Om 13:30h begint een onverwachte personferentie van Premier Balkenende over Irak. Hij zou over Irak morgen vragen moeten beantwoorden in de Tweede Kamer. In het cafe kunt u de persconferentie live volgen en een wedje leggen of er nu wel of niet een onderzoek komt. De TV staat afgesteld op politiek24.
Update: En het cafe is alweer dicht. Balkenende heeft aangekondigd dat vanwege de “dynamische beeldvorming” er een onafhankelijke commissie komt onder leiding van oud president van de Hoge Raad Willibrord Davids. Wie er verder inzitten is nog onbekend, maar wellicht enkele ministers van staat. Zolang het onderzoek bezig is zal Balkenende geen vragen over de inval meer beantwoorden. Pechtold heeft al aangegeven het onacceptabel te vinden nog 9 maanden te moeten wachten.
Reacties (45)
wedjes leggen kan nu natuurlijk niet meer!
Damn!
Je kan nog voorspellingen doen over de samenstelling van de commissie :-)
Allejezus. Balk heeft nu gewoon een vertragingstactiek ingezet.
“Het CDA zal samen met PvdA en ChristenUnie op korte termijn een debat aanvragen over de instelling van de commissie-Davids. Van Geel gaat ervan uit dat de commissie ?op een snelle, onafhankelijke en vooral ook gedepolitiseerde wijze onderzoek kan doen naar de aard van de besluitvorming destijds.?”
In de kamer is het dus allemaal al dichtgetimmerd.
Beetje jammer Joost, dat je gewoon niet reageerd.
Laat ik dat dan ook maar nier meer doen.
Tot ziens
@4 Ik denk het niet. Als het echt een vertragingstactiek is, dan loopt hij het risico dat een negatief rapport uitkomt in de aanloop naar de volgende TK-verkiezingen.
Ik denk dat hij écht meent dat dat hij de ‘dynamiek’ uit de beeldvorming wil halen. Alleen is die beeldvorming misschien wel terecht omdat er via de media dingen ongefilterd uitlekken (zie NRC document over juridisch advies, VK artikel over het verzoek om militaire steun en het GPD interview met die onder-minister). Kortom: het is eerder een smoor- dan een vertragingsactie. Van Bommel reageerde op BNR ook not amused omdat het parlement buitenspel gezet wordt en er niet onder ede gehoord wordt.
Van Bommel is alleen bang dat de ambtenaren hun kaken op elkaar houden. Ik ben daar minder bang voor: die documenten die de laatste tijd gelekt zijn, moeten immers ook ergens vandaan komen en ik denk -itt Balkenende- dat de stroom onthullingen niet zal opdrogen. Daarvoor ruiken te veel mensen bloed, nu.
@6???
Ook een interessant vraag: wat betekent dit voor het WOB-verzoek dat RTL4 heeft gedaan inzake Irak?
@9 Goede vraag… Ik denk dat RTL geen reden ziet om het verzoek op te schorten, maar dat de regering het nog wel eens als excuus zou kunnen gebruiken. Hoe ‘rechtsgeldig’ is zo’n commissie, eigenlijk? Of is het een officieuze oplossing die Balkenende nu uit de hoge hoed trekt?
@10: ze mogen in ieder geval, itt een parlementaire enquete, niet mensen onder ede verhoren.
Een door Balkenende ingestelde ‘onafhankelijke’ commissie. Jaja. Het is toch niet te geloven!
@11 wat ik bedoel is: bij rechtzaken mogen partijen niks zeggen zolang het ‘onder de rechter’ is. Geldt dat hier ook, of is dat een k*t-smoes?
@13: lijkt mij niet. Davids is een gewone gepensioneerde burger. Het is eerder excuus voor bewindspersonen om geen vragen meer te beantwoorden.
?Het old boys network moet het straatje van Balkenende gaan schoonvegen,? concludeert SP-fractieleider Agnes Kant na de verklaring van de premier van vanmiddag, waarin hij een eigen Irak-onderzoek aankondigde. Het kabinet zet volgens Kant het parlement buitenspel. ?Ronduit onacceptabel.?
@14 ik denk dat je gelijk hebt, maar ik denk ook dat het eerste wat de commissie gaat doen, het opvragen de notulen van de ministervergadering is. Het enige wat kan gebeuren is dat de commissie nog steeds geen licht werp op wat er wél besproken is in die vergaderingen, maar dan kan de TK nog steeds een enquete instellen. Sterker nog: dan hebben ze hun smoking gun daartoe. Pronk was net op BNR om te vertellen dat het met Srebrenica ook zo gegaan is: eerst onderzoek, toen alsnog enquete.
@15 Wel een beetje een Pavlov reactie van de SP, om meteen over een Old Boys Network te beginnen. Balkenende behoort daar helemaal niet toe en wat hebben ‘old boys’ eraan als de onderste steen onder blijft?
Overigens lijkt die Davids me een prima man. Maar het feit dat we over de samenstelling van de commissie kunnen discuteren, is op zich al niet goed.
Ik denk dat het “old boys network” in de eerste plaats slaat op de ministers van staat die in de commissie plaats zouden nemen.
@17 in dat opzicht zie ik ook geen probleem: zelfs zijn CDA-voorgangers Lubbers en van Agt zijn geen fan…
Sterker nog: ik zou echt niet weten welke minister van staat hem de hand boven het hoofd zou willen houden. Althans: niet één die niet in de politiek zat in 2003.
@18
Hoorde vanmiddag Joris Voorhoeve op BNR, die was voor het ‘onderzoek’ van Balkenende
@19 heb ik ook gehoord. Maar het gaat er hier niet over of Ministers van Staat voor of tegen het onderzoek zijn, maar of ze bereid zijn om Balkie’s “straatje schoon te vegen”, zoals de SP a priori beweert. Dat zie ik Voorhoeven ook niet doen.
Balkenende heeft zo lang een onderzoek tegengehouden, dat de meeste MvS inmiddels ook wel willen weten hoe hij tot “een eigen afweging” gekomen is.
Bij de Amerikanen slijmen hoeft ook niet meer en ik denk dat veel CDA-prominenten het na acht jaar ook redelijk met Balkie geschoten hebben, dus het politiek risico voor het CDA ook voor lief zullen nemen als er wat relevants te melden valt. Dus zover er een ‘old boys network’ is, is het niet op de hand van Balkenende c.s. Kortom: de SP doet weer huilie.
Het CDA staat op een dieptepunt (28) op deze manier de boel 9 maanden rekken is ook gewoon taktiek van JPB, en nu maar hopen dat hij enorm hard op zijn bek gaat.
Wacht ff, was Balkie niet in de race voor iets in Europa?
Hij rekt tijd, sniekt ertussen uit en omdat hij toch al weg is, wordt dat rapport ineens ook minder interessant…
@22
Hmmm.
*wikkelt rol alufolie om het hele huis*
Alsjeblieft:
@22 dat zou echt politieke zelfmoord voor het CDA betekenen. Of beter gezegd: broedermoord door Balkenende.
Balkie kan er ook moeilijk tussenuit knijpen. Hij heeft altijd zo op leiderschap gehamerd en altijd zo zichzelf als ‘kapitein op het schip in zwaar weer’ geprofileerd, dat ‘de mazzel!’ roepen me echt niet mogelijk lijkt.
Dankje Joost, daar kan ik wat mee!
;-)
Nu zou ik wel eens een diepgaan onderzoek naar de beweegredenen van de MP willen.
Er moet toch ergens een dossiertje over ’s mans state of mind te kraken op te vragen zijn?
Iemand gisteren Pauw en Witteman gezien, met onze nieuwe draaier aan het politieke front: mevrouw Hamer? Tjonge jonge. Op zo’n partij wil niemand nog stemmen. Wel slim van Balkenende om de PvdA weer in de hoek te drukken waar de klappen vallen.
De PvdA is moreel volkomen failliet, als je zo’n Hamer hoort en ziet. En dat is jammer. Want ik voelde mij altijd het meest thuis bij de PvdA.
Opvallend was trouwens dat mijn moeder, die haar hele leven (ze is 70) CHU en CDA heeft gestemd, nu voor het eerst zegt te gaan stemmen voor een andere partij: D66. Revolutionair. Gevraagd naar haar motivatie zei ze dat ze Balkenende niet meer vertrouwt. Zij zei dit na het 8-uur-journaal van gisteravond. Voor haar is dit onderzoek dus ook niet waterdicht.
@28: ja, de Pvda laat zich met Hamer voorop mooi in de tang nemen door Balkenende.
Overigens, is het normaal dat (zoals ik het gisteren begreep) Bos en Rouvoet pas een paar uur voor Balks beslissing op de hoogte werd gesteld?
Hamer zei dat zij als fractievoorzitter een half uur vantevoren was ingelicht, en ze vergiste of loog daarbij ook nog. Want D66 wist het een uur voor de persconferentie. Hetgeen betekent dat zij waarschijnlijk ruim een uur, zelfs anderhalf uur van te voren is ingelicht. Of Hamer is zo dom dat ze zich daarin op de dag zelf al vergist, of ze is helemaal niet gisteren ingelicht en ze heeft beloofd te zéggen dat ze gisteren is ingelicht. Aan dit soort foutjes zie je vaak een leugen af.
Wie niet was ingelicht over de persconferentie was de onderzoeker zelf. Die werd op vakantie gebeld en wist van niets over de persconferentie. Wel had hij al ja gezegd tegen het voorzitterschap van de commissie.
Over de vice-premiers heb ik niemand horen praten.
@28 Welcome to the club. Je zult je wel af en toe op feestjes en verjaardagen moeten verdedigen voor je keuze ;-)
Maaruh… ik ben het niet helemaal met #28&29 eens. De PvdA kan er ook niks aan doen dat Hamer praat als een zak aardappelen met een mond, en ik vind dat ze dit nu juist wél een keer goed aangepakt hebben. Balkie had ze in de tang na de onderhandelingen, maar ze hebben wel steeds de druk erop gehouden. Ik denk dat het daaraan te wijten is dat de VVD-senatoren om gingen en vervolgens (nu speculeer ik) ambtenaren de notities over de DJZ en het verzoek om militaire steun hebben gelekt.
Als je toch een Windvaan Award wil uitreiken, doe dat dan aan de VVD-TK-fractie: altijd de rug gerecht voor Kamp en nu de rest om is, staan ze ook lekker mee te blèren. Zelfs trigger-happy-Angelsaksische-kontlikker van Baalen. Als er één partij is die even geen recht van spreken heeft, dan zijn zij het wel. Zelfs uit het CDA kwam tot voor kort een harde roep om een onderzoek.
@30: Nova gisteren het Irak-item op 3.50 min. Ferry Mingelen: “Wat wel opmerkelijk is (…), pas na negen uur werden Bos en Rouvoet op de hoogte gesteld”. En dat terwijl het besluit om een commissie in te stellen al vorige week dinsdag genomen was.
@30 ”Hamer zei dat zij als fractievoorzitter een half uur vantevoren was ingelicht, en ze vergiste of loog daarbij ook nog.
…
Over de vice-premiers heb ik niemand horen praten.”
Ik denk dat’m daar de crux zit, want Hamer hoeft niks anders te doen dan ‘how high?’ vragen als Bos ‘Jump!’ zegt. Maw: ik denk dat Bos het al langer wist en akkoord heeft gegeven en dat Hamer toen een pro-forma telefoontje heeft gekregen, dat ze iig d’r make-up kon bijwerken. Tenminste: dat is een even plausibele verklaring als jouw ‘vergissing’ of ‘leugen’.
Ik snap ook niet waarom iedereen zo agressief reageert. OK: de kamer wordt buitenspel gezet, maar ik heb nog geen enkele aanwijzing dat Davids Balkenende’s straatje schoon gaat vegen, zoals de SP beweert of dat hij alleen maar vriendjes van JP benoemt, zoals Wilders a priori claimt.
Ik ben het eigenlijk wel met de PvdA eens: wees blij dat er een onderzoek is; parlementaire enquete kan altijd nog. Balkenende heeft iig al een behoorlijke knieval gemaakt, alleen dat crisis-argument van ‘m is natuurlijk poep, maar daar prikte iedereen meteeeen doorheen.
Komt dat idee van een onderzoekscommissie nu uit de koker van Balkenende zelf? Of op instigatie of invloed van Donner en/of Verhagen?
@33 “Ok, de Kamer wordt buitenspel gezet.”
Alsof dat niks is. In een democratie is de Kamer het hoogste orgaan. En dus niet een door de MP zelf ingestelde commissie die de MP moet onderzoeken. Een commissie waarvan de MP ook nog eens zelf de voorzitter kiest (en kennelijk daarbij geen overleg heeft gepleegd met de vice-MP’s, @32 -ik had NOVA niet gezien, dus dank voor die info).
Alle reden om agressief te reageren. Als dit bijvoorbeeld door Berlusconi zou worden gedaan dan spraken wij er nu allemaal schande van. Een onderzoek over een onderwerp als dit hoort door de Kamer opgezet en liefst ook uitgevoerd te worden. Niet door degene die onderwerp van onderzoek is.
Is DAT nu zo moeilijk te begrijpen?
Dus niets: tel je zegeningen/wees blij met wat je krijgt. Nee: let op uw zaak!
@35 Begrijp me goed: ik zou ook veel liever zien dat het in handen van de Kamer zou zijn. Alleen:
”Dus niets: tel je zegeningen/wees blij met wat je krijgt. Nee: let op uw zaak! “
Dat is het dus niet. Sterker nog: de commissie moet wel goed werk leveren, anders heeft de kamer z’n smoking gun om een enquete door te drukken. Ik zeg niet dat dit het eindstation is of dat we onze zegeningen moeten tellen, maar dat we eerst de uitkomst moeten afwachten.
Bovendien gaat het te ver om te zeggen dat, omdat de Kamer de regie niet heeft, het dus een done deal voor JP is.
Wat ik ook bedoel is dat het er al langer aan zat te komen (zie hier een post van mijn hand van 2 weken terug), maar nu het ineens een issue is, begint iedereen te schreeuwen.
Opportunisme heet dat. Dan maakt men dezelfde fout als de premier: dat had je een paar jaar geleden moeten doen. Dat kun je de PvdA iig niet verwijten.
@36 Ik ben niet ‘iedereen’, ik ben mijzelf en heb een autonome mening. En ik ben nooit voor een commissie geweest die is aangesteld door de degene die moet worden onderzocht. En dat zal ik ook nooit zijn. Dat is ondemocratisch en kennen wij alleen uit landen waar ze democratie niet erg hoog in het vaandel hebben staan. Ook bij het onderzoek door t Niod (Srebrenica) vond ik het raar en niet vertrouwenwekkend dat dit door buitenstaanders werd gedaan. Uiteindelijk kwam er toch een enquete en pas toen moest het kabinet opstappen.
Jij zegt: Wees blij met een onderzoek. Dat is voor mij hetzelfde als: tel je zegeningen.
Een onderzoeker die achter de schermen en dus niet in het openbaar stukken inziet op verzoek van degene die onderzocht moet worden: dat deugt niet. De Kamer moet dat mogen doen. Voor mij zijn die conclusies op voorhand weinig waard, om die reden, al kunnen de uitkomsten nóg zo kritisch en doorwrocht zijn. Het is aan het parlement om de regering te controleren, niet aan anderen.
Of vind jij dat als jij iets mogelijk criminieels doet zelf het recht heb om daar onderzoek naar te laten doen, in plaats van de onafhankelijk politie en de rechter? Graag antwoord op die vragag.
Zoals een crimineel wordt onderzocht door politie en justitie, zo wordt de regering onderzocht door het parlement, daarbij eventueel ondersteunt door andere commissies en instituten. Maar zoals het NFI namens Justitie onderzoek doet, zo hoort een een commissie die onderzoek doet naar de regering te worden ingesteld door de Tweede Kamer. Simple is that.
@37 Dit is politiek, geen strafrecht. Maar om concreet op je vierde alinea in te gaan: nee, dat heb ik niet, maar als ik compleet onafhankelijke rechters zou benoemen, dan kan het recht alsnog geschieden. Bovendien kun je in het strafrecht dan weer de rechters wraken als er schijn van partijdigheid is.
En over partijdigheid gesproken: parlementaire enquete’s zijn vaak ook poppenkasten van profilering door politici (de ‘enquete-rate’ is verdubbeld sinds de televisie een massamedium is) en gedraai door getuigen. Dat de camera’s meedraaien hoeft niet altijd een zegen te zijn.
Maar denk even over hoe we hier beland zijn: De Kamer is stukje-bij-beetje opgeschoven naar een onderzoek (de VVD pas nadat alle andere partijen om waren) en de PvdA zat met handen en voeten aan Balkenende gebonden. De enige die deze gridlock kon doorbreken was Balkenende, door een onderzoek toe te staan. En denk je dat die ooit met meer had ingestemd dan dat hij nu heeft weggegeven?
Zoals Bram Schilham gisteren in het Journaal zei: waarschijnlijk zijn de oppositiepartijen best tevreden met wat er nu ligt, maar moeten ze even pieken omdat ze vanaf nu niet meer hun wekelijkse JP-aan-de-tand-voel-momentje meer kunnen hebben. Hij noemde van Mierlo en Korthals Altes als andere commissieleden. Die heb ik liever dan hijgerige Kamerleden. En ja: ik vind dat je dat je daar (te laat) makkelijk in mee gaat.
@37: “De Kamer moet dat mogen doen”. De Kamer mag dat ook doen, maar dan moet er wel een meerderheid voor te vinden zijn in de kamer. Die ontbrak tot nu toe (en als ik de reactie van Van Baalen lees, staat de VVD daar nog steeds niet ondubbelzinnig achter.
Het huidige onderzoek kun je dus als vertragingstactiek zien, om te voorkomen, dat een parlementair onderzoek in wordt gesteld, maar ook als het resultaat van de niet aflatende druk uit de samenleving. Een parlementair onderzoek kan altijd nog en wanneer de Kamer niet tevreden is over het onderzoek of niet overtuigd is van de onafhankelijkheid van de commissie, die dat onderzoek uit gaat voeren, zullen ze dat toch zeker wel laten weten, of niet soms?
@38 Als ik denk aan hoe we hier gekomen zijn dan denk ik aan Koenders, Bos en andere PvdA’ers die altijd voor een enquete waren, zich hebben laten vastzetten door JP en nu doen alsof dit de goede oplossing is. Wat niet zo is, in mijn ogen. Dat is draaien, zoals ook de VVD nu draait (@39). Maar draaien aan de macht is erger dan draaien in de oppositie. De PvdA is moreel geen knip voor de neus meer waard.
Want we zijn hier gekomen, om die formulering nog eens te gebruiken, omdat uit steeds meer verklaringen blijkt dat er iets niet deugt met de manier waarop de regering de oorlog is ingegaan. Een memorandum dat de minister is onthouden, een aanbod tot militaire steun, zoals een VS-minister stelt. Dáárom zijn we gekomen waar we nu zijn. Omdat er twijfel is. En bij twijfel stelt het parlement een onderzoek in, en mag de PvdA het niet over haar kant laten gaan dat degene die wordt onderzocht het (deels achter gesloten deuren) onderzoek instelt. Dat laatste is per defenitie minder betrouwbaar, hoeveel er eventueel ook is af te dingen op een parlementaire enquete.
@40: “Maar draaien aan de macht is erger dan draaien in de oppositie”? Waarom?
Imho hier juist niet. Maar dat is mijn mening. De VVD heeft zich altijd tegen het onderzoek gekeerd, toen ze de macht hadden en ze zelf slachtoffer van zo´n onderzoek konden worden. Zij zijn geheel vrijwillig gedraaid (nu ze een andere regering een hak denken te kunnen zetten?). De PvdA kan zich beroepen op het feit, dat ze afspraken moest maken om een regering te kunnen vormen (= niet geheel vrijwillig gedraaid vóór ze an de macht kwamen).
Heeft de PvdA ooit beloofd dat er een parlementaire enquete zou komen? Volgens mij alleen een onderzoek. Dat dat onderzoek komt, is mede aan hen te danken en dat hebben ze bereikt door juist ‘op het pluche’ te gaan zitten en daar tegen JP aan te gaan zitten schurken en in zijn Irak-wond te blijven poeren. Anders was er helemaal geen onderzoek geweest.
Dat er geen enquete is gekomen komt in de eerste plaats omdat wij als kiezers (ik weet het: ik gooi ons weer allemaal op een hoop) het CDA de grootste partij gemaakt hebben bij de laatste TK-verkiezingen.
Ik vind dit nu bij uitstek een voorbeeld van het ‘zelfreinigend vermogen’ van een parlementaire democratie: ondanks een dichtgetimmerd regeeraccoord -dat hebben we ook nodig omdat wij kiezers niet tussen 2 of drie maar tussen tig partijen willen kiezen – komt dat onderzoek er toch.
De journalistiek heeft (voor de verandering) ook zijn werk goed gedaan door niet té hijgerig te reageren, maar wel gedegen onderzoek te doen en het item op de agenda te houden (zie ook deze uitzending van Reportervan maart 2007).
Nogmaals: ik zeg niet dat het boek nu dicht kan, maar over alle doem- en doofpot-scenario’s zeg ik: eerst zien, dan geloven. Voorlopig geef ik ze het voordeel van de twijfel.
@41 Goed, ik geef je gelijk. De VVD is ook niet chique, en het is waar dat de PvdA als regeringspartij ook veel goede dingen voor elkaar heeft gekregen, in ruil voor geen enquete. Toch vind ik het van den gekke dat de PvdA dit onderzoek van JP vol overgave verdedigt. Hamer wekt de indruk totaal niet kritisch te zijn, terwijl het recht om vragen te stellen door parlement aan regering nu uit handen wordt geslagen en wordt doorgeschoven naar een door de MP ingestelde commissie. Dat vind ik nog steeds principieel onjuist. Dit ook in reactie op @42, al vind ik het wel lastig om te reageren op algemeenheden als ‘wij kiezers’, want ik heb niet op het CDA gestemd en met mij velen niet. En toch is het het CDA wat hier, met hulp van ‘mijn partij, obstructie pleegt in de democratie, zoals de SP het toch wel vrij duidelijk verwoordde (‘old boys network’ vind ik minder goed verwoord, daar geloof ik minder in).
Ik ben niet van de complot- en doemtheorien. Wel voor zuivere politiek. En in mijn ogen kan daar nu geen sprake van zijn. In een echte democratie is transparantie het hoogste goed en is het parlement aan zet.
@43 Ik ben het met je eens, alleen is dat een van de bijwerkingen van het feit dat we een indirecte (parlementaire) democratie met (te) veel partijen hebben en we de regering/premier ook niet direct kiezen.
@43: ideaal is het niet, nee, maar dat is zoals Teun opmerkt het gevolg van de compromissen, die je in ons systeem moet sluiten. Dat heeft voor (gematigdheid van politieke beslissingen) en nadelen (zoals door jou duidelijk aangegeven).