Dit is een gastbijdrage van Philip Ebels: hij is journalist in Brussel en schrijft over Europese zaken, Belgische zaken, duurzaamheid en MVO.
Zojuist is gebeurd wat iedereen eigenlijk al wist. José Manuel Barroso is rond 12u vandaag herkozen als president van de Europese Commissie.
Zijn benoeming is geen verassing. Wat er aan vooraf ging en wat er gaat gebeuren wél. Voor het eerst in de geschiedenis van de EU liet het parlement zijn tanden zien en stelde zijn eigen voorwaarden aan de procedure. De regeringsleiders van de lidstaten hadden Barroso in juni al unaniem naar voren geschoven en wilden het parlement nog voor de zomer laten stemmen.
Dat weigerde. Niemand behalve zijn eigen Europese Volkspartij (waaronder het CDA) en de nieuwe conservatieven (van onder meer de Britse Tories) gunde Barroso zomaar een nieuw mandaat. Hij zou té veel aan het lijntje lopen van de regeringsleiders en onzichtbaar zijn geweest tijdens de financiële crisis. De stemming werd uitgesteld en Barroso werd gevraagd zijn plannen voor de komende 5 jaar op papier te zetten.
Zo gezegd, zo gedaan. Een waar charmeoffensief volgde. Barroso rende met zijn plan van fractie naar fractie, die allemaal eigen politieke eisen hadden in ruil voor hun stem.
Zo wist hij de liberalen te paaien door in te gaan op hun eis voor een aparte commissaris voor mensenrechten en een Europees economisch relanceplan. Ook beloofde hij zich sterk te maken voor Europese belastingen en een Europese financiële toezichthouder. Daarmee had Barroso een centrum-rechtse meerderheid; hij kreeg 382 van de 718 uitgebrachte stemmen.
Nu moet Barroso de rest van zijn commissie gaan samenstellen. Verwacht wordt dat hij zijn team in november aan het parlement kan voorleggen. Maar de EU zou de EU niet zijn als het allemaal zo simpel was. Het probleem is dat de regels tegen die tijd veranderd kunnen zijn, door het in werking treden van het nieuwe Lissabon-verdrag. Onder dat verdrag volstaat bij stemming alleen een absolute meerderheid, in tegenstelling tot een simpele meerderheid zoals nu onder het Nice-verdrag. Bovendien zal het parlement van samenstelling veranderen: het aantal leden stijgt van 736 naar 750.
Alles hangt af van het tweede referendum in Ierland op 2 oktober. Als de uitslag dit keer ‘ja’ is – zoals verwacht, kan Lissabon in het meest gunstige geval op 1 november in werking treden. In dat geval zal de commissie als geheel gekozen worden onder andere regels dan vandaag Barroso, wat de legitimiteit van zijn benoeming in gevaar brengt.
Gelukkig voor Barroso heeft hij genoeg stemmen gekregen voor een absolute meerderheid in een Lissabon-parlement. Maar toch, zoals de immer scherpe Frans-Duitse Europarlementariër Daniel Cohn-Bendit opmerkte: ‘Je kunt niet de tweede helft van een voetbalwedstrijd met andere regels gaan spelen.’
Philip Ebels
Reacties (3)
Maar er is al in de eerste helft gewonnen volgens de regels van de tweede helft.
Iets met glas, plas en was. De fragmenten die te zien waren van Barosso’s betoog gisteren waren overigens dusdanig beschamend, dat de verkiezing voor mij eigenlijk alsnog een verrassing was.
Tenslotte ben ik benieuwd naar de consequenties van de socialistische tegenstem in het EP. Gaat dat betekenen dat de commissie straks ook geen socialisten bevat? Of blijft de EC eerder een afspiegeling van de landsbelangen dan van de verhoudingen in het EP?
Of je door de hond of kat gebeten wordt. Diverse media insinueerden dat anders Balkenende naar Brussel zou gaan. Alsof het dan beter wordt…
Er is geen politieke wil om inspirerende en deskundige leiders aan ter stellen.
Een klein stapje in de goede richting. Alleen als het Europarlement zichzelf een serieuze controlerende taak toe-eigend kan het wat worden met Europa als politieke entiteit.