P.J. Cokema

1.373 Artikelen
181 Waanlinks
2.657 Reacties
Achtergrond: Jay Huang (cc)
P.J. Cokema is het pseudoniem van Peter de Jonge. Hoewel geen fervent voorstander van pseudoniemen, toch deze internet-identiteit aangenomen, omdat er erg veel Peter de Jonges op het world wide web te vinden zijn.

Tot juli 2018 werkzaam geweest in de dak- en thuislozenopvang. Blogt sinds 9 januari 2006 op zijn eigen website Peterspagina (voorheen Codes, keuzes en maakbaarheid). Onder het pseudoniem P.J. Cokema voegde hij zich in 2008 als gastlogger bij GeenCommentaar, waar hij in mei 2011 toetrad tot de vaste groep redacteurs.

Na de fusie met Sargasso verzorgde hij sinds oktober 2011 de wekelijkse rubriek Kunst op Zondag, nu nog 1 tot 2 keer per maand. Daarnaast zijn binnenlands bestuur en de gezondheidszorg de belangrijkste aandachtsgebieden voor zijn artikelen.

Tevens initiatiefnemer van de Blogparel (tot 2014), de blogprijs voor stukjes die lezers eerst doen lachen en vervolgens tot nadenken stemmen.
Foto: copyright ok. Gecheckt 24-11-2022

KOZ | Interactiviteit

In de volgende KOZ een hommage aan een van de leukste kunstgaleries van Nederland. Vandaag sluiten we eerst nog even aan bij de vorige afleveringen over licht en schaduw. Daarin was ook kunst te zien, waarbij de kijker een actieve rol was toebedeeld.

Hoewel de traditionele “je mag er naar kijken maar aankomen niet”-kunst onuitroeibaar is, zijn er al jaren kunstenaars die het publiek uitnodigen (c)(re)actief deel te nemen aan hun kunstwerken. Grofweg zijn er twee stromingen. Eén waarbij kunstenaars gebruik maken van ‘hardware’: sculpturen en installaties van allerhande materiaal, waar de toeschouwer door kan lopen, iets in beweging kan zetten of mee spelen. En er is de ‘software’-stroming. Hedendaagse technologie en media lijken oneindig veel mogelijkheden te bieden aan interactieve kunst.

Vooropgesteld dat een weergave van interactieve installaties hier op het scherm weinig recht doen aan de werkelijke presentaties, vandaag een willekeurige greep uit de collectie.

Een voorbeeld van analoge interactiviteit. Doet denken aan het apenkooien op gymnastiekles. Robert Morris, hier bekend van zijn observatorium in de Flevopolder, creëerde in het Tate Modern te Londen zijn “Bodyspacemotionthings”. Het ontaardde in een speeltuin, die na vier dagen werd gesloten, wegens de overstelpende drukte.

Een ander voorbeeld van opgaan in kunst is “Sway’d”, een interactieve installatie in de openbare ruimte. Ontworpen door Daniel Lyman, die ongetwijfeld zijn inspiratie ontleent aan de ‘Penetrables’ van de overleden kunstenaar Jesús Rafael Soto.

Foto: copyright ok. Gecheckt 11-02-2022

Verkiezing van het Jaar

Wij denken aan alle mensen van het jaar de Mens van het Jaar toe te kunnen voegen. Omdat er wel betere alternatieven zijn dan Elseviers Man van het Jaar. Maar zouden er na alle vaklieden van het jaar, zoals vorkheftruckchauffeurs en verpleegkundigen, nog kandidaten te vinden zijn? Zouden er behalve BN’ers van her jaar ook onbekende mensen zijn die zo’n eervolle vermelding verdienen?

Die vraag leverde 22 inzendingen op. Voor Sargassos Mens van het Jaar hebben we daar 16 nominaties uit kunnen halen. Onderaan dit artikel kun je stemmen op jouw Mens van het Jaar. Volgende week donderdag de uitslag.

Wie haalden het niet?
Om te beginnen: Mark Rutte, opgevoerd door RobH. We zoeken immers een beter Mens van het Jaar? Verder: Stefan de Walle, genoemd door kilgoretrout, omdat enige motivering ontbrak. Indirect probeerde Bismarck deze inzending te ondersteunen, maar daarmee zouden ook fictieve personages toegelaten worden. Dat doen we niet. Daarmee valt ook een Gerrie uit Maaskantje van Dr. Banner af.

In de categorie fictieven waren twee inzendingen die wel met enige motivering werden ondersteund. Merkozy van Teun was een aardige poging man en/of vrouw in één op te voeren. Vooralsnog gaat het hier om gescheiden eenheden. We wachten wel tot een chirurg in staat blijkt Angela en Nicolas tot één geheel aan elkaar te naaien.

Foto: Jason Krugman Living Objects Fair use copyright ok. Gecheckt 24-11-2022

KOZ | Kunstlicht

Eigenlijk ging het in de vorige KOZ net zoveel over licht als over schaduw. Onlosmakelijk met elkaar verbonden verschijningen. Of kunst iets toevoegt aan de verlichting van de wereld, daar wordt verschillend over gedacht. Er zijn kunstenaars die letterlijk een poging doen ons bij te lichten.

Licht schilderen.
De oud Hollandse meesters zijn wereldberoemd om hun lichte streken. Het winterse licht van Hendrick Avercamp.

Een oude meesters in het licht.
De techniek van licht schilderen gaat met de tijd mee. Bij light painting of light drawing  komt geen kwast meer kijken. De fotocamera, lichtvanger bij uitstek, wordt al vanaf 1914 gehanteerd om vormen te vangen, die door combineren van sluitertijd en licht ontstaan. Gjon Mili, fotograaf voor het magazine Life, bezocht in 1949 Picasso, die met een kleine zaklamp aan het werk ging. Mili hield de sluiter open.

Nieuwe meesters in het licht.
Jörg Miedza en Jan Wöllert, het Duitse duo van LAPP-Pro, maken Light Graffiti.

Het nieuwe lichtschilderen is overigens een kunstje dat ook binnen jouw handbereik ligt. Zie wat de Japanner met zijn i-phone doet.

Licht en architectuur.
Door de vele lichtreclames valt het nauwelijks meer op, maar in de openbare ruimte is ook nog echt kunstlicht te zien. De Nederlander Peter Struycken is een van de hedendaagse meesters van licht.

Foto: Maarten (cc)

Mens van het Jaar.

We hebben de eerste Man van het Jaar binnen! Mark Rutte is volgens Elsevier De Man, omdat zijn opgewekte optimisme dit land van een zwaarmoedige depressie heeft gered. Of, zoals het juryrapport het zegt: “Als een haptonoom weet hij de juiste snaar te raken, houdt hij de moed erin en voorkomt hij dat het land volledig bevangen raakt door somberheid over de economische vooruitzichten”.

Tja Rutte, als de Ted Troost van het volk: “Jongens, ik voel het, het komt allemaal wel goed”. Iedereen zal er wel wat van voelen, tsjakka!
Elsevier heeft gelijk. Hoe slecht het nieuws ook is, Rutte brengt het altijd met een opgeruimdheid, die doet vermoeden dat de man de zaken niet helemaal serieus neemt. Dat is hem eerder wel eens verweten, toen hij niet bereid was zelf Kamervragen te beantwoorden. Nee, zei Rutte, dat kunnen mijn ministers en staatssecretarissen zelf ook heel goed. Waarop zijn ministers en staatssecretarissen zich herhaaldelijk vergisten in de cijfertjes. Dat kun je ze niet kwalijk nemen, want hun captain is daar ook een meester in.

Gelukkig leven we in een democratie, waar het iedereen vrij staat naar eigen keuze een Man van het Jaar te benoemen, om welke reden dan ook.  Als rechtgeaarde democraten feliciteren wij dan ook de minister-president met de eervolle vermelding.
We maken van de democratische ruimte die ons nog rest gebruik, om met andere kandidaten te komen voor de Man van het Jaar. We hanteren dat begrip erg breed en de Man van het Jaar kan dus ook een vrouw zijn.

Foto: Foto cc Flickr copyright ok. Gecheckt 06-09-2022

Stapelgek of niet?

Wat de laatste weken weinig aandacht kreeg, is het rapport over de stapelingseffecten van de bezuinigingen, dat 23 november werd gepresenteerd. NICIS en Ecorys onderzochten in opdracht van de G32 (32 grootste gemeenten) of mensen in problemen kunnen raken, omdat ze door meerdere bezuinigingsmaatregelen getroffen worden.
Weten we nu hoeveel mensen last van stapelingseffecten kunnen krijgen en hoe groot die last zal zijn?

De betrekkelijke stilte rond dit rapport wijst er op dat de oppositie geen extra munitie in handen heeft gekregen. Het rapport (hier in pdf) somt keurig alle maatregelen op, vermeld hoeveel mensen bij die maatregelen betrokken zijn, maar kan niet meer dan een paar cases als voorbeeld geven, die uit berekeningen van een drietal gemeenten komen. Uit die cases (in dit pdf-document) blijkt dat sommige mensen er 280 euro, anderen meer dan 5000 euro per jaar op achteruit kunnen gaan. De algemene conclusie van de onderzoekers is: bij bepaalde huishoudens dreigen inkomensdalingen van tientallen procenten, vooral bij  huishoudens met lage inkomens en/of meerdere problemen. Maar de exacte omvang van het aantal kwetsbare huishoudens is nog niet goed vast te stellen.

Rutte zelf houdt vol dat het kabinet zeker aandacht voor deze effecten zal hebben. In een interview in september bij RTL, zei hij dat er zo’n 10,000 gezinnen met een laag inkomen er volgend jaar meer dan 5 procent op achteruit zullen gaan. Rutte weet meer? Voorlopig zijn er van die kant ook nog geen exacte cijfers.
Dankzij een aantal overzichten in het rapport, zijn er wel wat vragen te stellen over de aard van de bezuinigingen. De overzichten zijn samengevat in dit exceldocument, waar ook gegevens in staan die bij de rest van dit betoog horen.

Foto: copyright ok. Gecheckt 27-09-2022

KOZ | In de schaduwen der kunst

In de vorige KOZ wierp de miniatuurgraffiti van Pablo Delgado   de schaduw vooruit op de KOZ van vandaag. Het inspireerde reacteur Frank een mail te sturen met schaduwtips. Met dank aan Frank treden we in de schaduwen der kunst.

De geschiedenis van de schaduw is bekend. Iemand deed het licht aan en zie: er was schaduw. De ongrijpbare alter ego van mensen en dingen. Hoe ongrijpbaar ook, sinds mensenheugenis wordt er geworsteld met de schaduw. Plato ketende mensen in een grot en zag dat ze geboeid bleven aan de schaduwen van de werkelijkheid. Carl Gustav Jung vond de schaduw in de spelonken van onze geest. Negeer de schaduw en het is gedaan met de creativiteit, meende Jung.

In de schilderkunst trachtte men licht te vangen door schaduw op het doek te kwasten. De techniek van het clair-obscur. Rembrandt wordt de meester van het clair-obscur genoemd, maar hij heeft het kunstje vast afgekeken van Caravaggio, wellicht de grootste clair-obscurist aller tijden.

Schaduw van schroot.
Producten van menselijk vernuft eindigen doorgaans als de schaduw ervan: restmateriaal. Je kunt de levensduur rekken door het te recyclen. Real life is rubbish, volgens Tim Noble en Sue Webster. Zet Shigeo Fukuda met de schaduw van schroot aan tot verder denken?

Foto: copyright ok. Gecheckt 09-11-2022

De biecht van Rutte

Als enige krant lichtte het NRC een belangrijke bekentenis uit Ruttes congresspeech. Ontging het overige aanwezige journaille dat Rutte hiermee uit de kast kwam en de eigenlijke drijfveren achter het hak- en snoeiwerk opbiechtte?

Rutte toonde zich, in het begin van zijn speech (hier op youtube) , de premier van alle Nederlanders. Hij somt vragen op, die onder ongeruste burgers leven en geeft blijk goed naar de samenleving te luisteren. Hij begrijpt dat de hardwerkende slager om de hoek, die zijn winkel wel voor elkaar heeft, het moeilijk kan bevatten er ook wat van te moeten voelen als anderen (banken, eurolanden) hun toko niet op orde hebben.

Dan biecht Rutte op: “En ik zeg het u eerlijk: ook als er geen financiële problemen zouden zijn, dan zouden wij deze maatregelen moeten nemen“.
Geen problemen, wel bezuinigen? Daarmee stelt hij zijn criticasters niet echt gerust. Rutte begrijpt dat die redenering nader gemotiveerd moet worden. De enige reden om hard en breed te bezuinigen is: “Simpelweg omdat wij Nederland fundamenteel sterker willen maken“.

Over de sterke en zwakke kanten van dit prachtige land wordt verschillend gedacht. De premier gaat daar niet op in maar maakt na zijn bekentenis een merkwaardige wending. Hij somt de sterke kanten van Nederland op. Heeft hij niet in de gaten, dat hij met die opsomming zijn motivering ondergraaft? Ruttes schets van een sterk Nederland roept meteen weer vragen op.

Foto: copyright ok. Gecheckt 26-11-2022

KOZ | Kleinkunst

In de vorige KOZ kwam u al wat kleinkunst tegen. Het hoeft allemaal niet groots te zijn om kunst te heten. Sterker nog: er zijn kunstenaars voor wie het niet klein genoeg kan zijn. Al eeuwen lang priegelen kunstenaars werk in zo klein mogelijke dimensies. We kennen het van de middeleeuwse letterkunst en van schilderwerk op pillendoosjes. Vandaag hedendaagse miniatuurtjes.

Wat Bansky in het groot doet, presteert Pablo Delgado in het klein. Minifiguurtjes op de gevels langs stoepen en straten. Hoertjes op de stoep of figuren die van de gevel vallen.

In de vorige KOZ kwam Isaac Cordal al langs. Zijn Cement Eclipses is een project van betonnen figuurtjes die hij in het stadsbeeld plaatst. De met cementstof bepoederde mensen die wegvluchtten van de ingestorte Twin Towers brachten hem op het idee. De afbeelding boven dit artikel is van hem en dit zijn waarschijnlijk bankiers, die het water aan de lippen staat.
 

Miniatuurleven in de stad is geen nieuw idee. Ook Slinkachu gebruikt kleine mensjes en ensceneert ze op straat, zoals in ‘They’re no pets’. En als hij mensen zat is. Laat hij de ‘inner city snail’ zijn werk vervoeren.

Sargasso-collega The Presurfer schreef over de kunst van het potloodslijpen. De autodidact Dalton M. Ghetti heeft daar zo zijn eigen idee over. Hier zijn potloodpuntversie van de Twin Towers. De aanslag op de torens inspireerde hem overigens om tranen van grafiet te maken. Niet groter dan een korrel rijst.  In 10 jaar produceerde hij 3000 tranen, die nu als een herdenkingsmonument te zien zijn in het New Britain Museum of American Art.

Uw levensverwachting na Rutte I

Onze levensverwachting stijgt maar door, meldt het CBS. Voor pasgeborenen nam de verwachting sterk toe, voor 65-plussers uiteraard wat minder. Maar ook onder de ouderen is een stijgende trend waar te nemen. De kans dat een 65-plusser 100 wordt is de afgelopen tien jaar verdubbeld.
Goed om te lezen, want zo weten we ook of er een kans is dat het nog wat wordt met de vergrijzing.

DATA - Die kans op vergrijzing is één van de redenen waarom kabinet Rutte zo dapper bezuinigt. Het kabinet is er van overtuigd zo aan een solide toekomst te bouwen.  Die overtuiging had elk kabinet wel. Laten we eens de statistieken van het CBS naast de tijdlijn van de na-oorlogse kabinetten leggen..We zien dan dat er een continu stijgende lijn is, die echter wel wat dipjes en perioden van lage groei vertoont. Voor de details: ga naar dit exceldocument.

De levensverwachting steeg na kabinetten Beel I en  Drees I. De eerste jaren van wederopbouw leek een positieve invloed te hebben op de levensverwachting. Maar in de navolgende kabinetten, Drees II en III, stagneert de stijging. Bij mannen wat langer, dan bij vrouwen.
Voor vrouwen steeg de levensverwachting sterk onder de kabinetten De Quay en Marijnen. Maar voor mannen zag het er een stuk beroerder uit. Zulke dipjes zagen we ook onder de kabinetten De Jong en Biesheuvel. Pas onder Den Uyl steeg de levensverwachting voor mannen en vrouwen gestaag, een verschijnsel dat daarna alleen nog voorkwam onder Van Agt I, Kok I en Balkenende II en IV.

Foto: Joan (cc)

KOZ | Uit hoofde(n) van de kunst

Portretkunst moet je tegenwoordig ruim zien. Lang was het portret niet meer dan een geolieverfde pasfoto.  Het portret is dat stadium wel lang voorbij. Vandaag individuele en groepsportretten in de meest uiteenlopende stijlen, technieken en disciplines. 

Eric Daigh |pushpin art Pointilisme James Cochran |aerosol pointilism, street art

Mentalgassi |metal heads urban art Kubisme Picasso |Head of a woman

Ron Mueck |Mask II Body Art Philip Levine |Headism

Bansky| TV Heads Schermkunst Compagnie l’Excuse |HomoCatodicus film

Isaac Cordal |miniatuur street art Kleinkunst Steven Heward |tandenkunst

Joan Miró |Opera Singer Zangkunst Nathaniel Mellor |Singing Heads

Nathaniel Mellors won dit jaar de Cobra Kunstprijs. KOZ eindigt met zijn zingende hoofden.

Foto: copyright ok. Gecheckt 26-11-2022

KOZ | De linkse hobby van banken

De nieuwe Griekse premier Papademos moet zijn land er weer bovenop helpen. Dat zal nog een hele kunst worden. Als voormalig bankier en getrouwd met een kunstenares, verstaat hij in ieder geval de taal van bankenkunst. Dat belooft niet veel goeds. Banken zijn meesters der verdwijnkunst. Niet alleen zijn ze  goed in het verdampen van geld, ze drukken ook heel wat kunst achterover.

De DNB heeft vorig jaar werk van Shanna Ingram Papademos geëxposeerd. Geschilderde gedichten, heette dat.  Alleen op afspraak te bezichtigen, legitimatie verplicht. U zou er eens met de buit vandoor gaan, nietwaar?
De DNB was medeoprichter van de VBCN (Vereniging Bedrijfscollecties Nederland), waarvan 13 banken lid zijn. Allemaal hebben ze kunstcollecties van waarde. Niet dat de banken erg transparant zijn over de waarde. Dat komt alleen naar buiten als de handel wordt verkocht of geveild. In oktober werd een schilderij geveild, uit de failliete boedel van Dick Scheringa. Opbrengst 4,2 miljoen euro. Doel: schuld afbetalen aan de Deutsche Bank.

Al roffelen de banken zich op de borst welk een waardevolle betekenis hun linkse hobby voor de samenleving heeft, ze springen met het materiaal ook niet zo transparant om.  Ze hangen het op in hun kantoren, verkopen eens wat aan een museum, houden af en toe een insiderstentoonstelling, maar verder ziet het grote publiek er weinig van.
De Rabobank lijkt de enige te zijn, die de boel opengooit. Deze maand opende de bank in Utrecht een tentoonstellingsruimte die ook vrij toegankelijk is voor niet-bankklanten.

Vorige Volgende