Overzicht

The Fact Club

46 Artikelen
Achtergrond: Jay Huang (cc)
Foto: Dick Vos (cc)

Feit of fabel: restschuld

, door

ACHTERGROND - Carola Schouten (ChristenUnie) zei in het vragenuurtje afgelopen dinsdag dat ‘de restschuldproblematiek wordt steeds groter. Volgens recente berekeningen van het Centraal Bureau voor de Statistiek is de gemiddelde restschuld op een woning op dit moment € 40.000. In potentie staan ongeveer 1 miljoen huizen onder water.’

Dat is…

Leg uit?

Carole Schouten zegt hier twee dingen:
– Volgens het CBS bedraagt de gemiddelde restschuld 40.000 euro;
– in potentie staan ongeveer 1 miljoen huizen onder water.

Te beginnen met de restschuld: het bedrag van 40.000 euro komt niet van het CBS. Het CBS heeft nergens gepubliceerd dat de gemiddelde restschuld 40.000 euro bedraagt. In het CBS-bericht “Eigen woning van ruim één miljoen huishoudens onder water” staat: ‘In de gevallen waarin de waarde van de eigen woning lager is dan de fiscale hypotheekschuld, gaat het gemiddeld om een bedrag van 13 duizend euro.’

Het bedrag 40.000 euro komt van de ‘Amsterdam School of Real Estate’. De ASRE is een onderdeel van de UvA, voor een deel gefinancierd door verschillende vastgoedbedrijven. Januari 2013 heeft de ASRE, in opdracht van de Nederlandse Vereniging van Makelaars (NVM), het rapport ‘Financierbaarheid van de restschuld’ uitgebracht. Daarin is berekend dat de gemiddelde potentiële restschuld 39.000 euro bedraagt. Voor deze berekening is gebruikt gemaakt van het onderzoek WoON 2009 waaraan het CBS meewerkt.

Foto: EssentNieuws (cc)

Feit of fabel: NEM over groene stroom

, door

ACHTERGROND - Nederlandse Energie Maatschappij zegt in een nieuwe campagne dat ‘In Nederland wordt niet eens genoeg groene stroom opgewekt om te leveren aan iedereen die daar om gevraagd heeft. Bovendien wordt het grootste deel van de in Nederland geproduceerde groene stroom opgewekt uit zogeheten biomassa. Weet u wat dat meestal is? Houtsnippers. Die worden gewoon meegestookt in de zo vervuilende kolencentrales.’

Dat is een…

Onder de kop ‘Jokkebrokken’ publiceerde de Nederlandse Energie Maatschappij (NEM) dinsdag 14 mei een ‘biecht’. Groene stroom blijkt volgens NEM niet echt groen te zijn. Grijze stroom wordt groen gemaakt doordat bedrijven zogenaamde Garanties van Oorsprong in het buitenland kopen.

In dit kader stelde NEM dat er in Nederland niet genoeg groene stroom wordt opgewekt om aan de vraag te voldoen. Daarnaast stelt NEM dat het grootste deel van de in Nederland geproduceerde groene stroom uit biomassa bestaat.

Is er meer vraag naar groene stroom groter dan we in Nederland produceren?

Ja. CBS houdt gegevens bij over de productie van hernieuwbare elektriciteit. Hieruit blijkt dat we slechts een derde van het totale verbruik aan groene stroom zelf produceren. Er werd in Nederland in 2012 (voorlopige cijfers) ruim 12 miljard kWh aan groene stroom geproduceerd. Dat is zo’n10% van het totale elektriciteitsverbruik (groene en grijze stroom). Nederland verbruikte in 2012 119 miljard kWh elektriciteit. Ter vergelijking: één huishouden gebruikt gemiddeld zo’n 3300 kWh per jaar.

Foto: Mike Hiatt (cc)

Feit of fabel: MBO-opleidingen

, door

ACHTERGROND - Jet Bussemaker (PvdA) zei vorige week in Jinek op Zondag: ‘Wat ik wel zie is dat er opleidingen zijn die geen werk bieden of te weinig, waar veel studenten werkloos worden (…) werkloosheidspercentages van rond de 20% in grafische vormgeving, detailhandel, dierverzorging, terwijl we aan de andere kant sectoren hebben waar men zit te springen om mensen met vakkennis, en dus om mbo’ers.  (…) tegelijkertijd constateer ik dat we een enorm versplinterd aantal opleidingen hebben, we hebben 8100 mbo-opleidingen in Nederland.’ 


Dat is een…

 

Werkloosheidspercentage van rond de 20% bij de opleiding dierverzorging. Klopt dit?

Dat ligt eraan wie je betrouwbaarder acht, het ROA, dat is het onderzoeksinstituut naar opleiding en de arbeidsmarkt van de Universiteit van Maastricht of de AOC-raad. Dat is de koepelorganisatie voor agrarische MBO-opleidingen.

Minister Bussemaker baseert zich op de publicatie ‘Arbeidsmarktrelevantie van grote MBO-opleidingen‘ van het ROA. Uit dit onderzoek blijkt dat onder de mensen die de opleiding ‘vakbekwaam medewerker dierverzorging’ hebben afgerond het werkloosheidspercentage 22% is.

De AOC-raad stelt echter vraagtekens bij dit onderzoek van het ROA. Volgens de AOC-raad zijn er maar vijftig respondenten geïnterviewd en is dit is volgens hun te weinig om een representatief beeld te schetsen. Ook verwijst de AOC-raad naar andere onderzoeken waaruit zou blijken dat het werkloosheidspercentage lager ligt.

Foto: Gerard Stolk (cc)

Feit of fabel: Solvabiliteit van zorgverzekeraars

, door

ANALYSE - Corrie van Brenk (Abvakabo FNV) zei vorige week in Buitenhof dat ‘we zien dat er 1,4 miljard aan winst bij de zorgverzekeraars bijgeschreven wordt. Daar hebben we discussie over gehad. We weten dat De Nederlansche Bank daar allerlei eisen in te stellen … die zeggen, er moet een bepaalde buffer zijn voor zorgverzekeraars, anders vallen ze misschien om. Nou volgens mij verhogen ze dan de premie, maar goed. En die buffer is 150%, maar er zitten er nu al over de 225%. Dus het is zorggeld van de burgers die niet naar zorg is gegaan.’

Dat is een..

Uit de jaarverslagen van vier grote zorgverzekeraars (Achmea, CZ, Menzis en VGZ) blijkt dat er inderdaad zorgverzekeraars zijn met een buffer van meer dan 225%. CZ meldt over 2012 een solvabiliteit van 240%. Bij Achmea is de buffer minder ruim, de solvabiliteit bedraagt 153%. VGZ en Menzis hebben nog geen cijfers over 2012 gepresenteerd, maar zaten in 2011 allebei boven de 150%.

De gemiddelde solvabiliteit van alle zorgverzekeraars zit al geruime tijd boven de 200%.

Waarom moet de buffer van zorgverzekeraars 150% zijn?

Kort gezegd geeft de solvabiliteit een indicatie van de mate waarin een verzekeraar in staat is direct aan haar betalingsverplichtingen te voldoen. Het is een verhouding tussen het eigen vermogen en het vreemd vermogen. Om te waarborgen dat zorgverzekeraars niet omvallen (en de burger geen zorg meer vergoed krijgt) zijn er wettelijke minimumeisen gesteld aan de solvabiliteit van zorgverzekeraars.

Foto: Lambert Wolterbeek Muller (cc)

Feit of fabel: de publieke omroep

, door

ACHTERGROND - Jan Slagter (voorzitter omroep MAX) zei bij Radio 1 Lunch dat ‘de Staat ieder jaar 1.1% [int] wat bestemd is voor de Publieke Omroep. Gaat om honderden miljoenen wat niet bij ons aankomt.’ 

Leg uit?

In 2000 werd het kijk- en luistergeld  door toenmalig staatssecretaris van cultuur en media Rick van der Ploeg afgeschaft. Hij wilde hiermee 60 miljoen gulden aan uitvoeringskosten besparen. Ter vervanging van het kijk en luister geld werd de inkomstenbelasting uit de eerste schijf met 1.1% verhoogd.

In de wet over de nieuwe regels van de financiering van de publieke omroep is niet vastgesteld dat de rijksbijdrage voor de publieke omroep uit een bepaald percentage van de inkomstenbelasting komt. Wel zei van de Ploeg destijds dat er een ‘stevig hekje’ om deze inkomsten bestemt voor de publieke omroep zou komen.

Hoeveel geld gaat er eigenlijk naar de publieke omroep?

De totale rijksbegroting voor media bedraagt in 2013 890 miljoen euro. 700 miljoen euro komt uit de rijksbijdragen en 190 miljoen euro uit STER inkomsten. In 2012 bedroeg de begroting nog 945 miljoen euro.

Er wordt dus wel bezuinigd?

Jazeker, Rutte I bezuinigde al 200 miljoen op de publieke omroep en Rutte II doet hier nog eens 100 miljoen bovenop. In 2015 valt de hardste klap, het totale budget voor media bedraagt dan 750 miljoen euro, 140 miljoen euro minder dan nu. De bezuiniging van Rutte II begint in 2016 met 50 miljoen en vanaf 2017 100 miljoen.

Foto: Bas Bogers (cc)

Feit of fabel: maximale WW-duur

, door

ACHTERGROND - Henk Krol (50Plus) zei tijdens het Tweede Kamer-debat over het sociaal akkoord: ‘Laat duidelijk zijn dat je op basis van de huidige regeling 38 jaar gewerkt moet hebben om aanspraak te kunnen maken op de maximale WW-duur.’

Deze uitspraak deed Henk Krol op 17 april tijdens het debat over het sociaal akkoord. 50Plus ziet in het akkoord dat de publiek gefinancierde WW teruggaat van maximaal 38 maanden naar maximaal 24 maanden. Dit treft, aldus Krol, wederom de ouderen, aangezien je in de huidige regeling 38 jaar gewerkt moet hebben om in aanmerking te komen voor de maximale WW.

Je hoeft niet 38 jaar daadwerkelijk gewerkt te hebben om aanspraak te maken op de maximale WW-duur. Stel: je bent in 1957 geboren en hebt tot 1998 (tot je 41e) niet gewerkt en sindsdien wel (de afgelopen 14 jaar) en je bent dit jaar (op je 56e) ontslagen, dan heb je recht op de maximale WW-duur van 38 maanden.

Hoe komt dat?

Dat komt door het zogenaamde ‘fictieve’ arbeidsverleden. Om aanspraak te maken op de maximale WW-duur is een arbeidsverleden nodig van minimaal 38 jaar, maar dat betekent niet dat de werkloze ook 38 jaar daadwerkelijk gewerkt moet hebben. Het arbeidsverleden wordt namelijk bepaald door de optelsom van het fictieve en het feitelijke arbeidsverleden. Vanaf 1998 wordt gekeken naar de daadwerkelijk gewerkte jaren (het feitelijke arbeidsverleden). Maar de jaren vanaf iemands 18e tot 1998 tellen, ongeacht of diegene in die periode daadwerkelijk voldoende gewerkt heeft, mee voor het arbeidsverleden (het fictieve).

Foto: Bram Cymet (cc)

Feit of fabel: drinkwater

, door

ACHTERGROND - In zijn NRC-column van 6 april bekritiseert Bas Heijne een uitspraak van oud CDA-staatssecretaris Pieter van Geel over drinkwater. Van Geel is de nieuwe voorzitter van de belangenvereniging Frisdrank, Waters, Sappen (FWS). Tijd om de feiten boven tafel te krijgen.

Pieter van Geel zei in maart (pdf) van dit jaar: ‘Ik ben blij dat we in Nederland uitstekend drinkwater hebben. Er zal de komende tijd hard gewerkt moeten worden om dat zo te houden, aangezien er steeds meer diffuse stoffen in het afval­ water komen.’

Het is niet zomaar te zeggen of dat een feit of fabel is.

Als we de uitspraak van Pieter van Geel ontleden zegt hij eigenlijk drie dingen:
–         We hebben in Nederland uitstekend drinkwater. Dat is een feit.
–         Er komen meer diffuse stoffen in het afvalwater.  Dat ligt te gecompliceerd om als feit of fabel te bestempelen.
–         Er moet de komende hard gewerkt worden om de kwaliteit van het drinkwater te behouden, vanwege de diffuse stoffen. Indien van Geel bedoelt dat er nu niet hard wordt gewerkt dan is het een fabel.

Waar komt het drinkwater eigenlijk vandaag?

Ons drinkwater kent twee bronnen: grondwaterbronnen, de naam zegt het al, dat is water uit de grond en oppervlaktebronnen, dat zijn rivieren, maar bijvoorbeeld ook het IJsselmeer.

Foto: sexyninjamonkey (cc)

Feit of fabel: Carola Schouten en Anw

, door

ANALYSE - Carola Schouten (CU) zei in Pauw en Witteman over de Anw: ‘De omvang van de groep is vrij stabiel. Het is niet een regeling die explodeert, of wat dan ook.’

Dat is een..

 (deels)

Carola Schouten doelt op het aantal personen dat een uitkering krijgt in het kader van de Algemene Nabestaandenwet. Over deze wet is deze week gedebatteerd in de Tweede Kamer. Staatssecretaris Klijnsma wil op de wet bezuinigen door de maximale duur van de uitkering te verkorten tot één jaar. Bij veel kamerleden, waaronder Schouten, is deze ‘bezuiniging op rouwen’ in het verkeerde keelgat geschoten.

In dit kader zat Carola Schouten dinsdag 2 april bij Pauw en Witteman en stelde ze dat de omvang van de groep die een uitkering krijgt in het kader van de Anw vrij stabiel is, en niet explodeert. Wij concluderen dat het aantal personen dat Anw ontvangt inderdaad niet ‘explodeert,’ maar we zouden de groep toch ook niet als ‘vrij stabiel’ willen karakteriseren, aangezien ze al jaren gestaag afneemt.

Om hoeveel mensen gaat het?

Het CBS publiceert maandelijks cijfers over het aantal Anw-uitkeringen. Deze tabel begint bij 2008.

Uit deze cijfers blijkt dat het aantal uitkeringen al sinds het begin van de publicatie daalt van 123 duizend (januari 2008) naar 75 duizend (december 2012, voorlopige cijfers). Het klopt dus dat de regeling niet ‘explodeert’, maar gezien de daling (hoewel deze vrij constant is) zouden wij hem ook niet ‘vrij stabiel’ durven noemen.

Foto: Metro Library and Archive (cc)

Feit of fabel: Remco Dijkstra over smog

, door

ANALYSE - UPDATE 8 april 2012: Een aantal volgers heeft ons erop gewezen dat de oordeel ‘feit’ niet paste die bij de uitleg die wij gaven bij de uitspraak van Remco Dijkstra. Wij hebben daarom ons eigen item gefactcheckt en zijn inderdaad tot de conclusie gekomen dat de uitspraak van Dijkstra als ‘fabel’ beoordeeld moet worden

Remco Dijkstra (VVD): “De enige situatie waarbij wij in Nederland last hebben van smog is op oudejaarsavond als al dat vuurwerk de lucht in gaat.” (bron: nu.nl)

fabel

Wat is smog eigenlijk?
De Rijksoverheid definieert smog als volgt:

Smog is luchtvervuiling die in bepaalde perioden opeens sterk toeneemt. Zo’n periode heet een smogepisode. In Nederland wordt de term smog gebruikt als er meer luchtverontreiniging is dan gewoonlijk, mogelijk met nadelige gevolgen voor de gezondheid

Er zijn twee soorten smog: zomersmog en wintersmog. Zomersmog wordt vooral veroorzaakt door ozon en fijn stof en in mindere mate door stikstofdioxide en zwaveldioxide. In de winter wordt smog veroorzaakt door een mengsel van hoofdzakelijk fijn stof en zwaveldioxide.

Smog (zoals gedefinieerd door de Rijksoverheid) wordt dus veroorzaakt door ozon, fijn stof, stikstofdioxide en / of zwaveldioxide.

Wanneer hebben we ‘last’ van smog?
Om de uitspraak van Remco Dijkstra zo objectief (mensen reageren verschillen op smog) mogelijk te beoordelen kijken we naar de Europese richtlijnen.

Foto: Personeelsnet (cc)

Feit of fabel: aardgaswinning

, door

ANALYSE - Henk Kamp zei tijdens het vragenuur op 26 maart dat ‘Aardgaswinning ons per jaar 14 miljard euro [oplevert]. Let wel: 14 miljard, die ten goede komt aan de koopkracht van mensen. Voor dat bedrag hoeft er niet bezuinigd en omgebogen te worden en hoeven er geen lastenverzwaringen te komen.’

Dat is een…

(deels)

Navraag bij het ministerie van Economische Zaken leert ons dat Kamp met de 14 miljard doelt op de aardgasbaten. Het ministerie verwijst hiervoor naar de rijksbegroting. Deze gasbaten kwamen volgens het ministerie in 2012 voor 11,5 miljard uit het Groningenveld en voor 2,5 miljard uit kleinere velden.

Definitieve cijfers over 2012 zijn er nog niet. Volgens de rijksbegroting van 2013 is de gaswinning in Nederland in 2012 77 miljard kubieke meter gas, in totaal goed voor 14,5 miljard euro.

Volgens voorlopige cijfers van CBS  is er in 2012 ruim 76 miljard kubieke meter gas gewonnen.

Maar levert aardgaswinning ons jaarlijks dit bedrag op?

Bij dit bedrag moet wel een kanttekening worden gemaakt. De aardgasbaten verschillen nogal per jaar. Dit omdat de opbrengsten samenhangen met de olieprijs, die sterk kan fluctueren. Wisselingen in de hoeveelheid aardgas die jaarlijks wordt gewonnen spelen een veel kleinere rol. Het verschil in aardgasbaten tussen 2001 (6,4 miljard euro) en 2011 (12,4 miljard euro) is voor zo’n 90% toe te schrijven aan gestegen energieprijzen.

Foto: Sebastiaan ter Burg (cc)

Feit of fabel: AWBZ opschonen

, door

ANALYSE - Roger van Boxtel (D66) zei in Oog in Oog dat ‘we de AWBZ [moeten] opschonen, daar zit echt de grootste kostenstijging. We geven 25 miljard euro uit dat maar door 750.000 mensen wordt geconsumeerd.’

Dat is een…

(grotendeels)

De uitspraak van Roger van Boxtel bestaat uit drie delen:

– In de AWBZ zit de grootste kostenstijging;
– we geven 25 miljard euro uit binnen de AWBZ;
– 750.000 mensen maken gebruik van zorg gefinancierd door de AWBZ.

‘In de AWBZ zit de grootste kostenstijging’

Het CBS splitst in de Zorgrekeningen de verschillende uitgaven aan de zorg uit naar financieringsbron. Op deze manier kunnen we kostenstijging binnen de AWBZ vergelijken met andere financieringsbronnen. De grootste financieringsbron binnen de zorg is de Zorgverzekeringswet (ZVW), andere financieringsbronnen zijn de overheid, particuliere verzekeringen en eigen bijdragen.

Uit deze grafiek blijkt dat de kostenstijging binnen de ZWV (23 miljard) groter is dan stijging binnen de AWBZ (10 miljard). Ook relatief is de stijging binnen de ZWV groter: tov 2000 zijn de uitgaven aan de ZVW in 2011 met 270% gestegen en aan de AWBZ met 170%.

Het is natuurlijk wel van belang welke tijdsspanne wordt gekozen, maar zoals uit de grafiek blijkt zal een kortere tijdsspanne geen ander beeld opleveren.

Foto: Bettina Neuefeind (cc)

Feit of fabel: Zwangerschapsverlof

, door

ANALYSE - In Eva Jinek op Zondag zei Mona Keijzer (CDA) vorige week dat  ‘Het blijkt ook dat een op de tien vrouwen die terugkomt na een zwangerschap haar baan kwijt is of een mindere baan krijgt.’

Dat is een…

Navraag bij Mona Keijzer leert dat zij zich baseert op een bericht van www.europa-nu.nl. Uit dit bericht blijkt dat de Europese Commissie Nederland voor het Europees Hof van Justitie daagt, omdat in Nederland niet wordt gegarandeerd dat vrouwen die terugkeren van zwangerschapsverlof een gelijkwaardige functie kunnen vervullen.

Uit het rapport “Hoe is het bevallen? Onderzoek naar discriminatie van zwangere vrouwen en moeders met jonge kinderen op het werk.” (maart 2012) van het College voor de Rechten van de Mens blijkt namelijk dat bij 10% van de vrouwen ‘bepaalde taken van haar zijn afgenomen zonder medeweten van de werkneemster’ bij terugkeer na zwangerschapsverlof.

Mona Keijzer heeft dus gelijk wanneer ze stelt dat een op tien vrouwen na zwangerschap een mindere baan krijgt. In het onderzoek staat echter niets over vrouwen die na terugkeer hun baan kwijt raakten. Terugkeer impliceert ook dat ze hun baan nog wel hebben. Vandaar het oordeel fabel.

Is er iets bekend over vrouwen die door zwangerschap hun baan kwijt raken?

Vorige Volgende