De bok van Van Bokhoven

Een gastbijdrage van Frans Kuijpers, eerder verschenen op zijn eigen weblog. ‘De pot verwijt de ketel dat hij zwart ziet’ een spreekwoord dat betekent dat iemand een ander iets verwijt waaraan de verwijter zichzelf ook schuldig maakt.. Daar moest ik aan denken bij een artikel van Ines van Bokhoven bij Opiniez. Daaraan en aan de splinter die je in het oog van de ander ziet terwijl je de balk in je eigen ogen niet opmerkt. Van Bokhoven gebruikt een tweet van een uitspraak van terrorisme-expert Beatrice de Graaf om haar punt te maken. In een reeks twitterberichten schreef De Graaf het volgende: “maandag heb ik blijkbaar bij @JinekLive geheel radicaalrechts in Nederland diep gekwetst. Ze voelen zich massaal geraakt over een item over de dreiging van extreemrechts in Duitsland, waar AfD geradicaliseerd is (volgens veiligheidsdiensten daar), en mee doet met neonazi’s.” In een tweede bericht gaat Van der Graaf verder: “Alle bekende en onbekende trollen, guurrrechtse “journalisten”, @DDStandaard, @wierduk, @NineForNews hebben onthuld waarmee ze zich identificeren: met de extreem rechtse Duitse onderbuik.” Van Bokhoven vindt het gebruik van 'radicaal rechts' onnodig generaliserend en het wordt vooral gebruikt om: “zich achter te verschuilen.” Ook het gebruik van de woorden 'diep gekwetst' bevallen haar niet: “Nou denk ik dat dat wel meevalt, maar stel dat het wel zo was: waarom daar dan zo laatdunkend over doen? Waarom daar de spot mee drijven? … Waarom zo stampen op de emoties van mensen waar je een samenleving mee deelt? Welk nut dient dat, naast jezelf het gevoel geven dat je zo ont-zet-tend veel beter bent – een volslagen misplaatst gevoel, want onderbouw het maar eens overtuigend na dat soort woorden.”   Van Bokhoven gaat verder: “De Graafs onderbuik: die van haar is prima, haar scheldpartijen en generalisaties en verwijten zijn de redelijkheid en rationaliteit zelve, en de rest van ons is een soort primaat als wij eens eerlijk zeggen, net als zij, op wie we zo kwaad zijn en waarom.” Hiermee wordt, zo betoogt Van Bokhoven, onnodige verdeeldheid gezaaid in de samenleving. Daarom stelt ze de vraag: “wat verwachten ze toch? Wat denken ze dat er gebeurt als ze elke dag duidelijk maken zich niet verbonden te voelen met een steeds groter deel van de samenleving waar ook zij deel van uitmaken, net als wij? Waar hopen ze op? Dat we weggaan? Want we zijn hier, we delen die samenleving nu eenmaal met de De Graafjes van deze wereld, hoe onvoorstelbaar ze dat ook vinden – en we gaan nergens heen. We blijven gewoon hier en erger nog: we hebben exact dezelfde rechten en maken er gebruik van.” Van Bokhoven heeft een punt. Het uitschelden van mensen is niet bevorderlijk voor het gesprek en dus ook niet voor het samen met elkaar leven van mensen die verschillend over zaken denken. Als ik jullie uitscheld dan zal dat jullie bereidheid om verder te lezen niet ten goede komen en is de kans dat mijn boodschap jullie bereikt klein. Van Bokhoven heeft dus een punt. Alleen helpt ze dat punt vervolgens vakkundig om zeep door precies dat te doen waar ze De Graaf terecht van beschuldigt: “Willen mensen als Beatrice nog wel deel zijn van onze samenleving? Want terwijl zij het recht claimen onze wereld te mogen duiden, deze wereld als eigendom te behandelen, wordt de groep die zich van deze deugpronkers afkeert met de dag groter. Deze deugers moeten uitkijken: straks staan ze zelf buitenspel en het is nog maar de vraag of wij een samenleving willen delen met mensen die niet verder komen dan hun eigen bevooroordeelde, misplaatst verheven onderbuik waarmee ze deze samenleving zo ongelofelijk veel schade toebrachten en zo ontzettend veel kloven groeven.” Nu, aan het einde van deze Prikker viel me, na de pot en de ketel en de splinter en de balk nog een spreekwoord in: heeft van Bokhoven met dit artikel niet een bok geschoten?

Doneer!

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Foto: Shirley de Jong (cc)

De valkuilen van ons denken

RECENSIE - De Nijmeegse emeritus hoogleraar Wetenschapsfilosofie Ton Derksen publiceerde al verschillende boeken over gerechtelijke dwalingen. Het meest bekend is de zaak Lucia de B., de verpleegkundige die na een veroordeling voor vijfvoudige moord en poging tot moord werd vrijgesproken. Nu heeft Derksen in het boek Waarheidsvinding een aantal valkuilen voor foute conclusies van politierechercheurs en het OM samengevat. Opmerkelijk is dat Derksen al direct in de inleiding afstand neemt van de titel van zijn boek. Maar daar heeft hij zijn reden voor.

‘Waarheidsvinding is een misleidend woord’, schrijft Derksen. ‘Het suggereert dat de waarheid gevonden wordt. Rechters, politici en journalisten en wetenschappers zijn echter in de eerste plaats waarheidszoekers. Wanneer ze zich niet bewust zijn van de denkinstincten, van de natuurlijke eerste reacties van ons brein, en daarmee zich niet bewust zijn van de valkuilen die denkinstincten met zich meebrengen, dan kan het met de waarheidsvinding goed misgaan’.

Er zijn nogal wat valkuilen die waarheidszoekers op het verkeerde pad brengen. Derksen waarschuwt nadrukkelijk voor de verleiding van passend bewijsmateriaal. We verliezen al snel onze kritische houding als we denken voldoende belastend materiaal gevonden te hebben. Noodzakelijk is te werken met alternatieve scenario’s. Confrontatie van aanwijzingen voor verschillende scenario’s moet aanwijzen welk scenario het dichtst bij de waarheid komt. Aan de hand van onder andere de zaak-Louwes (Deventer moordzaak) laat hij zien hoe het ontbreken van een alternatief scenario de betrokken rechercheurs heeft misleid.

Foto: Onno en Hans Blom (In de Ban van Goed en Fout, BBN/VARA, 2024)

Vader zat bij de NSB; heeft Hans Blom het werkelijk lang niet gewußt?

In hoeverre boden de tv-serie ‘In de ban van goed en kwaad’, het boek Oorlogsduif en een groot interview van Hans Blom en zoon Onno Blom, bekend historicus en biograaf/recensent, een getrouw beeld van het NSB-verleden van hun familie? Nader tekstonderzoek geeft opvallende inzichten.

Dit artikel verscheen eerder in uitgebreidere vorm op Netkwesties.

Dit is een analyse van de beeldvorming door historicus Hans Blom en zoon en auteur Onno over het oorlogsverleden van Hans’ vader Jan Blom (1908-1975). Diens ouders, broers en zussen waren fanatieke NSB’ers, maar Jan zat bij ‘het verzet’. Die tegenstelling vormt de kern van hun tv-serie bij BNNVara, het boek Oorlogsduif en een Volkskrant-interview in 2024; maar ze speelde al voor Hans Blom bij het directeurschap van Oorlogsdocumentatie (NIOD/RIOD) in 1996. Hij gaf toen een ‘tactisch’ interview aan Vrij Nederland over dat familieverleden.

Hans Blom werd bekend als historicus met zijn oratie van 1983 onder de titel ‘Tussen goed en fout: nieuwe gezichtspunten in de geschiedschrijving 1940-1945 ‘. Hij verzette zich tegen het goed-fout-denken van de eerste generatie oorlogshistorici zoals Loe de Jong en in mindere mate Abel Herzberg en Jacques Presser. Blom kreeg destijds felle kritiek op de oratie van de toen nog jonge, eminente historicus Bob de Graaff.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Foto: Robbie Shade (cc)

Google moet van Europese Hof 2,4 miljard euro boete definitief ophoesten

NIEUWS - Het Hof van Justitie van de Europese Unie (HvJEU) wijst het beroep van Google tegen de boete af. Die boete is al in 2017 opgelegd en pas nu is die definitief.

Dit artikel verscheen eerder bij Netkwesties.

In 2017 heeft de Europese Commissie Google de geldboete opgelegd. Het bedrijf had op 13 nationale markten voor met de zoekdienst misbruik gemaakt van de machtspositie door zijn eigen productvergelijkingsdienst te bevoordelen in zoekresultaten: België, Tsjechië, Denemarken, Duitsland, Spanje, Frankrijk, Italië, Nederland, Oostenrijk, Polen, Zweden, Verenigd Koninkrijk en Noorwegen.

Google had de zoekresultaten van zijn productvergelijker bovenaan geplaatst en in de kijker gezet, omkaderd (in ‘boxes’) met aantrekkelijke visuele en tekstuele informatie. De zoekresultaten van concurrerende productvergelijkers werden getoond als gewone generieke resultaten in de vorm van blauwe links en stonden veelal lager.

Beroep

Google en Alphabet zijn tegen het besluit van de Commissie opgekomen bij het Gerecht van de Europese Unie, dat het beroep bij arrest van 10 november 2021 grotendeels heeft verworpen en met name de geldboete heeft bevestigd. Het Gerecht achtte echter niet bewezen dat de handelwijze van Google op de algemene zoekmarkt de mededinging werkelijk schade toebracht. Ze heeft dus het besluit van de Commissie nietig verklaard voor zover daarin ook op die markt een inbreuk op het verbod van misbruik van een machtspositie was vastgesteld.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Closing Time | Jane’s Addiction op Pinkpop

Relletje in rockland: in Boston brak Jane’s Addiction midden in een set-up haar concert af nadat zanger Perry Farrell gitarist Dave Navarro een stomp gaf.

De zanger klaagde al enkele concerten dat de muziek te luid was en hij zichzelf niet kan horen. Volgens zijn echtgenote kampt Farrell met tinnitus en een schorre keel en boterde het al langer niet tussen de bandleden.

“Clearly there had been a lot of tension and animosity between the members… the magic that made the band so dynamic”, zo schrijft Etty Lau Farrell vanochtend op Instagram.

Closing Time | Afterglow

Jerry Cantrell, gitarist van grungeband Alice in Chains, is voor eeuwig in de jaren negentig blijven hangen, zo lijkt het. In oktober komt er een nieuwe soloplaat van hem uit, I Want Blood.

Closing Time | Talk to Me

Vandaag werd bekend dat kunstenaar Peter Klashorst is overleden. Hij werd 67 jaar. Hier ziet u hem in een jonge versie als basgitarist van het New Wave-bandje Soviet Sex, begin jaren ’80.

Klashorst werd natuurlijk vooral bekend door zijn sekstoeristische (mis)avonturen in verscheidene Afrikaanse landen. In 2000 werd hij in Senegal gearresteerd omdat hij modellen naakt liet poseren en naar alle waarschijnlijkheid seks met hen had.

 

Closing Time | Heartland

‘Heartland’ is een van de minder bekende nummers van U2, en bezingt het binnenlandse hart van Amerika, naar aanleiding van een trip die zanger Bono en bassist Adam Clayton maakten door de Mississipi Delta.

Het verscheen in 1988 op de plaat ‘Rattle & Hum’ en daar aan gekoppelde, gelijknamige documentaire van Phil Joanou. De plaat is misschien meer nog dan het voorgaande album The Joshua Tree een verkenning van de Amerikaanse cultuur, en dan met name de hedendaagse mythe die de Verenigde Staten van zichzelf hebben geschapen.

Vorige Volgende