De afwezigheid van klank en oogcontact in onze telefoontaal

Op 12 maart organiseerde de Universiteit van Utrecht een Grote Taalshow. Timon J. Beeftink won daarbij de schrijfwedstrijd  met zijn originele column over het woord "Effe". Effe’. Op mijn eerste mobieltje, een witte klaptelefoon met een camera van twee megapixel, typte ik het woord om de haverklap. Ik hoefde maar een paar keer op de drie te drukken, en ik was er al—voor de ‘e’ twee keer, voor de ‘f’ drie keer. Ik kon het binnen twee seconden. En hoe meer ik op de toets drukte, hoe meer het woord onderdeel van mijn dagelijkse taalgebruik werd. ‘Effe eten.’ ‘Effe voetballen.’ Tot lichte ergernis van mijn ouders en grootouders. Inmiddels is het woord hopeloos ouderwets. We hebben de twee klinkers als onnodige snijboonpunten weggesneden en gebruiken in onze appberichten alleen nog de twee f’s. ‘Ff’. En ook al lijkt dat misschien een onbeduidende verschuiving, is dat het niet. Wanneer je de neiging weerstaat om aan beide kanten opnieuw een ‘e’ vast te plakken, kan je het woord niet uitspreken zonder als een fluitketel met fluitvrees te klinken. Fffffffff. Fffffff. Fff. Het is een verschuiving van klank naar teken. Een woord dat wel op het beeldscherm bestaat, maar in het fysieke gesprek geen duidelijke betekenis meer heeft. Telefoontaal spreekt dan ook niet, maar toont. Wanneer intonaties, gebaren, gezichtsuitdrukkingen en die hele rambam van het fysieke gesprek wegvallen, is daar alleen nog de tekst. Woorden op het beeldscherm zijn naakt. Emoties worden in tekens verpakt en door de ether gestuurd, om in een paar milliseconden bij iemand anders op het scherm te ploppen. Om verwarring over de overgebrachte emoties te voorkomen, heeft telefoontaal een ingenieus web aan ongeschreven regels. Je sluit een bericht niet af met een punt en zegt geen ‘Ok’. Alleen boomers doen dat. En als je lacht, is ‘haha’ te karig. Wanneer iemand dat stuurt, weet je genoeg—diegene lacht helemaal niet. Pas als er ‘hahahaha’ staat, mag je een voorzichtige lach vermoeden. En zelfs dat zegt nog niet alles. Ik heb mensen met een strak gezicht ‘HAHAHAHAHA’ zien typen. En toch. Hoe zorgvuldig deze mores het appgesprek ook proberen te faciliteren, slagen ze er niet in om het principiële tekort van telefoontaal weg te nemen—de afwezigheid van klank en oogcontact. Dat onze tong over een woord als ‘ff’ struikelt, is misschien maar goed ook. Het gestotter herinnert ons aan een taal met klanken. En aan het gesprek waar niet het scherm, maar het gelaat tot ons spreekt. [overgenomen van Studium Generale Utrecht]

Door: Foto: https://pixabay.com/nl/photos/mobiele-telefoon-telefoon-cel-690192/ copyright ok. Gecheckt 27-09-2022

Le Pen krijgt gevangenisstraf en mag niet meedoen aan verkiezingen 2027

Marine Le Pen mag de komende Franse presidentsverkiezingen niet meedoen. Ze was de nu al gedoodverfde winnaar van de eerste ronde, waarna de Franse kiezer – hopelijk – haar tegenstander tot president zou kiezen. Want alles beter dan extreemrechts op die plek, toch? TOCH? Daarnaast moet ze twee jaar de cel in.

Extreemrechts heeft zich echter overal in de wereld succesvol in een slachtofferrol gemanoeuvreerd, dus dit zal op z’n best niets doen en de populariteit van haar en haar partij RN, en op zijn meest de populariteit alleen maar toe doen nemen.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Foto: Roel Wijnants (cc)

Hoe ook professionals kunnen vastlopen in ‘het systeem’

Het indrukwekkende, persoonlijke verhaal van Movisie-professional Marjet van Houten die jarenlang kampte met het zorgsysteem waarin ze voor de problemen van haar zoon een oplossing zocht.

‘Ik fiets pas twee jaar’, zei mijn 21-jarige zoon tegen me, toen ik aangaf dat hij zelf zijn lekke band moest plakken. ‘Banden plakken heb ik nooit geleerd.’ Dus gaf ik hem een spoedcursus en kan hij dit nu ook zelf. Dagelijks op weg, naar zijn studie, boulderen, cursus Japans, vrienden of de natuur in om met zijn oudste broer te vogelen. Dat ik even vergeten was hoever hij van een dagelijks leven verwijderd was geraakt, is tekenend voor de kwantumsprong die hij de laatste twee jaar maakte.

Thuiszitter

Ruim zeven jaar was hij wat met een lelijk woordthuiszitter’ heet. Vrijwel direct na de basisschool viel hij uit. In zijn geval was dat jarenlang ook echt heel letterlijk thuiszitten, niet buiten komen en al helemaal niet fietsen. Hij leefde in bed of op de bank, onder een deken, anime kijken, lezen, gamen en veel, heel veel slapen.

Niet alleen de wereld vroeg te veel, ook wij als ouders en zijn twee broers deden dat

Een totale breakdown, burn-out en depressie ineen. Het treurige gevolg van het van jongs af aan meedraaien in een wereld die te veel van hem vroeg, waarin hij niet paste en niet kon voldoen aan de norm. Geteisterd door angsten, overprikkeling, hoogsensitiviteit en -begaafdheid en nog wat drie-, vier- en vijfletterafkortingen die verschillende instituties hem opplakten. Alles in een poging om uit die lettersoep een oplossing te vinden voor de permanente crisis waarin hij en ook wij steeds dieper wegzakten.

Foto: IoSonoUnaFotoCamera (cc)

Amerikanen tegen Trump

Fight like hell” staat op de protestborden, en: “Hell no to privatization!”. Postbeambten van de United States Postal Service (USPS) demonstreren tegen de plannen van Trump om het postbedrijf te laten fuseren met een commerciëel bedrijf. Het is in de lijn met wat zijn particuliere adviseur Elon Musk voor ogen heeft bij de hervorming van de Amerikaanse overheid: “Ik denk dat we logischerwijs alles moeten privatiseren wat redelijkerwijs geprivatiseerd kan worden. Ik denk dat we bijvoorbeeld het postkantoor en Amtrak moeten privatiseren… We moeten alles privatiseren wat we maar kunnen.” De USPS heeft grote financiële problemen en eerder had ‘Postmaster‘ General Louis DeJoy al 10.000 ontslagen aangekondigd. Hij is deze week zelf als eerste vertrokken. De vakbond van postbeambten bestrijdt dat privatisering de problemen gaat oplossen en organiseert nu overal in het land acties. De vakbond waarschuwt behalve voor een toename van het aantal werklozen voor een achteruitgang van de service op het platteland als de privatisering wordt doorgezet.

Zijn de postbodes de enigen in de Verenigde Staten die zich verzetten tegen het miljardairsregime van Trump en Musk? Afgaand op de media zijn de VS nu volledig overgeleverd aan Trump en zijn trawanten. We krijgen vooral veel beelden van het Oval Office met zijn nieuwe bewoners en de ornamenten die hen omgeven. Over democratisch verzet tegen het autoritaire bewind lezen we dat het klein is, murw gebeukt en lamgeslagen.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Closing Time | Purple Rain

Vandaag is het precies veertig jaar geleden dat Prince en The Revolution een memorabel concert gaven in Syracuse. Het is nog net geen kerkdienst, met Prince als de charismatische voorganger.

Maar het lijkt er wel behoorlijk op: “Let the Lord guide you, let Him guide you – through the purple rain!”

Foto: Jon (cc)

Eppo’s emmertje

COLUMN - Bijna ieder gesprek dat ik de laatste tijd voer met mensen die ik een tijd niet heb gezien, gaat zo. Een van de twee zegt ‘hoe gaat het?’, en dan zegt de ander ‘nou, de wereld staat in brand’. Meestal volgt dan iets als: ‘Maar persoonlijk gaat het wel goed.’ De wereld staat natuurlijk al lange tijd op verschillende plekken in brand, maar de vlammen slaan nu zo hevig uit dat ze in kleine gesprekjes zichtbaar worden.

Brandblusmachine, ca. 1750. Anoniem; collectie Rijksmuseum

Ik kom ook mensen tegen die ontmoedigd of somber zijn en niet goed weten waar ze moeten beginnen met blussen. Het wordt steeds minder duidelijk of die branden onze levens echt niet zullen blakeren.

Formulieren

Van de leiding van het land moeten we niet hebben. Zeker als wetenschappers niet. Eppo Bruins is niet alleen de minister van onderwijs en wetenschappen, maar ook een duidelijk toonbeeld van de incompetentie van deze regering: iemand die zijn naam heeft gezet onder rampzalige bezuinigingen, maar die deze nog steeds niet duidelijk in de verf heeft gezet waardoor er de hele tijd een vaag gevoel van doem over het vak blijft hangen.

Zijn laatste stapje was om vrijdag ineens via de sociale media te laten weten:

Doe het veilig met NordVPN

Sargasso heeft privacy hoog in het vaandel staan. Nu we allemaal meer dingen online doen is een goede VPN-service belangrijk om je privacy te beschermen. Volgens techsite CNET is NordVPN de meest betrouwbare en veilige VPN-service. De app is makkelijk in gebruik en je kunt tot zes verbindingen tegelijk tot stand brengen. NordVPN kwam bij een speedtest als pijlsnel uit de bus en is dus ook geschikt als je wil gamen, Netflixen of downloaden.

Iron Wall – Etnische zuivering op de West-Bank

De Westelijke Jordaanoever wordt in moordend tempo het nieuwe Gaza, zag ik ter plekke.

Een ooggetuigeverslag van Correspondent-auteur Rinke Verkerk.

‘Hoewel Iron Wall op papier een gerichte operatie tegen Palestijnse militanten is, op Palestijns grondgebied, zie ik dat het in de praktijk neerkomt op systematisch, massaal geweld tegen Palestijnse burgers. De gevolgen zijn desastreus: Vier zijn veranderd in verlaten spooksteden. Israël is al begonnen met het leegvegen van een Op de Westoever zijn dit jaar inmiddels onder wie Sommige Palestijnse straten hebben Hebreeuwse straatnamen gekregen. Op witte, gelamineerde A4’tjes, die op opvallend ongeschonden paaltjes zijn gespijkerd.

Closing Time | Zwarte bladzij volgens Zappa

Er is één zwarte bladzijde in de geschiedenis waar wél plezier aan valt te beleven. De nazaten van Frank Zappa spelen hier hun versie van ‘The Black Page’.

Het verhaal gaat dat Frank Zappa er achter kwam dat musici een hekel hadden aan bladmuziek dat zwart zag van de grote hoeveelheid noten. Hij schreef dus een partituur, niet alleen met een massa noten, maar ook met een grote diversiteit aan ritmes.

Closing Time | Tom Traubert’s Blues

Bijna zou ik de muziek hier aankondigen met een citaatje van Lucebert: ‘De zeer oude zingt….”

In de documentaire ‘The Last Ride’ zingt de oude meester ‘Tom Traubert’s Blues’. Niet te verwarren met ‘Waltzing Mathilda’. Beide liedjes gaan over hetzelfde onderwerp: zwervers, daklozen, verstotenen.

Het filmpje hierboven komt in het laatst deel van serie ‘Il fattore umano’ (The Human Factor). In acht afleveringen wordt belicht “hoe mensenrechten worden geschonden door autoritaire regimes, autocratieën of zelfs binnen democratische landen, waar de meest kwetsbaren en minderheden vaak te maken krijgen met onderdrukking”. Aldus Tom Waits op zijn website.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Volgende