Gastauteur, auteur op Sargasso

Foto: copyright ok. Gecheckt 04-10-2022

Griekenland en EU houden elkaar gegijzeld

17 september 2011 , 12:00 , door Gastauteur

De legitimiteit van het internationale bestuur is onhoudbaar, zolang Griekenland en Europa elkaar in gijzeling houden, zegt columnist, cultuurwetenschapper Marlies Katy Hanifer (blog).

Het is een feit. Ook de tweede tranche Europese noodsteun van 12 miljard aan Griekenland is in een bodemloze put beland. Zonder duidelijke overeenkomsten en nuttige investeringen, is de kans Griekenland tot een gezonde economie om te bouwen gemist. Wat nu rest is onduidelijkheid over scenario’s, chaos op de beurs en platte retoriek. Met als risico blijvende schade voor het vertrouwen in het (inter)nationaal bestuur.

Dat Griekenland Europa heeft gegijzeld, is het bekende narratief. George Papandreou en Evangelos Venizelos hebben verzuimd doeltreffende maatregelen te nemen. Hun ziens- en handelswijze bevestigt dat zij geen enkel belang hebben om Griekenland uit de crisis te helpen. Griekse burgers zijn de gedupeerden, maar niemand neemt de moeite om volmondig hun belangen te representeren. Wie is in deze tijden eigenlijk de stem van de Griekse burger?

Het maatschappelijk sentiment dat Griekenland ons Europeanen in de houdgreep heeft, wordt bijzonder weinig tegengesproken door onze eigen politici. Het komt eigenlijk wel goed uit, dat de publieke opinie niet overeenkomt met de politieke werkelijkheid. Want is het ook niet zo dat de EU Griekenland gijzelt? Vooral Franse en Duitse pensioensfondsen, banken en zelfs de ECB hebben grote belangen om het huidige systeem in stand te houden. Als Griekenland zijn betalingsverplichtingen niet na komt, zorgt dat voor een domino-effect binnen de eurozone met als resultaat een recessie die alle EU burger zal raken.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Islamitisch onderwijs – hoe verder?

11 september 2011 , 13:00 , door Gastauteur

GeenCommentaar heeft ruimte voor gastloggers. Vandaag is dat Bart Voorzanger, met een stuk dat eerder op zijn eigen weblog verscheen.

Het islamitisch onderwijs is weer in opspraak. Nu vanwege vermeende fraude. Er gingen (en gaan) daar dingen niet goed. Zoveel is wel duidelijk. ’t Zal sommige Nederlanders verheugen daar verontwaardigd over te kunnen doen. Maar heel veel verder komen we daarmee niet. Ik ga ervan uit dat het islamitisch onderwijs bestaansrecht heeft – ik zal zo uitleggen waarom – en dat betekent dat de problemen daar moeten worden opgelost. Maar dan moet je ze wel eerst kennen. Een schets daarom van wat naar mijn idee de belangrijkste problemen zijn.

Vooraf: het bestaansrecht van islamitisch onderwijs
Onderwijs aan kinderen betekent altijd ook het opvoeden van kinderen. Je kunt onderwijs en opvoeding niet scheiden. In ons land is opvoeding een zaak van de ouders. Er zijn landen waar dat anders ligt, waar de overheid de opvoeding dicteert, maar in elk geval ik zou daar niet willen wonen.

Je kunt niet opvoeden zonder uit te gaan van een duidelijk stelsel van normen en waarden. Dat stelsel heeft per definitie een bepaalde levensbeschouwelijke kleur. Neutraal opvoeden is een contradictie. Ons openbare onderwijs is niet neutraal, hoe hardnekkig voorstanders ervan ook doen alsof. Het biedt onderwijs en opvoeding in de geest van de min of meer seculiere, min of meer liberale, min of meer ‘verlichte’ meerderheid van het Nederlandse volk. Die meerderheid is zo groot dat het kan lijken alsof hij de norm is, de standaard, waar de minderheid van katholieke, gereformeerde, antroposofische, montessori-, dalton-, … en nu dus ook islamitische scholen, als ‘bijzonder’ bij afsteekt. Maar dat is onzin. Ons onderwijs is noodzakelijk verzuild – noodzakelijk omdat het om opvoedende instellingen gaat – en het openbaar onderwijs is daarbinnen gewoon de grootste zuil.

Tegen die achtergrond is het onvermijdelijk dat we ook islamitische ouders de mogelijkheid gunnen en geven hun kinderen naar scholen te sturen waarvan het pedagogisch klimaat aansluit bij de opvoeding thuis. En voor een orthodoxe minderheid binnen het islamitische volksdeel betekent dat een behoorlijk traditionele school. Dat vindt niet iedereen leuk. Dat is voor velen even slikken. Maar draai ’t even om: stel je voor dat je als vrijdenker woont in een land waar de meerderheid rechtleers een veeleisende religie aanhangt. Ken je jezelf in zo’n situatie het morele recht toe zelf te bepalen hoe je kinderen worden opgevoed (los van de vraag of je land zo’n recht feitelijk erkent)? Zo ja, dan zul je ook moeten accepteren dat moslimouders hier recht hebben op een school die aansluit bij hun levensbeschouwing. Zo nee, dan verspeel je daarmee het recht te klagen over landen waar het regiem de opvoeding dicteert. ’t Is een keuze …

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Zomerserie | Passie voor Dickens is niet genoeg

11 september 2011 , 10:00 , door Gastauteur

De laatste aflevering van onze zomerserie over kleine literaire musea brengt MB in het Dickens museum in Bronkhorst. Het wordt een verbazingwekkend bezoek, niet echt in positieve zin.

Laat ik beginnen met de opmerking dat ik houd van kleine musea. Ik heb veel waardering voor de vaak tomeloze inzet van de vrijwilligers die graag een verhaal vertellen. Ik begrijp dat deze musea het vaak met zeer beperkte middelen en menskracht moeten rooien en heb dan vaak ook snel respect voor het resultaat. Hoe klein het onderwerp soms ook mag zijn, met enthousiasme en een goed verhaal kom je een heel eind. Na een bezoek aan het Dickensmuseum in het piepkleine stadje Bronkhorst heb ik mezelf echter beter leren kennen. Ik had nooit gedacht dat ik op dit vlak een onbewuste ondergrens zou kennen; laat staan dat er musea zijn die die ondergrens bij lange na niet halen.

Het museum staat in het stadje Bronkorst. Een gehucht in de Achterhoek, niet ver van Steenderen. Het gehucht is meer een museumdorp, vergelijkbaar met Orvelte, dan een echt boerendorp, waar geleefd wordt. De gemaakt-historische sfeer van het plaatsje dient ook eens per jaar als decor voor een mini-Dickensfestival, zoals dat ook in bijvoorbeeld Deventer georganiseerd wordt. Vanzelfsprekend doen de eeuwenoude twintigste eeuwse boerderijen in deze landelijke omgeving in niets denken aan het sterk geïndustrialiseerde negentiende eeuwse London van Dickens, maar vooruit. Vroeger is vroeger.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Huishoudens zijn de zieke deelnemers van de economie

10 september 2011 , 10:00 , door Gastauteur

Het voordeel van de hypotheekafrenteaftrek is voor de meeste huizenbezitters nihil, stelt econoom Jaap van Duijn in zijn nieuwe boek De Schuldenberg. Gastredacteur Jan BL bespreekt zijn boek en is er enthousiast over.

Econoom Jaap van Duijn stelde twee jaar geleden al vast dat de hypotheekrente aftrek een slechte regeling is: “Dat was ooit bedoeld om het huizenbezit te stimuleren,” zei hij toen bij Eén vandaag. “Naast dat we schuldennatie nummer één zijn geworden, zijn daardoor huizen onbetaalbaar geworden. Pervers is dat die regeling bovendien één grote overheveling van inkomens is van mensen in de Schilderswijk in Den Haag naar miljonairs in Aerdenhout en ik snap ook niet dat de PvdA daar een voorstander van is…”

In zijn recente boek “De Schuldenberg” spitst hij deze kritiek nog eens ongenadig toe: de hypotheekrenteaftrekfaciliteit veroorzaakte volgens hem dat de Nederlandse huishoudens grote schulden op zich hebben genomen en de huizenprijzen zijn opgeblazen. Behalve de enkele gelukkige die zijn huis nog op tijd kon verkopen profiteren hiervan alleen de makelaars, hypotheekadviseurs, notarissen, banken, projectontwikkelaars en gemeenten en andere grondeigenaren.

Het voordeel van de hypotheekrenteaftrek voor de koper van een woonhuis is nihil, zegt Van Duijn, en voor wie nog een huis wil kopen betekent deze faciliteit dat hij een te duur huis moet kopen. Nederland is het land met de hoogste verhouding tussen hypotheekschuld en netto besteedbaar inkomen en de Nederlandse gezinsschulden zijn in totaal daardoor wel twee keer zo hoog als de overheidsschulden. De huishoudens zullen het nog hard voor de kop krijgen. Door toekomstige rentestijgingen en bevolkingskrimp zullen de prijzen van de huizen onherroepelijk dalen en zullen de Nederlandse huishoudens hun “overwaarde” zien verdampen en niet alleen met teveel leningen maar echt met in het rood te schrijven schulden achterblijven.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Chinese bio-economie: hoop met barrieres

9 september 2011 , 14:00 , door Gastauteur

China lijkt op de goede weg met de ontwikkeling van groene technologie, maar innovatie wordt belemmerd door ondoorzichtige bureaucratische structuren, zegt onderzoeker Jakob Bergvelt van het Rathenau Instituut.

China besteedt veel aandacht aan de ontwikkeling van groene technologie. Tegelijkertijd leveren botsende prioriteiten en de relatieve geslotenheid van het systeem problemen op. Dit blijkt uit een vergelijking van de ervaringen van twee groene ondernemingen in China.

Biogas uit kippenmest
De gemiddelde Beijinger zal de naam Deqingyuan (DQY) in eerste instantie weinig zeggen. Toch speelt het bedrijf een belangrijke rol in het dagelijks leven van de inwoners van de Chinese hoofdstad. DQY voorziet hen namelijk van eieren.

Interessant is dat DQY een duurzaam bedrijf is. Het zet kippenmest om in biogas, waarmee ter plekke groene stroom wordt opgewekt. De fabriek genereert zo schone energie. Het energie-overschot wordt in het elektriciteitsnet gepompt tegen een feed-in tarief dat de overheid financiert. Verder produceert men organische mest die tegen een zacht prijsje aan lokale boeren wordt verkocht.

Iedereen wint bij deze biobased strategie: DQY draait mooie kwartaalcijfers, het milieu profiteert, lokale partijbazen kunnen een groei van het Bruto Regionaal Product rapporteren en zelfs de lokale boeren hebben baat bij de zaken die DQY genereert.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Onafhankelijkheid ECB op het spel

8 september 2011 , 10:00 , door Gastauteur

De crisis is in volle hevigheid terug en de ECB heeft weer op grote schaal ingegrepen in de markt voor overheidsobligaties. Deze handelwijze is niet zonder gevaar, zo betoogt de Nijmeegse econoom Eelke de Jong. De ECB treedt hiermee buiten haar mandaat. Wat het nog erger maakt is dat er verdeeldheid heerst binnen de ECB over de te volgen koers. Culturele verschillen van bestuur voeren hierbij de boventoon. Dit belooft niet veel goeds voor de plannen voor een Europese budgetautoriteit.

Monetaire financiering of niet?

In mei 2010 is het eerste reddingspakket voor Griekenland afgesproken. In de marge van dit pakket is besloten dat de Europese Centrale Bank (ECB) Griekse overheidsobligaties op de markt zou kopen. Het argument was toen dat vlak voor de overeenkomst de markt van overheidsobligaties bijna niet meer functioneerde. De interventies van de ECB zouden voor een soepele werking van de markt moeten zorgen. Het grote bezwaar tegen deze interventies is dat het aankopen van overheidspapier de kans vergroot op monetaire financiering en dus de inflatie kan opdrijven. Vanuit de ECB wordt hier tegenover gesteld dat men met tegengestelde transacties de geldhoeveelheid verkleint. Hierdoor zou de kans op inflatie niet groot zijn. Voor het moment wil ik dat nog wel aannemen. Dat wil niet zegen dat de situatie ondertussen minder zorgelijk is geworden. Integendeel, zal ik betogen.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Misdadige nalatigheid

7 september 2011 , 12:00 , door Gastauteur

Karin Spaink maakt zich boos over het nalatige gedrag van DigiNotar. Voor de Nederlander is het vervelend, maar voor Iraniërs ronduit gevaarlijk. Deze column verscheen ook in Het Parool.

Door toedoen van een Nederlands bedrijf lopen 300.000 Iraniërs nu gevaar: hun e-mails, hun surfgedrag, hun skypegesprekken, hun contacten zijn een maandlang afgeluisterd, waarschijnlijk door Iran zelf. Deze mensen dachten versleuteld met Skype, Google, Twitter of andere websites te communiceren, maar gaven ongemerkt al hun informatie door aan valse sites die zich tussen hen en hun werkelijke bestemming hadden gemanoeuvreerd. Een klassieke man-in-the-middleaanval.

De afluisteraars vermomden zich via certificaten als the real thing. Zulke certificaten worden door erkende autoriteiten opgesteld en dienen als bewijs van echtheid. Maar het Nederlandse DigiNotar deelde sinds begin juli honderden valse certificaten uit, aangemaakt door –vermoedelijk Iraanse – hackers. DigiNotar bemerkte de hack pas weken later, trok een serie valse certificaten in, maar waarschuwde niemand. Meer valse certificaten werden gevonden en weer ingetrokken.

Terwijl DigiNotar de zaak stilhield, gingen de hacks gewoon door. Op 4 augustus lukte het om een vals certificaat op grote schaal in Iran te verspreiden. In de weken erna vroegen 300.000 Iraanse computers bij DigiNotar na of dat wel een écht Google-certificaat was. ‘Ja hoor,’ antwoorden de computers van DigiNotar 300.000 keer. Waardoor die computers stuk voor stuk werden gecompromitteerd en wekenlang konden worden afgeluisterd.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Export van ijzererts India hapert

7 september 2011 , 08:00 , door Gastauteur

IJzererts zou nog wel eens een stuk duurder kunnen worden, want de winning ervan hapert in India, constateert Hans Verbeek.

Tussen juli 2008 en juli 2009 produceerde India ca. 213 miljoen ton ijzererts. Daarvan werd 106 miljoen ton (49,7%) geëxporteerd. Het jaar daarop werd er 219 milj. ton ijzererts naar boven gehaald, waarvan 117 milj. ton (53,7%) werd geëxporteerd. De voorlopige schatting voor het afgelopen jaar bedraagt: een produktie van 208 milj. ton, waarvan 98 milj. ton (46,9%) voor de export.

Maar de export van ijzererts uit India zal de komende jaren sterk teruglopen of zelfs stilvallen.
Onlangs werd een rapport gepubliceerd over illegale mijnbouw en export van ijzererts. In de deelstaat Karnataka bleken tientallen mijnen meer ijzererts op te graven dan ze volgens hun vergunning mogen. De mijnbouwers ontdoken ook de exportheffing en de belasting. Karanataka produceert ongeveer 25% van alle ijzererts in India.

Een anti-corruptie ombudsman, Santosh Hedge, heeft in Karnataka de ijzermijnen onderzocht en ontdekte dat ijzererts met meer dan 60% ijzer binnen 12 jaar op zal raken in de meeste mijnen. Zijn opvolger heeft nu voorgesteld om de export van ijzererts uit Karnataka te staken. En daarnaast wil hij dat de produktie van ijzererts drastisch wordt verlaagd om zo de levensduur van de mijnen te verlengen.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Europa, depolitisering en democratie

6 september 2011 , 20:00 , door Gastauteur

Is er sprake van een democratisch deficiet in Europa? Het probleem is vooral politiek en niet institutioneel, concludeert Joop van den Berg in dit naschrift op zijn drieluik over democratie.

Ik heb in een drietal columns actuele problemen van de democratie besproken. Die lieten alle zien dat zij aan sterke veranderingen onderhevig is. In een kwetsbaar politiek stelsel als de democratie is het dan altijd oppassen geblazen. Aan de democratie spreekt namelijk niets vanzelf. Zij moet steeds laveren tussen het beslissend oordeel van de meerderheid en de terechte beperkingen door de waarden van de rechtsstaat eraan gesteld. De democratie kan het, zo betoogde ik vervolgens, niet stellen zonder elites. Zij kan het evenmin stellen zonder sterk beleefde politieke overtuigingen. De belangrijkste traditionele tegenstellingen en de daarbij behorende politieke stromingen, product van de industriële samenleving, hebben echter sterk aan betekenis verloren.

De Europese integratie vormt zo langzamerhand een zelfstandig probleem van de democratie. Veelal wordt gesproken over het democratisch deficit van de Europese Unie. Traditioneel wordt dan gewezen op de beperkte bevoegdheden van het Europese Parlement of op het ontbreken van herkenbare politieke tegenstellingen zoals die in nationale parlementen (nog) wel bestaan. De vraag is of daar het hoofdprobleem ligt. De bevoegdheden van het Europees Parlement zijn nauwelijks geringer dan die van de meeste nationale parlementen. Als medewetgever levert het parlement prestaties waarvan de nationale zusterinstellingen, het Nederlandse incluis, nog veel kunnen leren. Spoeddebatten vinden daar slechts plaats als er reden voor is; dat kan van de Tweede Kamer niet steeds worden gezegd.

Foto: Schermafbeelding reclamespotje via Youtube. copyright ok. Gecheckt 28-09-2022

The New George Clooney Nespresso Ad – Sort Of

5 september 2011 , 00:06 , door Gastauteur

OSOCIO – Great new campaign launched today in Switzerland from Solidar, the fair trade organization. They want George Clooney to take his role as UN ambassador serious. He is also the face in all recent Nespresso marketing.

With this campaign Solidar ask people the sign the petition asking Nespresso to stop the exploitation of coffee pickers.

The petition text:

Dear George,

… you campaign as a UN ambassador as well as a champion of peace and justice. That is truly fantastic. But promoting a company that does nothing to stop the exploitation of coffee pickers is really not right.

I would therefore like to ask you make Nestle choose:

either fair trade coffee or no more George Clooney in the Nespresso commercials.

More at the campaign website.

Advertiser:

Solidaritas International
Agency:
Spinas Civil Voices

Oorspronkelijk artikel bij Osocio.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Nieuwe tegenstellingen in de democratie

4 september 2011 , 19:00 , door Gastauteur

De klassieke volkspartijen – sociaal- en christendemocraten – hebben zelf een vacuüm geschapen waar vrijzinnige en populistische bewegingen zijn in gestapt, zegt Joop van den Berg in het laatste stuk van zijn drieluik over democratie.

Er is geen twijfel over dat de twee klassieke volkspartijen in Europa bezig zijn aan een neergang. Dat wil niet zeggen dat ze elke verkiezing achteruit gaan, maar op langere termijn verliezen ze structureel aan aanhang. Dat geldt in heel Europa voor zowel de christendemocratie als voor de sociaaldemocratie. Vanouds zijn dat partijen die hun aanhang wisten te vinden in brede lagen van de bevolking. Liberale partijen zijn, daartegenover, steeds betrekkelijke elitepartijen gebleven. Alleen in Nederland en België is het gelukt echte liberale volkspartijen tot stand te brengen. Christelijke partijen en massapartijen van links (in Zuid-Europa eerder communistisch dan sociaaldemocratisch) zullen waarschijnlijk blijken de grote bewegingen te zijn geweest van het industriële tijdperk.

Het geleidelijk verlies van deze twee stromingen, die onder andere in Nederland ooit samen bijna twee derden van de kiezers wisten te mobiliseren heeft tot allerlei effecten geleid. Om te beginnen bleek dat ze niet erg gebouwd waren op de steeds groter complexiteit van de politiek. Die leidde niet tot nieuwe denkbeelden over attractieve vormen van democratisch debat. Zij leidde tot technocratisering van het debat en professionalisering van het publieke ambt.

Schaliegas en Steenkoolgas in Nederland

4 september 2011 , 16:30 , door Gastauteur

ANALYSE – In deze gastbijdrage door Peter Polder van Peakoil.nl krijgen we uitgelegd dat schalie- en steenkoolgas geen echt alternatief zijn voor het oprakende aardgas. Maar de consequenties van de zoektocht zijn er wel.

Schaliegas en Steenkoolgas onder de Nederlandse bodem. Als je de juichende persberichten van oliebedrijven en overheid moet geloven dan gaat de dalende productie uit het Slochterenveld hiermee opgevangen worden. De Nederlandse gasproductie daalt al enige jaren en zal na 2025 niet meer voldoende zijn om in de binnenlandse vraag te voorzien. Niettemin zijn de berichten over reserves met een omvang van ‘ enkele malen Slochteren’ in middels afgezwakt naar ‘10% van Slochteren’ en lijkt de financiële kant van het verhaal steeds minder rooskleurig. Daar bovenop groeit het verzet tegen deze vorm van gaswinning en wordt er op Europees niveau nagedacht over strengere regelgeving die de kostprijs van deze dure vorm van gaswinning verder onder druk zullen zetten.

Namens de Staat der Nederlanden heeft Energie Beheer Nederland (EBN) een 40%-aandeel genomen in de Nederlandse activiteiten van Cuadrilla, DSM en Queensland naar schaliegas of steenkoolgas willen boren in Nederland. Dat betekent dat EBN voor 40% de kosten draagt van de opsporingswerkzaamheden. EBN is wettelijk bevoegd deze participatie bij elke mijnbouwconcessie te vragen. Het kan dit bij proefboringen ook achterwege laten. De participatie door EBN helpt het boren naar olie en gas in Nederland op gang. In het geval van schaliegas helpt het dus een omstreden vorm van fossiele brandstofwinning op gang met een opstartpremie.