Overzicht

Chris Aalberts

31 Artikelen
38 Reacties
Achtergrond: Jay Huang (cc)
Chris Aalberts is docent en onderzoeker politieke communicatie. Hij doceert onder meer aan de Erasmus Universiteit Rotterdam en de Universiteit Antwerpen. Hij schreef boeken over jongeren en politiek, popularisering van politiek, de Europese Unie, spindoctoring en sociale media.
Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Detailpolitiek (slot): Wat lost detailpolitiek op?

, door

De afgelopen maanden verschenen dertig afleveringen van de serie detailpolitiek. De centrale thema’s waren de politieke voorstellen en Kamervragen over van alles, variërend van pretecho’s, tot wissels, fraude met scripties, bonnetjes van bestuurders, privacy van iPhone-gebruikers, detentieboten en slangen die konijnen oppeuzelen.

Aan het eind van de serie is dan de logische vraag: waarom bestaat detailpolitiek eigenlijk? Hoe komt het dat Kamerleden denken dat zij met gedetailleerde regels, voorstellen en Kamervragen de maatschappij tot in de haarvaten kunnen regelen? Wat lost detailpolitiek inhoudelijk op, zitten burgers hierop te wachten of moeten we de oorzaak van deze Kamervragen zoeken in de politiek zelf?

De resultaten
Wat hebben alle Kamervragen over al die uiteenlopende thema’s opgeleverd? De inhoudelijke score van de Kamer is slecht tot zeer slecht. Zo was er deze winter rumoer over Brandon, die in een inrichting zat vastgebonden aan een muur. Dat bleek niet echt anders te kunnen. In Kampen werd op een school homo-intolerantie geconstateerd, en die is er ongetwijfeld nog steeds. De nachttrein via Gouda is definitief afgeschaft en de koks van een departementskantine zullen het soms nog steeds in hun hoofd halen een dag minder vlees te serveren.

Inhoudelijk hebben veel voorstellen en Kamervragen geen invloed gehad op het beleid, en de reden daarvoor is steeds dezelfde: de politiek gaat er niet over en heeft geen middelen om burgers of organisaties tot een bepaalde handelswijze te dwingen. Burgers kunnen er nog steeds voor kiezen geen handen te schudden, hiv-patiënten kunnen nog steeds bij sollicitaties zwijgen over hun infectie, hogescholen hebben nog steeds grote beleidsvrijheid en gemeenten zoeken nog steeds de mazen van slechte wetten op. Mensen maken allerlei beslissingen en laten daarbij de mening van de Tweede Kamer aan zich voorbij gaan.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Detailpolitiek (30): Scriptie laten schrijven

, door

Het spreekwoord zegt: een gek kan meer vragen stellen dan tien wijzen kunnen beantwoorden. Deze beschrijving is treffende voor Tanja Jadnanansing van de PvdA. Zij stelde Kamervragen over de handel in afstudeerscripties. Er blijken websites te bestaan waarop wordt aangeboden een scriptie tegen betaling te schrijven of af te maken. Studenten kunnen een oproep doen met dat doel.

Op scriptielatenschrijven.nl staan 35 oproepen over twee maanden. Aris vraagt ‘een scriptie in de vorm van een literatuuronderzoek gericht op bestuursrecht op HBO niveau. Het liefst over de Algemene wet bestuursrecht, Gemeentewet of de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht. Vergoeding nader overeen te komen en vooral afhankelijk van kwaliteit en tempo…’

Jurist op HBO-niveau?
Natuurlijk is dit een belangrijke vorm van fraude, en daarom is het belangrijk om na te denken hoe we het kunnen oplossen. Jadnanansing wil van de minister weten of zij dit fenomeen ook verwerpelijk vindt en welke maatregelen er gaan volgen. Kunnen hogescholen en universiteiten dit in voldoende mate vaststellen? En: ‘zo nee, hoe gaat u ervoor zorgdragen dat deze controlemogelijkheden worden verbeterd? Zo ja, hoe komt het dan dat het nog steeds mogelijk lijkt te zijn?’

Wat verwacht Jadnanansing nu eigenlijk van de minister, hogescholen en universiteiten? Als een student die een scriptie moet schrijven dit consistent laat doen door iemand anders, is dat bijna niet te controleren, tenzij de student zich tijdens de begeleidingsgesprekken verspreekt. Vaak is de begeleiding beperkt, en dus kan de student het met name in de laatste fase vrijwel altijd laten afschrijven door iemand anders. Software lost dat probleem niet op, net zoals plagiaatproblemen nooit opgelost zullen worden, maar soms wel ontdekt.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Detailpolitiek (29): Verstoorde rouwstoet

, door

Zou PVV-Kamerlid Joram van Klaveren een obsessie hebben voor Marokkaanse jongeren die rouwstoeten verstoren? In Amersfoort werden deze zomer enkele rouwstoeten door Marokkaanse jongeren verstoord. Van Klaveren stelde er drie keer Kamervragen over.

Sommige lezers van deze site vinden dit een zeer belangrijke bezigheid voor Kamerleden: het stellen van vragen om de regering te controleren. Nu zullen de meeste lezers het eens zijn dat het onfatsoenlijk is om rouwstoeten te verstoren, en dus ook dat daar iets aan gedaan moet worden. Leveren Kamervragen nu het gewenste resultaat op? Laten we kijken naar de antwoorden van minister Donner op de vragen van Van Klaveren.

Aangiften en aanhoudingen
Van Klaveren wil weten hoe vaak rouwstoeten door Marokkanen worden verstoord. Donner constateert dat hier geen gegevens over bestaan want er is geen registratie van. Dit had Van Klaveren ook zelf op kunnen zoeken. De incidenten die door Van Klaveren zijn genoemd hebben geen aangiften opgeleverd en ook geen aanhoudingen. Dit is een taak van de politie, en je kunt je afvragen of de Kamer inzicht moet hebben in individuele aangiftes.

Van Klaveren wil dat minister Donner zegt dat het om een structureel probleem gaat, maar Donner deelt die mening niet. Hij wil ook niet speculeren over de motieven van deze jongeren. Ook wil Donner er niets aan doen, omdat de gemeente over de openbare orde gaat. Ook dat had Van Klaveren van te voren kunnen weten. Donner heeft bovendien al eerder gezegd dat hij geen onderzoek wil naar antisemitisme onder moslims. Dat herhaalt hij nog maar eens.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Detailpolitiek (28): Pretecho

, door

‘Dat stoute Admiraal de Ruyterziekenhuis!’ Dat is ongeveer wat SP-Kamerlid Nine Kooiman afgelopen week gedacht moet hebben toen ze las dat dit ziekenhuis pretecho’s aanbiedt. Zij wil weten wat de minister van deze praktijk vindt, wat dit het ziekenhuis aan inkomsten oplevert en hoe dat geld wordt besteed. En wordt aan vrouwen met een medische indicatie voor een echo ook reclame gemaakt voor deze niet-noodzakelijke echo’s?

Er is bijna geen beter voorbeeld van de terreur van Tweede Kamerleden waar publieke instellingen in Nederland onder gebukt gaan. Een instelling bedenkt een nieuwe dienst, en wordt binnen de kortste keren teruggefloten door Kamerleden die vinden dat niet de Raad van Bestuur, maar zij de baas zijn over het ziekenhuis.

Pretecho’s in een mapje
Het maken van pretecho’s is een markt in Nederland. Zo bestaat er een pagina over pretecho’s waar ouders kunnen kijken waar ze zo’n echo willen laten maken, en er bestaat een bedrijf dat in verschillende vestigingen ‘in een ontspannen sfeer’ pretecho’s aanbiedt waarbij vrienden en familie ook welkom zijn en er koffie en thee beschikbaar is. Iedereen krijgt een mooie fotoreportage mee in een mapje. En als klap op de vuurpijl kun je je vriendinnen een pretecho cadeau doen.

Ziekenhuizen mogen hier niet in meegaan, vindt de SP. Nu zijn er natuurlijk allerlei bezwaren tegen marktwerking, en is het misschien ook beter deze onzinecho’s aan bedrijven over te laten. Maar stel nu eens, dat er in Zeeland geen pretecho’s gemaakt kunnen worden, en Zeeuwen daar vrijwillig voor willen betalen? Als er direct naast het ziekenhuis een commercieel bureau staat, is de markt te klein en zal een ziekenhuis er niet snel aan beginnen. Maar Zeeuwen moeten nu naar Breda, Barendrecht of Spijkenisse.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Detailpolitiek (27): Controle over het weer

, door

Een van de problemen met de bestaande controle door de Tweede Kamer is het impliciete idee van sommige Tweede Kamerleden dat de wereld voorspelbaar moet zijn. Voorspelbaarheid is namelijk iets moois omdat burgers dan weten waar ze aan toe zijn: welke pensioenen ze krijgen, welke uitkeringen en subsidies bestaan en hoe lang het duurt voordat de overheid reageert op een vraag of klacht.

Tot hier zullen velen voorspelbaarheid wenselijk vinden. Maar we kunnen het ook overdrijven. Moet de weersvoorspelling ook kloppen? Moet het zeker zijn dat als er regen wordt voorspeld, dat er ook echt regen komt?

Afhakers in Nijmegen
Volgens Kamerlid Holtackers van het CDA is het antwoord ja. Zo was er een ongekend aantal afhakers bij de Nijmeegse vierdaagse vanwege de weersvoorspelling, terwijl het weer uiteindelijk mee bleek te vallen. Het KNMI had een te negatieve voorspelling gegeven, en ook de directeur van de Efteling heeft hierover via Twitter geklaagd. Is het niet zo, vraagt Holtackers zich af, dat negatieve weersverwachtingen mensen laten afzien van het bezoeken van de Efteling of het meelopen met de vierdaagse?

Kamerlid Holtackers wil vervolgens weten of het wenselijk is dat er bij de weersverwachting rekening wordt gehouden met ‘de effecten die het weerbericht kan hebben op buitenactiviteiten, attractieparken en deelname aan evenementen zoals bijvoorbeeld de Nijmeegse vierdaagse?’ Het zou goed zijn als de weersverwachting voortaan zou ingaan op de situatie bij evenementen en of het weer ‘afwijkt van het algemene beeld’.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Detailpolitiek (26): Controle op de hogeschool

, door

Om parlementaire controle anno 2011 te kunnen begrijpen, kunnen we het beste kijken naar de Kamervragen die Kamerleden indienen. Deze geven een goed beeld van hoe Kamerleden hun functie opvatten, wat zij als hun taken zien en hoe zij de relatie zien tussen het parlement en de samenleving.

Vorige week stelde PvdA-Kamerlid Jadnanansing vragen aan de staatssecretaris voor Onderwijs over de onrust bij hogeschool Van Hall Larenstein. Wat is er aan de hand? Een manager bij de hogeschool wil opleidingen onderbrengen in grotere ‘schools’ en daarmee een nieuwe managementlaag introduceren. Het idee is daarnaast om de opleidingen te verbreden en diensten te centraliseren. Het personeel is bang dat dit ten koste gaat van de kwaliteit van het onderwijs. Een opstandige onderwijsmanager werd weggewerkt tegen de zin van de docenten.

De positie van het onderwijspersoneel
Jadnanansing wil nu van de staatssecretaris weten hoe hij de situatie op de vestiging van Van Hall Larenstein in Velp beoordeelt, ‘vooral met het oog op de positie van het onderwijspersoneel en de kwaliteit van het onderwijs’. Ze wil weten of het ministerie bij deze plannen betrokken is en of de staatssecretaris bereid is de situatie en de plannen te zijner tijd te toetsen, ‘waarbij er ook recht wordt gedaan aan opvattingen die leven onder onderwijspersoneel en studenten op de vestigingen van de hogeschool’?

Laten we niet uitgaan van het valide standaardargument dat de Tweede Kamer helemaal niets te zeggen heeft over het beleid van individuele hogescholen. Wat wordt hier impliciet door Jadnanansing beweerd over de relatie tussen onderwijspersoneel, bestuurders en politici?

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Detailpolitiek (25): Treincontrole

, door

Wanneer is politieke controle wenselijk en wanneer is het overbodig? Mijn stelling in deze serie blogs is dat er bij veel politieke thema’s helemaal geen sprake is van controle, maar van politici die de media willen halen over de rug van ambtenaren en burgers. Al die politieke onderwerpen waarbij politici niets kunnen uitrichten belasten slechts het ambtelijke apparaat, maken politiek voor burgers niet meer te overzien en leiden tot veel overbodig beleid en daarmee bureaucratie.

Burgers en bedrijven kunnen heel veel zaken zelf organiseren en hebben daar de overheid slechts op afstand bij nodig. Detailpolitiek doet het omgekeerde. Vorige week noemde ik de tientallen zinloze Kamervragen als voorbeeld waarom het aantal Kamerleden waarschijnlijk wel verminderd kan worden. De commentaren spraken boekdelen: dit zou ten koste gaan van de controle door het parlement. Dat is een te rooskleurig beeld van wat de rol van het parlement in werkelijkheid is.

Met de trein naar Antwerpen
De afgelopen drie jaar ging ik regelmatig met de Beneluxtrein via Roosendaal naar Antwerpen. Dit is een intercitytrein naar België, die als de hogesnelheidstrein operationeel is wordt afgeschaft. De huidige trein is berucht om het aantal uitgevallen treinen per dag, zelfs onder NS-personeel. In Antwerpen sta je op de terugweg vaak een uur langer te wachten. Een alternatief is: de stoptrein nemen. Je bent dan – als de Beneluxtrein is uitgevallen – altijd eerder in Roosendaal en hebt daar meerdere opties om verder te reizen. Comfortabel wordt het natuurlijk nooit.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Detailpolitiek (24): Minder Kamerleden

, door

Een tijdje geleden stelde VVD-fractievoorzitter Stef Blok het aantal Kamervragen aan de orde. Hij vond dat het allemaal wel een beetje minder kon met de vragen waarmee de Tweede Kamer het ambtelijk apparaat belast. Ook vond hij dat het aantal aangevraagde debatten wel wat naar beneden kon. Blok noemde het ‘een gezamenlijk probleem’ waar meer op gelet zou moeten worden.

Kwaliteit van Kamervragen
Jolande Sap was er als eerste bij om het idee te bekritiseren. Want het gaat toch niet om het aantal vragen, aldus Sap, maar om de transparantie, openheid en controle. Als de kwaliteit van de Kamervragen achteruit zou gaan, dat zou pas een probleem zijn, maar daar zei Blok niks over. Vervolgens probeerde Pechtold zijn gehoor wijs te maken dat de grondrechten van Kamerleden met het voorstel van Blok werden aangetast.

Maar niemand zei natuurlijk dat Kamerleden geen Kamervragen meer mogen stellen, alleen dat het misschien soms wat minder kan. Bijvoorbeeld niet meer over de lunch bij het ministerie van EL&I, over een probleem van een paar scholieren in Amsterdam, binnenlands beleid van Griekenland zonder gevolgen voor Nederland of kwesties waarbij de politiek nauwelijks kan sturen. Met die kwaliteit valt het vies tegen, had het antwoord aan Sap kunnen zijn.

Niveau valt tegen
Pechtold verweet Blok dat hij de suggestie wekte dat Kamerleden misbruik maken van hun recht op Kamervragen. Tja, wat is misbruik? Niemand legt Kamerleden een strobreed in de weg om overal vragen over te stellen. Formeel is dat geen misbruik, nee. Maar veel vragen zijn wel onzinnig. Bijvoorbeeld vragen naar informatie die online gewoon beschikbaar is of vragen naar natuurlijke verschijnselen zoals slangen die niet op commando vegetarisch worden. Misbruik is het niet, maar erg veel niveau hebben die vragen natuurlijk ook niet, had Blok kunnen zeggen.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Detailpolitiek (23): Koopzondagen in Zoetermeer

, door

In de wereld van de Haagse detailpolitiek komt het vaak voor dat Kamerleden zich bemoeien met zaken waar ze niet over gaan. Het meest duidelijk is dat als Kamerleden Kamervragen gaan stellen over zaken die binnen specifieke gemeenten spelen. De veronderstelling van Kamerleden is hierbij kennelijk dat zij over ‘alles’ een zegje mogen doen, terwijl een ander bestuursniveau – de betreffende gemeenteraad – toch meer voor de hand ligt.

Zondag in Zoetermeer
Zo besloot de gemeente Zoetermeer onlangs dat de winkels alle zondagen open mogen zijn. Een heftige discussie over de economische noodzaak, de zondagsrust en de belangen van kleine ondernemers ging eraan vooraf. De tegenstanders van het plan haalden bakzeil en daarom mogen de Zoetermeerse winkels nu elke zondag open.

Wat als je – zoals de ChristenUnie of de SGP – tegen koopzondagen bent en in de Kamer zit? Of wat als je – zoals de SP – in de Kamer voor kleine zelfstandigen op wilt komen? Dan ga je Kamervragen stellen en je probeert een reden te vinden waarom Zoetermeer dit niet mag beslissen. De maas in de wet is makkelijk gevonden: winkels mogen iedere zondag open zijn om toeristische redenen. De vraag komt daarmee op: is Zoetermeer toeristisch? Daar hoeft niemand lang over na te denken.

Toeristische trekpleister Den Helder
Minister Verhagen is niet van plan Zoetermeer te dwingen de winkels weer op slot te doen, en de echte reden daarvoor laat zich raden. Deze discussie is gewoonweg eindeloos. De redenering dat dit alleen mag om toeristische redenen is circulair: als je de winkels op zondag opendoet, zullen er soms ook toeristen en dagjesmensen op de winkels afkomen, al zijn het er maar twee. En daarmee kun je ieder gebied toeristisch noemen. Zo was ook mijn geboorteplaats Den Helder een hele zomer toeristisch gebied, terwijl daar toch alleen maar mensen heengaan om de boot naar Texel te nemen.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Detailpolitiek (22): De slang en het konijn

, door

Ik zal het maar eerlijk toegeven: ik heb de afgelopen jaren vaak op de Partij voor de Dieren gestemd. Ik vond het wel sympathiek: meer natuur, meer milieu en fatsoenlijker omgaan met dieren. Zo had ik toen ik een jaar of zes was een konijn. Ik was echt dol op Snuffel. Wie wenst het gemiddelde konijn geen goed leven toe?

Elke dag dierendag
De Partij voor de Dieren is een echte trendsetter geweest. Sinds de partij in de Tweede Kamer kwam is het aantal dierenonderwerpen extreem toegenomen. Er worden enorme hoeveelheden Kamervragen over dieren gesteld en het voormalige ministerie van Landbouw schijnt er zelfs extra ambtenaren voor aangenomen te hebben. En inmiddels is er een tweede partij die dieren ook heel belangrijk vindt: de PVV. Volgens Trouw is het iedere dag dierendag in de Tweede Kamer.

Maar ik ben inmiddels afgehaakt. Natuurlijk blijft het goed als mensen minder vlees eten, maar daar houdt het ook wel mee op. De vraag is natuurlijk: waarom zouden mensen goed moeten omgaan met dieren als dieren onderling beestachtig met elkaar omgaan? Een voorbeeld is de slang. Er bestaan veel verschillende soorten slangen, waaronder een aantal soorten die je niet graag tegenkomt omdat ze je wurgen of bijten. Mensen komen ze niet graag tegen, en konijnen al helemaal niet.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Detailpolitiek (21): De bonnetjes van Geert Dales

, door

Op mijn werk werden we een tijdje geleden gewezen op een nieuwe regel. Soms begeleid je een scriptiestudent die je iets wil geven als dank. Dat heeft kennelijk tot uitwassen geleid, want dit soort cadeautjes mogen voortaan nooit meer kosten dan vijftig euro. Collega’s vroegen zich af of je voortaan bij een fles wijn naar de prijs moet vragen. Gelukkig heb ik geen probleem, want mijn studenten geven mij bijna nooit wat.

Heeft deze regel een serieuze achtergrond? Sommigen zouden zeggen van wel, want studenten horen hun docenten niets te geven. Docenten krijgen een salaris en dat moet voldoende zijn om drank, koffiebonen, boeken en bloemen van te kopen. Als de cadeautjes heuse geschenken worden, kan dat wijzen op… ja op wat eigenlijk? Kennelijk leiden deze tot de suggestie dat de docent alleen zijn best deed omdat er een fles wijn tegenover stond. En natuurlijk dat een student die geen boekenbon in het vooruitzicht stelt minder goede begeleiding krijgt.

Geert Dales bashen
Deze ellende beheerst steeds meer de hele publieke sector. Wantrouwen is het nieuwe toverwoord. Iedereen in de publieke sector mag voortaan de maat genomen worden: wat declareren zij, welke reizen maken ze en welke geschenken ontvangen ze? Is dat allemaal wel in de haak en zit er geen belangenverstrengeling en zelfverrijking achter? Het meest geliefde slachtoffer van deze manie: Geert Dales. Hij was verantwoordelijk voor de Noord/Zuidlijn, maakte weinig vrienden in Leeuwarden en liet in 2010 een krakkemikkige hogeschool achter.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Detailpolitiek (20): Sollicitanten met Hiv

, door

Onlangs had ik een sollicitatiegesprek. We spraken over de baan, mijn motivatie en mijn werkervaring. Nu is mijn ervaring met sollicitatiegesprekken beperkt, maar het leek me een gewoon gesprek. Zo gaan de meeste sollicitaties, denk ik. Werkgevers willen weten wat je kunt, wat je wilt en wat voor persoon je bent. Hoe zal het zijn om met jou te gaan werken? Dat maakt in de meeste gevallen de hoofdmoot van het gesprek uit, en is ook de belangrijkste reden om iemand aan te nemen.

Ziekten en infecties
Ik heb nog nooit bij een sollicitatiegesprek gezeten waar de werkgever mij vroeg of ik Hiv heb, of een andere ziekte. Als een werkgever dit onderwerp goed aan de orde wil laten komen, moet hij veel ziektes laten passeren. Want je kunt nogal wat klachten, kwalen, infecties en ziekten hebben die je niet direct bij iemand opmerkt. Voor je het weet, heb je als werkgever iemand aangenomen die meteen weer de ziektewet in kan. Al is het maar vanwege psychische klachten die niet zijn opgemerkt bij het gesprek.

Zie hier de kloof tussen theorie en praktijk. In de praktijk wil je als werkgever de sollicitant leren kennen, in theorie wil je ook alle medische gegevens hebben. Maar die heb je niet. Een zichtbare handicap kun je niet verzwijgen, maar heel veel andere zaken wel. Een ding is zeker: als je werkgevers vraagt of sollicitanten dit soort zaken moeten melden, vinden ze van wel. Zeer verrassend dus dat onderzoek deze week liet zien dat veel werkgevers van sollicitanten willen weten of ze Hiv hebben of niet. Door de vraagstelling worden ze immers herinnerd aan dit ‘vergeten risico’.

Volgende