Overzicht

Thomas van Aalten

175 Artikelen
4 Waanlinks
34 Reacties
Achtergrond: Jay Huang (cc)
Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Vrijheid en woede, of het trauma van de Jaren Nul

, door

Het is, weten we inmiddels, bon ton om alles kapot te praten wat riekt naar een progressieve beweging. PVV’er Martin Bosma gooit nog wat olie op het vuur met zijn binnenkort te verschijnen boek De schijn-élite van de valse munters. Het boek heb ik nog niet in handen gehad, maar de interviews in het Parool en de Volkskrant van gisteren bevestigen het: woede is in. Niet bij Bosma alleen. Ook bij columnisten en polemisten op blogs, websites en in tijdschriften.

Graydon Carter, hoofdredacteur van Vanity Fair, schreef onlangs een mooi commentaar over diezelfde boze geest die ook in Amerika rondwaart: ‘We are now defined more by what we don’t like rather than what we do like. And the list of what we don’t like is long and getting longer.’ De oorzaak van onze huidige problematiek volgens Martin Bosma? Fatale keuzes, gemaakt in de roerige jaren zestig en zeventig, bevestigt de PVV’er in het Parool van 25 september. Spreekt Bosma als voorstander van vrijheid zich hier niet ernstig tegen?

Het tarten van het establishment of het oprekken van grenzen was nog niet zo lang geleden voorbehouden aan de progressieve beweging uit de tweede helft van de vorige eeuw. Het leverde in de populaire cultuur door de jaren heen een bonte collectie op: Jan Cremer, Jan Wolkers, de Pin Up Club, Hitweek, Paul de Leeuw, Schatjes en Mama is Boos, Paul Verhoeven, het oeuvre van Wim T. Schippers – of het nu van Veronica of VPRO vandaan kwam, het is een mij dierbare Hoorn des Overvloed die ruikt naar frituur, naakte lijven, scheten en alcohol.

Er is nu een nieuwe revolte gaande, juist tégen die losbandigheid. Althans, als ik voormalig SGP-stemmer Martin Bosma van de PVV mag geloven. Dat conducteurs worden bedreigd is volgens neo-con Bosma óók terug te voeren tot de jaren 60 en 70, toen we onze leraren bij hun voornaam mochten noemen (!). Het gebrek aan respect is, denkt Bosma, daar begonnen. Mogen wij Bosma eraan herinneren dat die culturele revolutie uit de vorige eeuw anders de baarmoeder is waaruit ook telgen als Theo van Gogh, Gregorius Nekschot en GeenStijl zijn voortgekomen? Van Bosma mochten die dus ook liever weggelaten worden? Hij vond het stiekem dus ook wel prima dat Bert Brussen door het OM werd gehoord omdat hij een tweet had geknipt en geplakt? Want dat is niet fatsoenlijk omdat we, zoals Bosma stelt, ‘geen autoriteit erkennen’?

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Gelukkig heeft Martin Sommer het wel goed voor met ‘het volk’

, door

Vanochtend wees journalist Hans van Willigenburg op Facebook mij op een ‘sterk stuk‘ van Martin Sommer in de Volkskrant. ‘Het démasqué van links, sterker en strakker dan ooit‘, was Van Willigenburgs opmerking (sorry voor het publiekelijk delen, Hans). Nieuwsgierig als ik was, las ik het. Een stuk van ontroerende waarde, maar niet zoals Sommer het bedoeld moet hebben. Er heerst nogal een sentiment onder deze ‘linksbashers’. Dat links het volk zou hebben verraden. Ten eerste heb ik twijfels over de term links (hiermee wordt stelselmatig de PvdA bedoeld, het liefst met een ‘regenteske’ signatuur) en ten tweede heb ik een probleem met de bijna folkloristische, denigrerende benadering van de gemiddelde Nederlander. Ten derde vraag ik me af wat rechts, of Martin Sommer zelf, voor de burger in gedachte heeft.

‘Dat is hét kernprobleem waar de linkse partijen niet uitkomen, aangezien ze zichzelf nog altijd beschouwen als dragers van de emancipatiegedachte,’ zegt Sommer. […] ‘Nu zijn de rollen omgekeerd. De sans-culotten zijn rechts geworden. En de verdedigers van de status quo links. Het volk moet zich er toch maar niet te veel mee bemoeien, vanwege slechte smaak en opvoeding.’ De hele gewone man, zoals ik al eerder beweerde, bestaat niet meer in de 21e eeuw. Die gewone man is via plasmascherm naar discountreis, creditcard en andere voordeeljacht een doodnormale grootverbruiker geworden. Erg? In mijn ogen niet. Maar hoezo in de steek gelaten door links? Keurig geconformeerd naar de aloude retoriek van Brood en Spelen, zal Sommer bedoelen.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Matthijs en de fitties

, door

Opmerkelijke golfbewegingen op metaniveau in de light jazz kelder van de media: een ruzie tussen Jort Kelder en Pieter Storms in De Wereld Draait Door gisteravond. Al snel was volslagen onduidelijk wat de aanleiding was voor deze ruzie die de gewraakte Gewone Man al snel de pet te boven ging. Met dank aan Matthijs van Nieuwkerk, die wel vaker niet zo goed raad weet met steekvlammen aan tafel.

Laten we eerst eens kijken naar het decor waarin dit toneelstuk van gisteravond zich afspeelde; Jort Kelder is regelmatig te gast in de audiovisuele partytent van Van Nieuwkerk, en transformeerde nu van tafelheer tot subject. Het begon allemaal met een vermeend essay van Pieter Storms dat hij ooit nog gaat schrijven over de wanorde van het journaille; we zouden onze feiten niet checken en regelmatig artikelen en reportages bouwen op suggestie en anonieme bronnen. Tot zover. Dat Storms zelf ook niet bepaald bekend staat om verfijnde epistels en diepgravende documentaires van BBC-allure, moge bekend zijn. En dat zijn essay er nog niet is, maakt het ook niet makkelijk. Wel mooi dat Storms uitgerekend een podium krijgt tussen Jakhals en 1 minuut-muziekact.

Wat volgde was een onnavolgbare fittie tussen Storms en Kelder, die verankerd lag in oude processen vol non-existentiële SM-kelders in Quote, iets met World Online, Storms, of nee, Brink – afijn, het duizelde de kijker. Het enige wat we zagen waren schurende tv-persoonlijkheden die allebei een mening hadden over journalistiek. Kelder, normaal de coolheid en charme zelve, werd emotioneel en gooide een vonnis in de lucht en verleidde Storms tot het doen van uitspraken over al dan niet een golddigger zijn, terwijl Nina vanaf de zijlijn toekeek aan de welbekende salontafel.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Adverteren doe je zo

, door

Mooi opgemerkt (‘Adverteerders stuitend afhufteren in een krant doe je zo’) door Paul Disco (ex-uitgever Volkskrant en Groene Amsterdammer). De omcirkelde advertenties zijn advertenties in het NRC van gisteren voor… 1-in-4-mini’s.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Zo Rutte, nu nog eens nadenken over PaarsPlus

, door

Hoera, de kabinetsformatie PVV-CDA-VVD is mislukt. Nee, ik ben in eerste instantie niet verbolgen over de meerderheid van een VVD in een coalitie. Het meest progressieve geluid is in mijn ogen ook altijd een liberaal geluid, in maatschappelijk-cultureel en in mindere mate in financieel-economisch opzicht. Zo is in onze hoofdstad een samenwerking tussen VVD en GroenLinks helemaal niet vreemd. Het is uiteraard niet de Law and Order-kant van de school van Teeven die op mijn sympathie kan rekenen. Een liberaal is een vrijzinnige kosmopoliet die vindt dat je kansen moet creëren in plaats van afwachten tot de gebraden duiven je bek in vliegen.

Het sierde Rutte. Een dag na de verkiezingen troffen we hem al aan bij de campagne van uw Vlaamse zusterpartij, de Open VLD (die overig ernstig verloor), een partij die in haar standpunten heeft staan dat je steeds je ‘dromen moet kunnen waarmaken en in alle vrijheid je eigen keuzes kunnen maken’. Dit type liberalisme heeft Nederland ook nodig. Het staat mijlenver verwijderd van enig navelstaarderig of kleinburgerlijk en kleingeestig gedachtegoed.

Iedere echte liberaal, van de lokale architect, de schrijver, de winkelier, tot het bestuurslid van de multinationals, zal het beamen: het is tijd voor meer eigen verantwoordelijkheid in ons land. Niet meer teruggrijpen en naar boven schreeuwen en afwachten tot een ander onze problemen oplost. In onze samenleving moet een burger over kansen beschikken. En in een coalitie waarin conservatisme zegeviert, zal het tot afname van kansen en uiteindelijk zelfs tot kansenarmoede leiden.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Hoofdwond in Slotervaart, middernacht. En dan?

, door


Nacht van donderdag op vrijdag in Amsterdam Slotervaart, Suze Robertsonstraat – een vrouw gilt hysterisch. Al een hele tijd. Mensen op de been. Op balkons. Op hoeken van de straat. Toch maar even kijken. Alle bewoners zijn uitgerukt. Man ligt op straat, bovenlichaam leunend tegen een auto. Bloed aan zijn kop. ‘Geslagen met een fietsketting,’ zegt een buurtbewoner.

De grote vraag: waar blijft toch de ambulance? In de remise van het Lucas Andreas Ziekenhuis, minder dan een kilometer verderop? Ik vraag het aan omstanders. ‘Ik heb al drie kéér 112 gebeld,’ verzucht de man. Op zijn Hollands: ‘En dat van mijn belastingcenten.’

Steeds meer volk op straat. De sfeer is opvallend kalm, bedeesd. Een man rent naar het politiebureau, op het August Allebéplein, honderd meter verderop.

Pas een half uur later (!) gebeurt er iets. Politieagenten in burger. Dan vijf, zes, politiebusjes. En verrek, een ambulance. Een buurtbewoner raast naar het portier van een van de chauffeurs: ‘Wat moet dit voorstellen? We voelen ons onveilig! Er ligt daar iemand dood te bloeden, waar blijven jullie?’ Een man in een djellaba houdt ‘m tegen. ‘Laat die man zijn werk doen.’ Ik doe maar mee, als nepallochtoon met prosecco-adem. ‘Je hebt misschien gelijk, maar hier heb je ook niks aan.’ De man kalmeert. ‘Ik hoorde dat gegil, zie die man en heb gelijk 112 gebeld. Moet je zien hoe lang we hier al staan! Ik moet morgen om vijf uur weer op, in Amersfoort Vathorst werken!’ Waarom noemt die man specifiek Amersfoort Vathorst, vraag ik me af. Is dat ijdelheid?

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Waarom Philippe Remarque de Volkskrant kan redden

, door

Eigenlijk had deze blogpost al enkele maanden geleden geschreven moeten worden als aanbeveling. Maar nu het eenmaal zover is, kan de loftrompet schallen. Philippe Remarque is de nieuwe hoofdredacteur van de Volkskrant. De krant heeft met Remarques benoeming de nuttigste en waardevolste beslissing in jaren genomen.

De Volkskrant zal onder Remarque naar eigen zeggen ‘een gids worden van een generatie open, vrijzinnige Nederlanders, de vertolker van een modern levensgevoel’. Het is de omschrijving die het gezaghebbende The Guardian ongeveer ook gebruikt. Onder de regie van Guardian-hoofdredacteur Alan Rusbridger is The Guardian niet zozeer een papieren krant meer, maar een sterk nieuwsmerk.

Remarque is te jong (44) en te optimistisch om zuur te zijn, maar bezit genoeg ervaring om niet als te vlotte cowboy versleten te worden. Al eerder solliciteerde hij openlijk en onorthodox voor de functie van hoofdredacteur van de Volkskrant. Alleen al de wijze waarop hij met deze aanpak transparantie inzet, is verfrissend. Met heren als Martin Sommer, Chris Rutenfrans of Hans Wansink aan het roer was de Volkskrant definitief tot de papier maché-emmer verdoemd (of zaten die in de sollicitatiecommissie…?). Nu is er eindelijk een wonderbaarlijk licht aan het einde van de sombere tunnel. De Volkskrant kan als merk weer groeien. Even de blower pakken en die dorre bladeren van het pad blazen. Max Pam, Marcel van Dam: uw tijd is gekomen.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Popcultuur? Later wordt het beter

, door

Gisteren publiceerde generatiegenoot en cultuurwetenschapper Thimon de Jong in NRC een opmerkelijk opiniestuk met de titel Wo sind denn die Superhits? Wo sind sie geblieben? Kern van het verhaal is dat het vroeger allemaal beter was. ‘Onze muziekcultuur is sterk gefragmenteerd – iedereen luistert naar zijn eigen muziek. Er zijn geen superhits meer die iedereen kent. En dat is een verlies,’ betoogt De Jong. Hij deelt met zijn opiniestuk een pluim uit aan de heersers van louter commercieel gewin en omzet in de muziekindustrie. En heeft De Jong zich afgevraagd hoe men vóór de komst van de jeugdcultuur van de jaren vijftig en zestig muziek consumeerde?

De nacht ervoor hoorde ik trouwens nog zo’n neonostalgicus verkondigen op Radio 1 dat we in onze downloadcultuur maar alles bijelkaar jatten. ‘Wij zijn dat maar doodnormaal gaan vinden,’ verzuchtte thrillerschrijver Charles den Tex in het nachtprogramma Casa Luna. Ironisch genoeg werd nog niet zo lang geleden de documentaire over de totstandkoming van Exile on Main Street van The Rolling Stones uitgezonden; corrupte managers, een bizar belastingstelsel; is het gesitueerd in de siksties, dan vinden we armoede van muzikanten ineens romantisch. Vrijwel alle groten uit de relatief jonge popgeschiedenis zijn gigantisch benadeeld vanwege schimmige contracten met platenmaatschappijen en managers. David Bowie praat graag mee. In deze digitale tijden is de macht aan de consument én de artiest, hoe democratisch wil je het hebben?

The Neptunes en Marilyn Manson
Maar terug naar Thimon De Jong en zijn zucht naar tijden van weleer. ‘Radio wordt steeds minder voor nieuwe muziek beluisterd en de top-40 is op sterven na dood. Jongerenzender MTV zendt al jaren geen muziek meer uit overdag en heeft ook geen eigen hitlijsten meer. Hierdoor worden er geen nummers meer ‘stukgedraaid’. Wanneer heeft u iemand voor het laatst horen zeggen: ‘Ik kan dit nummer echt niet meer horen!’? Daarnaast zijn er geen nieuwe muziekstijlen meer. De jaren zestig tot en met de jaren negentig kenmerkten zich door grote en snelle veranderingen in de populaire cultuur. Het was zo goed als onmogelijk om een liedje uit begin jaren zeventig te verwarren met eentje uit het einde van dat decennium.’

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Sinds wanneer doet iedereen aan vuilnisbaknieuws?

, door

Alexander Pechtold (D66) publiceerde vandaag een opiniestuk in de Volkskrant naar aanleiding van het eenmalige politieke roddelblad Binnenhof, een samenwerking tussen HP/De Tijd, Royalty en Weekend. In onvervalste tabloidstijl worden in deze uitgave zelfs vuilnisbakken bestudeerd, waaronder die van D66-voorman Alexander Pechtold. Ironisch genoeg was Wilders’ opmerking, nog niet zo lang geleden, dat HP/De Tijd een ‘smerig links medium’ is, nadat een HP-journaliste infiltreerde bij de PVV. Bijzonder om te zien hoe in een week een vliegramp en een vuilniszak vragen opwerpen binnen de media: hoe ver mogen we gaan? Maar gaat dit nu over de grenzen van ‘de media’ of over de grenzen (en de verkoopzucht) van een of twee titels?

Weekblad HP/De Tijd, dat zijn totaal betaalde gerichte oplage de afgelopen jaren flink zag slinken, zit sinds het aantreden van hoofdredacteur Jan Dijkgraaf in januari 2009 weer in de lift. Misschien niet eens zozeer qua verkoopcijfers, maar wel als concept. Dijkgraaf, als voormalig Metro- en Panorama-hoofdredacteur, weet hoe hij een blad ‘neer moet zetten’. Sterker, hij doet dat op een prikkelende, verrassende en soms omstreden wijze. Wie het blad in de laatste dagen van Henk Steenhuis las (voor Dijkgraafs aantreden), begreep de koers van het blad niet. Het leek wel een vergezochte potpourri van zoekgeraakte GPD-journalisten met een nietje erdoor. Onder Dijkgraaf heeft de titel zich hervonden. Of je het blad leuk vindt of niet, knap is het wel. Dijkgraaf heeft het blad cynisch, jachtig en gewaagd gemaakt.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Wordt Hero Brinkman Hero Breukman?

, door

PVV-coryfee en kandidaat 11 op de lijst Hero Brinkman doet een gooi naar Fractie Brinkman, Groep Brinkman of Lijst Brinkman. Zojuist heeft hij bij Pauw en Witteman aangegeven dat wat hem betreft de PVV een stuk democratischer mag. Op dit moment heeft de partij geen leden en geen congres waar de achterban kan meepraten over PVV-standpunten.

Of u even een voorkeursstem wil uitbrengen op Brinkman. Het risico om door Geert Wilders terzijde geschoven te worden, neemt hij op de koop toe. Saillant detail: om 23.00 vanavond (de start van Pauw en Witteman) verscheen op Nu.nl een vergelijkbaar bericht. Het bericht verwijst echter niet naar de uitzending van Pauw en Witteman, maar naar een ‘interview met Nu.nl’. (waar staat dat interview eigenlijk?).

Nu.nl vertelt: ‘Zodra er een nieuwe fractie is, wil Brinkman meteen werk maken van een daadwerkelijke politieke partij. Naast meer democratie wil hij ook heldere richtlijnen voor het screenen van mensen. Zo hoopt hij een herhaling van slechte ervaringen, zoals met de huidige kieslijst, te voorkomen. Toen moesten een tweetal kandidaten zich terugtrekken, omdat zij omstreden bleken.’ Hmm, zei hij bij Pauw en Witteman niet net iets anders?

Het beste wat Geert Wilders nu kan doen om stemmen te blijven trekken, is Brinkmans standpunt omarmen en met een glimlach inderdaad bevestigen dat hij ‘een democraat in hart en nieren’ is. Wie zou er morgenavond bij Pauw en Witteman zitten?

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

De Holocaust, dat ben jij

, door


Het einde van de Tweede Wereldoorlog, en daarmee de herinnering aan de slachtoffers en de terugblik op machinale slachting, jubileert. Meer nog dan andere jaren zien wij katernen en rubrieken gevuld met de canon van destructie en angst. En het doet ons goed te weten dat wij Hitlers strooptocht een halt toe hebben geroepen. Wij zien trots hoe onze jeugd nog aan de lippen hangt van inmiddels hoogbejaarde veteranen, onderduikers, wezen, verzetshelden. Bij het klaroengeschal slaat ons trotse hart: Een Tweede Wereldoorlog, dát nooit meer. Nie wieder faschismus. De Holocaust wordt beschouwd als het dieptepunt in het bestaan van de mens, een symbool van wanbeschaving. Maar er is geen bewijs dat wij wezenlijk betere mensen zijn geworden.

Het lijkt zo eenvoudig, het euforisch gevoel het monster de baas te zijn. Het is een misverstand. Dagelijks zijn er rituelen in ons leven die scheren langs het oppervlak van de moraal. In elk van ons schuilt wreedheid. Het kost alleen wat moeite om de wreedheid te kanaliseren en een volksopstand met bijbehorende moordmachine aan te sturen.

De Holocaust is óók hebzuchtig voordringen bij de wasstraat, de aderen in de nek laten opzwellen wanneer men onze doorgang belemmert. De Holocaust is kijken bij een ongeluk en daarom een file veroorzaken, maar de andere kant opkijken wanneer iemand bloed ophoest in een donkere nis van de Bijenkorf. De Holocaust is het negeren van gejammer bij de buren. De Holocaust is ook juist het bellen naar de politie bij het gejammer bij de buren. De Holocaust is de erotiserende werking van trots die langzaam verandert in grootheidswaan. De Holocaust is het scanderen, joelen, mennen en achteraf niet doorhebben wie je hebt gepasseerd. De Holocaust is het stilzwijgend aansluiten bij een kranslegging of herdenking, het houden van twee minuten stilte terwijl je drie dagen geleden nog iemand doelbewust afsneed omdat je een hekel hebt aan U-bochten. De Holocaust ben ik als ik in de Maxis in Muiden verveelde en verwende kinderen met stekels zie, die in het boodschappenwagentje hangen en tegen een te dikke moeder schreeuwen dat zij snoep willen. De moeder is de Holocaust wanneer zij roept dat Damian zijn grote kop moet houden en dat hij anders maar zijn nieuwe rugzak met veertien dvd’s moet terugbrengen. Zij is de Holocaust als zij dat vervolgens niet doet. De holocaust is je aansluiten bij een groepering, met een spandoek of kaars in de hand, vanuit een onderbuikgevoel.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Wil de echte progressieve partij opstaan?

, door

Een oproep van Alexander Pechtold (D66), zojuist in RTLZ. In antwoord op de oproep (eveneens bij RTLZ) van vorige week van Femke Halsema (GL) geeft Pechtold aan dat hij in debat zou willen met PvdA-lijsttrekker Cohen over een progressieve coalitie.

‘Wordt het niet tijd om te pleiten voor een progressieve coalitie boven CDA en VVD? Het zou een mooie keuze zijn voor linksliberalisme,’ stelde Halsema eerder. Pechtold sluit zich bij Halsema’s voorstel aan en daagt Cohen uit: ‘Wat wil de PvdA?’ Volgens Pechtold ‘ontloopt’ Cohen de echte progressieve agenda. ‘De heer Cohen, graag een debat over progressie,’ aldus Pechtold.

De PvdA heeft een opleving gekregen met Cohen als een serieuze premierskandidaat, en ook ondergetekende was blij om het beeld te zien vervagen van de natie als een bord stijf geworden aardappelpuree, geserveerd door een ambitieloze maar plichtsgetrouwe paspop. Weg met de terreur van middelmaat. Maar wat is het verhaal van Cohen en de PvdA? Is er nu werkelijk ruimte voor de progressieve lijn, meegetorst uit onze hoofdstad? De leegloop van potentiële kiezers bij D66 en Groenlinks die nu (weer) naar PvdA stromen, lijkt niet helemaal rechtvaardig als we de echte progressieve bronnen laten opdrogen. De combinatie PvdA-CDA, daar waren we juist van verlost.

Vorige Volgende