Nieuwe politiek in Zagreb

De politiek in Kroatië is verlamd geraakt door een persoonlijk conflict tussen president Milanovic en premier Plenkovic. Twee weken geleden riep de president het parlement bijeen vanwege een hoogoplopend conflict bij de rechterlijke macht. Een actie zonder enig precedent in Kroatië. Maar Milanovic heeft in zijn constitutionele bevoegdheden een uitweg gevonden. Als de regering nalatig is doe ik het wel, was zijn verklaring. Parlementsvoorzitter Gordan Jandrokovic van de regerende centrumrechtse HDZ zei dat Milanovic handelde in opdracht van zijn partij, de sociaaldemocraten, die in de oppositie zitten. De oppositie is te zwak om zelf in actie te komen, dus hebben ze hun partijgenoot-president te hulp geroepen, meent Jandrokovic. Premier Plenkovic zei dat het parlement van alles kan bespreken maar dat de oplossing van het conflict met de rechters een zaak is van de regering. Het is de zoveelste aanvaring tussen hem en de president. Eerder bekritiseerde Milanovic de steun van de Kroatische regering aan Oekraïne en dreigde hij een blokkade op te werpen voor het NAVO-lidmaatschap van Finland en Zweden. Milanovic, die eerder ook premier was, is volgens sommigen in rechts vaarwater terechtgekomen. Je zou hem kunnen vergelijken met Milos Zeman, de vorige president van de Tsjechische republiek, eveneens van oorsprong socaaldemocraat, die tot zijn aftreden begin dit jaar ook een geheel eigen koers heeft gevaren. Grassrootsbeweging in het bestuur De burgemeester van Zagreb Tomislav Tomašević is van een ander kaliber. Hij is voortgekomen uit een grassrootsbeweging in de Kroatische hoofdstad tegen de verbouwing van het centrum à la het Utrechtse Hoog Catharijne. Met zijn partij Zagreb je NAŠ! (Zagreb is van ons) voerde hij sinds 2017 oppositie tegen de vorige burgemeester, de populist Milan Bandic. Hij kwam in 2020 nieuw in het Kroatische parlement en werd daar feitelijk leider van een groen-linkse coalitie van zes groeperingen. In 2021 versloeg hij bij de burgemeestersverkiezingen in Zagreb de extreemrechtse kandidaat Miroslav Škoro met 64% van de stemmen. Zijn groenlinkse coalitie is in de Zagrebse Gemeenteraad de grootste met 19 van de 47 zetels. Dit voorjaar veranderde de groenlinkse fractie in het parlement haar naam in Možemo! (Wij kunnen!). Dat moet gezien worden als een eerste stap naar de vorming van een nieuwe partij. Sommigen vrezen dat een nationale partij zal leiden tot een verlies van de oorspronkelijke basisdemocratische instelling van de beweging. We kennen het voorbeeld van het Spaanse Podemos. Lokaal is een participatieve democratie beter te realiseren. Al heeft Tomašević inmiddels ook wel ontdekt dat aan het roer zitten iets anders vraagt dan wat hij in de oppositie gewend was. In de Gemeenteraad kan hij op steun rekenen, in het ambtelijk apparaat zitten nog door de oude politiek benoemde diensthoofden die hij niet zomaar kan ontslaan. "De stad was er qua bestuur erg slecht aan toe", beweerde Tomašević. "Toen we in functie kwamen, konden we de maandelijkse salarissen voor het stadsbestuur en de werknemers niet betalen omdat er simpelweg geen geld op de rekening stond", zei hij.'s voorganger Milan Bandic heeft 20 jaar besteed aan het opbouwen en behouden van zijn macht door contracten toe te kennen en vrienden op invloedrijke posities te benoemen. Kroatië scoort slecht in de Corruption Perceptions Index 2022 van Transparency International. 'De stad was er qua bestuur erg slecht aan toe', zegt Tomašević. 'Toen we in functie kwamen, konden we de maandelijkse salarissen voor het stadsbestuur en de werknemers niet betalen omdat er simpelweg geen geld op de rekening stond'. In de loop van 2022 is er enige stabiliteit in de financiën gekomen. Participatie van burgers in de lokale politiek, moet Tomašević toegeven, is nog wel een uitdaging. Het gemeentebestuur heeft inmiddels kandidaten opgeroepen voor de vervulling van functies in schoolbesturen. Ook zijn er plannen voor de invoering van wijkbudgetten. Geschiedenis In de Balkanlanden is geschiedenis nog altijd dominant in de politiek. Wat dat betreft wijkt Tomašević ook af van de verhalen van zijn voorgangers. Hij onthulde een gedenkteken voor de slachtoffers van de Holocaust dat de rol van het fascistische Ustaša-regime erkent - nog steeds een delicate kwestie in Kroatië waar het fascisme nieuw leven in wordt geblazen. Hij was de eerste Kroatische politicus die de herdenking bijwoonde voor een Servische familie die tijdens de onafhankelijkheidsoorlog in Zagreb is omgekomen. Hij was ook de eerste burgemeester die de Zagreb Pride bijwoonde. 'Ze zijn een eiland van gezond verstand in een grote zee van corruptie en rechtse gemeenheid, en voor alles wat ze doen, dat als illegaal kan worden beschouwd, zullen ze voor de rechter worden gedaagd' zegt de oorspronkelijk Britse socioloog Paul Stubbs die verbonden is aan Zagreb je NAŠ! . De beweging kan daarnaast te maken krijgen met aanvallen op de persvrijheid, meent de Kroatische Journalisten Bond naar aanleiding van een nieuw wetsvoorstel voor regulering van de media. Een teken aan de wand is dat ook Kroatië meewerkt aan verzwakking van de anti-SLAPP wetgeving waarvoor de Europese Commissie voorstellen heeft gedaan. Een paar jaar geleden gingen honderden journalisten de straat op om te protesteren tegen de vele rechtszaken tegen hen die duidelijk bedoeld waren om de pers het zwijgen op te leggen over milieucriminaliteit en andere misdaden. De geschiedenis van de groene beweging in de Balkanlanden is er een van splinters, interne conflicten en afsplitsingen. Als de fuserende groenlinkse partijen in Kroatië het volhouden in Možemo! kunnen ze een voorbeeld zijn voor gelijkgezinden in andere Balkanlanden. Dan zou er misschien nog eens afgerekend kunnen worden met de oude politiek van Milanovic en zijn soort.

Door: Foto: Sei F (cc)
Foto: TopSphere Media via Unsplash.

Vluchtelingenopvang is zaak van koopman én dominee

De Nederlandse economie piept en kraakt door personeelstekorten. Dat ons land desondanks nauwelijks beroep doet op asielmigranten is economisch en juridisch niet houdbaar, vinden migratiewetenschapper Tesseltje de Lange en Ricky van Oers.

Dinsdag 20 juni was de dag van de vluchteling. Een dag bij uitstek om gezamenlijk te reflecteren op de Nederlandse belangen, waarden, rechten en plichten voor de ontvangst van mensen op de vlucht. Al eeuwen reizen mensen naar Nederland, op vlucht voor geweld en onderdrukking, klimaatverandering en honger. Ooit zijn het misschien Nederlanders zelf die vluchten, voor het water bijvoorbeeld.

Nadenken over het verwelkomen van mensen vraagt dat we nadenken over hoe we zelf verwelkomd zouden willen worden. In het debat over de vraag van de opvang van gevluchte mensen herkennen wij drie perspectieven: dat van de koopman, de dominee, en de rechter.

De koopman

In april 2023 lagen er ruim 18 duizend aanvragen van mensen die om bescherming vragen langer dan de wettelijke termijn van zes maanden te wachten op een beslissing. Hoewel al deze mensen mogen werken, wordt voor slechts 4 procent van hen een werk vergunning aangevraagd.  Dit terwijl ons land kampt met een enorme krapte op de arbeidsmarkt.

De koopman in eenieder van ons vraagt zich af waarom niet meer asielzoekers werken. Zijn ze lui? Neen. Ze werken niet omdat hun recht om te werken in de praktijk grotendeels tenietgedaan wordt door wettelijke, administratieve en praktische belemmeringen. De werkgever moet een omslachtige vergunningsprocedure doorlopen, IND en UWV moeten instemmen, de gemeente moet een burgerservicenummer afgeven, en net als alles rond is wordt de bijna werknemer verhuisd naar een ander azc.

Doe het veilig met NordVPN

Sargasso heeft privacy hoog in het vaandel staan. Nu we allemaal meer dingen online doen is een goede VPN-service belangrijk om je privacy te beschermen. Volgens techsite CNET is NordVPN de meest betrouwbare en veilige VPN-service. De app is makkelijk in gebruik en je kunt tot zes verbindingen tegelijk tot stand brengen. NordVPN kwam bij een speedtest als pijlsnel uit de bus en is dus ook geschikt als je wil gamen, Netflixen of downloaden.

Jesse Klaver wil ‘nieuw gezicht’, krijgt Frans Timmermans?

Jesse Klaver wil zelf geen fractievoorzitter worden, want hij wil ‘plaatsmaken voor een nieuw gezicht’. Ik vraag me af of hij zich daarbij Frans Timmermans had voorgesteld.

Het lijkt er daarmee op dat juist de nieuwe combinatie op links met een PvdA-oudgediende aan de startstreep van de verkiezingscampagne zal verschijnen, waar veel van de andere partijen kiezen voor ‘nieuw elan’ (kuch). Aan de andere kant kan GroenLinks zich met de ‘Green Deal’-eurocommissaris bijna geen groenere kandidaat wensen. Kan Timmermans op het nationale podium het kunstje herhalen dat hij deed tijdens de vorige Europese verkiezingen, toen hij ruim 18% van de stemmen binnen haalde?

Foto: Robert de Bock (cc)

Klimaatverkiezingen 2023

Hoewel ik zelf een van de aanstichters ben van het zomerthema Zonnige Zomerse Vergezichten, lukt het me niet om een positief Zonnig Zomers Vergezicht te schetsen. Het weer in Nederland is ouderwets Hollands, maar bij het horen van het nieuws over de hittegolven op drie continenten spoken telkens de beelden van Zelfs als alles eindigt door m’n hoofd. Toch zal ik proberen mijn Zonnige Zomerse Vergezicht positief te eindigen.

Zelfs als alles eindigt (het boek)

Ik las het boek van Jens Liljestrand vorig jaar op een warme, stoffige camping in Frankrijk, waar het waterpeil in het stuwmeertje fors lager lag dan toen we er een jaar of vijf geleden waren. Het boek speelt zich af in Zweden. In de tijd dat het verhaal speelt is Zweden stevig in de ban van klimaatverandering en daaruit voort komende bosbranden. Als het vuur oprukt moeten de hoofdpersonen hals over de kop hun vakantiewoning verlaten en op zoek naar een veilig heenkomen. Wat volgt is een opeenschakeling van problemen, maar vooral ook van reacties van andere mensen die ze tegenkomen en die koste wat kost hun vakantie willen voortzetten. Want dat is waarvoor ze naar Zweden zijn gekomen. De lokale inwoners doen hun best om de stroom vluchtelingen zo goed en zo kwaad als het gaat op te vangen, en van eten, drinken en een slaapplaats te voorzien.

ZZZ | Minister-president boven de partijen

In het kader van Zonnige Zomerse vergeZichten over mooie nieuwe progressieve idealen: pleidooi voor een minister-president die boven de partijen staat. Ofwel: een MP bij wie het landsbelang boven het partijbelang staat.

Het is niet ongebruikelijk dat een premier ook politiek leider van een partij is. In een land dat vaak wordt geregeerd door coalities van meer dan twee partijen, wordt de minister-president geacht ‘eerste onder zijn/haar gelijken te zijn’ en vooral als regisseur op te treden.

Hoe menselijk moeilijk het ook is, het zou mooi zijn als de leiders annex lijsttrekkers van partijen hun politieke programma terzijde kunnen schuiven zodra ze door de Koning tot minister-president zijn benoemd.

Maar wacht, dat is onmenselijk moeilijk. Krijgt iemand eindelijk de macht, dan zou zij/hij de idealen niet meer mogen praktiseren? Daar zou een normaal mens knettergek van worden.

Toch, juist in een land dat altijd door coalities wordt geregeerd, zou het handig zijn als tenminste één regeringsfunctionaris niet gebonden is aan partijpolitieke agenda’s om blikveld en handen vrij te hebben voor het grote geheel: het landsbelang.

Dan moeten we wel van wat vanzelfsprekendheden af, die in de loop der geschiedenis gewoonterechtelijk bestuurscultuur zijn geworden. Namelijk dat de grootste partij bij verkiezingen ook de minister-president levert. Slechts drie keer werd de ’winnaar’ buiten de formatie en kabinet gehouden en werd dus niet in staat gesteld de premier te leveren. Dat overkwam de PvdA in 1971, 1977 en 1982.

Doneer!

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Foto: edwin.11 (cc)

De Oost-kolonie

RECENSIE - Vlak na de val van de Muur zat ik in de trein naar Berlijn. Twee vrouwen voegden zich bij ons in de coupé, de een in bontjas met lederen koffer, de ander in een ouderwetse versleten regenjas met boodschappentas. Ze raakten in gesprek. Dat wil zeggen de bontjas las de regenjas de les. Met de boodschappentas op schoot kroop die steeds verder in het defensief. ‘Wat hebben jullie er een puinhoop van gemaakt’ begon de bontjas ‘…hadden jullie niet beter…jullie hadden toch ook….kijk eens naar ons….’ Enzovoort. Ik zat er tussen en geneerde me kapot. De arrogantie spatte er van af.

Hereniging?

Meer dan dertig jaar later schrijft Dirk Oschmann ‘Der Osten: eine westdeutsche Erfindung’, in Duitsland deze zomer een bestseller. In het boek betoogt Oschmann dat niet het DDR-verleden, maar de voortdurende West-Duitse arrogantie verantwoordelijk is voor blijvende ongelijkheid tussen oost en west. Oost is in Duitsland geen neutrale windrichting of geografische aanduiding maar een stempel voor het mindere Duitsland. Het land viert sinds 1990 de ‘hereniging’ van beide landsdelen, maar dat woord is een misleidend eufemisme volgens Oschmann. Het voormalige oosten is door het voormalige West-Duitsland overgenomen, gekoloniseerd en leeggezogen. Oschmann is geboren in Gotha in de toenmalige DDR. Hij is hoogleraar Duitse literatuur aan de universiteit van Leipzig, een van de weinige hoogleraren die oorspronkelijk uit het oosten kwamen. De achterstelling bij de benoemingen van hoogleraren is slechts één voorbeeld. Het aandeel Oostduitsers in leidinggevende posities in wetenschap, bestuur, rechtspraak media en economie ligt gemiddeld op 1,7%. Oschmann noemt vele andere voorbeelden van achterstelling en discriminatie. Zo is de ongelijkheid in lonen nog steeds meer dan 20%, een gegeven dat minder aandacht krijgt dan een even groot verschil op het punt van vertrouwen in de democratie dat in het oosten tot onder de 40% is gezakt. Het gebrek aan ‘democratisch bewustzijn’ wordt wijd en zijd becommentarieerd, van de economische achterstelling wordt geen punt gemaakt, klaagt hij. Zou er misschien een verband kunnen zijn?

Foto: Mikael Blomkvist, via Pexels.

Eendracht maakt maar een beetje macht

Een beetje progressieve partij is altijd dwars. Dat hebben PvdA en GroenLinks in ieder geval goed begrepen. Geheel tegen de tijdgeest van versplintering in, gaan ze de komende verkiezingen samen in. Met forse meerderheden stemden leden van GroenLinks en PvdA voor deelname aan de verkiezingen met een gezamenlijke kandidatenlijst en verkiezingsprogramma.

In de laatste Peilingwijzer komt de combinatie PvdA/GL op minimaal 23, maximaal 27 zetels. Bij de Tweede Kamerverkiezingen van 2021 haalden ze 17 zetels (PvdA 9, GL 8).

Op een enkel uitzondering na hebben fusies van politieke partijen tot winst geleid. Maar die winst was altijd vrij bescheiden. Wat de Peilingwijzer nu aangeeft is fors veel meer dan bij eerdere fusies is voorgekomen.

Fusies sinds 1945

1946 PvdA: fusie van Sociaal-Democratische Arbeiders Partij (SDAP), Vrijzinnig-Democratische Bond  (VDB) en de Christelijk-Democratische Unie

1948 VVD: opvolger van de Partij van de Vrijheid (PvdV), die weer een voortzetting was van de vooroorlogse Liberale Staatspartij (LSP), een fusie van vijf partijen. Samen met en het Comité ter voorbereiding van een Democratische Volkspartij (voormalige leden van de VDB) werd de VVD opgericht.

1973 CDA: Fusie van Katholieke Volkspartij (KVP), Anti-Revolutionaire Partij (ARP) en Christelijk Historische Unie (CHU).

1990 GroenLinks: Fusie van Communistische Partij Nederland (CPN), Pacifistisch-Socialistische Partij (PSP), Politieke Partij Radikalen (PPR) en Evangelische Volkspartij (EVP)

Steun ons!

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Foto: PSOE (cc)

De gok van Sanchez

Stel je voor: na de enorme nederlaag voor de regeringspartijen bij de provinciale statenverkiezingen besloot Rutte in een ‘epifaan’ moment zijn regering te ontbinden. Hij vond dat hij de kiezers een nieuw mandaat moest vragen. Was dat in ons land mogelijk geweest? In Spanje leden de regeringspartijen in mei grote verliezen bij de regionale verkiezingen. Daarop besloot premier Pedro Sanchez van de sociaaldemocratische PSOE nieuwe verkiezingen uit te schrijven. Hij hoopt a.s. zondag op hernieuwde steun voor zijn linkse regering. Maar dat is allerminst zeker. In de polls gaan de conservatieven van de Partido Popular (PP) aan kop. De kans wordt groot geacht dat de PP samen met de extreemrechtse partij Vox een nieuwe zeer conservatieve regering gaat vormen. Heeft Sanchez verkeerd gegokt?

In Spanje is de politiek strikt verdeeld in links en rechts. Grote coalities bestaan er tot nu toe niet. Het politieke landschap is sinds kort wel enigszins veranderd. De gematigd rechtse partij Cuidadanos doet niet mee met deze verkiezingen, een voordeel voor de PP. Vox is de afgelopen tijd flink gegroeid. De PP werkt op regionaal niveau wel met Vox samen, maar hoopt zondag genoeg stemmen te halen om alleen te kunnen regeren. Vox blijft voor een deel van de centrum-rechtse kiezers een brug te ver. Aan de linkerkant wordt de sterk verzwakte junior-regeringspartner Podemos vervangen door het nieuwe platform Sumar van de minister van Arbeid Yolande Diaz. Volgens haar gaat het zondag om een keuze tussen twee coalities: “De coalitie van rechten, vrijheid en vooruitgang – een coalitie van ons en de socialistische partij – en de coalitie van haat, die de rechten van vrouwen en LHBT’s verwerpt, en die bedrijven tegen werknemers opstelt.” Wat Diaz mee heeft is een de inhaalslag die het land de afgelopen jaren gemaakt heeft inzake vrouwen- en homorechten. Maar een voortzetting van de linkse coalitie lijkt nu toch moeilijk en is waarschijnlijk alleen mogelijk met steun van regionale partijen die weinig op hebben met de centralistische PP. De gok van Sanchez is waarschijnlijk dat de gedoodverfde winnaar PP stemmen tekort komt om alleen te regeren, dat het met Vox niet lukt en dat hij met zijn sociale beleid nog voldoende kiezers heeft kunnen overhalen om zijn minderheidsregering met eventuele gedoogsteun van regionale partijen voort te zetten.

ZZZ – Radicale transparantie

In het kader van Zonnige Zomerse vergeZichten over mooie nieuwe progressieve idealen hier de aftrap met een pleidooi voor radicale transparantie van alles wat overheid en politiek is.

Een goed werkende democratie is van de bevolking. De bevolking kiest de vertegenwoordigers daarin, en heeft daarmee een belang om te weten waar die vertegenwoordigers voor staan en hoe ze tot hun besluiten komen. En de gehele overheid plus alle politieke organen zijn uitvoeringsorganen in dienst van de bevolking.
Daarmee is ook alle informatie daarover van de bevolking.
Maak de vergelijking met een willekeurige organisatie of bedrijf. Komt het ooit voor dat de directeur of CEO buitengesloten wordt van informatie binnen de eigen organisatie? Nee, natuurlijk niet! Zie de bevolking als gezamenlijke CEO. Immers, als de bevolking niet de baas is, wie dan wel? En is het dan nog een democratie?

Om dus als bevolking goed te kunnen beoordelen of alles gaat zoals het wil, moet alle informatie ten alle tijde direct beschikbaar zijn voor iedereen. Radicale transparantie dus. Alle notities, agenda’s, rapporten, gespreksverslagen, sms’jes, appjes, etc… in functie opgesteld, gaan direct een openbaar register in.
Ontwerp het werk van de overheid en de politieke organen zo dat dit mogelijk wordt.

Dit is niet alleen een heel natuurlijk uitgangspunt voor een echte democratie, het is ook de beste waarborg tegen misbruik van macht. Macht van spelers binnen de overheid of politiek, maar ook de macht van grote organisaties die met veel geld invloed kunnen uitoefenen buiten het zicht van de bevolking.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Foto: Gowy, After Peter Paul Rubens, Public domain, via Wikimedia Commons.

Michel, Rutte en het struikelen over migratie

COLUMN - van Fauke Deceuninck

Dat premier Rutte zijn kabinet uitgerekend over het thema migratie liet vallen, kwam onverwachts, en niet in de laatste plaats voor zijn coalitiepartners. Een soortgelijk scenario speelde zich in december 2018 bij de zuiderburen af, toen de Belgische regering-Michel I viel na een impasse over het VN-migratiepact. Ook al is België op politiek vlak geen rolmodel voor Nederland, de VVD had kunnen leren van die Belgische kabinetsval over migratie.

De val van de regering-Michel leidde bij de eerstvolgende verkiezingen in mei 2019 tot de zwaarste afstraffing voor coalitiepartijen in 20 jaar. De Vlaams-nationalistische N-VA, die uit de federale regering stapte omwille van haar verzet tegen het Marrakesh-pact, verloor het meeste aantal zetels. De partij had gehoopt te cashen op een harde strijd rond het thema migratie, maar moest uiteindelijk een groot deel van haar stemmen afstaan aan het radicaal-rechtse Vlaams Belang.

Van crisis naar crisis naar … val

De gelijkenissen tussen het kabinet-Rutte IV en het kabinet-Michel I, en vooral de manier waarop beide aan hun eind kwamen, zijn opvallend. Beide kabinetten wisten zich ondanks meerdere crises overeind te houden. Rutte IV viel niet omwille van de onenigheid over stikstofbeleid, het geklapte Landbouwakkoord, de vertraging in de afhandeling van de Toeslagenaffaire, de inflatie en hoge energieprijzen, klimaat of de gevolgen van de aardgaswinning in Groningen. Een meningsverschil over gezinshereniging voor oorlogsvluchtelingen bleek na anderhalf jaar uiteindelijk de ultieme splijtzwam.

Vorige Volgende