van de managers zegt prioriteit te geven aan een zo hoog mogelijke winst in de komende twee jaar of op nog kortere termijn. Bijna de helft van de managers heeft een bedrijfsstrategie voor ten hoogste drie jaar. Driekwart zegt dat eigenlijk een strategie op langere termijn noodzakelijk is. En 86 procent erkent dat een langetermijnstrategie belangrijk zou zijn om het bedrijf te versterken en innovatie te bevorderen.

Volgende