COLUMN - Terwijl in de media dezer dagen heftige debatten worden gevoerd over de vrijheid van meningsuiting van het Britse punkrapduo Bob Vylan las ik de biografie van Hugo Brandt Corsius ‘Ik heb nog nooit gelogen‘ geschreven door Elsbeth Etty. Brandt Corstius (1935-2014) was een vlijmscherpe columnist die onder de pseudoniemen Stoker, Piet Grijs, Raoul Chapkis, Maaike Helder, Jan Eter en Battus (om er een paar te noemen) in de tweede helft van de vorige eeuw schreef in (o.a.) Vrij Nederland, De Volkskrant en de NRC.
HBC, zoals hij vaak kortweg werd genoemd, nam in zijn colums geen blad voor de mond, provoceerde iedereen en schold op alle gezagsdragers, vooral die van christelijke huize. De ‘protestantse piemel’ Barend Biesheuvel moest in 1971 als kabinetsformateur met een krachtig ‘godverdomme’ begroet worden. Koningin Beatrix noemde hij eens een ‘opgeblazen fietsband’, prins Bernhard had volgens hem een spoor van venerische ziektes achtergelaten in Zuid-Amerika. Lubbers noemde hij een zwendelaar. Zijn minister van Financiën Ruding vergeleek hij met Eichmann. Dat laatste was voor collega Brinkman van Cultuur in 1984 aanleiding om hem de P.C. Hooftprijs ‘voor zijn hele oeuvre’ te weigeren. Brandt Corstius kreeg hem in 1987 alsnog toen de Nederlandse staat de P.C. Hooftprijs als officiële staatsprijs had losgelaten. Maar verder kwam Brandt Corstius overal mee weg (klaagde de Telegraaf). Er werd ondanks herhaalde aandrang geen strafvervolging tegen hem ingezet voor belediging of majesteitsschennis. De kranten waar hij voor schreef bleven zijn columns publiceren. HBC was een ‘briljante pitbull’, schreef de Letterenredacteur van Trouw Rob Schouten. En als zodanig was hij geliefd bij een links, intellectueel publiek. Het waren andere tijden.
Racisme
Een onderwerp waar Brandt Cortius genadeloos fel op reageerde was racisme. Hij kreeg het in de jaren zeventig daarover aan de stok met Willem Drees jr., de zoon van voormalig premier Drees, die met zijn van de PvdA afgescheiden DS ’70 een rechtse koers insloeg. Drees jr. had niets met gastarbeiders en keerde zich ook tegen de komst van Surinaamse Nederlanders na de onafhankelijkheid van het land in 1975. Hij wilde in Nederland verblijvende Surimamers hun Nederlanderschap ontnemen en met een oprotpremie terug naar ‘hun land’ sturen. In de Tweede Kamer diende hij een motie in om gekleurde Nederlanders niet langer toe te laten tot het Europese deel van Nederland. ‘Racisme’ oordeelde Piet Grijs, en velen waren het met hem eens. De jonge Drees schreef in Vrij Nederland: ‘allemaal leugens’. Daarop kwam weer een reactie van Piet Grijs die constateerde dat Drees jr. zijn beschuldiging van racisme niet had weerlegd. ‘Volgens Grijs weersprak Drees hem op dat punt welbewust niet “omdat hij zijn kiezers best [wil] laten weten hoe hij denkt. Daarom hoort hij ook in het rijtje Hitler, Vorster, Wallace, Amin thuis. Niet omdat hij een racist is, maar omdat hij net als zij probeert het racisme te gebruiken voor zijn politieke carrière.”‘ Brandt Corstius citeerde de toenmalige fractievoorzitter van de PvdA Ed van Thijn die in een interview met Bibeb had gezegd dat het door de DS ’70 leider vertolkte racisme ‘electoraal gemotiveerd’ was.
Dat ‘electoraal gemotiveerde racisme’ breekt links nog steeds op. In dat opzicht is er weinig veranderd. Het racisme zit diep in de cultuur van voormalige koloniale mogendheden, zoals Nederland. Misbruik blijkt nog altijd lucratief. En de PvdA heeft er tot op heden nog geen goed antwoord op gevonden.
Reacties (2)
De hedendaagse HBC is, denk ik, Peter Breedveld.
Ook Peter Breedveld gebruikt overdreven scheldwoorden, maar hij heeft precies door waar racisme begint.
(en dat Breivik niet gestoord was, maar gewoon consequent een rechts programma uitvoerde).
Een verschil is dat hij wel aangeklaagd is (en vrijgesproken is), en dat hij het moet rooien met zijn eigen website:
frontaalnaakt.nl
(NSFW: hij wil dat mensen ook wennen aan naaktheid)
De goede oude tijd toen je nog wist wat goed was en wat fout was. Tegenwoordig heerst slechts verwarring. Met de antifa als terroristische beweging weet ik niet meer wie goed of fout was in de Tweede Wereldoorlog. Waren de Nazi’s goed en de verzetslieden foute terroristen? Moet ik op 5 mei juichen voor de bevrijding of treuren dat de Fascist verjaagd werd. Mag je nog wel naar “De soldaat van Oranje ” kijken. Is dit geen propaganda voor terrorisme? Welke doden herdenken we op 4 mei? Wie waren goed en wie was fout. En dit alles door het Parlement, het summum van democratie besloten. Maar is de democratie nog wel goed? Geen idee. Tijd voor een nieuw elan waarin de Politiek weer normen doorgeeft die voor normale onderdanen te begrijpen zijn en geen onzinnigheden AUB.