Omdat ik in contact sta met allerlei mensen, sta ik ook in contact met mensen die de beslissing van het Britse Hooggerechtshof toejuichen dat de begrippen vrouw en geslacht (‘woman’ en ‘sex’) voor een bepaalde wet ‘biologisch’ moet worden opgevat. Ik heb niet zo’n duidelijke opvatting over die beslissing – als ik het goed begrijp gaat het over een interpretatie van wat de wetgever bij het opstellen van die wet kan hebben gedacht, en tja. Wat mij vooral interesseert, is de vanzelfsprekendheid waarmee die Britse rechters én de toejuichers ervan uitgaan dat er inderdaad een eenduidige biologische definitie is van geslacht. Ik vind het raar dat men sowieso streeft naar een definitie: dat het verschil tussen geslachten in de wet moet worden vastgelegd. Waarom zouden we willen registreren of iemand een ‘man’ is of een ‘vrouw’ of een andere categorie? Dat doen we met de meeste andere kenmerken van mensen toch ook niet? Mij lijkt het eigenlijk vrij duidelijk dat de biologie altijd en overal rommelig is, of het nu gaat over geslacht of om welk biologisch begrip dan ooit. Alles vloeit in de natuur in elkaar over, en er zijn eigenlijk nooit afgebakende categorieën. De bioloog Mariken Heitman schrijft daar behartenswaardige dingen over in haar roman Wormmaan: We categoriseren ogen als blauw of bruin, een grove indeling, want we weten dat de kleur van ieder paar ogen uniek is. ‘Blauw’ is een benadering zoals ‘vrouw’ dat zou moeten zijn. Dit rigide categoriseren dat geen vragen of nuance toelaat, dat is pas extreem. Het is een denkraam dat enkel overleeft in verhalen, verhalen die ooit of op andere plaatsen in de wereld aantoonbaar anders waren. Dat betekent niet dat we geen onderscheid kunnen maken tussen man en vrouw, zoals we ook kleuren onderscheiden als blauw en bruin. Maar dat verschil is altijd een opgelegd en willekeurig verschil, dat niet correspondeert met de biologische werkelijkheid. Binaire onderscheidingen zijn altijd iets dat door de mens aan die werkelijkheid wordt opgedrongen: we kunnen niet echt denken in schalen, alleen in categorieën. De regenboog kun je ook niet écht anders zien dan als een opeenvolging van rood, oranje, geel, enzovoort – dat betekent niet dat die categorieën ‘de natuurlijke definitie’ geven van de regenboog. Gameten Iedere opdeling van de natuur in afgebakende hokjes is per definitie een menselijke activiteit, ingegeven door de beperkingen in hoe wij denken en door sociale conventies – of, zoals Heitman dat noemt, ‘verhalen’. Hoe het precies met oogpigment zit, weet ik niet, maar in het geval van geslacht is de definitie ook nog eens heel ingewikkeld. Geslacht kun je onder meer definiëren in termen van hormonen (testosteron en oestrogeen en zo), van genetica (XX of XY), en in termen van uiterlijke geslachtskenmerken. Er is weliswaar een hoge correlatie tussen die factoren, maar wat er precies bepalend is, dat lijkt me niet te zeggen. Een toejuicher wees me bijvoorbeeld op dit interessante artikel uit BioEssays waarin zou worden aangetoond dat geslacht biologisch is. De definitie wordt in dat artikel als volgt gegeven: Biologisch geslacht wordt gedefinieerd als een binaire variabele in elke seksueel voortplantende planten- en diersoort. Met enkele uitzonderingen genereren alle seksueel voortplantende organismen precies twee typen gameten die van elkaar verschillen in grootte: vrouwen produceren per definitie grote gameten (eicellen) en mannen produceren per definitie kleine en meestal beweeglijke gameten (zaadcellen). Deze duidelijke tweedeling in de grootte van vrouwelijke en mannelijke gameten wordt “anisogamie” genoemd en verwijst naar een fundamenteel principe in de biologie. Hoewel dit een intelligente definitie is van een intrigerend verschijnsel in de biologie – dat er bij alle soorten in de natuur precies twee biologische vormen van voortplanting zijn en nooit bijvoorbeeld drie – blijkt uit de rest van het artikel ook dat je deze definitie van ‘gameten’ niet meteen kunt plakken op individuen, en al helemaal niet op mensen. Als je dat wel zou doen, zou je om te beginnen allerlei individuen uitsluiten, bijvoorbeeld degenen die helemaal niets produceren omdat ze te jong zijn, te oud, of onvruchtbaar. Je moet het dan dus al abstracter zien, en het uiteindelijk waarschijnlijk toeschrijven aan het type anatomie dat de productie van gameten in theorie mogelijk zou maken. Geboorte Je hebt het dan bijvoorbeeld over uiterlijke geslachtskenmerken. Behalve dat er evident individuen zijn bij wie die zodanig in elkaar zitten dat ze geen enkele gameet kunnen produceren, of bijvoorbeeld allebei. Of je hebt het over de hormonen die de productie van die gameten in het lichaam reguleren. Maar ook die kunnen in allerlei combinaties voorkomen. De auteurs van het artikel noemen zelf “uitwendige genitale morfologie, inwendige aanvullende voortplantingsstructuren, hormonaal geslacht en secundaire geslachtskenmerken, gonadaal geslacht en chromosomaal geslacht”. Geen van deze aspecten valt precies samen met de andere. Bovendien lijkt mij niet meteen duidelijk wat nu het ‘biologisch; geslacht is van mensen die hun uiterlijke geslachtskenmerken hebben veranderd en een hormoonkuur (hebben) ondergaan. Meestal zullen zij misschien geen gameten hebben, maar ze hebben natuurlijk wel grotendeels het lichaam dat is ingericht op de gameten die passen bij het geslacht waarmee ze zich identificeren. De enige manier om een trans-man of een trans-vrouw geen man of vrouw te laten zijn, is door te verklaren dat het gaat om het geslacht dat hen bij geboorte op biologische gronden is toegekend (‘eens een vrouw, altijd een vrouw’). Maar toen zij geboren werden, waren zelfs de uiterlijke geslachtskenmerken vaak nog niet helemaal ontwikkeld. Eventualiteiten Een baby is in veel opzichten nog geen man of vrouw. En voor sommige baby’s geldt bovendien dat ze met intersekse kenmerken geboren worden. Bij hen wordt dat ‘biologische’ geslacht dus na de geboorte bepaald. Waarom geldt dat niet voor trans personen? Het is voor rechters natuurlijk niet ongebruikelijk dat ze allerlei vage continua in de werkelijkheid moeten omzetten in een categorisch ja of nee. Denk aan ‘schuldig’ tegenover ‘onschuldig’: zo duidelijk is dat natuurlijk meestal ook helemaal niet. Ik neem ook onmiddellijk aan dat die Britse rechters gelijk hebben als ze stellen dat andere Britse rechters waarschijnlijk aan iets biologisch hebben gedacht toen ze die wet opstelden. Maar daarmee heb je nog geen bruikbare juridische categorie. De oorspronkelijke wet stelt bovendien dat geslacht ‘binair’ is, en dat er alleen mannen of vrouwen zijn. Volgens die wet bestaan intersekse personen niet. Veel makkelijker is in dat op zicht het sociaal-psychologische gender: ‘man’ en ‘vrouw’ zijn met name aanduidingen voor rollen: rollen in persoonlijke verhoudingen, rollen in de samenleving. Die rollen worden vaak gecorreleerd aan bepaalde biologische kenmerken, maar mensen kunnen ook kiezen voor een andere rol dan hun ouders ingedachte hadden. Of die rollen mixen. Ik begrijp de redenering wel van de feministische groep die deze zaak aanhangig heeft gemaakt. Er zijn misschien bepaalde gevallen waarin met name de vaststelling van iemands gender door ‘zelfidentificatie’ (of iemand een man, een vrouw of iets anders is, bepaalt die persoon zelf) mogelijk aanleiding geeft tot misbruik. Ik heb niet de indruk dat dit nu zo’n frequent probleem is, maar de wet moet natuurlijk rekening houden met eventualiteiten. Alleen zou ik zeggen: laten we dat hele niet definieerbare gender en geslacht opheffen als juridische categorieën, omdat ze veel te fluïde zijn om vast te leggen. We leggen allerlei andere identiteitskenmerken ook niet zo vast – wat iemands seksuele oriëntatie is wordt ook niet geregistreerd. Waar zich problemen voordoen, zou een rechter kunnen oordelen – jij mag daar en daar niet binnen – en daarbij de complexiteit van de mens meewegen: zowel al die verschillende biologische kenmerken als de manier waarop iemand zichzelf beleeft. Doet dat niet veel meer recht aan de werkelijkheid?
Een funkversie van Enter Sandman? Art vs Science doet het gewoon.
Je moet wel eerst door 1.44 minuten aan voorbespreking heen spoelen, maar dan heb je ook wat.
Sargasso heeft privacy hoog in het vaandel staan. Nu we allemaal meer dingen online doen is een goede VPN-service belangrijk om je privacy te beschermen. Volgens techsite CNET is NordVPN de meest betrouwbare en veilige VPN-service. De app is makkelijk in gebruik en je kunt tot zes verbindingen tegelijk tot stand brengen. NordVPN kwam bij een speedtest als pijlsnel uit de bus en is dus ook geschikt als je wil gamen, Netflixen of downloaden.
OPINIE - Een gastbijdrage van Frans Kuijpers, eerder verschenen bij ‘Ballonnendoorprikker’.
“Ondanks dat de oorlog in onze voortuin volop gaande is, willen we de verdediging niet in onze achtertuin”, aldus Tom Lash in een artikel bij De Correspondent. Lash maakt zich zorgen over de vele bezwaren en beren op de weg naar een sterk leger. “Het gaat niet om netjes. Het gaat om snel.” Zo eindigt hij zijn betoog. Want: “Wil Europa zelf ook nog iets te zeggen hebben, dan moeten we ook op militair gebied op eigen benen kunnen staan. Om dat voor elkaar te krijgen moeten we in Nederland echt anders gaan kijken naar hoeveel we bereid zijn op te offeren voor onze eigen veiligheid. Dat hoeven geen Noord-Koreaanse toestanden te worden, maar iets minder polder, en iets meer loopgraaf, kan geen kwaad.” En snel betekent dat ‘heilige huisjes’ soms wat minder ‘heilig’ zijn. Dat gaat mij toch iets te snel.
Het klopt, zoals Lash schrijft dat het gros van de politieke partijen aan boord is voor een groter leger. Zelfs de Partij voor de Dieren. En ik ben ook aan boord voor een Europa, of beter gezegd een Europese Unie, die militair op eigen benen staat. En ja: “Terwijl in het oosten een gevaarlijke gek een land platwalst,” zit er, “in het westen een gevaarlijke gek (die) betwijfelt of hij nog zin heeft ons te helpen.” Dat vraagt om actie, maar dan wel de juiste actie. Die juiste actie moet beginnen met een goede analyse van de bedreigingen. Die goede analyse begint niet met het roepen dat er 3, 4 of 5% van het bruto binnenlands product aan defensie uitgegeven moet worden. Dat een secretaris generaal van de NAVO of een president van de Verenigde Staten dat roept, wil niet zeggen dat het moet. Geld moet niet het beginpunt zijn maar het sluitstuk. Door met geld te beginnen, kunnen we, in de huidige constellatie met private wapenfabrikanten, minder kopen voor dat geld.
Dat kan! Sargasso is een collectief van bloggers en we verwelkomen graag nieuw blogtalent. We plaatsen ook regelmatig gastbijdragen. Lees hier meer over bloggen voor Sargasso of over het inzenden van een gastbijdrage.
Het klinkt alsof hij een depressieve beminde aanspreekt, maar volgens eigen zeggen is het veel meer dan dat:
I wrote that song as much about Ireland as I did about myself and relationships. A lot of times when I sing that song, I find myself thinking of Ireland.
Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.
Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.
_
Uiteraard kunnen we niet helemaal voorbijgaan bij het overlijden van Paus Franciscus. Het beeld van een paus die aan de hemelpoort klopt, heeft iets tragikomisch.
Dit optreden is van Bob Dylans toernee in Australië, 1986, waarbij hij werd begeleid door Tom Petty and the Heartbreakers. Het optreden werd gefilmd voor de concertfim ‘Hard to Handle‘.
Het is jammer dat ze tussendoor gaan zitten babbelen, maar desalniettemin is dit zeer goed gezongen.
Miley Cyrus en Ariana Grande doen deze klassieker van Crowded House hier eer aan.
Een rollende steen vergaart geen mos, zeggen ze wel eens. Wat waren die MTV Unplugged concerten toch vaak goed.
Ik heb nog getracht een goede tv-registratie op te snorren, maar dan krijg je filmpjes van matige kwaliteit. Of het lied wordt voortijdig afgebroken.
Heeft iemand hier die nieuwe biopic (met Timothée Chalamet als Bob Dylan) al gezien? En, is het wat?
De Dijk geldt als een popband, maar dit is toch gewoon bluesrock of niet?
P.P. Arnold is het pseudoniem van de Britse soulzangeres Patricia Ann Cole. Eind jaren zestig boekte ze successen met ‘The First Cut Is the Deepest’ en bovenstaand lied.
In de jaren tachtig en negentig deed ze musicals en zong ze als achtergrondzangeres op de hit van Peter Gabriel ‘Sledgehammer‘.
Sinds 2017 maakt ze weer albums.
Dit Paasoratorium werd voor het eerst uitgevoerd op Eerste Paasdag 1725. Precies driehonderd jaar geleden dus.
Hier uitgevoerd door De Nederlandse Bachvereniging onder leiding van Jos van Veldhoven.
De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.
Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.
