Ik ben er rijkelijk laat mee, maar deze tip wilde ik u niet onthouden. Voor wie deze week nog enige vrije tijdsbesteding heeft en op niet al te grote steenworp afstand van Naarden woont, biedt het fotofestival aldaar aardig soelaas. De vestigngsstad is namelijk tot a.s. zondag nog volledig bedekt met foto’s. Het festival is een tweejaarlijks terugkerend evenement dat zich tot doel heeft gesteld de ontwikkeling in de Nederlandse fotografie in beeld te brengen. Deze editie biedt een retrospectief van de afgelopen zestig jaar. Op 19 verschillende lokaties worden een aantal onderwerpen aangesneden, aangevuld met werken die buiten worden tentoongesteld. Het episch centrum van het festival bevindt zich in de Grote Kerk. Daar wordt de bezoeker meegenomen in de zogenaamde Roadmovie.nl.
De opbouw van de tentoonstelling geschiedt aan de hand van de jaren na WO II en de wederopbouw die ons land daarna kende. Ad Windig toont het naoorlogse leven vlak na de bevrijding en dat doet ook Aart Klein die als persfotograaf werkte tijdens de oorlog en deel uitmaakte van het verzet. Martien Coppens liet meer het leven uit alledag op het platteland in de jaren ’50 zien. Interessant is de serie over de annexatie van Tudderen, gemaakt door Dolf Kruger. Dit kleine Duitse stadje op de grens met Sittard, werd in 1949 door Nederland geannexeerd als een soort van schadevergoeding voor het oorlogsleed. De Duitsers boden hier hevige weerstand tegen en tegen het eind van de jaren ’50 is het stadje weer teruggekomen onder Duits bewind. Voor de liefhebbers van het Limburgse land is er eveneens een reportage over de steenkolenmijnen bij Heerlen gemaakt door Nico Jesse.
Na deze jaren staat de tentoonstelling meer in het teken van de veranderingen in het Nederlandse landschap. Uit Cas Oorthuys’ werk spreekt nog een zeker weemoed naar de verstilling in het landschap waar de mensen nog gemoedelijk het land cultiveerden. Bij Frits Rotgans en Karel Tomeï blijkt dat in dertig jaar tijd dit landschap in rap tempo is veranderd. Beiden zijn architectuurfotografen, waarbij de eerste zich toelegde op panoramafoto’s, voornamelijk van havensteden als Rotterdam en Amsterdam. Tomeï laat de vervlakking van het landschap zien, door middel van enorme luchtfoto’s van Vinex-wijken of kampeerterreinen. Door de eenvormigheid zodanig uit te vergroten krijgen de patronen welhaast iets kunstzinnigs, lijkt hij ermee te willen zeggen.
Een derde thema waarin Roadmovie.nl valt op te delen is dat waarin de mens centraal staat. Een aantal fotografen lijken met dit oog vooral beelden te laten zien die een plaatsvervangende schaamte teweeg brengen. Of, om in de woorden van bioloog Thijs Goldsmidt te spreken, foto’s waarbij je automatisch weg wil kijken, omdat het getoonde te genant is, maar die tegelijkertijd ook een sterke aantrekkingskracht op je uitoefenen door het fascinerende ervan. Over dit thema heeft hij eerder dit jaar al een tentoonstelling samengesteld (afgelopen zondag te zien bij R.A.M.). Gerard Wessel is zo’n fotograaf; jarenlang heeft hij wekelijks de jongerencultuur van Nerderland in beeld gebracht voor de Nieuwe Revue, een serie waarvoor hij vele prijzen in de wacht heeft gesleept. In de vrijetijdsbesteding van de jongeren schuilt iets treurigs en juist daar weet Wessel de vinger op te leggen. Schrijnender wordt dit door Otto Snoek belicht, weliswaar breder gezien dan alleen jongeren, die een serie maakte over grote evenmenten in Rotterdam zoals voetbalwedstrijden of de Dance Parade. Het lijkt erop of hij de mens in al zijn lelijkheid en als primitief wezen dat geleid wordt door oerdriften, wil laten zien.
En natuurlijk ontbreekt er niet het werk van Neerlands bekendste fotografen zoals van Ed van der Elsken en Anton Corbijn. Van de eerste vond ik de serie over de TT in Assen enigszins tegenvallen, eigenlijk vooral omdat het me ontbrak aan mijn favoriete kronieken over de Amsterdamse Nieuwmarktbuurt (een goede plaatsvervanger op dit gebied was Hans van den Boogaard met zijn reportages over de Wallen in de jaren ’70 en de opkomst van de Provo’s). Corbijn wilde nu eens zelf het onderwerp van zijn foto’s zijn en liet zich in zijn geboorteplaats Strijen o.a. als Roy Orbison, Bob Marley en Elvis op de gevoelige plaat vastleggen. Ook dit was natuurlijk een knipoog naar het sterrenensemble dat inmiddels voor zijn camera is verschenen.
En dan is Roadmovie.nl nog maar het topje van de ijsberg van dit festival. Voor wie af en toe tureluurs wordt van het vele beeldmateriaal, raad ik aan om in de Gote Kerk even naar boven te kijken omdat daar een prachtige houtgravure te zien is. En voor wie geen tijd of zin heeft om al die moeite te getroosten, raad ik aan de onderstaande links te raadplegen.
Fotofestival Naarden loopt nog t/m 12 juni
Reacties (3)
Episch centrum? Ah, da’s een typo met een lange voorgeschiedenis.
Ziet er groots uit, deze tentoonstelling. Maar waar ik bij sommige schilders nog wel een tripje naar het museum wil wagen, voel ik bij foto’s veel minder die aandrang.
In de vrijetijdsbesteding van de jongeren schuilt iets treurigs
In die van ouderen misschien nog meer…? ;-)
@Mark: ik wilde niet vervallen in een algeheel cultuurpessimisme ;-)
Die single van de Jeugd van Tegenwoordig vind ik overigens wel aardig.