Klokwerk

400 Artikelen
38 Waanlinks
4.245 Reacties
Achtergrond: Jay Huang (cc)
Vanaf november 2018 overal te koop: "De wereld vóór God - Filosofie van de Oudheid", CJ Alders, aka 'Klokwerk'
softcover / hardcover / ebook: 392 pagina's

Kees Alders aka 'Klokwerk' studeerde af als theoretisch en sociaal psycholoog, en hield zich daarna tien jaar lang bezig met projectmanagement in de sociale zekerheidsbranche (communicatieprojecten en reorganisaties). Tegenwoordig heeft hij een eigen onderneming in webdesign: Klokwerk-design.

Daarnaast is Klokwerk altijd actief geweest in de lokale- en bedrijfspolitiek, en schrijft hij voor verschillende redacties. Verder houdt hij zich met de groep Postbanaal bezig met het op de planken brengen van een multi-mediashow. Als hobbyproject organiseert hij sinds 2012 intercambio-café Amsterdam.

Op Sargasso schrijft Klokwerk onder meer sinds 2012 de wekelijkse column 'politiek kwartier'. Daarnaast is hij bezig met een toegankelijk overzichtswerk over de filosofie van de oudheid.

Tijd voor Progressief Nationalisme

Nationalisme is in Nederland een beetje een vies woord. Het is eigenlijk alleen maar toegestaan bij het voetbal en in rechts conservatieve kringen. Maar bij die laatste groep is Nederland allerminst veilig. Het wordt daarom hoog tijd om weer trots te zijn op het progressieve Nederland, en het te verdedigen tegen de niet afhoudende aanval van mensen die niet trots zijn op hun land, maar alleen maar doen alsof, en in praktijk continu bezig zijn ons land keihard neer te halen.

Vanaf gisteren is het weer zover: Nederland gaat naar het EK en iedereen haalt zijn oranje en rood-wit-blauwe vlaggetjes uit de kast. Even mogen we weer allemaal nationalist zijn.

Maar na één juli (laten we optimistisch blijven) wordt al die rood-wit-blauw-oranje rotzooi weer opgeborgen. Nationalisme in Nederland is iets om je voor te schamen, zeker in progressieve kringen. Oppervlakkig zwaaien met de vlag tijdens voetbal en Koninginnedag, dat mag nog wel, maar als nationalisme dieper gaat vindt men het meestal maar ranzige sport.

Wie naar rechtse forums surft echter ziet vaak uitbundig rood-wit-blauw. Vaderlandslievend nietwaar? Ha, dat had u gedacht! Die sites staan vol met klachten over Nederland! Niets klopt er in dit land. En het zal snel ten onder gaan! Of het nu de moslims zijn, de EU of de linkse elite: Nederland is in de ogen van deze lui tegen al deze aanvallen net zo bestand als Hans Brinker tegen een tsunami, en staat op het punt om te verzuipen.

De Vrije Wil bestaat

Ondanks de aanvallen op de vrije wil zijn er nog genoeg redenen om aan te nemen dat de vrije wil bestaat. In een eerder stuk schetste ik wat beperkingen zijn aan de vrijheid van de mens. Sommige lezers maakten uit dit stuk op dat ik een pleidooi zou houden tegen het bestaan van de vrije wil. Dat is niet waar. Hieronder daarom een pleidooi vóór de vrije wil.

Het wegredeneren van de vrije wil is een hardnekkige ziekte. Onlangs bepleitte Dick Swaab in zijn boek Wij Zijn Ons Brein andermaal dat de vrije wil niet zou bestaan. Volgens zijn redenering zou onze geest niets meer zijn dan een bijproduct van chemische processen.

De oorsprong van die theorie waarin de vrije wil verdwijnt zit diep, en hangt samen met een deterministische wereldvisie. De mens heeft de neiging zijn omgeving te omschrijven door middel van oorzaak-gevolg-relaties. Het succes daarvan leidt tot de volgende gedachte: als de wereld zo goed te omschrijven is door middel van wetten, misschien zijn het dan wel die wetten waaraan de wereld volledig ondergeschikt is. De wereld inclusief de mens dus.

Deze gedachte heeft mensen van alle tijden uit het lood geslagen. Want als alles onontkoombaar is, wat moeten we dan nog met onze vrije wil? Kunnen we sowieso nog wel verantwoordelijk stellen en oordelen vellen? In de oudheid hingen met name de Stoïcijnen de deterministische filosofie aan. Volgens hen luistert de hele wereld naar één centrale natuurwet: de logos. Of de oorzaken van ons gedrag nu van binnenuit ons komen, bijvoorbeeld uit de hersenen, of dat ze van buitenaf komen; als onderdeel van dit grotere spel blijft er voor de mens als vrij wezen in de Stoïcijnse filosofie maar weinig over. Natuurlijk hebben ook de Stoïcijnen aan deze patstelling proberen te ontkomen, maar erg geloofwaardig waren ze daarin niet. Vandaar dus ook dat de grote lijn van de Stoïcijnen lijkt te zijn dat je maar beter kan berusten in de situatie waarin je bent, in plaats van je ertegen te verzetten.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Het gelijk van Dibi

De stemming is vandaag geopend, en er moet nu wel een klein wonder gebeuren wil hij het nog redden. Dibi. Onderzoek van Nieuwsuur eergisteren wees uit dat maar 11 procent van de Groenlinks leden op hem zullen stemmen. De race lijkt daarmee gelopen.

En toch is dat jammer, want ondanks alles wat er tegen Dibi te zeggen is, heeft hij met zijn kritiek op de koers van Groenlinks wél een beetje gelijk.

Groenlinks is een idealenpartij. Een partij die streeft naar een groene economie, een socialer Europa, en een arbeidsmarkt met gelijke kansen. Mooi natuurlijk, maar het probleem is dat de kiezer met Groenlinks niet meer zeker lijkt te weten of ze nog wel voor die idealen staat.

Groenlinks aanvallen is makkelijk tegenwoordig. De SP en de PvdA slagen erin om Groenlinks als asociaal weg te zetten omdat ze het ontslagrecht in wil ruilen voor een beter sociaal stelsel. De SP zet Groenlinks daarbij ook nog graag weg als een stel naïeve Eurofielen. En inzake de vergroening van de economie heeft de partij heftige concurrentie van D66 en de Partij voor de Dieren.

Alsof dat nog niet erg genoeg is wordt Groenlinks ook nog dagelijks om de oren geslagen met “Kunduz”. Want de grootste strategische misser van Groenlinks van het afgelopen jaar was natuurlijk niet de stekkerdoos. Met de Kunduz-missie heeft Groenlinks zich pas echt op meesterlijke wijze haar eigen achterban van zich vervreemd.

Foto: copyright ok. Gecheckt 15-03-2022

Anti-islam helpt Turks extremisme

Wie denkt dat het grootste gevaar in Turkije de Islam is, die vergist zich behoorlijk. Nationalistische en separatistische bewegingen in Turkije zijn veel gevaarlijker dan de islam. Het zijn ook deze bewegingen die de afgelopen eeuw voor de meeste aanslagen en bloedbaden hebben gezorgd. Helaas speelt de zogenaamde “anti-islambeweging” deze groeperingen enorm in de kaart.

Zodra het over Turkije gaat worden we in Nederland allemaal een beetje zenuwachtig. Zo zenuwachtig dat het kabinet het laatste bezoek van de Turkse president Gül niet overleefd heeft. De kritiek van veel Nederlanders op Turkije is voorspelbaar. Turkije is een seculiere staat propvol Islamieten, zo redeneren ze, en het grootste gevaar van Turkije moet dan ook wel de radicale Islam zijn.

Dat klinkt aannemelijk, maar er klopt geen klap van. Ja, er zijn in Turkije veel extremistische elementen actief. Nee, daarvan is de radicale Islam zeker niet de belangrijkste. Als er één groot gevaar is voor een modern en vrij Turkije, dan is het wel het doorgeslagen Turkse nationalisme, dat uitgesproken anti-westers, anti-vrijheid en anti-democratisch is. Even een stukje geschiedenis ter verduidelijking. In de nadagen van het Ottomaanse rijk hadden de zogenaamde Jonge Turken in feite de macht in handen. We praten over de jaren tussen 1908 en 1923. De Jonge Turken was een beweging van Turkse generaals, onder leiding van Mustafa Kemal Atatürk. De centrale filosofie van de Jonge Turken was dat heel Turkije Turks moest zijn. En daarin was geen plaats voor andere etnische groepen dan Turkse. In het verlengde van die gedachte heeft ook de Armeense ramp plaats gevonden.

Foto: copyright ok. Gecheckt 04-10-2022

Leve het Scandinavische model

Ons sociale stelsel staat onder druk. In de politiek lijkt het om de keuze te gaan tussen het neoliberale model, of dat model dat de sociaal democraten bepleiten, het Rijnlandmodel. Volgens Klokwerk kan er veel beter gekozen worden voor een derde optie, het zogenaamde Scandinavische model. Dit is beter uitvoerbaar, levert meer vrijheid op en is het meest sociaal.

Het Angelsaksisch model

Dit is het model waar verstokte neoliberalen, zoals in Nederland doorgaans de VVD, nog steeds heilig in geloven. Volgens dit model betalen werknemers en werkgevers weinig premie. Arbeid is dus goedkoop, en het loont. Daarbij kennen werknemers echter maar weinig ontslagbescherming, en is er maar een minimaal vangnet.

Het belangrijkste argument voor dit model:  hiermee kunnen werkgevers goed inspringen op de veranderende (internationale) markt en dus goed concurreren. Maar ook werknemers profiteren van die flexibiliteit. Doordat de doorstroming snel gaat kunnen ze makkelijk van baan wisselen, en toetreders tot de arbeidsmarkt hebben evenveel perspectief als mensen die al een baan hebben.

Er zit echter ook een groot nadeel aan dit model. Een economie die zo in elkaar steekt geeft maar weinig zekerheid en stabiliteit. Wie zijn baan verliest, ook al is het buiten zijn schuld, gaat in inkomen hard achteruit. Ook op collectief niveau is dat nadelig. Wanneer er iets van crisis uitbreekt raakt gelijk de hele maatschappij in een diep dal, want mensen geven collectief ook niets meer uit. Daarbij zullen de banken niet graag hypotheken verstrekken aan mensen met weinig inkomenszekerheid, wat weer slecht is voor de bestedingen. En doen ze dat toch… enfin, wat er dan gebeurt, dat hebben we met de huidige crisis hopelijk wel geleerd.

Geen uitweg uit de crisis zonder democratie

De eurocrisis zal niet opgelost worden met behulp van Europees spierballenvertoon alleen. Belangrijker nog is de versterking van de Europese democratie. Gastredacteur Klokwerk doet drie voorstellen.

Na de val van het kabinet is het voor sommige politici weer vrij trappen naar de EU. Sowieso was de EU de kiezer al veel langer niet bepaald sexy. Vreemd? Helemaal niet. De organisatie van de EU toont zich aan alle kanten zowel ondemocratisch als incompetent. Weinig kiezers die voor die combinatie zullen vallen, nietwaar? En toch is het zich afkeren van de EU iets wat de crisis alleen maar kan verergeren. De enige oplossing uit de economische én de politieke crisis van de EU is een centrale vorm van democratie.

Iedereen is het hierover eens: wanneer de EU meteen daadkrachtig had kunnen ingrijpen in Griekenland, dan was de hele economische crisis die in de rest van de wereld inmiddels langzaam lijkt uit te razen ook in Europa al lang voorbij geweest. Dit kon echter niet omdat het binnen de EU ontbrak aan mandaat. Een jaar lang hebben we daarom kunnen zien dat de regeringsleiders van de EU uitblonken in incompetentie om met echte oplossingen te komen. Onderling probeerden ze elkaar de hete aardappel toe te schuiven, en onder het schuiven bleek die aardappel steeds heter te worden.

Foto: copyright ok. Gecheckt 06-11-2022

Vrijheid anno nu: keuzestress of slavernij?

Vrijheid betekent tegenwoordig dat ieder individu zijn eigen leven kiest. Maar zij wij nu eigenlijk wel zo vrij als we denken? Is onze huidige vrijheid niet een illusie? Gastredacteur Klokwerk gaat in op deze filosofische vrijheidsvragen.

Op 18, 19 en 20 april 2012 werd de VARA-documentaire “Vrijheid, Gelijkheid en Broederschap” uitgezonden. In die documentaire werd kortweg gesteld dat ons denken over vrijheid doorgeschoten is ten opzichte van de andere twee waarden.

In het eerste deel van de documentaire wordt een beeld geschetst van onze samenleving waarin vrijheid niet meer zomaar het zich vrijvechten van onderdrukkers is. Eerder wordt vrijheid nu opgevat als de absolute vrijheid van anderen: het individu kiest voor zichzelf het meest perfecte leven.

Dit heeft, zo beweert de documentaire, zeer nadelige gevolgen. Vrijheid is hier namelijk een examen mee geworden, en de veelheid van keuzes leidt tot keuzestress. Het gemiddelde bereiken is voor ons vrije individuen niet bevredigend genoeg: de gemiddelde burger voelt zich daarom een verliezer. Ook blijven de maatschappelijke gevolgen niet uit. Een cultuur van hoge doelstellingen en hoge beloningen aan de bovenkant van de samenleving wakkert de hebzucht aan en nodigt uit tot fraude, waardoor aan de top ruimte komt voor een gewetenloze graaicultuur: ziehier de crisis.

Vorige