Thomas van Aalten

175 Artikelen
4 Waanlinks
34 Reacties
Achtergrond: Jay Huang (cc)
Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

REALITY, the making of | pt. 01: De cijfers van mijn lichaam

realitybanner2
Aflevering 1: De cijfers van mijn lichaam

Ik sta in het midden van de grote ruimte. Het lijkt op een laboratorium met die witte muren, luxaflex voor de ramen, meetapparatuur en felle tl-verlichting.
Achter het bureau zitten Mark en Travis in doktersuniform. Beiden hebben een laptop en een map voor zich. Travis draagt voor de gelegenheid een bril met een dik montuur. Mark en Travis kijken elkaar kort aan. Travis knikt.
Mark komt achter het bureau vandaan. Hij rijdt de grote halogeenlamp mijn kant op. Als hij ongeveer twee meter van me vandaan staat, gaat de lamp aan.
Ik voel de hitte op mijn naakte huid.
‘Dian.’ Travis’ stem galmt door de ruimte. ‘Draai je om.’
Ik doe wat me gevraagd wordt.
Als ik het gekraak van Marks latex handschoenen hoor, gaat er een rilling over mijn rug.
‘Ontspan,’ zegt Travis vaderlijk. ‘Buig voorover. Leg je handen plat op de tafel.’
Ik spreid mijn vingers en leg ze op het koude aluminium tafelblad. Ik zie mijn eigen contouren weerspiegeld in de tafel; mijn reflectie is wazig en bekrast. Ik hoor het slurpend geluid van een plastic slang in water. Twee gestrekte latexvingers duwen mijn billen opzij. Een koude gel wordt op mijn anus gesmeerd.
Dan, in één mechanische beweging, wordt de metalen katheter ingebracht. Ik had de geruchten gehoord van andere kandidaten, ik had erover gelezen op internetfora. Maar hiervan kun je vantevoren geen voorstelling maken. Ik kreun en voel dat ik moet poepen. Nog voor ik erover heb kunnen nadenken hoe vernederend dát zou zijn, zie ik het reusachtige beeld van mijn endeldarm. Geprojecteerd op de muur.
‘Ontspan,’ zegt Travis nogmaals rustig. ‘We zien nog enkele resten fecaliën. Heb je ontbeten vanochtend?’
Ik kan nauwelijks nadenken. ‘Een cracker,’ zeg ik kreunend. ‘En een Marlboro Li… auauw…’
Ik hoor Travis iets op de laptop tikken.
‘Hoelang drink je al Cleanema?’
‘Twee weken.’
‘Voor het ontbijt, de lunch en het avondeten?’
‘Jahaa…’ zeg ik enigszins geërgerd. ‘Kan dat ding eruit…’
Travis tikt nog wat in en zegt dan: ‘Ja. dank je, Dian. Mark, haal hem er maar uit.’
Als een koude, langwerpige drol verdwijnt de katheter weer. Mark ruikt aan de metalen pin. ‘Bijna geurloos,’ rapporteert hij aan zijn collega. Hij trekt zijn handschoenen uit.
‘Je mag je omdraaien,’ klinkt het door de speakers.
Ik doe weer wat me gevraagd wordt. Mijn armen heb ik nu onhandig voor mijn borsten gevouwen.
‘Armen naast je lichaam, Dian.’
Met een koude huidplooidiktemeter onderzoekt Mark mijn borsten, billen, armen, dijen, schaamlippen en vermeldt de resultaten, zoals vroeger de nieuwslezer de waterstanden op de radio opdreunde. Dan duwt hij met zijn wijsvinger op mijn venusheuvel en trekt een lijn naar beneden. Het gebeurt zo hard en plastisch, dat ik me niet eens geïntimideerd voel.
‘Beharing volledig afwezig?’ vraagt Travis – nu niet in de microfoon – voor de zekerheid aan Mark. Mark knikt. ‘Mooi. Dian, je mag je kleren weer aantrekken.’ Travis klapt zijn laptop dicht en zet zijn bril af. ‘Mondgeur slaan we over, dat geloof ik wel. Je moet je dosis van Cleanema verhogen naar 300 miligram per glas, goed? Dan is je ontlasting over twee weken volledig transparant en geurloos en kan je wat mij betreft naar de eerste voorronde komen.’
‘Echt?’ Ik voel eerst opluchting, dan een kick. ‘Ik mag dus…?’
‘Ja. Wat mij betreft wel. Judith, de marketingmedewerker van Cleanema, neemt contact met je op.’
Ik krijg een badjas aangereikt van een assistente.
‘Nog één vraag. Je zou op de kop af de 19.243.223e Nederlandse kandidaat uit de geschiedenis zijn die aan een Nederlandse mediaproductie meedoet…’
Ik onderbreek hem. ‘Zóveel?’
‘Ja, gerekend vanaf 6 november 1919, toen om acht uur ’s avonds een Friese ingenieur een muziekprogramma uitzond. alle panels, quizzen, realityshows, eenmalige radio-interviews, filemeldingen, one-hit-wonders, lokale tv-zenders en talentenjachten meegerekend. Herhalingen en internetfilmpjes niet meegerekend. Nu is mijn vraag: wat heb je ons te bieden?’
Ik stamel. ‘Ik… sta volledig tot jullie beschikking?’
‘Voor een realityproductie doe je alles?’
‘Nou, er zijn grenzen…’
‘Op dit moment woeden er over de hele wereld oorlogen. Daar gebeuren de gruwelijkste dingen. Het zijn handelingen van mensen die zich daar van tevoren geen voorstelling van hadden kunnen maken. Hoe denk je daarover?’
‘Ik weet niet…’ Ik kijk Travis vragend aan en zoek naar woorden. ‘Ik kijk niet zo vaak het Journaal…’
Travis glimlacht en kijkt naar Mark.
‘Wat heeft oorlog ermee te maken?’ vraag ik.
‘Ik plaagde je wat. We zien je terug bij de audities, Dian. Ga maar naar huis. En vergeet niet te oefenen met schaatsen, hè?’
‘Schaatsen?’ vraag ik verontwaardigd. ‘Dit is toch geen Sterren dansen op het Ijs?’
Travis en Mark lachen. ‘Grapje,’ zegt Mark.
Het is het eerste wat Mark zegt, na de cijfers van mijn lichaam.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

De marketing van Kluun is plagiaat uit het hiernamaals

Wij schrijvers zijn jaloers op de verkoopcijfers van Kluun. Al zou zijn uitgever een boek van Kluun met louter lege bladzijden uitgeven, dan zal het nog meer verkopen dan onze armzalige intellectualistische exercities. Maar dan dit.

ad12Afgelopen donderdag zat Kluun bij Char, het medium. Nou is dat niet echt een verrassing (de voormalige reclameman weet alles over doelgroepsegmentatie), maar wat er aan bod kwam, wel. Na het gebruikelijke broddelwerk over vage ziekten en Kluuns overleden ex-vrouw, kwam ene Oom Ad (‘Something with an… A… and a D…? Ad?’) aan bod. ‘Ik hoopte al dat hij langs zou komen,’ zegt Kluun semi-geëmotioneerd. ‘Did he commit suicide?’ vraagt Vrouwe Botox. En hij zou ook tekens geven. Via een radio, of via de lichten.

Ja, alles klopt.

ad2Niet zo gek. Twee jaar geleden kwam Oom Ad namelijk al uitgebreid aan bod. En Kluun vertelde Yvon Jaspers al precies wat Char aan Kluun zou vertellen. Speelt Kluun zijn verbazing en emotie?

Of is het nieuwe boek nu al bij voorbaat een bestseller omdat het format is ingebed in een heerlijke mousse van RTL, tikkeltje bovennatuurlijke verschijnselen en emo-literatuur? Ja natuurlijk. Als Kluun zich niet meer kan herinneren dat hij exact dezelfde foto van Oom Ad overhandigde aan de redactie van Char als twee jaar geleden bij Wonderen Bestaan, dan moet hij misschien wat minder hard carnaval vieren.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Dubai: Lost Vegas

dubai2Hoezo geen samensmelting van culturen mogelijk? In de Verenigde Arabische Emiraten is een variant van Las Vegas uit de grond gestampt, met dat verschil dat je geen casino in Dubai zal aantreffen. Terwijl we onze mond vol hebben over de woekering van uitheemse culturen op eigen grondgebied, doen bedrijven van over de hele wereld vrolijk mee aan de realisatie van een absurd circus van staal, glas en beton in de VAE. Hoewel er de laatste tijd nog maar weinig ruimte overblijft voor vrolijkheid.

Iedereen kent wel zo’n gelukszoeker die naar Dubai gaat, voor een korte of langere periode. Het lijkt ook best aantrekkelijk om de kantoorbaan in Holland te verruilen voor een vergelijkbare kantoorbaan, maar dan in een décor van shoppingpaleizen, tophotels en een stralende zon. Althans, dat is toch het eerste beeld. Bedrijven als Apple, Sony, Hilton, Burger King en ABN Amro zijn er net zo normaal als het woestijnzand. Websites voor zonvakanties schrijven wervende teksten als: ‘Westerse kleding, vrouwen op hogere posities, alcohol en de meeste andere westerse gewoontes worden hier inmiddels als normaal gezien.’

Appelmoes en bietjes

Aanpassen van een vreemde aan de Nederlandse cultuur vinden wij een must, in den vreemde lijkt het nogal een opgaaf. Maar als een gebied in het Midden-Oosten eruitziet als Second Life én ook nog belastingparadijs is, proberen we het aarzelend. Dan mogen schimmige Nederlandse investeringsmaatschappijen met plannen voor Dubai (Palm Invest) adverteren bij Harry Mens. Iemand schreef in 2006 over haar eerste ervaringen in Dubai op een weblog de potsierlijke zinnen: ‘Wat het eten betreft hebben we niets te klagen. De supermarkten zijn hier echt super. […] Douwe Egbertskoffie, Koeleman appelmoes, rode bietjes van Hak, leverpastei, komkommers, bloemkooltje en zo kan ik nog wel even doorgaan.’ De geüpgrade versie van de VOC-mentaliteit.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Wilders in Engeland: De avonturen van een politainer

wildersytWie het als politicus leuk doet bij een Jakhals in De Wereld Draait Door, wint punten. Wie echter de hoofdrol speelt in zijn eigen politieke soap, zoals Geert Wilders, krijgt de Oscar. Het Britse ministerie van Binnenlandse Zaken dat Wilders de toegang tot het Verenigd Koninkrijk weigert schreef weer een prachtige aflevering in de soap van Wilders.

In de Groene van 21 december 2002 (het “pre-Wilders” tijdperk) schreef Gawie Keyzer in zijn artikel De vluchtige voldoening van vermaak: ‘Vermaak speelt in de politiek een steeds grotere rol. Daaraan ten grondslag ligt de ongelimiteerde beschikbaarheid van media in het dagelijkse leven.’

Wilders is een politiek merk met een huisstijl die zich heeft verankerd in de vaderlandse media. En die stijl zal niet snel veranderen. Zijn adagium rommelt al vijf jaar in de asgrijze lucht boven Nederland. Ooit VVD, toen Groep Wilders, nu PVV. Maar zonder enig resultaat, hooguit dat hij zijn eigen Lex Luthor creëert. In de Telegraaf van 31 oktober 2004 vertelde Wilders al over de toenemende invloed van de islamitische religie en cultuur. Na de moord op Van Gogh, enkele dagen later, zou Wilders steeds verder radicaliseren. Veel nieuws is er niet bij gekomen op zijn politieke agenda, maar sindsdien weten we waar we met onze microfoonhengel en camera moeten zijn voor een leuke soundbyte of politieke rel. Dit is zelfs andere koek dan Boer Koekoek.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

The angry mob 2.0

The angry mob 2.0 is een van de nadelen van de betrokkenheid van lezers op het net. Ik heb het niet over reaguurders die vanwege een gepost artikel een paar tierende regels posten; vaak gaan dergelijke comments, hoe infantiel ook, wel degelijk over de inhoud. Er is inmiddels een traditie ontstaan op diverse blogs waar posters als eigengereide polemisten een reactie schrijven. Noem ze kinderachtig of overbodig, maar ze zijn part of the deal van blogs en kruiden de discussie.

Nee, ik bedoel een ander type. De homo verontwaardicus als onderdeel van the angry mob 2.0. De homo verontwaardicus uit the angry mob 2.0 schiet een losse flodder in de menigte als reactie op een nieuwsbericht. Neem het gruwelijke bericht van een meisje dat in het noorden van het land is aangereden. Op 4 februari gebeurd. Enkele minuten nadat de Telegraaf het bericht had gepost, stond the angry mob 2.0 klaar. Je hoorde ze met hun digitale hooivorken al aanstormen. En ja hoor: ze zeggen allemaal iets lelijks over het type auto waarmee het ongeluk is veroorzaakt (‘zie je weer, weer zon mercedes aso! Zal wel een taxi chauffeur of zo zijn geweest, want dat zijn ook allemaal asos, stuk voor stuk!’), iets zinloos over het slachtoffer (‘Veel scholieren denken dat ze hier voorrang hebben, terwijl dat niet zo is’) en over hoe dit voorkomen had moeten worden (‘Meer camera toezicht en veel meer bekeuren’). Er is zelfs iemand die een weblog bijhoudt van zijn Telegraaf-commentaren.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Wilders’ Finest Hour

wildertsTerug bij af. Het vuur tussen Geert Wilders en Gerard Spong laait weer op omdat het Hof het Openbaar Ministerie alsnog opdracht heeft gegeven voor het vervolgen van Wilders vanwege artikel 137d Sr: het ‘demoniseren’. Of het zin heeft, vraag ik me ernstig af. Toch snap ik de verontwaardiging en de zet van Spong en consorten, die aangifte deden tegen Wilders. Vooral omdat Wilders’ uitspraken nooit enige nuance hebben gekend.
Nog afgezien van de makkelijke beledigingen, is Wilders’ felle kritiek op de islam altijd hol geweest. Hij heeft het bijvoorbeeld over ‘Islamisering’ (zie het fragment van 21 januari van het NOS-journaal). Wat betekent dat? Ik veronderstel dat Wilders doelt op een overname, of een versmelting van de islam met de seculiere maatschappij.

Ku Klux Klan
Ik ben zelf niet gelovig opgevoed en heb altijd defensief tegenover betweters en betogers uit de kerk gestaan. Dat zal ik altijd blijven doen, bij elke godsdienst. Ik denk aan de film Jesus Camp, over de dictatoriale verschrikkingen van een kinderzomerkamp vol christelijke dwalingen van Becky Fischer en haar Kids in Ministry. Maar heeft Fischer iets met het zalvende ‘God bless America’ van Obama te maken? Ook de maximalistische zionisten die met grof geschut te werk gaan, zoals momenteel in de Gaza-strook, verwerp ik – het geloof gaat ook daar hand in hand met radicale daden. Voor Nijntje-illustrator Dick Bruna zal het joods zijn een andere betekenis hebben. De Ku Klux Klan strijdt in naam van God, maar is mijlenver verwijderd van modern EO-discipel Arie Boomsma.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Powned.tv, komt u maar!

pownedDit mediaweekend was weer in handen van de deugnietenkapel van GeenStijl. In het dorp waar ik oorspronkelijk vandaan kom had je carnavalsverenigingen die Ons Reetke, de Billezuupers en de Ballonnekes heetten. In de virtuele weilanden heet zo’n vereniging GeenStijl die met zijn gammele praalwagens scoort met andermans uutglieêrs met als gedroomd hoogtepunt de blote piel van de burgervoader. Maar wat doen de media? Ze behandelen ze als enge machthebbers, het Paard van Troje vol markante programmamakers in het toekomstige publieke bestel.

Word lid van Llink, schreef ik eerder deze week nog in een column op een andere website. Al is het maar om GeenStijl te sarren. Inmiddels wil ik daar iets aan toevoegen. Word lid van Powned.tv! Rol de loper uit voor Dominique Weesie, geef hem het mooiste marmeren bureau op het mediapark, met een internetverbinding van 5 GB per nanoseconde. Laat de door hem aangedragen programmamakers Herman Koch en Prem Radhakishun (zoals hij suggereerde tijdens de uitzending van TV-moment van het jaar) aanrukken in gouden limousines, geef Rutger Castricum een exclusieve smoking van Milanese snit, laat Balkenende zeggen dat Powned.tv zijn favoriete omroep is en dan… en dan… en dan?

GeenStijl opereert immers onder dezelfde omstandigheden als een groep hangjongeren die de lokale snackbars onaangenaam verrast. Delletje in het vet, weglopen zonder te betalen. Even uitproberen. Volgende keer een grillpan van Tefal aanbieden. Zag je zijn gezicht? Hu-hu-hu. Als ze na twee weken dezelfde trucs in een sterrenrestaurant hebben uitgehaald, is er weinig lol meer over. Even een pik tekenen op de muur, stiekem de burgervoader afluisteren om te kijken of-ie z’n blote piel nog in de naad van Tante Bonnie heeft gestoken.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Ha, een cadeau: Oeroeg als emaillen kaasfondue-pan

‘Literatuur wordt alsmaar oppervlakkiger.’ ‘radicale onintellectualisering.’ Uitspraken van redactieleden van de steeds schaarser wordende literaire tijdschriften, deze week in Vrij Nederland geportretteerd.

De literatuur zelf wordt niet oppervlakkiger, de markt is veranderd. Elke gelegenheids-BN-er en panellid schrijft een boek. Boeken zijn niet in de eerste plaats (meer?) bestemd voor de elite. De gemiddelde lezer heeft een AKO-waardige smaak (van Kluun tot French), waart niet per sé alleen maar rond in de hoogste regionen van het intellect. Zit op Hyves. Tankt bij Shell. Luistert Sky Radio. Kijkt RTL 4. Heeft een mening op internet. Blogt misschien wel. Als ik een stapel boeken van Kluun naast die van Christian Gailly leg, is de Kluun-stapel als eerste weg. Wordt de literatuur dan oppervlakkiger? Nee. Het aanbod is anders en vooral groter, maar minder diepgaande literatuur (alhoewel die term arbitrair is) wordt er echt niet geschreven.

Gouden Kooi
Vergelijk het met de situatie in de (pop-)muziek. Als je afgaat op het niveau van Popstars, Rock Nation en andere talentenjachten op televisie, de tetterende lolbroekzender Radio 538 en het gegil van TMF: oké. Da’s de gemene deler. Maar alle alternatieve playlists op Last.FM, bandjes op MySpace en druk bezochte concerten laten iets heel anders zien.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Hoe de nieuwe asceten dansen op de vulkaan

Een asceet in de traditie van de oudheid is iemand die afziet, volgens Van Dale ‘iemand die zich aan vrome boetedoening wijdt.’ Een nieuwe asceet is in mijn optiek iemand die zijn handen van het publieke domein heeft getrokken en zich heeft los geworsteld van de massahysterie, maar dit alles wel naarstig goed in de gaten houdt. Anders dan de absurde wereld zoals Albert Camus het beschreef in L’homme Revolté uit 1951 (’Het laat ons achter in een impasse. De eerste en enige zekerheid die me zo wordt gegeven, binnen de ervaring van het absurde, is de opstand’) weet de nieuwe asceet dat opstand geen zin meer heeft.

Rare imam daar, rechtse rakker hier
Eigenlijk komt de opvatting van de Banality of Evil (1963) van Hannah Arendt dan nog dichter in de buurt. Het gaat ver om deze tijd naast de massavernietiging in de Tweede Wereldoorlog te plaatsen, maar de banaliteit van een ambtelijk apparaat dat ingezet moest worden bij de geoliede machines die de concentratiekampen waren, is dezelfde die ingezet wordt bij het creëren van de huidige banale perversie die ons omringt: woonboulevards met discountbanken die door kinderhanden worden gemaakt, kilo’s vleeswaren vol varkenscollageen en E-nummers, plasmaschermen op afbetaling. Dit alles in een xenofoob en ontwricht landschap, maar ondertussen wel op een gekoeld strand van Dubai willen liggen.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

De neo-nostalgie van Nederland

Toegegeven, alles met de toevoeging “neo” is een beetje modieus. Maar het zijn vooralsnog rake typeringen voor de koude wind die over ons vlakke land raast: noem het neo-conservatisme, neo-moralisme, neo-sentiment of neo-nostalgie. Waar zijn de futuristen gebleven?

In de politiek, in de entertainment en op straat is er momenteel een sterk verlangen naar een bijna klassiek Nederland. Ik heb het in dit geval niet over ‘retro’ als modeverschijnsel. Dan eerder over het zorgwekkende ‘heimat’.

Steeds als ik uitingen hoor van het kaliber ‘Vroeger, ja toen kon je tenminste…’ hoor ik al het refrein van Wim Sonnevelds ‘Het Dorp’ in mijn hoofd jengelen. Het denken in het abstracte ‘vroeger’, als superieur ten opzichte van het heden, is een uiting van angst voor het heden en de toekomst.

Ik moet eerst even een onderscheid maken. Ik heb het niet over burgers die zich opwinden over een toename van regeltjes of burgers die roepen dat je ‘vroeger tenminste lekker ongedwongen een peukie kon opsteken of een paddo kon eten’. Ook zal ik aangedragen cijfers over criminaliteit of opeenstapeling van problemen in de zorg niet ontkrachten. Daar gaat het me ook niet om.

De digitale guillotine
Waar ik een probleem mee heb, is het opgedrongen angstvisioen van Nederland als tanende goegemeente. Dus zullen we verdorie onze herwaardering voor Nederland overdrijven. Handen af van ‘onze’ Sinterklaas! Meer knusse musicals! Kees de Jongen, gratis voor iedereen! Identificatieplicht! Jeugd, beweeg! Leef gezond! Een geschiedeniscanon! Strengere en langere straffen! Inburgeren! Onderwijs moet niet leuk maar streng zijn!

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

De krant, en wat er misgaat met het kreunende monster

Thomas van Aalten is vanaf vandaag associated blogger bij Sargasso.

Nu is de kredietcrisis de boosdoener, maar de situatie in krantenland was al langer onhoudbaar. Hopelijk brengt deze periode voor een hoop oude reuzen de effectieve beeldenstorm waar de volgende generatie journalisten iets aan heeft.

‘Luyendijk is de Fortuyn van de mediakritiek’
Volkskrant-journalist Hans Wansink begeeft zich op glad ijs in zijn opiniestuk ‘Populistische mediakritiek’ van 20 december op de site van de krant. Hij schrijft over Joris Luyendijk, twee jaar na het uitkomen van diens boekje Het zijn net mensen, waarin Luyendijk kritiek uitte op de eenzijdige berichtgeving vanuit de brandhaarden in o.a. het Midden-Oosten. Wansink: ‘Met die beschuldiging […] voedde Luyendijk het wantrouwen tegen het métier van de journalistiek als zodanig. Inderdaad: het zijn net gewone mensen, die arrogante journalisten met hun professionele pretenties. Niet alleen in het Midden-Oosten, maar ook in Nederland – concludeerden zijn lezers. Zo werd Luyendijk, tegen wil en dank, de Pim Fortuyn van de mediakritiek.’

Het is nogal wat om zo’n uitspraak te doen. Hiermee dicht hij Luyendijk een zelfde positie toe als Neeerlands grootste populist, die zich bovendien op een heel ander terrein begaf: politiek. Fortuyn was juist allergisch voor nuance; wat de gemene deler voorschreef, moesten we maar opvolgen. Luyendijk heeft een totaal andere instelling: ‘Ik probeer te laten zien dat nieuwsmedia maar een minuscuul deel van de werkelijkheid kunnen laten zien,’ aldus Luyendijk op zijn site. Journalist Luyendijk bracht met zijn boek een discussie op gang voor de ontwrichting van een bijna totalitair journalistiek systeem. Op zulke journalisten moet je trots zijn. Als we Wansinks lijn doortrekken, kunnen we Luyendijk zeker ook verantwoordelijk stellen voor de obese, kansloze diknek die vanaf de bank brult dat de krant veel te vol staat met letters.

Vorige