In de opnieuw oplaaiende discussie over de steun aan Griekenland hoor je vanuit diverse kanten roepen "waarom zou ik als hardwerkende Nederlander moeten betalen voor die luie Grieken". We zijn gaan graven in de data om te kijken wat nou waar is. Om te beginnen is er het gemiddelde aantal uur wat iemand per jaar werkt. Dat wordt netjes bijgehouden door de OECD. Dat ziet er als volgt uit:
NIEUWS - Hoewel de IJslandse regering niet tot de EU wil toetreden, denken veel IJslandse burgers daar anders over. In Reykjavik demonsteerden 8000 mensen tegen het regeringsbesluit. Na de Icesave-crisis in 2009 zou een meerderheid van de IJsalndse bevolking voor toetreding tot de EU zijn.
Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.
COLUMN - Of iemand te vertrouwen is, staat niet op het voorhoofd geschreven. Toch kunnen we op basis van een momentopname van een gezicht al de betrouwbaarheid van iemand inschatten. Die belangrijke sociale vaardigheid ontwikkelen we als pubers. Pas als er expliciet naar onze mening wordt gevraagd, gaan we fouten maken.
Op een basisschool in België speelden 540 middelbare scholieren een vertrouwensspel. Elke scholier kreeg 4 euro, die hij of zij kon investeren in een onbekende, van wie alleen vijf seconden lang een foto te zien was. Die onbekende persoon kreeg dan van de onderzoekers het drievoudige (12 euro), waarvan hij er ofwel 0 (niet erg aardig), ofwel 4 euro (dan speelde de scholier quitte) of 6 (dan werd de winst dus eerlijk gedeeld) naar de scholier kon terugsturen. Dat wisten de scholieren van tevoren; hun taak was dus om in te schatten of de ontvangers te vertrouwen waren of niet. De ontvangers hadden hun keuzes al eerder gemaakt, dus de onderzoekers wisten al of ze betrouwbaar waren of niet.
Er waren evenveel ‘oplichters’ en ‘betrouwbaren’ onder de ontvangers. Uit de geïnvesteerde bedragen blijkt dat dertienjarigen die twee groepen al op basis van de foto uit elkaar kunnen houden, zij het met moeite. Ze sturen oplichters in 42% van de vertrouwensspellen hun 4 euro, en de onbekenden die wel te vertrouwen waren in 48%. De achttienjarigen deden het in het spel aanzienlijk beter: zij stuurden maar 36% van de oplichters iets toe, tegenover 56% van de betrouwbare types. Werd hen daarentegen alleen gevraagd om in te schatten of ze de gezichten betrouwbaar vonden, dan scoorden ze aanzienlijk slechter.
ACHTERGROND - Van de protesterende taxichauffeurs op het Malieveld die een gevaar in Uber zien, tot de woedende bewoners in Barcelona die vinden dat Airbnb de sociale cohesie in de wijk aantast: niet iedereen is blij met de deeleconomie. Is autoritten of huizen delen toch niet zo sociaal?
Volgens prof. dr. Koen Frenken (Innovatiestudies, UU) bestaat er veel onduidelijkheid over wat de deeleconomie precies is. Tijdens het Culturele Zondagen College bracht hij duidelijkheid in het debat en sprak hij over de voordelen en keerzijden ervan: van duurzame winst, tot sociale risico’s. Hoe moet de overheid inspelen op de nieuwe initiatieven?
Van politiek links tot politiek rechts, alle partijen omarmen de deeleconomie. GroenLinks benadrukt de milieuwinst, terwijl de VVD vooral kansen ziet voor ondernemers en nieuwe bedrijven.
Amsterdam heeft zichzelf uitgeroepen tot eerste ‘Sharing City’ van Europa, om te benadrukken dat de stad achter de deeleconomie staat. In Utrecht gaat de deeleconomie waarschijnlijk zijn toptijd beleven tijdens de start van de Tour de France, voorspelt Frenken: “Via AirBnb kan worden voorzien in de enorme behoefte aan slaapplekken, die hotels nooit allemaal alleen zouden kunnen opvangen.”
Wel/geen deeleconomie
Er is dus lof, maar ook kritiek op de deeleconomie. Volgen Frenken is een duidelijke definitie nodig: “Er is sprake van deeleconomie als consumenten elkaar tijdelijk toegang geven tot hun onderbenutte goederen.”
Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.
In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.
Vooral aan de bovenkant, uiteraard:
Er werden voor 13 miljard euro aan bonussen uitgekeerd in 2013 in Nederland, een stijging van 14 procent ten opzichte van een jaar eerder. […]
Werknemers met een hoger jaarloon krijgen vaker een beloning die gekoppeld is aan de persoonlijke prestatie of de prestatie van de onderneming. Ruim de helft van de werknemers die een vast salaris hadden van meer dan 1 ton kregen een prestatiebeloning van 5.000 euro of meer. Zestig procent van de werknemers die meer dan 2 ton verdienden ontvingen een beloning van 20.000 euro of meer.
ANALYSE - Als puntje bij paaltje komt, lijkt Nederland een regressief belastingstelsel te kennen. Weinig kans dus dat VVD dat met een herziening van het belastingstelsel wil repareren, denkt Hugo van Haastert.
Het kabinet Rutte-II is halverwege de rit en er zijn veel plannen gerealiseerd. De afgelopen jaren is Nederland ingrijpend verbouwd; de woningmarkt, de arbeidsmarkt, de zorg en het onderwijs liggen er allemaal anders bij als gevolg van ingrijpende hervormingen. Met de verkiezingen van volgende week voor de Provincie en de Senaat is het goed om de balans op te maken.
Het is een klein wonder dat een kabinet van VVD en PvdA, twee politieke tegenpolen, toch zo veel heeft kunnen bereiken. Maar tegelijkertijd lijkt het er op dat ze nu wellicht ten onder zullen gaan aan hun eigen succes. Want nu de belangrijkste doelen van het kabinet zijn bereikt, is er weinig meer over om te realiseren. Of toch wel? In Haagse kringen wordt nu namelijk aangedrongen op een nieuw belastingstelsel. Kunnen de VVD en de PvdA in hun laatste jaren van Rutte-II nog een nieuw fiscaal stelsel toevoegen aan de reeks van mijlpalen?
Ik vermoed van niet. De VVD en de PvdA denken fundamenteel anders over de economie en over inkomensverschillen. Het zijn de politieke partijen die de klassieke tegenstelling tussen kapitaal en arbeid vertegenwoordigen. Een nieuw belastingstelsel zou overigens geen slecht idee zijn. Want het huidige stelsel is zogenaamd progressief, maar in werkelijkheid valt daar wel wat op af te dingen. Laten we eens een goede blik werpen op de belastingen in Nederland.
Progressieve belastingen
ANALYSE - Het zal even wat minder gezellig zijn geweest aan de Jaffalaan in Delft. Had Peter Boelhouwer van onderzoeksinstituut OTB net nog zijn ziel en zaligheid gestoken in een essay om de politiek – in opdracht van de bouwlobby – te overtuigen hogere leningen ten opzichte van het inkomen toe te staan, nu concludeerde de Europese Commissie al weer dat het terugschroeven van de maximale lening ten opzichte van de waarde van de woning zonder grote problemen zal verlopen.
Daarbij baseert de EC zich nota bene op een rapport dat OTB samen met de bouwwereld maakt, de Monitor koopwoningmarkt. Dit baart mij om meerdere redenen zorgen.
Verdere aanscherping leennormen
Er is momenteel veel te doen om de leennormen in Nederland. Niet heel lang geleden kon je makkelijk een hypotheek voor de hele waarde van de woning plus 10 procent of meer ‘krijgen’, maar tot 2018 wordt de maximale hypotheek in stapjes van 1 procentpunt per jaar afgebouwd tot 100 procent van het aankoopbedrag. Een koper moet dus een steeds groter deel van de bijkomende kosten uit zijn spaargeld – of dat van zijn ouders – bekostigen.
Deze 100 procent is in internationaal opzicht nog altijd hoog. Het IMF moedigde Nederland daarom al eerder aan om de maximale lening verder af te bouwen tot 80 procent en momenteel onderzoekt De Nederlandsche Bank de mogelijkheden daartoe.
Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.
Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.
De kosten voor de herziening van het belastingstelsel kunnen worden betaald met de opbrengsten van een btw-verhoging. Uiteindelijk moeten burgers er netto op vooruit gaan.
Dat zegt Klaas Knot, president van De Nederlandsche Bank (DNB), bij de presentatie van het jaarverslag 2014.
“Nederland is koploper met het aantal productgroepen dat onder het lage btw-tarief valt, sommige landen hebben zelfs helemaal geen laag btw-tarief. Daarom ziet DNB mogelijkheden dit lage tarief in te perken.”
Want als je echt diep in de shit zit, duurt het wel even voordat je eruit bent:
Roeland van Geuns, lector Armoede en Participatie aan de Hogeschool van Amsterdam, bevestigt deze lezing. ‘Dat zien we ook in voorbeelden uit het verleden: ondanks het feit dat de economie aantrekt, blijft het aantal mensen dat langdurig in armoede leeft, stijgen.’
Volgens Van Geuns is dat de bevolkingsgroep die vaak een beroep doet op voorzieningen als voedselbanken. Juist voor hen is het moeilijk om uit de armoede te komen, zegt Van Geuns: ‘Hoe langer deze groep buiten de arbeidsmarkt staat, hoe moeilijker het voor hen is om werk te krijgen. Iemand die langdurig werkloos is geweest, is onaantrekkelijk voor een werknemer.’ Werkgevers die weer op zoek gaan naar arbeidskrachten kiezen eerder voor iemand die korte tijd zonder werk heeft gezeten. Pas daarna wordt de groep langdurig werklozen aangesproken.
Van Geuns verwacht dat het aantal mensen dat een beroep doet op de voedselbank ook het komende jaar blijft stijgen. ‘Pas als de economie voor langere tijd goede cijfers vertoont, zullen de allerarmsten ervan profiteren.’
De euro zakt weg ten opzichte van de dollar – net als, overigens, een flink aantal andere munteenheden.
Volgens Matt O’Brien is dat het gevolg van een aantrekkende economische groei in de VS, terwijl de rest van de wereld blijft kwakkelen:
Why is the dollar up so much? Well, the simple story is that the stronger your economy, the stronger your currency. The slightly more complicated version, though, is that currencies go up when monetary policy is relatively tight, and down when it’s relatively loose. Now these should just be different ways of saying the same thing — since central banks raise rates when growth is too strong and cut them when it’s too weak […]
The U.S. economy is doing well enough that it’s getting ready to raise rates, and the rest of the world is slowing down enough that it’s cutting them.